Jan Paweł Woronicz biskup Krakowski a w końcu arcybiskup Warszawski i prymas Królestwa Polskiego urodzony r. 1757. na Wolyniu, syn Jana i Maryanny z Kmitów Woroniczów. W pierwszej zaraz młodości ze szkół Jezuickich w Ostrogu wstąpił do ich zakonu; po upadku zaś Jezuitów przeniósł się do seminarium ks.ks. Missyonarzy w Warszawie. Zostawszy potem infulatem otrzymał od Stanisława Augusta Króla probostwo Liwskie, które posiadał aż do r. 1791. Za sejmu czteroletniego, używanym był do spraw tyczących się duchowieństwa, i w tym czasie wydał kilka pism bezimiennych politycznej treści. Poźniej osiadł był na probostwie w Kazimierzu dolnym, zkąd często bywał w Puławach aż też przeniósł się na plebanią do Powsin pod Warszawą. W r. 1807. wezwany do rady stanu, wr. 1815. mianowany biskupem Krakowskim i senatorem Królestwa poźniej zaś prymasem, służył czynnie swej ojczyznie a jako kaznodzieja w najpamiętniejszych zdarzeniach kraju, nieśmiertelną okrył się sławą. Oprócz tych prac, i jako poeta stanął na wysokim szczycie, a jego poema Swiątynia Sybilli będzie pięknym i wiernym pomnikiem naszej poezyi patryotycznej. Pisma jego wychodziły cząstkowo z druku, nakoniec, lubo nie w zupełnym zbiorze wyszły w 8 Tomach w Krakowie r. 1832. - W kilka miesięcy po odbytej koronacyi w Warszawie umarł Woronicz w Wiedniu d. 4. Grud. 1829. Zwłoki jego złożone w grobach katedry w Krakowie, gdzie w czasach swego pasterstwa, zamek biskupów świetnie restaurował i wiele innych narodowych pamiątek poczynił.

Woronieccy książęta herbu tegoż co i książęta Wrśniowieccy. Idą od Fedora Wasilewicza Korybuta książęcia Zbarazkiego, z czterech albowiem synów Bazylego książęcia, Michał, książąt Wiśniowieckich był ojcem, Semen, książąt Zbarazkich, Fedor, książąt Poryckich, Woronieckich i Wojnów, Alexander albowiem syn jego począł się zwać książęciem Poryckim, Stefan drugi Wojną Woronieckim od wojennych dzieł nazwany, Jerzy zaś trzeci Woronieckim 1529. Siostry tych trzech braci były Zofia Lachowska i Druzyanna Wielicka. N. starosta Chełmski, miał za sobą Potocką chorążankę Podolską koło r. 1575. Ostatni z tych trzech braci, z Uchańskiej spłodził dwóch synów, Jakóba Michała Jędrzeja trzech imion kapellana Króla Stefana Batorego, drugiego Stefana Szymona Alexandra biskupa Kijowskiego: to Genealogia Ks.Ks. Wiśniowieckich. Atoli autorowie pospolicie biskupa Kijowskiego Jakóbem zowią, był on najprzód proboszczem Geranowskim, plebanem Kowieńskim, potem biskupem Kijowskim, już był od Króla Stefana nominatem na biskupstwo Krakowskie, ale mu Zygmunt III. Król Polski wstąpiwszy na tron Polski, przeszkodził do tej infuły, to Kojał. in MS. nic pewniejszego, że za to na niego rozgniewany, iż pod elekcyą rozerwaną, między nimi Maxymilianem książęciem Austryi, ten biskupem Kijowskim tylko będąc, Maxymiliana Królem Polskim ogłosił z inszemi adherentami tejże partyi, i mocno przy nim obstawał, atoli wkrótce po tej elekeyi to jest w r. 1588. wszedł do

grobu: był także nominatem na biskupstwo Żmudzkie w roku 1574. ale go Litwa przyjąć nie chciała. MS. Rozraż. Stefan drugi brat Jerzego, Wojna nazwany, z Felicyanna Fedora Ciechon. książęcia córką 1529. spłodził trzech synów. 1. Stanisława, ten 1mo voto pojął Chomiakownę, która mu powiła trzech synów, Janusza, Piotra i Stanisława, z tych ostatni z Elżbietą Bohuszewiczowną spłodził syna Pawła, i córek pięć, Marusse Białostocką, od której był syn Alexander, Alexandrę Szaszkiewiczową, Eudoxyą Szaszkiewiczową, Apollonią Sawiczową, i Annę Morendzinę. Po Chomiakownie pojął 2do voto Stanisław Hulewiczownę, z nią miał dwóch synów, Tomasza, i Jerzego, ten Jerzy z Mikulińskiej spłodził Macieja i Stefana, i córki Annę Trypolską pisarzową ziemską Kijowską i Maryannę Rohozińską miecznikową Lubaczowską. 2. Lwa sędziego grodzkiego Krzemienieckiego, ten z Maryanną Kunicką żył sterilis. 3. Macieja stolnika Kijowskiego, ten z Anastazyą Hulewiczowną zostawił dwie córki, Alexandrę z Iwanem Stockim, Katarzynę z Witowskim zmówione, i synów trzech, Stefana, Michała, Lwa, z tych Stefan z Barbarą Sokulską spłodził Jana, Jędrzeja, i Alexandrę Siemiaszkową. Michał podwojewodzym był Włodzimierskim, ten miał dwóch synów, Marcina i Waleryana, od Marcina był syn Alexander, który spłodził Wawrzeńca. Od Waleryana był syn Władysław, tego zaś Władysława trzej synowie, Mikołaj starosta Sredzki, deputat na trybunał koronny 1723. z województwa Kaliskiego; córka jego za Miączyńskim kasztelanem Podlaskim, miał zaś za sobą Terese Rydzyńską cześnikownę Kaliską wdowę po Grudzińskim, posłował na różne sejmy, teraz kasztelan Czerniechowski. Waleryan deputat na trybunał koronny 1725. roku i Stefan. Lew trzeci brat Stefana i Michała podwojewodzego, miał za sobą Krystynę Bohowityniankę: to Geneal. Krom tych N. miał za sobą Žuzannę Nasierowską wdowę po Zdzarskim. N. Zofią Janiewską. N. była za Stanisławem Niesiołowskim. N. miał za sobą Ossolińską córkę Jędrzeja.

Woronowicz herbu Lis, ale z tą odmianą, że w polu czerwonem jest Lis herb zwyczajny, tylko że żeleźce strzały łączą z krzyżem pierwszym na strzale będącym tak, że się zda być i z żeleźca, i z krzyża jak tryanguł wyrobiony; na hełmie zaś trzy pióra strusie, tak go widział Ks. Kojał. w Brzostowicy na nagrobku Stanisława Kazimierza Woronowicza, który i na dworach różnych Panów Litewskich dobrze się zasłużył, i przeciw Moskwie pięknie popisał w okazyi.

Woropay. Stefan Woropajewicz ziemianin Wołyński. Metryka Wołyńska 1528. Jędrzej Woropay najprzód pisarz ziemski Orszański i poborca 1580. Constit. fol. 366. i 1589.

fol. 560. potem sędzia ziemski Orszański, komissarz do granic z sejmu 1609. Constit. fol. 910.

Woroszyło czy Worszyło, w Kijowskiem województwie. Ludwik z Owdzonowa Woroszyło chorąży Zytomierski, poseł na konwokacyą 1648. podpisał konfederacyą Warszawską, i 1661. na sejm, zkąd deputatem stanął na trybunal fiskalny. Constit. fol. 3.

Worotyńscy książęta, w księztwie Litewskiem. Tamże są Worotyńcowie w Rzeczyckiem 1651. z których Krzysztof Worotyniec. Tamże Worotynicki Mikołaj 1648. Worotyńskie zaś książęta nic pewniejszego, że od Ruskich Jedynowładzczów pochodzą, i podobno jednegoż z niemi herbu, patrz com o nich pisał pod książętami Pruńskiemi że się do Moskwy przenieśli.

Worowski. Adam Worowski pisarz grodzki Krasnostawski, z sejmu 1647. r. komissarzem naznaczony do rewizyi ksiąg ziemskich Chełmskich i Krasnostawskich. Constit. f. 38. Wawrzeniec w ziemi Wyszogrodzkiej, podpisał elekcyą Jana III. Króla.

R. 1778. Adam Worowski komornik Zakroczymski. Krasicki. Wortkowski herbu Lubicz, w Podlaskiem województwie, jednaż ich dzielnica z Szerokowskiemi.

Woryski herbu Sas, w Ruskiem województwie. Iwan Woryski mąż waleczny, zostawił syna Bazylego, który z Romanem książęciem Sanguszko nieprzyjacioł ojczyzny wojował.

Adam 1697.

Wosiński, w Krakowskiem województwie. Katarzyny Wosińskiej z domu Gędzickiej, nagrobek widziałem w Krako wskim kościele S. Franciszka.

Wośniowski. Jędrzej Wośniowski na sejmie 1676. nobilitowany, o czem patrz Konstytucyi.

Woyciechowicz. Jakób Woyciechowicz na sejmie 1659. nobilitowany, o czem patrz Konstytucyi.

Woyciechowski herbu Jelita, w Łęczyckiem województwie. Stanisław Woyciechowski, o którym Konstytucya 1676. fol. 46. Jacek 1697. r. w Łęczyckiem, Anna była za Krzysztofem Hummlem. N. miał za sobą Katarzynę Micowską.

Woyciński herbu Rawicz, czyli raczej Woyczyński z Wodziczny w województwie Rawskiem. Adam Woyciński podpisał elekcyą Jana III. Króla, niewiem czy do tych należy Swentosław z Woycieszyna dziekan Warszawski w r. 1453. Stat. Masov. fol. 97. Jan Michał i Zygmunt 1697. r. Józef Skarbek Woyczeński.

Teodor Skarbek Wojczyński wprzód chorąży i pisarz grodzki Rawski był deputatem 1759. r. na trybunał koronny z województwa Rawskiego, a potem przez stopnie zasług został podkomo

rzym Rawskim, kawaler orderu Ś. Stanisława. Tenże pisał się na Wodziczny, wraz z województwem Rawskiem na elekcyą Stanisława Augusta Króla. Wincenty cześnik Bielski, Stanisław Wojczyński chorąży Bielski. - Wielądek.

Woydkiewicz, w księztwie Zmudzkiem, Jan i Chryzostom, Ambroży i Józef Wojdkiewiczowie 1621. Stanisław Woydkiewicz w Trockiem województwie podpisał elekcyą Władysława IV. Króla. Są i Woydziewiczowie w Trockiem, Wojciech Woydziewicz 1648. Kazimierz w powiecie Orszańskim 1674. r. Šą i Woydzieniowie, Mikołaj Woydzien poborca w Oszmiańskiem 1578. Constit. fol. 352. Woydaga wspomina Konstytucya 1676. fol. 17.

Woykowski. Jan Woykowski miał za sobą Urszulę Baranowską herbu Rawicz.

Woykunowski herbu Gozdawa, w województwie Nowogrodzkiem, ale i Radwanów pisze Okolski tamże.

Woyna herbu Trąby, w księztwie Litewskiem. Wiele bardzo familji tego Woynów nazwiska zażywa, osobliwie w księztwie Litewskiem, jako Woyna Kierdej, Woyna Hreczyna, Woyna Orański, Woyna Jasieniecki, inni bez przydatku Woyna, ztąd ciężko rozeznać, którzy z nich i do którego herbu należą. O Jasienieckich Woynach i Kierdejach mówiłem w wyższych tomach, o Orańskich w siódmym, tu się mówić będzie o Wojnach herbu Trąby, których początki jedni wyprowadzają od kniaziów Ruskich Zahomyślkich, drudzy od kniaziów Ilhowickich, to pewna, że się ten dom kiedyś gnieździł w księztwie Siewierskiem, ale gdy się to księztwo do Moskwy przekinęło, ci z miłości ku Królom Polskim, raczej sobie obrali wszystkę fortunę swoję zostawić w ręku Moskiewskich, a niżeli wiary poprzysiężonej Panom swoim ustąpić. To też o tym domu namieniają, że gdy Erdywił z Litewskiem wojskiem wpadł w Ruskie kraje, trzej Woynowie Ruskich obywatelów, przeciwko niemu nie tylko pobudzili, ale i mężnie go z niemi wojowali. Między Prypeciem i Pinem rzekami mieli kiedyś przodkowie ich obszerną fortunę. Z tych Woynów był Mateusz Hreczyna, którego dwóch synów zostało, jednego nazwał Hreczyną Kierdejem, drugiego Hreczyną Woyną, pierwszy był sławnym rotmistrzem, drugi podkomorzym Pińskim: od pierwszego potomek jeszcze niedawnych czasów kwitnął. Od drugiego było dwóch synów, Maciej i Grzegorz. Z tych Maciej był kasztelanem Mścisławskim, mąż w dziele rycerskiem biegły i wielkiego serca, czego dał dowody pod Ułą w roku 1568. w oppugnacyi tej fortecy, synów jego sześciu, razem z nim w senacie zasiadało, to jest. 1. Benedykt, najprzód kustosz Wileński, pod który czas w Rzymie będąc, zasłużył sobie u TOM IX.

28

Kardynała Hozyusza ep. 270. tom. 2. fol. 445. na wielkie. cnoty swojej zalecenie, u Bellarmina, który potem był purpuratem Rzymskim, swego tam professora, na piękne nauki swojej elogium. W ojczyznie z Włoch powróciwszy skoro stanął, na dworze Zygmunta Augusta Króla, czas niejaki zabawił, urosł dalej sekretarzem Litewskim, proboszczem Trockim, administratorem biskupstwa Wileńskiego, aż i infułatem tego miejsca w roku 1600. Haereticorum terror, Catholicae Religionis propugnator acerrimus, mówi Cichoc. Alloq. Osecen. lib. 2. cap. 22. wspominają go Konstytucye 1613. f. 3. nagrobek zaś jego w Wilnie tak o nim mówi: Ecclesiasticae, simul et Senatoriae dignitatis illustre exemplum, praefuit Ecclesiae Vilnensi annis 15., multas aedes sacras e manibus haereticorum eripuit. D. Casimiri Principis honores instauravit, sacras ejus reliquias honestiore loco tumulavit, Patriam consilio, ope vigilantia summa defendit. Cum Italiae thermas restaurandae valetudinis causa adiisset, Patavii excessit an. 1616. Przydaje o nim Ks. Witziewicz Soc. Jesu w kazaniu na jego pogrzebie. Zakładając pierwszy kamień na kościół S. Kazimierza w Wilnie, gorące miał do ludzi kazanie, którem ludzi pobudził do chwały Boskiej pomnożenia i na fabrykę tego kościoła, co rok, póki żył, dwa tysiące dawał: inszych zaś czasów, osobliwie pod wizytę swojej dyecezyi, sam do ludzi kazał, spowiedzi wieśniaków słuchał, sam katechizmu dzieci uczył, sakramenta administrował, z bractwem miłosierdzia processye w Wielki Piątek czynił w kapie utajony, bosemi nogami i ciało swoje dyscypliną smagał, co rok z Wilna do Trockiej Matki Boskiej pieszą peregrynacyą podejmował, do której osobliwsze się w nim wydawało nabożeństwo, ztąd żadnego dnia Koronki nie opuścił, co dzień także mszą świętą miewał, co dzień z wyciągnionemi rękami na ziemi, czas pewny na modlitwie leżał, Stanisława Kiszkę od herezyi, wierze katolickiej pozyskał. Na ubogich szczodrobliwy, ztąd pod czas głodu, wielu bardzo w Trokach życie, swoją hojnością salwował, w Wilnie zaś sam do szpitala S. Szczepana schodząc, rzęsistą jałmużną tam będących ratował, wprzód ich w nauce Chrześcijańskiej dobrze wyćwiczywszy, Żydów do wiary nawróconych, wdowy, ludzi różnej kondycyi w ubóstwie zostających sowicie dźwigał i opatrywał, nawet umierając, ostatnią wolą swoją zakazawszy wszelakiej pompy pogrzebowej, wszystkie summy swoje na kościoły, klasztory i ubóstwo rozdać rozkazał: atoli dowiedziawszy się o jego śmierci Król i Królowa, siła mszy za niego zakupili, jako za dobrze zasłużonego domowi królewskiemu: kapłańskie pacierze klęcząc pospolicie odmawiał, do stołu swego doktorów śś. albo historyą kościelną