Alter ad intortos cupiens dare bracchia funes
680 Bracchia non habuit, truncoque repandus in undas
Corpore desiluit; falcata novissima cauda est,
Qualia dimidiae sinuantur cornua lunae.

Undique dant saltus multaque aspergine rorant,
Emerguntque iterum redeuntque sub aequora rursus,
685 Inque chori ludunt speciem lascivaque iactant
Corpora et acceptum patulis mare naribus efflant.
De modo viginti tot enim ratis illa ferebat
Restabam solus. Pavidum gelidumque trementi
Corpore vixque meum firmat deus ,,Excute" dicens
690,,Corde metum Diamque tene." Delatus in illam
Accessi sacris Baccheaque sacra frequento."

Praebuimus longis' Pentheus ,ambagibus aures," Inquit,,ut ira mora vires absumere posset. Praecipitem, famuli, rapite hunc cruciataque diris 695 Corpora tormentis Stygiae demittite nocti!'

Protinus abstractus solidis Tyrrhenus Acoetes
Clauditur in tectis; et dum crudelia iussae
Instrumenta necis, ferrumque ignesque, parantur,
Sponte sua patuisse fores lapsasque lacertis
700 Sponte sua fama est nullo solvente catenas.

Perstat Echionides; nec iam iubet ire, sed ipse
Vadit, ubi electus facienda ad sacra Cithaeron
Cantibus et clara bacchantum voce sonabat.
Ut fremit ácer equus, cum bellicus aere canoro
705 Signa dedit tubicen, pugnaeque assumit amorem,
Penthea sic ictus longis ululatibus aether

Movit, et audito clamore recanduit ira.

Monte fere medio est cingentibus ultima silvis Purus ab arboribus, spectabilis undique campus. 710 Hic oculis illum cernentem sacra profanis Prima videt, prima est insano concita cursu, Prima suum misso violavit Penthea thyrso Mater.,Io, geminae' clamavit,adeste sorores! Ille aper, in nostris errat qui maximus agris, 715 Ille mihi feriendus aper. Ruit omnis in unum Turba furens; cunctae coëunt trepidumque sequuntur, Iam trepidum, iam verba minus violenta loquentem, Iam se damnantem, iam se peccasse fatentem.

Saucius ille tamen,Fer opem, matertera dixit 720,Autonoë! moveant animos Actaeonis umbrae!" Illa, quis Actaeon, nescit dextramque precantis Abstulit; Inoo lacerata est altera raptu.

Non habet infelix, quae matri bracchia tendat; Trunca sed ostendens deiectis vulnera membris 725,Aspice, mater!' ait. Visis ululavit Agaue, Collaque iactavit movitque per aëra crinem; Avulsumque caput digitis complexa cruentis Clamat:,Io, comites, opus haec victoria nostrum est!' Non citius frondes autumni frigore tactas

730 Iamque male haerentes alta rapit arbore ventus, Quam sunt membra viri manibus direpta nefandis. Talibus exemplis monitae nova sacra frequentant Turaque dant sanctasque colunt Ismenides aras.

METAMORPHOSEON

LIBER IV.

12. Athamas und Ino.

v. 416-562.

Tum vero totis Bacchi memorabile Thebis

Numen erat, magnasque novi matertera vires
Narrat ubique dei, de totque sororibus expers
Una doloris erat, nisi quem fecere sorores.
420 Aspicit hanc natis thalamoque Athamantis habentem
Sublimes animos et alumno numine Iuno,
Nec tulit et secum: ,Potuit de paelice natus
Vertere Maeonios pelagoque immergere nautas,
Et laceranda suae nati dare viscera matri,

425 Et triplices operire novis Minyeïdas alis:
Nil poterit Iuno nisi inultos flere dolores?

Idque mihi satis est? haec una potentia nostra est? Ipse docet, quid agam fas est et ab hoste doceri; Quidque furor valeat, Penthea caede satisque 430 Ac super ostendit. Cur non stimuletur eatque Per cognata suis exempla furoribus Ino?

Est via declivis funesta nubila taxo,

Ducit ad infernas per muta silentia sedes.
Styx nebulas exhalat iners, umbraeque recentes
435 Descendunt illac simulacraque functa sepulchris.
Pallor hiemsque tenent late loca senta, novique,
Qua sit iter, manes, Stygiam qua ducat ad urbem,
Ignorant, ubi sit nigri fera regia Ditis.

Mille capax aditus et apertas undique portas
440 Urbs habet; utque fretum de tota flumina terra,
Sic omnes animas locus accipit ille, nec ulli
Exiguus populo est turbamve accedere sentit.

Errant exsangues sine corpore et ossibus umbrae,
Parsque forum celebrant, pars imi tecta tyranni,
445 Pars aliquas artes, antiquae imitamina vitae.
447 Sustinet ire illuc caelesti sede relicta

Tantum odiis iraeque dabat - Saturnia Iuno.
Quo simul intravit sacroque a corpore pressum
450 Ingemuit limen, tria Cerberus extulit ora
Illa sorores

Et tres latratus simul edidit.

Nocte vocat genitas, grave et implacabile numen.
Carceris ante fores clausas adamante sedebant
Deque suis atros pectebant crinibus angues.
455 Quam simul agnorunt inter caliginis umbras,
Surrexere deae. Sedes scelerata vocatur:

Viscera praebebat Tityos lanianda, novemque Jugeribus distentus erat; tibi, Tantale, nullae Deprenduntur aquae, quaeque imminet, effugit arbos; 460 Aut petis aut urgues ruiturum, Sisyphe, saxum; Volvitur Ixion et se sequiturque fugitque; Molirique suis letum patruelibus ausae Assiduae repetunt, quas perdant, Belides undas. Quos omnes acie postquam Saturnia torva 465 Vidit, et ante omnes Ixiona, rursus ab illo Sisyphon aspiciens,Cur hic e fratribus' inquit ,Perpetuas patitur poenas, Athamanta superbum Regia dives habet, qui me cum coniuge semper Sprevit? et exponit causas odiique viaeque, 470 Quidque velit. Quod vellet, erat, ne regia Cadmi Staret, et in facinus traherent Athamanta sorores. Imperium, promissa, preces confundit in unum. Sollicitatque deas. Sic haec Iunone locuta Tisiphone canos, ut erat turbata, capillos 475 Movit et obstantes reiecit ab ore colubras, Atque ita ,Non longis opus est ambagibus' inquit: ,Facta puta, quaecumque iubes; inamabile regnum Desere teque refer caeli melioris ad auras.'

Laeta redit Iuno; quam caelum intrare parantem

480 Roratis lustravit aquis Thaumantias Iris.
Nec mora, Tisiphone madefactam sanguine sumit
Importuna facem fluidoque cruore rubentem
Induitur pallam tortoque incingitur angue

Egrediturque domo. Luctus comitatur euntem 485 Et Pavor et Terror trepidoque Insania vultu. Limine constiterat: postes tremuisse feruntur Aeolii, pallorque fores infecit acernas,

Solque locum fugit. Monstris est territa coniunx, Territus est Athamas, tectoque exire parabant: 490 Obstitit infelix aditumque obsedit Erinys Nexaque vipereis distendens bracchia nodis Caesariem excussit; motae sonuere colubrae, Parsque iacent umeris, pars circum pectora lapsae Sibila dant saniemque vomunt linguaque coruscant. 495 Inde duos mediis abrumpit crinibus angues Pestiferaque manu raptos immisit; at illi Inoosque sinus Athamanteosque pererrant Inspirantque graves animas; nec vulnera membris Ulla ferunt: mens est, quae diros sentiat ictus. 500 Attulerat secum liquidi quoque monstra veneni, Oris Cerberei spumas et virus Echidnae, Erroresque vagos caecaeque oblivia mentis

Et scelus et lacrimas rabiemque et caedis amorem, Omnia trita simul; quae sanguine mixta recenti 505 Coxerat aere cavo, viridi versata cicuta.

Dumque pavent illi, vergit furiale venenum Pectus in amborum praecordiaque intima movit. Tum face iactata per eundem saepius orbem Consequitur motis velociter ignibus ignes. 510 Sic victrix iussique potens ad inania magni Regna redit Ditis sumptumque recingitur anguem. Protinus Aeolides media furibundus in aula Clamat,Io, comites, his retia tendite silvis ! Hic modo cum gemina visa est mihi prole leaena,‘ 515 Utque ferae sequitur vestigia coniugis amens, Deque sinu matris ridentem et parva Learchum Bracchia tendentem rapit et bis terque per auras More rotat fundae rigidoque infantia saxo

Discutit ora ferox. Tum denique concita mater, 520 Seu dolor hoc fecit seu sparsi causa veneni, Exululat passisque fugit male sana capillis, Teque ferens parvum nudis, Melicerta, lacertis ,Euhoe Bacche' sonat. Bacchi sub nomine luno