Images de page
PDF
ePub

was ietwedere teil hinanhin solti han, vnd ab werin alle hantvestinen, vnd ellu gewer beider teilen, du vntz vffen dissen tag gehept werin......

Vnd, do diss beschach, do waren erber lute zegegen, die dess Gezuge sint. Apt C. von dien Einsidellen, H. der Vöget von Raprechtswile. Berchtolt von Schnabelburg. Arnold von Wart. R. von Wediswile. H. vnd Vlr. von Bonstetten. R. der Meyer von Obrenwintertura. Wernher von Schublenbach. R. vnd Vlrich von Wolrawa. Aber von Schwitz waren da C. Hunno, Vlrich Kesseler, Wernher Weibel, vnd H. von Ybach, vnd ander erber Lute genuge. Vnd dass diss alles war si, vnd stete belibe nu vnd och hinnach, so han ich disen Brief besigelt mit minem Insigel......

(Libertas Einsidelnsis, Docum. XI, p. 63-66.)

IV.

RESCRIT DU ROI HENRI (VII) PLAÇANT LES HOMMES D'URI
SOUS LA MOUVANCE DIRECTE DE L'EMPIRE.

Haguenau, 26 juin 1231.

Henricus Dei Gratia Romanorum Rex etc. semper Augustus Fidelibus suis, universis hominibus in Valle Uraniæ constitutis, quibus præsens littera fuerit ostensa, gratiam suam et omne bonum. Volentes semper ea facere, quæ ad vestrum commodum vergere poterunt et profectum, et ecce vos redeminus et exeminus de possessione comitis Rudolphi de Habspurc, promittentes vobis, quod vos nunquam a nobis, vel per concessionem seu per obligationem, alienamus, sed semper vos ad usus nostros et Imperii manutenere volumus et fovere. Monemus igitur universitatem vestram sincerissimo cum affectu, quatenus super requisitione nostræ precariæ et solu

tionis credatis, et faciatis quæ fidelis noster Arnoldus de Aquis vobis dixerit vel injunxerit faciendum ex parte nostri, ut promptam fidelitatem debeamus commendare, quia ipsum ad vos ex providentia consilii nostri duximus destinandum. Datum apud Haginow VII Kal. Junii. Indictione Quarta.

(Tschudi, Chron. Helv. I, 125.)

V a.

RECONCILIATION DE DEUX FACTIONS ENNEMIES EFFECTUÉE, SUR LA DEMANDE DE LA COMMUNAUTÉ D'URI, PAR LE COMTE RODOLPHE DE HABSBOURG.

Altorf, 22 décembre.

Grave Rudolf von Habspurg, der Landgrave von Elsaze, und die lantlüte von Uren, tuond allen dien kund die disen brief jemer gesehend older gehörret, daz er Grave R. mit der lantlüte bitte gemeinliche und rate, die misshellende und todtgevechte, die da waz under den lüten die mann da heizet Izelinge und ir geschlechte einhalb, und dien lüten die mann da heizzet von Gruoba und ir geschlechte anderthalb, lüterliche und einberliche, für wort und für werch, und für alle die getat die unz an den tac under inen und ir helfferen beidenthalb was geschechen, hat versünde. Die selbe sone ist also gesezet; das in jetwederme geschlechte XX. mann die sone gesworen hand... Dise XL. hand die sone gesworn, beidenthalb, und in swederme teile die sone cebrochen wirt, also menge si brichet, dero ist jegesliche schuldig deme Graven R. LX. marchen, und dem geschlechte LX. marchen. Und sin darumbe biürgen, die XX die in deme teile die soëne gesworn hand. Darüber swer die sone brichet, der ist meineide, und ist in des Babestes

banne, und ist in des Riches achte, und ist in des Bischoffes banne, und ist erlos, und ist rechtlos, und sol man ab ime richten, als ab dem mordere, wand er ouch den mord getan hat. Harüber sint gesezet IIII. mann Her. W. von Silennon, her R. von Tuino. C. der Meier von Bürgelon. B. der Schiupher... Disik selbe sone wart uffgesezzet in deme zitte nach unsers Herren gepurte über MCCL. und VII. jar, an dem sunnen dage vor dem helgen abende ce Winnacht, vor dem Graven R. der cegegenne was, her Wal. von Wolhusen, her R. von der Balma, Uol. von Ruissegge, her Ortolf von Uzingen, R. von Hiunoberc. R. und Johanns von Küssenach, Hartmann von Baldegge, und ander genoge, beidu Ritter und Knechte, ce Altdorff an der gebreitun. Und dur das disiu sone jemerne stete und veste si, so hat Grave R. von Habspurc sin ingesigele haran geleit, und die lantlüte von Uren.

(De Wyss, Die Abtei Zürich, Beil. No 155.)

V b.

SENTENCE CRIMINELLE PRONONCÉE PAR LE COMTE RODOLPHE DE HABSBOURG, D'ACCORD AVEC LA COMMUNAUTÉ D'URI, CONTRE LES VIOLATEURS DE L'ACCORD PRÉCÉDENT.

Altorf, 20 mai 1258.

R. Dei gratia comes de Habisburg lantgravius Alsacie, universis presentium inspectoribus noticiam subscriptorum. Pax et quies humilibus et pacificis confirmatur et iusticie cultus augetur, cum malignorum maliciis per penam condignam legitime fuerit obviatum. Hinc est quod nos, propter enormitatem sceleris quod izelinus et ul. patruus eius de Shachdorf cognominatus izeli, et eorum complices sceleratissime perpetrarunt, iuxta promissionem et obligationem

eorundem quam in se antea voluntarie dictarant, si pacem fide promissam et iuratam aliquatenus violarent, bonis suis universis mobilibus et inmobilibus abiudicatis et devastatis per sentenciam deffinitivam, cum consensu et conniventia universitatis vallis uranie, adiudicamus integre et plenarie Reverende in Christo Abbatissae Thuricensi omnia bona quae ipsi iure hereditario a suo monasterio usque ad hanc diem dinoscuntur possedisse...... Prohibemus insuper sub interminatione divini iudicii et sub obtentu gracie nostre et pacis observatione, ne quis dictam dominam Abbatissam et suum monasterium in bonis prefatis aggravare audeat aliquatenus et molestare. Acta sunt hec anno incarnationis domini. M.CC.L. VIII. Indictionis prime. XIII. Kal. Junii. sub tilia in Altorf. Testes qui hiis interfuerunt. Wal. de Wolhusen... Wern. de Atigenhusen. nobiles... R. et Jo. de Chussenach. Wer. villicus de Silennon. et R. de Thuno. milites. B. shupher. C. de burgellon et Wern. de Orzcuelt villici. Ar. de gronon... ac universitas vallis eiusdem. In cuius rei testimonium has literas concedimus, tam nos quam universitas vallis uranie, memorate domine abbatisse, sigillorum nostrorum munimine roboratas.

(Archives de la ville de Zurich.)

VI.

CONFIRMATION PAR LE ROI RODOLPHE DES DROITS ET DES LIBERTÉS DE LA COMMUNAUTÉ D'URI.

Colmar, 8 janvier 1274.

Rudulfus Dei gratia Romanorum Rex semper Augustus prudentibus Viris Ministro et Universitati Vallis Uranie dilectis fidelibus suis gratiam et omne bonum. In benevolencie singularis applausu Complectitur nostra serenitas clare fidei puritatem et sin

ceritatis indubitate Constantiam, qua Vos erga Nos et Romanum Imperium semper incaluisse experimur. Que quidem vestra graciosa Placiditas, Lucidis insignita frequenter operibus, nostris sic memorialibus est inscripta tenaciter, quod ad omnem provectum vestrum et tranquillitatem omnimodam promptis Votis assurgere volumus, libertates vestras, honores et jura inconmutabili animo disponentes ubilibet non minuere sed augere. Eya igitur Vos fideles Egregii! Ad insistendum nostris et Imperii beneplacitis, de bono in melius continuacione perpetua, mentes et animos quesumus preparate; certos enim vos facimus et securos, quod in nullo eventu vel Casu vos obligabimus aut alienabimus ullo modo, sed inter speciales alumpnos Imperii computare vos volumus, specialibus nostris et Imperii Usibus et Obsequiis omnitempore reservandos. Datum VI Id. Januar. Indictiones. Regniri Anno primo.

(Schmid, Gesch. des Freyst. Ury, II, 204.)

VII.

SENTENCE ARBITRALE RENDue, au nom du ROI RODOLPHE, ENTRE LE COUVENT d'engelberg et les gens d'uri.

Altorf, 11 août 1275.

Wir Marquart von Wolhusen, Richter in Argöw vnd Zürichgöw desz allerdurluchtigosten Herren Her Rudolffs von gottes gnaden Römischen kungs.... Sye menglichem ze wussen das in der zwitracht vnd clag, vor dem obgenanten vnserm herren dem kung, zwuschent dem Abbt vnd Convent desz gotzhusz vnd closters zn Engelberg an eim, und der gemeind luten desz tals zu Vre am andern teil bewegt, von wegen der Alppen in dem tal zu Engelberg... Derselben zwitracht vnd clagsache, nach langer misshellung,

« PrécédentContinuer »