At pater omnipotens ingentia moenia caeli 405 410 FAB. V. et VI. Arg. At pater omnipotens. Iupiter cum reliquias torrentis ignis persequeretur, ut laborantibus opem ferret mortalibus, cum circa Nonacrinum montem Arcadiae, ubi genitus existimatur, vagaretur, in Callistus Lycaonis filiae incidit amorem. Cui cum preces de explemento desiderii sui admovisset, frustratasque voces suas intellexisset, aestu eam subiit: in Dianae namque sexum se trajecit, ac fatigatae, ornatus pharetra Isagittisque velut Diana, occurrit, ac veste pariter posita virgo, lovem experta est. Neque ideo a Iunone inimerenti delictum remissum est. Nam confestim pellicatu ejus incensa, ne amplius pulchritudine conjugem caperet, in ursam eam transfiguravit, quae a Iove cum Arcade filio, quem erat enixa, inter sidera collocatur, a Graecis autem Helice, a nostris Septentrio nuncupa tur, et a Tethy et Oceano ob Iunonis iram inter caetera sidera liquore non tingitur. 405. Arcadiae suae. A se amatae. Sive propter Majam, quae in Cl lene, ipsius Arcadiae monte Mercurium peperit. Sive ad illud poëta alludit, quod Arcades non minus quam Cretenses apud se natum esse lovem contendunt. 127 Poichè l'alto Motor le luci sparte Discende in terra, e la sua maggior cura paura, Che nel materno ventre ascosi stanno: E d'uscir fuora alcun non assicura Il timor, ch'han del foco avuto, ed hanno; Egli li fece uscir, benchè sospetti, A dar da bere ai lor bruciati letti. 129 Gli arbori arsicci, e senza il primo ornato, Di tutti i pregj lor lieti e fecondi; D'erbe, e di fior, più che mai lieto abbondi; 130 Andando Giove in questa parte, e in quella Per veder s'altro il Mondo avea di guasto, Trova in Arcadia una Vergine bella, Ch' ha il sembiante lascivo, e'l petto casto: Serve Diana, e Calisto s'appella, Figlia a colui che Lupo era rimasto, Quando per far le temerarie prove, Fe quel convito sì nefando a Giove. Nec positas variare comas: ubi fibula vestent, Et modo leve manu jaculum, modo sumpserat ar cum; Miles erat Phoebes: nec Maenalon attigit ulla 415 Gratior hac Triviae; sed nulla potentia longa est. 412. Variare comas. Variis coloribus ornare, id quod lascivae virgines maxime facere solent. 413. Vitta. Tegmen capitis, quo mulieres continent capillos. Neglectos. Impexos, inornatos. 415. Miles erat Phoebes. Dianae. Maenalon. Mons Arcadiae celeberri mus, et urbs clarissima a Maenalo Lycaonis filio condita. 416. Triviae. Dianae, quae tres sortitur vias sub Zodiaco, secundum longitudinem, latitudinem, altitudinem; motu scilicet proprio nec non violento, ab Ecliptica devio, et Apsidalium. 131 Sopra tre lustri avea girato il Sole Una volta il suo cerchio intorno intorno, Dal dì, ch'in terra uscì sì degna prole, Che fe di sì bel dono il Mondo adorno: Ben mostran le bellezze uniche, e sole, Che non ha più, nè manco tempo un giorno; Che 'I ben disposto corpo, e la beltade Ben corrisponde alla sua verde etade. 132 Non vuol, nè men l'accade per ornarsi, Sola e sicura la Vergine bella Il 134 L'angelico suo viso, il bel sembiante, E le maniere graziose e sante, Ulterius medio spatium Sol altus habebat : 417. Ulterius spatium. Meridiem jam pertransisse significat. 419. Exuit hic humero pharetram. Iterum videtur ad Virg. 5. Æneid· Poëta respicere. Haec fatus, duplicem ex humeris rejecit amictum, et magnas membrorum artus, magna ossa, lacertosque exuit, atque ingens media consistit arena. Ubi tamen exuere ad nudare etiam inclinat. |