ذو الفقار نطق تاج الدین شریعت را بدست آن بمعنی توامان با ذو الفقار حیدری بلبل بستان دین کز وجد مجلسهای او

صبح را چون گل طبیعت گشته پیراهن دري

توبه کردندی اگر در یافتندی مجلسش

هم مه از تمامي و هم زهره از خنیاگری

من نمي دانم که این جنس سخن را نام چیست

نی نبوت مي توانم گفتنش ني ساحري

ساقیان لهجه او چون شراب اندر دهند هوش گوید گوش را هین ساغري كن ساغري بازوي برهان بتقرير نظام الدین قویست آنکه شایستی که کردي جبرئيلش چاكري

آنکه بر اسرار شرع اندر زمان واقف شوی از ورقهای ضمیرش يك ورق گر بنگري نامدي اوراق أطباق فلك

گر ضمير او نكردي علم

دبن

هرگز تمام

را دفتري

And Táj-ud-dín's delicate sallies
Cut always in opposite ways,
Like that two-edged weapon of 'Ali's,
So famous in chivalrous days.
In the garden of clerical learning

Like a nightingale sweetly he'll sing;
And daybreak to hear him is yearning
Like a rose in the spring.

His sermons are free from all dulness-
And, did they form part of his flock,
The Moon would repent of her fulness,
And Venus feel modesty's shock.
I know not by what appellation
I ought of his language to treat,
It's neither divine inspiration
Nor sorcery's cheat!

When out of his bottled-up speeches
His eloquence draweth the stop,
The ear, like a tankard, upreaches,
And trembles at losing a drop.
Since the proofs of the Scriptural story
Which Dr Nizám-ud-dín gave,

The very archangel would glory
To act as his slave.

The arguments used in his treatise
Have never so much as a flaw,
Each page in itself so complete is,

"Twould teach you the whole of the law.
If you wanted the heavens and missed'em,
In vain for the tracts might you look,
Unless he had got the whole system
Bound up in a book.

وارثان انبيا اينك چنین باشند کوست

علم و تقوی بی نهایت پس تواضع بر سري در ثناي او اگر عاجز شوم معذور دار تا کجا باشد توان دانست حد شاعري

لاشه ما كي رسد آنجا که او رخشی کشد کاروانی کی هرگز بگرد لشكري رسد با چنین سکان که گر از قدر شان عقدی کند فارغ آید چرخ اعظم از چه از پي زيوري

گویم بلخ را هیهات یا رب زینهار خود توان گفتن که زنگارست زر جعفري بالله ار بر من توان بستن بمسمار قضا جنس آن به سیرتی یا نوع این بد گوهري

خاتم حجت در انگشت سلیمان سخن افترا کردن بدو در گیرد از دیو و پري باز دان آخر کلام ز منحول حسود من

فرق کن نقش آگهی را ز نقش آزري

Such as he are the heirs of the prophets,

In knowledge and piety dressed,
Yet he knows that but little it profits,

If modesty crown not the rest.
If I cannot do justice to him, it's
A fault, but a venial one,

For poetry you see has its limits,

His merits have none.

Can never his Pegasus1 catch,
Was there ever a caravan able

The march of an army to match?
Of such is the grand corporation
That dwells in this city of mine,
Where each as a bright constellation
In Heaven would shine.

Yet for libelling Balkh they abuse me,

(Oh Lord! that such lies should be told!)
Why they might when about it accuse me
of finding a canker on gold.

By Heaven! I think it would task all
The tricks at which fate is so pat,
To prove me to be such a rascal-
To fix me with that!

The proof of a Solomon's reckoned
To lie in the ring of his Song;
The talent to forge such a second
Can scarce to a devil belong.

Be logical in your deductions,

Don't palm off such fustian as mine!
Don't you know one of 'Azar's productions3
From creatures divine?

1 Rakhsh, the celebrated horse of Rustum the Persian Hercules.

2 Alluding to the legend that Solomon was for some time deprived of his kingdom by a demon who surrepti

tiously obtained possession of his magical ring.

3 'Azar, the father of Abraham, was a celebrated maker of graven images. Coran, vi. 74.

عيش من زين افترا تلخي گرفت و تو هنوز

چربك او همچنان چون جان شيرين ميخري مرد را چون ممتلی شد از حسد کار افتراست بد مزاجان را قی افتد در مجالس از پري

چون مر او را واضع خر نامه خواندي ريش گاو

گاو او در خرمن من باشد از کون خري

آن نمی گویم که در طي زبان آورده ام آن هجا كان نزد من یالی بود از کافري

اندر عمر عُمر خویش

گر بخاطر بگذرانیدستم اندر

یا نیم چونانکه گرگ یوسف از تهمت بري

ء

جاویدان بیزارم از ذاتی که بیزاری او هست در بازار دین صراف جان را بيزري

آن تواناي وداناي که در اطوار غیب دام بد بختی نهاد و دانه نیک اختري آنکه ثاثیر صباء صنع صباء صنع او را آمدست

گل

فشان اختران

بر گنبد

نيلوفري