Unica nec desit iocundis gratia verbis,
Omnia quaeque Venus quaeque Minerva probat. His tu semper eris nostrae gratissima vitae,
Taedia dum miserae sint tibi luxuriae.
3 Qualis Thesea iacuit cedente carina
Languida desertis Cnosia litoribus,
Qualis et accubuit primo Cepheia somno
Libera iam duris cotibus Andromede,
Nec minus assiduis Edonis fessa choreis
Qualis in herboso concidit Apidano,
Talis visa mihi mollem spirare quietem
Cynthia non certis nixa caput manibus,
Ebria cum multo traherem vestigia Baccho
Et quaterent sera nocte facem pueri.
Hanc ego, nondum etiam sensus deperditus omnes,
Molliter inpresso conor adire toro;
Et quamvis duplici correptum ardore iuberent
Hac Amor hac Liber, durus uterque deus,
15 Subiecto leviter positam temptare lacerto
Osculaque admota sumere et arma manu,
Non tamen ausus eram dominae turbare quietem,
Expertae metuens iurgia saevitiae,
Sed sic intentis haerebam fixus ocellis,
Argus ut ignotis cornibus Inachidos.
Et modo solvebam nostra de fronte corollas
Ponebamque tuis, Cynthia, temporibus,
Et modo gaudebam lapsos formare capillos,
Nunc furtiva cavis poma dabam manibus,
25 Omniaque ingrato largibar munera somno,
Munera de prono saepe voluta sinu ;
Et quotiens raro duxti suspiria motu,
Obstupui vano credulus auspicio,
Ne qua tibi insolitos portarent visa timores,
Neve quis invitam cogeret esse suam:
Donec diversas percurrens luna fenestras,
Luna moraturis sedula luminibus,
Compositos levibus radiis patefecit ocellos.
Sic ait in molli fixa toro cubitum: 35 Tandem te nostro referens iniuria lecto Alterius clausis expulit e foribus? Namque ubi longa meae consumpsti tempora noctis, Languidus exactis, hei mihi, sideribus?
O utinam tales perducas, improbe, noctes,
Me miseram quales semper habere iubes!
Nam modo purpureo fallebam stamine somnum,
Rursus et Orpheae carmine fessa lyrae:
Interdum leviter mecum deserta querebar
Externo longas saepe in amore moras,
45 Dum me iocundis lapsam sopor inpulit alis.
Illa fuit lacrimis ultima cura meis.'
4 Quid mihi tam multas laudando, Basse, puellas
Mutatum domina cogis abire mea?
Quid me non pateris vitae quodcumque sequetur Hoc magis assueto ducere servitio? 5 Tu licet Antiopae formam Nycteidos et tu Spartanae referas laudibus Hermionae, quascumque tulit formosi temporis aetas: Cynthia non illas nomen habere sinet, Nedum, si levibus fuerit collata figuris,
Inferior duro iudice turpis eat.
Haec sed forma mei pars est extrema furoris :
Sunt maiora, quibus, Basse, perire iuvat,
Ingenuus calor et multis decus artibus et quae
Gaudia sub tacita ducere veste libet:
15 Quo magis et nostros contendis solvere amores,
Hoc magis accepta fallit uterque fide.
Non inpune feres: sciet haec insana puella
Et tibi non tacitis vocibus hostis erit:
Nec tibi me post haec committet Cynthia nec te
Quaeret: erit tanti criminis illa memor
Et te circum omnes alias irata puellas
Differet: heu nullo limine carus eris.
Nullas illa suis contemnet fletibus aras,
Et quicumque sacer, qualis, ubique, lapis.
25 Non ullo gravius temptatur Cynthia damno,
Quam sibi cum rapto cessat amore deus,
Praecipue nostro. maneat sic semper, adoro,
Nec quicquam ex illa quod querar inveniam.
5 Invide, tu tandem voces compesce molestas
Et sine nos cursu, quo sumus, ire pares.
Quid tibi vis, insane? meos sentire furores?
Infelix, properas ultima nosse mala
5 Et miser ignotos vestigia ferre per ignes
Et bibere e tota toxica Thessalia.
Non est illa vagis similis collata puellis:
Molliter irasci non solet illa tibi.
Quod si forte tuis non est contraria votis,
At tibi curarum milia quanta dabit.
Non tibi iam somnos, non illa relinquet ocellos:
Illa feros animis adligat una viros.
Ah mea contemptus quotiens ad limina curres,
Cum tibi singultu fortia verba cadent,
15 Et tremulus maestis orietur fletibus horror,
Et timor informem ducet in ore notam,
Et quaecumque voles fugient tibi verba querenti,
Nec poteris, qui sis aut ubi, nosse miser.
Tum grave servitium nostrae cogere puellae
Discere et exclusum quid sit abire domum;
Nec iam pallorem totiens mirabere nostrum,
Aut cur sim toto corpore nullus ego.
Nec tibi nobilitas poterit succurrere amanti: Nescit Amor priscis cedere imaginibus. 25 Quod si parva tuae dederis vestigia culpae, Quam cito de tanto nomine rumor eris! Non ego tum potero solatia ferre roganti, Cum mihi nulla mei sit medicina mali, Sed pariter miseri socio cogemur amore Alter in alterius mutua flere sinu. Quare, quid possit mea Cynthia, desine, Galle, Quaerere: non inpune illa rogata venit.
6 Non ego nunc Hadriae vereor mare noscere tecum, Tulle, neque Aegaeo ducere vela salo, Cum quo Rhipaeos possim conscendere montes Ulteriusque domos vadere Memnonias; 5 Sed me complexae remorantur verba puellae, Mutatoque graves saepe colore preces. Illa mihi totis argutat noctibus ignes
Et queritur nullos esse relicta deos,
Illa meam mihi iam se denegat, illa minatur,
Quae solet ingrato tristis amica viro.
His ego non horam possum durare querellis:
Ah pereat, si quis lentus amare potest!
An mihi sit tanti doctas cognoscere Athenas
Atque Asiae veteres cernere divitias,
15 Ut mihi deducta faciat convicia puppi
Cynthia et insanis ora notet manibus,
Osculaque opposito dicat sibi debita vento
Et nihil infido durius esse viro?
Tu patrui meritas conare anteire secures
Et vetera oblitis iura refer sociis.
Nam tua non aetas umquam cessavit amori,
Semper et armatae cura fuit patriae,
Et tibi non umquam nostros puer iste labores
Adferat et lacrimis omnia nota meis.
25 Me sine, quem semper voluit fortuna iacere,
Hanc animam extremae reddere nequitiae.
Multi longinquo periere in amore libenter,
In quorum numero me quoque terra tegat.
Non ego sum laudi, non natus idoneus armis :
Hanc me militiam fata subire volunt.
At tu seu mollis qua tendit Ionia seu qua
Lydia Pactoli tingit arata liquor,
Seu pedibus terras seu pontum carpere
Ibis et accepti pars eris imperii,
35 Tum tibi si qua mei veniet non inmemor hora,
Vivere me duro sidere certus eris.
7 Dum tibi Cadmeae dicuntur, Pontice, Thebae
Armaque fraternae tristia militiae,
Atque, ita sim felix, primo contendis Homero,
Sint modo fata tuis mollia carminibus,
5 Nos, ut consuemus, nostros agitamus amores
Atque aliquid duram quaerimus in dominam;
Nec tantum ingenio, quantum servire dolori
Cogor et aetatis tempora dura queri.
Hic mihi conteritur vitae modus, haec mea fama est,
Hinc cupio nomen carminis ire mei.
Me laudent doctae solum placuisse puellae,
Pontice, et iniustas saepe tulisse minas:
Me legat assidue post haec neglectus amator,
Et prosint illi cognita nostra mala.
quoque si certo puer hic concusserit arcu,
Quod nolim nostros eviolasse deos,
Longe castra tibi, longe miser agmina septem
Flebis in aeterno surda iacere situ,
Et frustra cupies mollem componere versum,
Nec tibi subiciet carmina serus Amor.
Tum me non humilem mirabere saepe poetam,
Tunc ego Romanis praeferar ingeniis,
Nec poterunt iuvenes nostro reticere sepulcro
'Ardoris nostri magne poeta iaces.'
25 Tu cave nostra tuo contemnas carmina fastu:
Saepe venit magno fenore tardus Amor.
8 Tune igitur demens, nec te mea cura moratur ?
An tibi sum gelida vilior Illyria,
Et tibi iam tanti, quicumque est, iste videtur,
Ut sine me vento quolibet ire velis?
5 Tune audire potes vesani murmura ponti
Fortis et in dura nave iacere potes?
Tu pedibus teneris positas fulcire pruinas,
Tu potes insolitas, Cynthia, ferre nives?
O utinam hibernae duplicentur tempora brumae,
Et sit iners tardis navita Vergiliis,
|