45

Tene, sacer Vates, flammæ rapuere rogales ;

Pectoribus pasci nec timuere tuis ?
Aurea sanctorum potuissent templa Deorum

Urere, quæ tantum sustinuere nefas.
Avertit vultus, Erycis quæ possidet arces:

Sunt quoque, qui lacrymas continuisse negent.
Sed tamen hoc melius, quam si Phæacia tellus

Ignotum vili suppoşuisset humo.
Hinc certe madidos fugientis pressit ocellos

Mater; et in cineres ultima dona tulit:

50

viro, quod parva urna continet. Anne, sacer Poëta, ignes rogi te absumserunt ; nec reformidarunt pasci tuo corpore ? Ignes, qui admiserunt tantum nefas, potuissent consumere templa splendida sanctorum Deorum. Quæ tenet cacumina Erycis, arertit fuciem. Sunt etiam, qui infiçientur repressisse lacrymas. Sed tamen hoc melius, quam si terra Phæacia sepelicisset peregrinum contemnenda terra. Certe mater hic clausit oculos humidos discedentis, et immisit ultima munera in cineres :

curva urna: unde Heins. conj. curta.—46 Vulg. continuisse negant.—49 Hinc P. et Pal. vulgo Hic: quidam Huic. Vulgo certe manibus. Heins. gravidos fu

NOTÆ eorum sepulcra.

Ionii, juxta Epirum, Phæacum patria, Busta] Bustum locus est, ubi cada- nbi Alcinous regnavit. Ibi Tibullus vera bene usta; sive alio deportandi, Messalam secutus in adversam valesive ibi fuerint cineres sepeliendi. tudinem inciderat; qua tamen leva

39. Confide] Ironice pronuntiandum. tus Romam rediit, ubi mortem obiit.

Jacet] Ratio est cur non sit confi. Vide sis, ea de re, non de morte qui. dendum; quod ad Tibulli laudem dem, sed de morbo, Tibullum ipsum maximam facit.

1. III, elegia tertia, ad quam planis41 Tene) Cum dolore maximo istud sime respexit hic Naso noster. efferendum. Est-il possible que, &c. 49 Hinc] Alii hic; Romæ, scilicet.

Rogales] Ex rogo erumpentes. Madidos] Alibi vocat morte na42 Pectoribus] Pro toto corpore. tantes.'

Pasci] Proprie dicitur ignis materia 50 Mater] Dixerat Tibullus mor. pasci, quam comburit.

tem in Phæacia deprecans, ' Absti. 43 Aurea) Ad Capitolium alludit, neas, mors atra, precor; non bic mibi quod aliquoties igne vastatum est. mater, Quæ legat in mestos ossa per.

45 Avertit] Ne Tibulli corpus igne usta sinus,' &c. absumi videret.

In cineres] Istud ex Tibullo ipso inErycis quæ] Venus est, cui in tellige: Dixerat ille proxiine ad verEryce Siciliæ monte magnificum tem- sus jam jam citatos ' Non soror [hic plum dicatum fuit.

mihi] Assyrios cineri quæ dedat odo47 Hoc] Quod in Patria, scil. Ti. res, Et fleat effusis ante sepulcra bullus extinctus sit.

comis.' Phæacia] Corcyra est, insula maris

55

Hinc soror in partem misera cum matre doloris

Venit, inornatas dilaniata comas.
Cumque tuis sua junxerunt Nemesisque priorque

Oscula; nec solos destituere rogos.
Delia discedens, Felicius, inquit, amata

Sum tibi; vixisti, dum tuus ignis eram.
Cui Nemesis, Quid ais ? tibi sint mea damna dolori?

Me tenuit moriens deficiente manu.
Si tamen e nobis aliquid, nisi nomen et umbra,

Restat, in Elysia valle Tibullus erit.
Obvius huic venias, hedera juvenilia cinctus

Tempora, cum Calvo, docte Catulle, tuo.

60

hic suror cum matre infelici, dilacerata capillos incomtos, descendit in partem doloris.
Et Nemesis et prior Delia junxerunt sua oscula cum tuis : nec deseruerunt rogos
solos. Delia digrediens, Felicius, ait, dilecta sum tibi : vita fruitus es, quamdiu
eram tuus amor. Ad quam Nemesis, Quamobrem, inquit, mea dispendia sint tibi
ægritudini? Obiens me tenuit manu moriente. Si tamen aliquid superest ex nobis,
præter nomen et umbra, Tibullus vivet in campis Elysiis. Huic occurras redi-
mitus tempora juvenilia hedera, docte Catulle, cum Calvo tuo. Tu quoque ( si falsa

gienti.—50 Al. dona dedit.-51 Alter P. in partes. Al. dolori. Antiqua ed.
mixti cum matre doloruni.-52 Al. dilacerata comas.-

:-53 Scr, cumque tuis oculis
Nemesis junxere priorque.57 Sint Mor. Jun. et Pal. 3. vulgo sunt.—59 Med.
illud nisi nom. Scr. et alius, nisi corpus: Be. nisi corporis umbra.—60 Fr. Ti.
bullus eat : Burm. Sec. conj. eas.--61 Pal. 2. myrto juvenilia. Quatuor libri

NOTÆ

53 Cumque tuis) Dixerat Tibullus, 57 Cui] Deliæ, scil. respondit Ne-
• Delia non usquam est.'

mesis.
Priorque] Delia, scil. prior amata. 58 Me tenuit] Hoc dicit Deliæ, ut

54 Oscula] Hoc fuerat Tibulli votum illam male urat; quod ipsa, non De-
Eleg. I. lib. primi. “Te spectem, su- lia, Tibulli morientis manum unice
prema mihi cum venerit hora, Te te- amata tenuerit.
peam moriens deficiente manu. Fle. 60 Elysia] Elysius fuit Ethnicis lo.
bis et arsuro positum me, Delia, lecto, cus in inferis, sedes piis destinata,
Tristibus et lacrymis oscula mista voluptatibus ac deliciis affluens.
dabis.'

62 Calvo] Poëta fuit, cujus fluentes
55 Discedens] Postquam conditum carminum delicias, ut Gellius loqui-
et sepultum Tibulli cadaver esset. tur, sicut et Catulli, cantavit Hermo-

Felicius] Perinde loquitur, ac si genes.
ideo mortuus fuerit Tibullus, quod Catulle] Fuit Catullus Poëta exi,
aliam amaverit.

mius, doctissimus et elegantissimus,
56 Dum tuus ignis] Quamdiu nje- notior suis versibus, quam ut opus sit
amasti, vixisti.

de eo bic verba facere,

Tu quoque (si falsum est temerati crimen amici)

Sanguinis atque animæ prodige, Galle, tuæ.
His comes umbra tua est ; si quid modo corporis umbra est:
Auxisti numeros, culte Tibulle, pios.

66
Ossa quieta, precor, tuta requiescite in urna; ;

Et sit humus cineri non onerosa tuo.

accusatio violati amici) Galle, contemtor sanguinis atque animæ tuæ. Umbra tua
est his comes, si modo umbra est aliquid corporis. Auxisti piam turbam, polite
Tibulle. Ossa tranquilla, requiescite, oro, in urna secura ; et terra sit levis tuo
cineri.

.....

juven. vinctus.—65 Si quid modo c. u. est Exc. I. et tres al. codd. vulgo si qua
est modo. P. a manu sec. si quæ modo.

NOTÆ
63 Si falsum] Quia, si verum cri. poris, sed manet profecto post mor-
men, non ille cum piis in Elysiis fuis- tem hominis ejus anima, quæ a Deo
set. Suspicio vero fuit, hunc Corne- est spiritus. Quod probare non est
lium Gallum, Poëtam eximium, in

hujus loci.
Augastum, cui ipse carissimus fuit, 66 Numeros pios] Numerum pio.
conjurasse: quamobrem, cum Senatui
damnandas traditus esset, sibi ipse Culte] Est vero cultissimus ejus
manus violentas intulit.

stylus.
64 Prodige] Quia seipsum interfe- 68 Et sit humus] Quomodo fere
cit; eoque pacto, num reus esset, du- amicorum ossibus bene precari con-
bitandum aliquo modo reliquit.

65 Și quid modo] Non est quid cor-

rum.

sueverant.

ELEGIA X.

Ad Cererem, conguerens, quod ejus sacris cum amica concum-

bere non permittatur.
ANNUA venerunt Cerealis tempora sacri :

Secubat in vacuo sola puella toro.

Tempora annua sacri Cerealis recurrerunt : puella sola seorsum jacet in lecto

NOTÆ
1 Annua] Quæ singulis annis celebrentur; quinto nimirum Idus Aprilis.

1

5

Flava Ceres, tenues spicis redimita capillos,

Cur inhibes sacris commoda nostra tuis ?
Te, Dea, munificam gentes ubicumque loquuntur :

Nec minus humanis in videt ulla bonis.
Ante nec hirsuti torrebant farra coloni ;

Nec notum terris area nomen erat.
Sed glandem quercus, oracula prima, ferebant:

Hæc erat, et teneri cespitis herba, cibus.
Prima Ceres docuit turgescere semen in agris;

Falce coloratas subsecuitque comas:

10

riduo. Flava Ceres, circumdata subtiles capillos spicis, cur prohibes nostra gaudia
tuis sacris? Nationes te ubique celebrant beneficam, o Dea ; nec ulla minus invidet
commodis hominum. Antea nec hispidi agricolæ frigebant frumenta: nec area erat
nomen cognitum terris: sed quercus prima oracula præbebant glandem. Hæc, et
herba mollis cespitis, erat esca. Prima Ceres monstravit semen tumere in arvis ; et

2 Quidam in viduo : alii medio.—3 Tenuem...capillum R. et Fr.-4 Alter P.
et alius Cur prohibes.--5 P. gentes ubi quæque : F. gentes quæcumque.-6. Al.
invidet illa. Sa. et duo al, invidiosa bonis.-8 Unus Mor. et Be. in terris.

NOTÆ

Cerealis] Cereri, frugum Deæ, die telligitur.
cati.

8 Area] Locus est creta consolida-
2 Vacuo] Quo nefas est virum tem- tus, ubi sectæ fruges teruntur.
pore Cerealis sacri venire.

9 Oracula] Quercubus in genere
3 Flava] Propter maturæ segetis illud tribuit, quod earum proprium
colorem.

fuit quæ apud Dodonam Epiri civita-
4 Nostra] Nostrum amantium. tem in nemore Jovi sacro consitæ

5 Munificam] Propter fruges, quas erant, a quibus responsa data fuisse
prima dicitur invenisse, quæ et ejus voluerunt Poëtæ. ` Quercus, oracula?
nsum, et servandi et serendi modum, appositio est.
docuit.

10 Hæc] Glans, scilicet.
6 Nec minus invidet] Adeoque est 11 Turgescere] Id est, Docuit in
maxime munifica: ut minus sit cre- genere, quomodo crescerent segetes,
dere eam amantium lacrymis gaudere. quoque pacto triticum seminandum

7 Ante] Quam Ceres, scil. frumenti esset. Terræ vero humore prius tur-
usum docuisset.

gescit granum, quam ex ejus corrup-
Hirsuti] Asperi, inculti, sylvestres. tione radix plantaque concrescat.

Torrebant] Quo melius frangeren- 12 Comas] Fruges maturas et fila.
tur et molerentur. Virg. Æneid. 1. vas, quæ sunt quasi segetis coma.
frugesque receptas Et torrere pa- Sed memineris hoc in loco Cererem
rant flammis et frangere saxo.' Terram ipsam esse nonnullis, cujus

Farra] Far omne est genus fru. coma sint fruges.
menti; præsertim vero optimum in.

Prima jugo tauros supponere colla coëgit;

Et veterem curvo dente revellit humum.
Hanc quisquam lacrymis lætari credit amantum, 15

Et bene tormentis secubituque coli?
Nec tamen est (quamvis agros amet illa feraces)

Rustica ; nec viduum pectus amoris habet.
Cretes erunt testes; nec fingunt omnia Cretes :
Cretes, nutrito terra superba Jove.

20
Illic, sideream mundi qui temperat arcem,

Exiguus tenero lac bibit ore puer.
Magna fides testi : testis laudatur alamno.

Fassuram Cererem crimina nota puto.
Viderat Iasium Cretæa Diva sub Ida

25
Figentem certa terga ferina manu.
resecuit falce comas colore distinctas. Prima subegit tauros submittere colla jugo ;
et proscidit requietum agrum adunco vomere. Hanc quisquam existimet gaudere
lacrymis amantum, et bene honorari suppliciis et secubitu ? Nec tamen, (quanquam
illa diligat campos fertiles,) est agrestis ; nec gerit pectus vacuum amore. Cretes
erunt testes; nec Cretes omnia mentiuntur ; Cretes, tellus magnifica Jove educato.
Ilic, qui moderatur templa siderea mundi, cum puerulus esset, lac suxit molli ore.
Ampla fides testi: testis approbatur alumno. Àrbitror Cererem agnituram flagi.
tia vulgata. Dea intuita erat sub Ida Cretensi Iasium transfodientem terga ferina

10 Al. Hæc cibus, et t. c. h. torus.—13 Jugo Exc. Pol. vulgo jugis.—15 Al.
lætari ridet, vel credat.-17 Scr, colat illa: V. et Pal. 1. habet illa. Pro feraces
Francius conj. feroces.—18 Al. vacuum pectus.—20 P. Crete : Pal. Crete est.
-21 Pal. 1. Mor. 2. et Fr. sidereum...axem.--24 Crimina nostra quinque ex

NOTÆ

13 Tauros] Ut aratrum traherent, commendavit, atque educandum de-
scil.

dit.
14 Veterem) Quia inculta.

21 Sideream] Sideribus distinctam.
Curvo] Periphrasis est vomeris. Cælum est.

15 Hanc] Tot beneficiis hominibus 22 Lac] Quod ex capra Amaltheam
collatis celebrem.

una cum sorore Melissa Jovi præbu-
16 Tormentis] Quæ patiantur aman- isse voluerunt Poëtæ. .
tes a se invicem disjuncti.

23 Testi] Cretæ terræ, scil. aut t..
18 Rustica] Severa ; difficilis. ejus incolis.

19 Nec fingunt] Hoc dicit, quia Laudatur] Probatur. Poëtæ quia
tritissimo proverbio Cretes pro men- maxime opus est testimonio, ideo
dacibus apud omnes veniebant: quod magno conatu Cretensibus mendaci.
nequidem tacuit sacra pagina.

bus a Jove ipso fidem studet facere.
20 Nutrito] Quem Rhea, Saturni 24 Fassuram Cererem) Sic Geta
uxor, mariti voracitati subtractum, Terentianus de Æschino, quem hu-
pymphis in Dictæo monte Cretæ juscemodi furti arguere difficile erat;