ELEGIA IX. Tibulli mortem deflet. MEMNONA si mater, mater ploravit Achillen, 5 Si mater Alevit Memnona, si mater flevit Achillem, et obitus luctuosi movent magnas Deas; miserabilis Elegeia, sparge comam immeritam. Ah nomen nunc tibi erit nimis ex re! Ille, Poëta tui artificii, Tibullus, tua gloria, comburitur corpus vacuum in pyra congesta. Ecce puer Veneris gerit et pharetram inversam, et 1 P. 2. et Me. si mater flevit Ach.-2 Pol. Si tangunt.4 Vulg. Ah nimium. NOTE Memnona] De eo Tithoni et Auro-elegantia notior, quam ut hic de eo ræ filio, quem Achilles bello Trojano mactavit, antea vidimus. Mater] Thetis, scil. 2 Tristia] Qualia fuerunt Memnonis et Achillis. 3 Flebilis] Ad flendum et ad fletum movendum composita. Indignos] Id est, Qui indigne pro Tibulli immeriti deflenda indigna morte solvi debent. 4 Ex vero] Ad Etymon Græcum alludit; dicta Elegia a clamore, qui fit in luctu. 5 Ille] Optimus, scil. Poëta. Tui operis] Dicit istud, quia Elegos amatorios scripsit Tibullus, illorum Delph. et Var. Clus. quicquam sit opus expromere. Tua fama] Appositio est. Tibulli Elegis inclaruisse Elegeiam indicat Poëta. 6 Ardet] De more illo cremandi corpora antea vidimus. Ovid. 2 N Aspice, demissis ut eat miserabilis alis; 10 Egressum tectis, pulcher Iule, tuis. Nec minus est confusa Venus, moriente Tibullo, 15 Quam juveni rupit cum ferus inguen aper. At sacri vates, et Divum cura vocamur : Quid pater Ismario, quid mater, profuit Orpheo? 20 arcus ruptos, et tædam absque igne. Cerne, ut ftebilis incedat alis dejectis; et plangat pectora nuda manu infensa. Coma diffusa per collum excipit lacrymas, et ora strepunt singultu agitante. Ita aiunt illum prodiisse domo tua, formose Iule, in exequiis fratris Enea. Nec minus turbata est Venus, Tibullo intereunte, quam cum trux aper discerpsit femur adolescenti. At nos poëtæ dicimur Sacri, et amor Deorum: sunt etiam, qui credant nos habere numen. Nimirum mors molesta polluit quicquid est sacrum: illa immittit manus nigras in omnia. Quid pater, quid mater juvit Orpheum Ismarium? Quid juvit feras delinitas carmine diriguisse? Quidam nomen inest. Francius inversamque.-9 Barthius legit Aspice dejectis.-14 Al. Egressum, custris.15 Duo scripti concussa Venus.-16 Al. juvenis. Pal. 2. rapait cum. 19 N. importuna fatigat.-22 Pal. optimus obri *NOTE 10 Tundat] Quod, sicuti et alarum demissio, maximi luctus est indicium. 11 Sparsi] Dolentem plane describit. 12 Oraque singultu] Præ dolore singultit. 13 Fratris] Quippe Veneris Ænean filium fuisse voluerunt Poëtæ. 14 Egressum] Cum, scilicet, cum Iulo, Æneæ filio, fratris sui funus curavit. 16 Juveni] Adonis, ardentissime a Venere amatus, intelligendus est; cujus fabulam vide sis, in Metam. 17 At] Hoc dicit Poëta, quasi ad mirans, quod immaturo fato Tibullus occiderit. Cura] Quos Dii curent. 18 Numen] Quod illi quodam quasi farore correpti videantur, 20 Obscuras] Quæ in Orcum homines deturbent. 21 Pater] Apollo; ex nonnullorum sententia. Ismario] Thracio: Ab Ismaro Thraciæ monte. Mater] Calliope Musa. Scopus est Poëtæ exemplis probare, nihil morti esse sacrum. Orpheo] Jam sæpe de celeberrimo Ælinon in sylvis idem pater, Ælinon, altis Dicitur invita concinuisse lyra. Adjice Mæoniden, a quo, ceu fonte perenni, 25 Vatum Pieriis ora rigantur aquis; Hunc quoque summa dies nigro submersit Averno; Diffugiunt avidos carmina sola rogos. Durat opus,vatum, Trojani fama laboris, Tardaque nocturno tela retexta dolo. 30 Idem pater creditur cantasse, et lyra repugnante, Ælinon Ælinon in sylvis excelsis. Adde Mooniden, a quo, tanquam jugi scaturigine, ora Poëtarum rorantur aquis Pieriis; ultima dies demisit hunc quoque atro Orco. Sola carmina vitant rogos rapaces. Permanet fama laboris Trojani, opus Poëtarum, et tela lenta retexta puisse feras; forte pro obriguisse, ait Heins.-23 Ælinon utroque loco reponit Heins. et sic primo certe loco V. Med. et P. a manu pr. vulgo primo loco Et Linon, altero P. Pal. optimus, Arund. et tres al. et Linon altis; al. editus altis, abditus altis, edidit altis, abditum in altis, vel expositum, et simil.-24 Al. invicta. Alii conticuisse.-25 Vulgo Aspice Maon.-27 Submersit Sa. et tres al, vulgo demersit: Fr. et alius Heins. dimisit: Heins. vult demisit.-28 Diffugiunt vetustiores cod. et pr. ed. vulgo effugiunt: unus Mor. defugiunt.— 29 Heins opus vatis.-30 Duodecim Heins. retenta dolo; octo al. retecta ; NOTE illo summoque Poëta, citharœdo, £t, ut plurimia ex illo haurire necesse haPolitico viro vidimus. buerint, et hauserint posteriores Poëtæ.. 22 Carmine] Et cantus dulcedine; qua feras, seu potius agrestes et feroces homines ad civilem vitam reduxit. Obstupuisse] Sic Horatius, Od. II. 13. Carminibus stupens Demittitunde ipsa Pieriæ dictæ sunt. atras bellua centiceps Aures,' &c. 20 Pieris] Musicis. Fuit nempe Pierias mons Macedoniæ, aut verius Thessalia, Musis, ut alii multi, sacer; 23 Ælinon] Nomen est ejus cantus, quo Linum filium suum morte sublatum Apollo deflevit. Ut hinc maxime intelligatur nemini mortem parcere, cum ex ejus crudelitate Dii ipsi lugeant. Sylvis] Quærunt nempe latebras, qui corde dolent, et lugent. Idem] Apollo, scil. Rigantur] Quare et fœcundati, copioso quasi alveo eorum fluunt carmina. 27 Hunc] Homerum, scil. Averno] Avernus lacus est in sinu Baiano prope Puteolos, per quem ad Inferos aditum patere creditum est, quare pro Inferno ipso intelligitur. 29 Fama] Quia vatum opere, seu carminibus, etiamnum hodie belli 24 Invita] Dolente et mœsta; quod Trojani fama increbrescit: quam lauomne ad Apollinem spectat. 25 Mæoniden] Homerus est, de quo antea. Fonte] Nempe tam bene multa et stylo tam fœcundo scripsit Homerus, dem Homero præsertim tribuas. Laboris] Decennalis obsidionis; quo temporis spatio multum et Trojani et ipsi etiam Græci desudarunt. 30 Tardaque] Quam nunquam Pe Sic Nemesis longum, sic Delia, nomen habebunt; Altera, cura recens, altera, primus amor. Quid vos sacra juvant? quid nunc Ægyptia prosunt Cum rapiant mala fata bonos, (ignoscite fasso) Vive pius; moriere pius: cole sacra; colentem 35 40 fraude nocturna. Sic Nemesis, sic Delia obtinebunt gloriam perpetuam; altera novus amor, altera prior amor. Quid vobis prosunt sacra? Quid nunc prosunt sistra Egyptia? Quid seorsum cubuisse in lecto inani? Quandoquidem mors iniqua auferat pios, (date veniam confitenti,) inducor credere nullos esse Deos. Vive pius, obibis pius: reverere sacra; mors dura rapiet reverentem a templis in cava sepulcra, Credito elegantibus carminibus: ecce Tibullus extinctus est. Vix superest e tanto unde Heins. conj. relecta.-31 Sa. et decem alii habebit.—33 Vos P. et quinque al. vulgo nos: al. nunc. Unus Cod. quid vos Egypt.--35 Meliores rapiunt. R. Cum mala fata bonos perdant.—37 Moriere pius P. cum al. N. moriture pius, Vulgo Vive tamen moriture pius: al. Vive pius, moriere tamen. Quidam Vive tamen, moriere pius; et, Vive pius, moriere pius.-38 Al. Mors tamen: Me. Sors gravis. Margo Bersm. et unus Heins. in sua: Jun. ad cava.-39 N. infide bonis: unde Heins, i fide bonis, Exc. I. ille Tibullus: Be. latet ecce Tibull.— 40 E tanto unue Pal. et unus V vulgo e toto. Unus Mor. unus Me. et Fr, NOTÆ nelope, ea procos, illadens, absolve: bat. Ceterum, per telam Homeri Odysseam intellige... Retextu] Pollicita erat Penelope, se tum ex procis aliquem delecturam, cum tela finem imposuisset: quæ, mulier casta, et mariti Ulyssis memor, tantum ad lucernam noctu detexebat, quantum interdiu texuisset, Sed de iis prolixe in ejus epistola. 31 Sic] Per carmina, scil. Nemesis] Nomen est puellæ, quam Tibullus amavit. Longum] Quod ad posteros trans eat. Delia] Fuit hæc item Tibulli amica. 32 Cura] Tibulli, scil. 33 Vos] Alii nos, vel nunc. Optime vero hanc lectionem ex nonnullis co dicibus asseruit cl. Heinsius; ut ad Nemesim et Deliam spectet oratio. 33 Egyptia] Egypto, ut antea vidimus, Romam ad sacra Isidis celebranda, advecta. Per sistra vero, religiosum Isidis cultum intellige: alluditque Naso ad hos Tibulli versus, Eleg. 1. 3. Quid tua nunc Isis mihi, Delia; quid mihi prosunt Illa tua toties æra repulsa manu?' &c, 'Nihil, inquit, prodest religio, si nemini mors parcit.' 34 Secubuisse] Seorsum a viris cubare solitas esse mulieres quæ Isidis sacra celebrarent, antea diximus. Fasso] Mihi, scil. confitenti peccatum meum. 38 Cava] Omnino, siquidem ubi combusta cadavera, ibidem essent |