(Quion fentit amor?) primi fenfiftis amantes,
Et voci feciftis iter: tutaeque per illud
Murmure blanditiae minimo transire folebant.
Saepe, ut conftiterant, hine Thisbe, Pyramus illinc,
Inque vicem fuerat captatus anhelitus oris;
Invide, dicebant, paries, quid amantibus obftas?
Quantum erat, ut fineres nos toto corpore iungi!
Aut hoc fi nimium, vel ad ofcula danda pateres! 75
Nec fumus ingrati; tibi nos debere fatemur,
Quod datus eft verbis ad amicas transitus aures.
Talia diverfa nequidquam fede locuti,
Sub noctem dixere Vale: partique dedere
Solque pruinofas radiis ficcaverat herbas:
Olcula quisque fuae, non pervenientia contra.
Poftera nocturnos Aurora removerat ignes,
Ad folitum coiere locum. Tum murmure parvo
Multa prius quefti, ftatuunt, ut nocte filenti
Fallere cuftodes, foribusque excedere tentent;
Cumque domo exierint, urbis quoque clauftra relin-
Neve fit errandum lato fpatiantibus arvo,
Conveniant ad bufta Nini, lateantque fub umbra
Arboris. Arbor ibi, niveis uberrima pomis,
Ardua morus erat, gelido contermina fonti.
Pacta placent: et lux, tarde decedere visa,
Praecipitatur aquis, et aquis nox furgit ab isdem.
Callida per tenebras, verlato cardine, Thisbe
Fgreditur, fallitque fuos: adopertaque vultum
Pervenit ad tumulum; dictaque fub arbore fedit. 95
Audacem faciebat amor. Venit ecce recenti
Caede leaena boum [pumantes oblita rictus,
Depofitura fitim vicini fontis in unda.
Quam procul ad lunae radics Babylonia Thisbe
Vidit et obfcurum trepido pede fugit in antrum: 100
Dumque fugit, tergo velamina lapfa relinquit.
Ut lea faeva fitim multa compefcuit unda;
Dum redit in filvas, inventos forte fine ipfa
Ore cruentato tenues laniavit amictus.
Serius egreffus veftigia vidit in alto
Pulvere certa ferae, totoque expalluit ore
Pyramus. Ut vero veftem quoque fanguine tinctam
Reperit; Una duos nox, inquit, perdet amantes:
E quibus illa fuit longa digniffima vita:
Noftra nocens anima eft. Ego te, miferanda, peremi, 110 In loca plena metus qui iuffi nocte venires;
Noftrum divellite corpus,...
Et fcelerata fero confuinite viscera morfu,
O quicunque fub hac habitatis rupe, leones!
Sed timidi eft optare necem. Velamina Thisbes 115
Tollit, et ad pactae fecum fert arboris umbram.
Utque dedit notae lacrimas, dedit ofcula, vesti :
Accipe nunc, inquit, noftri quoque fanguinis haustus:
Quoque erat accinctus, demittit in ilia ferrum.
Nec mora; ferventi moriens e vulnere traxit.
Ut iacuit refupinus humi, cruor emicat alte;
Non aliter, quam cum vitiato fistula plumbo
Scinditur, et tenues ftridente foramine longe
Eiaculatur aquas, atque ictibus aëra rumpit,
Arborei foetus adfpergine caedis in atram
Vertuntur faciem: madefactaque fanguine radix
Puniceo tingit pendentia mora colore.
Ecce, metu nondum pofito, ne fallat amantem, Illa redit: iuvenemque oculis, animoque requirit: Quantaque vitarit narrare pericula geftit. Utque locum, et verfam cognovit in arbore formam; (Sic facit incertam pomi color) haeret, an haec fit. Dum dubitat, tremebunda videt pulfare cruentum Membra folum; retroque pedem tulit: oraque buxò Pallidiora gerens, exhorruit, aequoris inftar, 135 Quod tremit, exigua cum fummum ftringitur aura. Sed poftquam remorata fuos cognovit amores; Percutit indignos claro plangore lacertos: Et laniata comas, amplexaque corpus amatum, Vulnera fupplevit lacrimis, fletumque cruori Mifcuit: et gelidis in vultibus ofcula figens, Pyrame, clamavit, quis te mihi cafus ademit? Pyrame, refponde. Tua te, cariflime, Thisbe Nominat: exaudi, vultusque attolle iacentes.
Ad nomen Thisbes oculos, iam morte gravatos, 145 Pyramus erexit, vifaque recondidit illa.
Quae poftquam veftemque fuam cognovit, et enfe Vidit ebur vacuum: Tua te manus, inquit, amorque Perdidit, infelix. Eft et mihi fortis in unum
Hoc manus: eft et amor; dabit hic in vulnera vires. 150 Profequar exftinctum: letique miferrima dicar
Caufa comesque tui: quique a me morte revelli
Heu fola poteras, poteris nec morte revelli.
Hoc tamen amborum verbis eftote rogati,
O multum miferi, meus illiusque, parentes,
Ut, quos ferus amor, quos hora noviflima iunxit,
Componi tumulo non invideatis eodem.
At tu, quae ramis arbor miferabile corpus
Nunc tegis unius, mox es tectura duorum;
Signa tene caedis: pullosque, et iuctibus aptos
Semper habe foetus, gemini monumenta cruoris.
Dixit; et aptato pectus mucrone fab imum
Incubuit ferro, quod adhuc a caede tepebat.
Vota tamen tetigere Deos, tetigere parentes.
Nam color in pomo eft, ubi permaturuit, ater: 165
Quodque rogis fupereft, una requiefcit in urna.
Defierat: mediumque fuit breve tempus; et orsa est
Dicere Leuconoë: vocem tenuere forores.
Hunc quoque, fiderea qui temperat omnia luce,
Cepit amor Solem. Solis referemus amores.
Primus adulterium Veneris cum Marte putatur
Hic vidiffe Deus: videt hic Deus omnia primus.
Indoluit facto: Iunonigenaeque marito
Furta tori, furtique locum monftravit. At illi
Et mens, et quod opus fabrilis dextra tenebat,
Excidit. Extemplo graciles ex aere catenas,
Retiaque, et laqueos, quae lumina fallere poffint,
Elimat. Non illud opus tenuiffima vincant
Stamina, non fummo quae pendet aranea tigno.
Utque leves tactus, momentaque parva fequantur, 186
Efficit: et lecto circumdata collocat apte..
Ut venere torum coniux et adulter in unum;
Arte viri, vinclisque nova ratione paratis,
In mediis ambo deprenfi amplexibus haerent...
Lemnius extemplo valvas patefecit eburnas:
Admilitque Deos. Illi iacuere ligati
Turpiter: atque aliquis de Dîs non tristibus optat
Sic fieri turpis. Superi rifere: diuque
Haec fuit in toto notiflima fabula coelo,
Exigit indicii memorem Cythereïa poenam :
Inque vices illum, tettos qui laefit amores,
Laedit amore pari. Quid nunc, Hyperione nate,
Forma, calorque tibi, radiataque lumina profunt?
Nempe tuis omnes qui terras ignibus uris,
Ureris igne novo: quique omnia cernere debes,
Leucotheen fpectas; et virgine figis in una
Quos mundo debes, oculos. Modo furgis Eoo
Temperius coelo: modo ferius incidis undis;
Spectandique mora brunales porrigis horas.
Deficis interdum: vitiumque in lumina mentis
Transit; et obfcurus mortalia pectora terres.
Nec, tibi quod lunae terris propioris imago
Obftiterit, palles. Facit hunc amor ifte colorem.
Diligis hanc unamn: nec te Clymeneve, Rhodosve,
Nec tenet Aeaeae genitrix pulcherrima Circes,
Quaeque tuos Clytie, quamvis defpecta, petebat
Concubitus; ipfoque illo grave vulnus habebat
Tempore. Leucothee multarum oblivia fecit.
Gentis odoriferae quam formofiffima partu
Edidit Eurynome; fed poftquam filia crevit,
Quam mater cunctas, tam matrem filia vincit.
Rexit Achacmenias urbes pater Orchamus: isque
Septimus a prifci numeratur origine Beli.
Axe fub Hefperio funt pafcua Solis equorum:
Ambrofiam pro gramine habent. Ea feffa diurnis 215
Membra minifteriis nutrit, reparatque labori.
Dumque ibi quadrupedes coeleftia pabula carpunt,
Noxque vicem peragit; thalamos Deus intrat amatos
Verfus in Eurynomes faciem genitricis : et inter
Bis fex Leucotheen famulas ad lumina cernit
Levia verfato ducentem ftamina fuso.
Ergo ubi, ceu mater, carae dedit ofcula natae;
Res, ait, arcana eft: famulae, discedite; neve
Eripite arbitrium matri, fecreta loquenti.
Paruerunt: thalamoque, Deus, fine tefte relicto, 225
Ille ego
fum, dixit, qui longum metior annum,
Omnia qui video; per quem videt omnia tellus:
Mundi oculus. Mihi, crede, places. Pavet illa: metuque
Et colus, et fufus digitis cecidere remiffis.
Ipfe timor decuit. Nec longius ille moratus,
P. Quidii Metam.
In veram rediit faciem folitumque nitorem.
At virgo, quamvis inopino territa vifu,
Victa nitore Dei, pofita vim passa querela eft.
Invidit Clytie, (neque enim moderatus in illa
Solis amor fuerat) ftimulataque pellicis ira
Vulgat adulterium: diffamatumquè parenti
Indicat. Ille ferox immanfuetusque précantem,
Tendentemque manus ad lumina Solis, et, Ille
Vim tulit invitae, dicentem, defodit alta
Crudus humo; tumulumque fuper gravis addit
Diffipat hunc radiis Hyperione natus: iterque
Dat tibi, quo poflis defoffos promere vultus.
Nec tu iam poteras enectum pondere terrae
Tollere, Nympha, caput: corpusque exfangue iacebas.
Nil illo fertur volucrum moderator equorum
Post Phaethonteos vidiffe dolentius ignes.
Ille quidem gelidos radiorum viribus artus,
Si queat, in virum tentet revocare calorem;
Sed, quoniam tantis factum conatibus obstat,
Nectare odorato fpargit corpusque locumque,
Multaque praequeftus, Tanges tamen aethera, dixit.
Protinus imbutum coelefti nectare corpus
Delicuit, terramque fuo madefecit odore:
Virgaque per glebas fenfim radicibus actis
Turea furrexit; tumulumque cacumine rupit.
At Clytien (quamvis amor excufare dolorem,
Indiciumque dolor poterat,) non amplius auctor
Lucis adit: Venerisque modum fibi fecit in illa.
Tabuit ex illo, dementer amoribus ufa,
Nympharum impatiens; et fub love, nocte dieque, 260
Sedit humo nuda, nudis incomta capillis.
Perque novem luces expers undaeque cibique,
Rore mero, lacrimisque fuis ieiunia pavit;
Nec fe movit humo. Tantum fpectabat euntis
Ora Dei: vultusque fuos flectebat ad illum.
Membra ferunt haefiffe folo: partemque coloris
Luridus exfangues pallor convertit in herbas:
Eft in parte rubor; violaeque fimillimus ora
Flos tegit. Illa fuum, quamvis radice tenetur,
Vertitur ad Solem; mutataque fervat amorem,
|