TITYRE, tu, patulae recubans sub tegmine fagi,
Silvestrem tenui musam meditaris avena :
Nos patriae fines et dulcia linquimus arva ;
Nos patriam fugimus: tu, Tityre, lentus in umbra,
Formosam resonare doces Amaryllida silvas.
Ο Meliboee! deus nobis haec otia fecit:
Namque erit ille mihi semper deus; illius aram
Saepe tener nostris ab ovilibus imbuet agnus.
Ille meas errare boves, ut cernis, et ipsum
Ludere, quae vellem, calamo permisit agresti.
Non equidem invideo; miror magis: undique totis Том. І.
Usque adeo turbatur agris. En! ipse capellas
Protenus aeger ago; hanc etiam vix, Tityre, duco.
Hic, inter densas corulos, modo namque gemellos,
Spem gregis, ah ! silice in nuda connixa reliquit.
Saepe malum hoc nobis, si mens non laeva fuisset,
De coelo tactas memini praedicere quercus.
[Saepe sinistra cava praedixit ab ilice cornix.]
Sed tamen, iste deus qui sit, da, Tityre, nobis.
Tityrus.
Urbem quam dicunt Romam, Meliboee, putavi
Stultus ego huic nostrae similem, quo saepe solemus
Pastores ovium teneros depellere fetus :
Sic canibus catulos similis, sic matribus haedos,
Noram; sic parvis componere magna solebam.
Verum haec tantum alias inter caput extulit urbis,
Quantum lenta solent inter viburna cupressi.
Et quae tanta fuit Romam tibi caussa videndi ?
Tityrus.
Libertas: quae, sera, tamen respexit inertem,
Candidior postquam tondenti barba cadebat :
Respexit tamen, et longo post tempore venit,
Postquam nos Amaryllis habet, Galatea reliquit.
Namque, fatebor enim, dum me Galatea tenebat,
Nec spes libertatis erat, nec cura peculi :
Quamvis multa meis exiret victima septis
Pinguis, et ingratae premeretur caseus urbi,
Non umquam gravis aere domum mihi dextra redibat.
Mirabar, quid moesta deos, Amarylli, vocares; Cui pendere sua patereris in arbore poma: Tityrus hinc aberat. Ipsae te, Tityre, pinus, Ipsi te fontes, ipsa haec arbusta vocabant.
Quid facerem? neque servitio me exire licebat,
Nec tam praesentis alibi cognoscere divos.
Hic illum vidi juvenem, Meliboee, quotannis
Bis senos cui nostra dies altaria fumant.
Hic mihi responsum primus dedit ille petenti :
Pascite, ut ante, boves, pueri; submittite tauros.
Meliboeus.
Fortunate senex! ergo tua rura manebunt,
Et tibi magna satis. quamvis lapis omnia nudus,
Limosoque palus obducat pascua junco,
Non insueta gravis tentabunt pabula fetas ;
Nec mala vicini pecoris contagia laedent.
Fortunate senex! hic, inter flumina nota,
Et fontis sacros, frigus captabis opacum.
Hinc tibi, quae semper vicino ab limite sepes
Hyblaeis apibus florem depasta salicti,
Saepe levi somnum suadebit inire susurro;
Hinc alta sub rupe canet frondator ad auras :
Nec tamen interea raucae; tua cura, palumbes,
Nec gemere aëria cessabit turtur ab ulmo.
Ante leves ergo pascentur in aethere cervi,
Et freta destituent nudos in littore piscis;
Ante, pererratis amborum finibus, exsul
Aut Ararim Parthus bibet, aut Germania Tigrim;
Quam nostro illius labatur pectore voltus.
At nos hinc, alii sitientis ibimus Afros ;
Pars Scythiam et rapidum Cretae veniemus Oaxem,
Et, penitus toto divisos orbe, Britannos.
En! umquam patrios longo post tempore finis,
Pauperis et tugurî congestum cespite culmen,
Post aliquot, mea regna videns mirabor, aristas?
Impius haec tam culta novalia miles habebit ?
Barbarus has segetes ? en, quo discordia civis
Perduxit miseros! en, quîs consevimus agros !
Insere nunc, Meliboee, piros, pone ordine vitis.
Ite, meae, felix quondam pecus, ite, capellae.
Non ego vos posthac, viridi projectus in antro,
Dumosa pendere procul de rupe videbo ;
Carmina nulla canam; non, me pascente, capellae,
Florentem cytisum et salices carpetis amaras.
Hic tamen hanc mecum poteras requiescere noctem
Fronde super viridi: sunt nobis mitia poma,
Castaneae molles, et pressi copia lactis;
Et jam summa procul villarum culmina fumant,
Majoresque cadunt altis de montibus umbrae.
FORMOSUM pastor Corydon ardebat Alexin,
Delicias domini: nec, quid speraret, habebat.
Tantum inter densas, umbrosa cacumina, fagos
Assidue veniebat: ibi haec incondita solus
Montibus et silvis studio jactabat inani:
O crudelis Alexi! nihil mea carmina curas ?
Nil nostri miserere ? mori me denique coges.
Nunc etiam pecudes umbras et frigora captant;
Nunc viridis etiam occultant spineta lacertos;
Thestylis et rapido fessis messoribus aestu,
Allia serpyllumque, herbas contundit olentis :
At mecum raucis, tua dum vestigia lustro
Sole sub ardenti, resonant arbusta cicadis.
Nonne fuit satius, tristis Amaryllidis iras
Atque superba pati fastidia? nonne Menalcan?
Quamvis ille niger, quamvis tu candidus esses.
O formose puer! nimium ne crede colori :
Alba ligustra cadunt, vaccinia nigra leguntur.
Despectus tibi sum, nec, qui sim, quaeris, Alexi;
Quam dives pecoris nivei, quam lactis abundans.
Mille meae Siculis errant in montibus agnae :
Lac mihi non aestate novum, non frigore defit:
|