Illa, Quis et me, inquit, miseram, et te perdidit, Orpheu,

Quis tantus furor? En ! iterum crudelia retro Fata vocant, conditque natantia lumina somnus, Jamque vale. Feror ingenti circumdata nocte, Invalidasque tibi tendens, heu! non tua, palmas. Dixit, et ex oculis subito, ceu fumus in auras Commixtus tenuis, fugit diversa; neque illum, Prensantem nequidquam umbras, et multa volentem Dicere, praeterea vidit; nec portitor Orci Amplius objectam passus transire paludem. Quid faceret ? quo se, rapta bis conjuge, ferret ? Quo fletu Manis, qua numina voce moveret ? Illa quidem Stygia nabat jam frigida cymba. Septem illum totos perhibent ex ordine mensis, Rupe sub aëria, deserti ad Strymonis undam, Flevisse, et gelidis haec evolvisse sub antris, Mulcentem tigris, et agentem carmine quercus : Qualis populea moerens Philomela sub umbra Amissos queritur fetus, quos durus arator Observans nido implumis detraxit; at illa Flet noctem, ramoque sedens miserabile carmen Integrat, et moestis late loca questibus implet. Nulla Venus, non ulli animum flexere Hymenaei. Solus Hyperboreas glacies, Tanaimque nivalem, Arvaque Rhipaeis numquam viduata pruinis, Lustrabat, raptam Eurydicen atque irrita Ditis Dona querens: spretae Ciconum quo munere matres,

Inter sacra deûm, nocturnique orgia Bacchi, Discerptum latos juvenem sparsere per agros. Tum quoque, marmorea caput a cervice revolsum Gurgite quum medio portans Oeagrius Hebrus Volveret, Eurydicen vox ipsa, et frigida lingua, Ah miseram Eurydicen! anima fugiente vocabat ; Eurydicen toto referebant flumine ripae.

Haec Proteus; et se jactu dedit aequor in altum: Quaque dedit spumantem undam sub vertice torsit. At non Cyrene: namque ultro adfata timentem :

Nate, licet tristis animo deponere curas. Haec omnis morbi caussa; hinc miserabile nymphae, Cum quibus illa choros lucis agitabat in altis, Exitium misere apibus: tu munera supplex Tende, petens pacem, et faciles venerare Napaeas; Namque dabunt veniam votis, irasque remittent. Sed, modus orandi qui sit, prius ordine dicam. Quatuor eximios praestanti corpore tauros, Qui tibi nunc viridis depascunt summa Lycaei, Delige, et intacta totidem cervice juvencas. Quatuor his aras alta ad delubra dearum Constitue, et sacrum jugulis demitte cruorem ; Corporaque ipsa boum frondoso desere luco. Post, ubi nona suos Aurora ostenderit ortus, Inferias Orphei Lethaea papavera mittes; Placatam Eurydicen vitula venerabere caesa, Et nigram mactabis ovem, lucumque revises. Haud mora: continuo matris praecepta facessit.

Ad delubra venit; monstratas excitat aras;
Quatuor eximios praestanti corpore tauros
Ducit, et intacta totidem cervice juvencas.
Post, ubi nona suos Aurora induxerat ortus,
Inferias Orphei mittit, lucumque revisit.
Hic vero, subitum ac dictu mirabile monstrum!
Adspiciunt liquefacta boum per viscera toto
Stridere apes utero, et ruptis effervere costis ;
Immensasque trahi nubes; jamque arbore summa
Confluere, et lentis uvam demittere ramis.

Haec super arvorum cultu pecorumque canebam,
Et super arboribus; Caesar dum magnus ad altum
Fulminat Euphraten bello, victorque volentis
Per populos dat jura, viamque affectat Olympo.
Illo Virgilium me tempore dulcis alebat
Parthenope, studiis florentem ignobilis otî;
Carmina qui lusi pastorum, audaxque juventa,
Tityre, te patulae cecini sub tegmine fagi.

P. VIRGILII P. VIRGILII MARONIS

AENEIDOS

LIBER I.

ILLE ego, qui quondam gracili modulatus avena
Carmen, et, egressus silvis, vicina coëgi
Ut quamvis avido parerent arva colono ;
Gratum opus agricolis: at nunc horrentia Martis

ARMA virumque cano, Trojae qui primus ab oris
Italiam, fato profugus, Lavinia venit
Littora: multum ille et terris jactatus et alto,
Vi superûm, saevae memorem Junonis ob iram.
Multa quoque et bello passus, dum conderet urbem,
Inferretque deos Latio; genus unde Latinum,
Albanique patres, atque altae moenia Romae.

Musa, mihi caussas memora, quo numine laeso,
Quidve dolens, regina deûm tot volvere casus
Insignem pietate virum, tot adire labores,
Impulerit: tantaene animis coelestibus irae ?
Urbs antiqua fuit, Tyrii tenuere coloni,

Carthago, Italiam contra Tiberinaque longe Ostia, dives opum, studiisque asperrima belli; Quam Juno fertur terris magis omnibus unam Posthabita coluisse Samo. hic illius arma, Hic currus fuit: hoc regnum dea gentibus esse, Si qua fata sinant, jam tum tenditque fovetque. Progeniem sed enim Trojano a sanguine duci Audierat, Tyrias olim quae verteret arces; Hinc populum, late regem, belloque superbum, Venturum excidio Libyae; sie volvere Parcas. Id metuens, veterisque memor, Saturnia, belli, Prima quod ad Trojam pro caris gesserat Argis: Nec dum etiam caussae irarum saevique dolores Exciderant animo; manet alta mente repostum Judicium Paridis, spretaeque injuria formae, Et genus invisum, et rapti Ganymedis honores : His accensa super, jactatos aequore toto, Troas, reliquias Danaûm atque immitis Achilli, Arcebat longe Latio; multosque per annos Errabant, acti fatis, maria omnia circum. Tantae molis erat Romanam condere gentem!

Vix, e conspectu Siculae telluris, in altum Vela dabant laeti, et spumas salis aere ruebant; Quum Juno, aeternum servans sub pectore volnus, Haec secum: Mene incepto desistere victam, Nec posse Italia Teucrorum avertere regem? Quippe vetor fatis. Pallasne exurere classem Argivûm, atque ipsos potuit submergere ponto,