Hanc ego suspiciens et ab hac Capitolia cernens, Et quamquam sero clipeum post vulnera sumo, ut, quod vos scitis, poenae quoque sentiat auctor: placato possum non miser esse deo.' 40 Hac prece adoravi superos ego, pluribus uxor, singultu medios impediente sonos. Illa etiam ante Lares passis adstrata capillis contigit exstinctos ore tremente focos, multaque in adversos effudit verba Penates pro deplorato non valitura viro. Iamque morae spatium nox praecipitata negabat, versaque ab axe suo Parrhasis arctos erat. Quid facerem? Blando patriae retinebar amore; ultima sed iussae nox erat illa fugae. Ah! quotiens aliquo dixi properante: Quid urges? Ah! quotiens certam me sum mentitus habere Saepe eadem mandata dedi meque ipse fefelli, 45 50 55 respiciens oculis pignora cara meis. 60 Denique Quid propero? Scythia est, quo mittimur,' inquam, 'Roma relinquenda est: utraque iusta mora est. Uxor in aeternum vivo mihi viva negatur, et domus et fidae dulcia membra domus, quosque ego dilexi fraterno more sodales, o mihi Thesea pectora iuncta fide! 65 Dum licet, amplectar: nunquam fortasse licebit amplius; in lucro est, quae datur hora mihi.' Nec mora, sermonis verba inperfecta relinquo, complectens animo proxima quaeque meo. Dum loquor et flemus, caelo nitidissimus alto, stella gravis nobis, Lucifer ortus erat. Dividor haud aliter, quam si mea membra relinquam, et pars abrumpi corpore visa suo est. Sic doluit Mettus tunc, cum in contraria versos ultores habuit proditionis equos. Tum vero exoritur clamor gemitusque meorum, et feriunt maestae pectora nuda manus. Tum vero coniunx umeris abeuntis inhaerens miscuit haec lacrimis tristia verba meis: 80 'Non potes avelli; simul hinc, simul ibimus,' inquit: 6 te sequar et coniunx exsulis exsul ero. Et mihi facta via est, et me capit ultima tellus: Te iubet a patria discedere Caesaris ira, vixque dedit victas utilitate manus. Egredior (sive illud erat sine funere ferri), squalidus, inmissis hirta per ora comis. Illa dolore amens tenebris narratur obortis semianimis media procubuisse domo: utque resurrexit foedatis pulvere turpi crinibus et gelida membra levavit humo, se modo, desertos modo conplorasse Penates, nomen et erepti saepe vocasse viri; 85 90 95 nec gemuisse minus, quam si nataeque virique vidisset structos corpus habere rogos; et voluisse mori, moriendo ponere sensus, respectuque tamen non periisse mei. 100 Vivat! et absentem (quoniam sic fata tulerunt) vivat et auxilio sublevet usque suo. 14. AN AUTOBIOGRAPHICAL SKETCH. TRIST. IV. 10. Ille ego, qui fuerim, tenerorum lusor amorum, milia qui noviens distat ab urbe decem. haec est armiferae festis de quinque Minervae, 5 10 15 at mihi iam puero caelestia sacra placebant, inque suum furtim Musa trahebat opus. 20 Saepe pater dixit: 'Studium quid inutile temptas? Maeonides nullas ipse reliquit opes.' Motus eram dictis totoque Helicone relicto scribere temptabam verba soluta modis. Sponte sua carmen numeros veniebat ad aptos: quicquid temptabam scribere, versus erat. 25 Interea tacito passu labentibus annis liberior fratri sumpta mihique toga est, induiturque umeris cum lato purpura clavo: et studium nobis, quod fuit ante, manet. Iamque decem vitae frater geminaverat annos, cum perit, et coepi parte carere mei. Cepimus et tenerae primos aetatis honores, deque viris quondam pars tribus una fui. 30 Curia restabat; clavi mensura coacta est: 35 maius erat nostris viribus illud onus. Nec patiens corpus nec mens fuit apta labori, sollicitaeque fugax ambitionis eram; et petere Aoniae suadebant tuta sorores otia, iudicio semper amata meo. Temporis illius colui fovique poetas, 40 quotque aderant vates, rebar adesse deos. Saepe suas volucres legit mihi grandior aevo, quaeque nocet serpens, quae iuvat herba, Macer. Saepe suos solitus recitare Propertius ignes, 45 iure sodalicii qui mihi iunctus erat. Ponticus heroo, Bassus quoque clarus iambis dulcia convictus membra fuere mei; et tenuit nostras numerosus Horatius aures, dum ferit Ausonia carmina culta lyra. Vergilium vidi tantum, nec amara Tibullo tempus amicitiae fata dedere meae. Successor fuit hic tibi, Galle, Propertius illi; quartus ab his serie temporis ipse fui. Utque ego maiores, sic me coluere minores, notaque non tarde facta Thalia mea est. Carmina cum primum populo iuvenalia legi, barba resecta mihi bisve semelve fuit. - Moverat ingenium totam cantata per urbem nomine non vero dicta Corinna mihi. 60 cor mihi, quodque levis causa moveret, erat. Cum tamen hic essem, minimoque accenderer igni, nomine sub nostro fabula nulla fuit. Paene mihi puero nec digna nec utilis uxor est data, quae tempus per breve nupta fuit. 70 Illi successit, quamvis sine crimine coniunx, non tamen in nostro firma futura toro. Ultima, quae mecum seros permansit in annos, sed non ex uno coniuge, fecit avum. Et iam complerat genitor sua fata, novemque ante diem poenae quod periere meae! 75 80 85 scite, precor, causam (nec vos mihi fallere fas est) errorem iussae, non scelus esse fugae. 90 Manibus hoc satis est. Ad vos, studiosa, revertor, pectora, qui vitae quaeritis acta meae. Iam mihi canities pulsis melioribus annis venerat, antiquas miscueratque comas, postque meos ortus Pisaea vinctus oliva abstulerat deciens praemia victor eques, cum maris Euxini positos ad laeva Tomitas 95 |