Quod digiti expediunt, atque inter stamina ductum Percusso feriunt insecti pectine dentes»; Iuv. Sat. IX. 28-31: «lacernas... male percussas textoris pectine Galli»; Ov. Fast. III. 819-820: «Illa etiam stantes radio percurrere telas Erudit et rarum pectine densat opus». applauso, pulsato, percusso, ut sonitus fiat; cf. Pseudo-Verg. Cir. 179: «Non Libyco molles plauduntur pectine telæ» et de equis Verg. Ge. III. 186: «plausæ sonitum cervicis amare», quem locum ita imitatur Sil. It Pun. XVI. 357: «asper nec qui cervicis amaret Applause blandos sonitus». tela sonat, sonitus telæ pectine percussæ iucundus videbatur antiquis, quare Eurip. Iphig. Taur. 211. ἱστοὺς vocat καλλιφθόγγους et Philippus xeρxída (i. e. pectinem) cum hirundine comparat Anth. Pal. VI. 247, 1: Κερκίδας ὀρθρολάλοισι χελιδόσιν εἰκελοφώνους ; Verg. Ge. I. 294. supra laud. eadem de causa pectinem appellat argutum. latere, latus telæ (i. e. texti) pectini

obversum.

V. 67-72. inter agros... Cupido natus, ut Pervigil. Ven. 76-78: «Ipse Amor puer Dionæ rure natus dicitur: Hunc ager, cum parturiret ipsa, suscepit sinu, Ipsa florum delicatis educavit osculis». indomitas... inter equas, cogitandum de furore equarum cupiditate coeundi correptarum, ut infra II. 4, 58-59: «ubi indomitis gregibus Venus adflat amores, Hippomanes cupidæ stillat ab inguine equæ» ; cf. infra adn. ad h. 1. De eadem re copiose Verg. Ge. III. 266: «Scilicet ante omnes furor est insignis equarum» etc.

indocto... arcu. . . doctas . . . manus, ut Prop. II. 19, 12: «Et vitem docta ponere falce comas». fixisse, se. sagittis. audaces, opponitur puellis.

V. 73-78. dicere iussit Limen ad iratæ verba pudenda senem, qui a puella exclusus est; cf. supra I. 2, 93. de sene amatore: «Stare nec ante fores puduit». pudenda,

Némethy: Albii Tibulli carmina.

14

quia, ut supra I. 1, 71-72. legimus: «nec amare decebit, Dicere nec cano blanditias capite». custodes... iacentes, qui ante fores cubiculi puellæ iacent et dormiunt; cf. Ov. Am. II. 260. de custode puellæ: «thalami qui iacet ante fores». Ad iuvenem tenebris sola puella venit, e cubiculo per atrium et vestibulum ad ianuam venit, ut iuvenem ibi exspectantem foribus reseratis recipiat; cf. supra I. 9, 43-44: «Sæpe insperanti venit tibi munere nostro Et latuit clausas post adoperta fores» et adn. ad h. 1.; I. 2, 18-20: «reserat fixo dente puella fores: Illa docet furtim molli derepere lecto, Illa pedem nullo ponere posse sono» et ibid. 31-32: «reseret modo Delia postes Et vocet ad digiti me taciturna sonum». tenebris, sine præpositione; cf. adn. supra ad I. 2, 25: «tenebris tota vagor anxius urbe». Et pedibus prætemptat iter suspensa timore, ut Ov. Fast. I. 425-426: «Surgit amans animamque tenens vestigia furtim Suspenso digitis fert taciturna gradu». prætemptat iter, ut Ov. Ib. 260: «Prætemptes baculo luminis orbus iter». suspensa, anxia; cf. Plin. Ep. VI. 4, 3: «est suspensum et anxium». Explorat cæcas cui manus ante vias, ut Ov. Met. X. 455-456: Nutricisque manum læva tenet, altera motu Cæcum iter explorat» et Pseudo-Verg. Moret. 6: «Sollicitaque manu tenebras explorat».

V. 79-82. placidus leniter adflat Amor, secundum ventum et facilem cursum præbet; frequens est amoris cum navigatione comparatio, ut infra II. 3, 71: «quibus aspirabat Amor», ubi ef. adn.; Prop. II. 12, 7-8: «Scilicet alterna quoniam iactamur in unda (sc. nos amantes) Nostraque non ullis permanet aura locis» et ibid. 25, 27: «Mendaces ludunt flatus in amore secundi»; Ov. Rem. 13-14: «Si quis amat, quod amare iuvat, feliciter ardens Gaudeat et vento

dapibus festis, dativus: ad dapes.

naviget ille suo». pone sagittas Et procul ardentes hinc precor abde faces, noli nos graviter vulnerare; cf. infra II. 6, 15-16: «Acer Amor, fractas utinam tua tela sagittas, Si licet, exstinctas aspiciamque faces». Duas faces habet Amor; cf. infra IV. 2, 6: «Accendit geminas lampadas acer Amor» et adn. ad. h. 1.

V. 83-86. Vos, qui festum agitis. celebrem, celebratum, ut infra IV. 4, 23. de Apolline: «Iam celeber, iam lætus eris, cum debita reddet Certatim sanctis lætus uterque focis»; cf. Hor. II. 12, 20: «Diana celebris» et Ov. Met. I. 747 «dea celeberrima». pecorique vocate, ut det feturam largam. vocate Voce, clara voce, palam vocate; est formula sollemnis, ut Verg. Aen. IV. 680-681: «patriosque vocavi Voce deos» et ibid. VI. 247: «Voce vocans Hecaten». palam pecori, clam sibi quisque roget, cf. infra IV. 5, 20: «quid refert, clamne palamne roget?» clam sibi quisque, quia pudet amantes palam fateri vota sua; cf. infra IV. 5, 18. de Cerintho amante: «Nam pudet hæc illum dicere verba palam». turba iocosa, convivæ hila

res.

Phrygio tibia curva sono, tibia Phrygia, qua Romani in sacrificiis et epulis utebantur, e buxo erat facta et in fine altero in modum cornus curvata; sonum habebat gravem. Cf. Catull. 63, 22: «Tibicen ubi canit Phryx curvo grave calamo» et Ov. Fast. IV. 181: «inflexo Berecyntia tibia cornu».

V. 87-90. Nox iungit equos, Nocti bigam tribuit Verg. Aen. IV. 721: «Et Nox atra polum bigis subvecta tenebat», quadrigam Lygd. 4, 17-18: «Iam Nox ætherium nigris. emensa quadrigis Mundum». currumque sequuntur... sidera, ut Theocr. II. 166: Αστέρες εὐκύλοιο κατ' ἄντυγα Νυκτὸς ὀπαδοί. Matris, Nox est mater siderum, ut Eurip.

Electr. 59 : ὦ νὺξ μέλαινα, χρυσέων ἄστρων τροφέ; Οrph. Hymn. VI. 5 : Αστέρες οὐράνιοι, νυκτὸς φίλα τέκνα μελαίνης. - sidera fulva, cf. infra I. 1, 1: «fulvo auro» et Verg. Aen. II. 488: «aurea sidera». choro, motus siderum cum choreis comparabant antiqui, ut Sophocl. Ant. 1146: iù пóρпνшν άотршν xopayé et Varr. Sat. Menipp. 269. (ed. Buecheler): «Cum pictus aër fervidis late ignibus Cæli chorean astricen ostenderet». furvis circumdatus alis Somnus, alas tribuebant Somno antiqui, ut Callim. Hymn. Del. 234: Obs' öte οἱ ληθαῖον ἐπὶ πτερὸν Ὕπνος ἐρείση et Prop. I. 3, 45 : «Dum me iucundis lapsam Sopor impulit alis». incerto pede, propter motum lapsabundum imaginum, quæ in somniis animo obversantur. Somnia nigra, cf. Ov. Fast. IV: 662: «Nox venit et secum somnia nigra tahit». Apud Eurip. Hec. 71. Nox est μελανοπτερύγων μήτηρ ὀνείρων.

SULPICIE ELEGIDIA.

I.

Lib. IV. eleg. 8.

Introductio. Dicit Sulpicia invisum sibi esse natalem suum ruri et sine Cerintho celebrandum (1-4). Rogat igitur Messallam, propinquum suum, qui puellam in villam Arretinam abducturus erat, ut itinere intempestivo desistat (5-8).

Hoc elegidion et sequentia (IV. 8, 9, 10, 11, 12. et 7.) scripsit Sulpicia, puella nobilissima, filia Servii Sulpicii (cf. IV. 10, 4). Mater eius erat verisimiliter soror Messallæ; cf. Hieronym. ad Iovianum 1. p. 46. Vall.: «Valeria, Messallarum soror, amisso Servio viro nulli volebat nubere. Quæ interrogata, cur faceret, ait sibi semper maritum Servium vivere».

Amator patriæ in his carminibus ficto nomine Cerinthus appellatur; erat vero nomine Cornutus, amicus Tibulli, ad quem duas elegias, II. 2. et 3. scripsit poeta.*)

V. 1-4. Invisus natalis, sc. dies natalis Sulpiciæ. sine Cerintho, sperabat enim in urbe natali suo Cerinthum ad se venturum. Arretino... agro, erat igitur apud

Cf. infra Excurs. VI.