Wisimirski herbu Rawicz, w kościele Przemysłkim na nagrobku widziałem ten herb. Marcin Wisimirski w księztwie Zmudzkiem w r. 1621.

Wisłocki herbu Sas, w ziemi Przemysłkiej, N. Wisłocki miał za sobą Katarzynę Kobielską herbu Jelita, N. Annę Bukowską, N. była za Janem Ustrzyckim, Eliasz stolnik Zytomierski, miał za sobą Drohojewską stolnikownę Bielską. Tomasz Wisłocki r. 1778. podsedek Bracławski. Krasicki.

Wisłouch herbu Odyniec, w księztwie Litewskiem. Jakób Wisłouch podsedek Orszański 1648. r. Ludwik pisarz ziemski Orszański. Stanisław w powiecie Drohickim. Jan miał za sobą Pociejownę. N. skarbnik Witebski. Jan w ziemi Warszawskiej 1674. Franciszek mąż rycerski.

Zenon Wisłouch r. 1778. podstoli Brzesko-Litewski, roku 1788. podkomorzy. Krasicki.

Wiśniewski herbu Ramult, ale z tą odmianą, to jest, pięć róż być powinno w pasie na ukos idącym, a na hełmie nad koroną, róża z korzonkiem i czterema listkami: tak go opisuje MS. o Familiach Pruskich. Tym się herbem pieczętują Wiśniewscy w Prusiech, i w ziemi Przemysłkiej, z których jeden by regentem Przemysłkim, siostra jego Katarzyna w zakonie S. Benedykta 1692.

Dyonizy Wiśniewski r. 1778. komornik ziemski Łucki. --- Krasicki.

Księżyc powinien być obiema rogami na dół obrócony, barkiem zaś do góry, w pośrodku jego gwiazda o sześciu promieniach, na barku jego stoi krzyż ale troisty, to jest jeden na prostej linji, dwa poprzek, jeden z jednego boku, drugi z drugiego, w polu czerwonem, na hełmie książęca mitra, tak go opisują: Paproc. w Gniazdzie fol. 1147. O herb. f. 649. Okol. tom. 1. fol. 524. Kojałow. in MS. Tym się herbem pieczętują książęta Wiśniowieccy, Zbarazcy, Porycey i Wo

ronieccy, przecież nie jednakowo wszyscy tego herbu zażywali: bo Bielski powiada fol. 521. że tarcza herbu ich, na cztery części powinna być przedzielona, w pierwszej części od prawego boku tarczy, Pogonia Litewska zwyczajna: w drugiej na lewym boku księżyc bez gwiazdy, jaki się wyżej opisał, krzyż na nim stoi tylko pojedynkowy: niżej pod Pogonią w trzeciej linji takiż księżyc, pod księżycem zaś w czwartej linji Pogonia Litewska, jakož i Kojałowicz in MS. świadczy, że widział herb Zbarazkich, w którym tylko pół cyrkułu było, a nie księżyc, a na nim krzyż zwyczajny. Ze Pogoni Litewskiej herbie przedtem zażywali, jest u mnie pewna: bo ze krwi książąt Litewskich swój dukt prowadzą, jako niżej obaczysz; kiedy jednak, i z jakiej okazyi, księżyc sobie z gwiazdą i z krzyżem przywłaszczyli za własny domów tych książęcych zaszczyt, żaden nie pisze; wprawdzieć Okolski namienia, że Korybut rodzony brat Władysława Jagiełła Króla Polskiego, pierwszy Pogonią z herbu swego rugował, a na to miejsce Orła Polskiego wyniósł, ale tego żadnym autorem sławniejszym nie popiera, choć byśmy jednak i tego pozwolili Okolskiemu, jeszcze jednak nie mamy żadnej wiadomości, zkąd i od kogo księżyc gwiazda w herbie tym zajaśniały, które według Ökolskiego na piersiach orła składali. Ale i to pewności nie ma, co tenże autor przytacza. Na pamiątkę, prawi, tego, że odrzuciwszy schizmatyckie błędy, z kościołem się Rzymskim pojednali, krzyż Ruski z księżyca i gwiazdę wyrzucili: bo za cóż gwiazdę a nie sam krzyż, za co krzyż, który do schizmy nic nie należy, za co tylko Zbarazcy książęta, a nie Wiśniowieccy? Ja bym rozumiał, że ta odmiana Pogoni Litewskiej w księżyc wzwyż opisany, dopiero zaszła koło r. 1500. w ten czas kiedy i Konstantyn książe Ostrogski wojewoda Trocki, hetman wielki Litewski, powróciwszy z niewoli przewlokłej Moskiewskiej, herb swój jeźdźca zamienił w inszy, i drudzy książęta na Wołyniu, jego torem idąc, toż uczynili, jakoż coś ma podobieństwa ten herb, lubo tylko górą, z herbem książąt Ostrogskich.

Wszyscy się na to zgadzają, że Korybut na chrzcie Dymitr, syn Olgierda w. książęcia Litewskiego, z Maryi księżny Twerskiej urodzony, wnuk Gedymina, prawnuk Witenesa, brat rodzony i z jednejże matki Jagiełła Króla Polskiego, ojcem był tych przezacnych familji książęcych. Wprawdzieć ich Guagnin. Chron. Pruss. Paprocki w Ogrodzie swoim fol. 208. do Korybuta syna Kiejstutowego, a brata rodzonego Witolda książęcia Litewskiego przykłada, i przydaje, że tego Korybuta zostało się czterech synów: Patrykij, Fiedor, Zygmunt i Wasil. Z tych według niego, Patrykij zszedł bezpotomnie, Zygmunt był książęciem wielkim Litewskim, zabity od Czarto

ryskiego, Fiedor był książęciem Nieświezkim, ten Winnicę zakładał i Zbaraż, miał syna Daszka, ten zaś Wasila: ale zapomniał ten autor co napisał w Książce swojej o herbach fol. 591. że synów Kiejstuta było sześciu, Witold wielki książe Litewski, Patrykij bezpotomny, Zygmunt książe Litewski zabity od Czartoryskiego, Totwil, Wołzyń, i Wojdat, o Korybucie i wzmianki nie uczynił, nawet których w Ogrodzie chciał mieć wnukami Kiejstuta, a synami Korybuta, tu ich synami Kiejstuta i lepiej zowie, to jest Patrykija i Zygmunta w. książęcia Litewskiego. Niżej zaś fol. 649. wyraźnie mówi, że Korybut był synem Olgierda, na co się zgadzają: Stryjkow. lib. 12. cap. 13. Kojałow. par. 1. lib. 8. Długosz lib. 10. fol. 61. Okol. i inni. Niemniej się Potocki in Centur. Viror. fol. 104. pomylił, gdy książąt Wiśniowieckich początki do Koryatowiczów naciąga, ale ci od Koryata książęcia syna Gedyminowego swoję osnowę prowadzą, jako się na swem miejscu mówiło, ci zaś od Korybuta książęcia Siewierskiego, którego pięciu synów rachuje Kojałow. in MS. Iwana, Skindera, Jędrzeja, wszyscy ci trzej mężnie się scierając z Tamerlanesowem wojskiem i Edygą jego hetmanem, między inszemi znacznemi tak Polskiemi, jako i Litewskiemi Panami, trupem na placu legli w roku 1399. Przecież drudzy powiadają, że najmłodszy z tych synów jego Jędrzej, wyszedł z tej batalji zdrowo, a że kniazia Moskiewskiego w potyczce pod Wosklą salwował, konia mu poddawszy, dla tego ten Pan nadgradzając mu uczynność ku sobie, ożenił go z dziedziczką Trubcza, i od tego to Jędrzeja w Moskwie kwitnęli sukcessorowie, Galliczynowie, Trubeccy, Howańscy, i Kurakinowie.

Zygmunt Korybut Królem Czeskim obrany, czwarty to syn Dymitra Korybuta, synowiec Króla Jagiełła, jako wyraźnie mówi Długosz w r. 1422. ten wsparty wojskiem od Witolda w. książęcia Litewskiego i pieniędzmi, za konsensem Króla Jagiełła wyprawił się do Czech, na pierwszą zaraz pogłoskę zbližania się Zygmuntowego, tak serce Cesarskiemu wojsku upadło, że miasta Ostroga w Morawie dobywając, nie tylko odbiegli, ale i wszystkie do szturmu machiny wojenne popaliwszy, do Węgier się cofnęli. Zygmunt tedy Korybut wszedłszy do Morawji, Wińczowa i miejscem i ludźmi dobrze opatrzonego, i dla tego od Zygmunta stroniącego, szturmem dobył, i na zdobycz swojej kawaleryi puścił: czem przelęknione insze forteczki, Zygmuntowi się poddawały. Gdy się potem de Pragi zbliżył, od wszystkich Czechów za Pana z niewypowiedzianą radością przyjęty, klucze mu od obojga miasta Praskiego oddane i rządy: jakoż pięknie się tam wszystkim stawił. Zygmunt, miasto Praskie w lepszy porządek wprawując, dobrym łaska

wym, złym i obwinionym, przysurowszym się stawił. A że zamek Kartschen nazwany, w warunek od Cesarskiego wojska, zostawiony sobie dufając, Zygmuntowi się nie poddawał, umyślił go mocą dobywać, ile że się w nim wszystkie prawa i przywileje Państwa Czeskiego zawierały. Sześć tedy miesięcy oblężenie jego trzymało, uporczywie stawając oblężeńcy przy nim, lubo i niedostatek wielki i choroby dużo się im naprzykrzały, atoli Fryderyk margrabia Brandeburski, wpadłszy do Czech z wojskiem, ludzi Zygmuntowych od tej fortecy odpędził, gdy jednak i Marcin Papież o to u Króla Jagiełła nalegał, i Zygmunt Cesarz pakta z tymże Królem nowe w Kesmarku utwierdził, Zygmunt Korybut z Czech od Jagiełła do Polski nazad sciągniony: spodziewał się wprawdzie, że mu w nagrodę ustąpienia swego od korony Czeskiej, Król Dobrzyńską ziemię miał konferować, ale się temu stany Polskie mocno oparły. Widząc się Czeskie Królestwo bez głowy, bez siły, znowu go prywatnemi listami do siebie zapraszało, przybył w niemałym poczcie swoich ludzi, i Misneńczyków na głowę poraził, Gliwice w Szląsku i insze fortece opanował, wszakże wkrótce potem Króla Jagiella ubłagawszy sobie, że przeciwko jego woli Czechom dopomagał, do Litwy powrócił. Tam pod domową wojnę między Świdrygiełłem i Zygmuntem Ķiejstutowiczem o księztwo Litewskie z sobą się passującemi, Swidrygiełła partyą, gdy i radą i ręką popiera, ile już w opałach wojennych wielkiej kawaler experyencyi, w okazyi pod Wilnem w niewolą wzięty, i utopiony w rzece w roku 1435. Zwano go inaczej Zydimin. Długosz lib. 11. et 12. Kojałow. Córka jego Helena, była za Januszem książęciem Raciborskim. Długosz lib. 11. fol. 409.

Teodor Korybut książe Siewierski piąty syn Dymitra. Paprocki go zowie książęciem Nieświezkim, i że Winnicę i Zbaraż zakładał, poświadcza Paprockiemu Kojałow. in MS. ale też i to powiada, że gdy waśń jakaś zaszła między nim i Królem Jagiełłem, przyszło mu do bitwy, gdzie Fiedor zbity, a nawet z Bracławia i Krzemieńca wyzuty w r. 1430. które to miasta z takiej okazyi ojcu się jeszcze jego według Stryjkow. lib. 14. cap. 2. jako Okolski cytuje, dostały. WitoldTM wielki książe Litewski, chcąc Państwo swoje rozprzestrzenić, posłał do Włodzimierza książęcia Kijowskiego, Teodora Koryatowicza i Dymitra Korybuta, któremu się działem był dostał Nowogród w Siewierszczyznie, żeby mu byli pewną daninę z tych dóbr płacili, czego gdy uczynić niechcieli, wojną ich umyślił do tego przycisnąć: najprzód tedy siły swoje wywarł na Dymitra Korybuta, którego pod Niedokudowem poraziwszy, a potem gdy się ten w Nowogrodzkiem zamku zamknął, szturmem go dobywszy, i z żoną i z dziećmi w niewołą zabrał w r.

1393. i nieprędzej z niej wypuścił, aż za medyacyą rodziców żony Dymitrowej, to jest Alexandra książęcia Rzeżańskiego, i Kolchy, Korybut wyzuł się z Państwa Nowogrodzkiego, a Witold w zamiast tego puścił mu Bracław, Winnicę, Sokolec, i Krzemieniec, jakož i Cromer lib. 15. sam o sobie powiada, że widział między inszemi przywilejami koronnemi, rękojmią Alexandra książęcia Rzeżańskiego, za Korybuta Królowi Jagiellonowi daną. Co jeżeli tak jest, myli się Paprocki, gdy fundatorem Winnicy chce mieć syna Dymitrowego Fiedora, kiedy dobrze przedtem już Winnica założona stała, i owszem Okolski powiada, że Dymitr Korybut, tak Wiśniowiecki jako i Zbarazki zamki, pierwszy zakładał. Przydaje Kojałowicz że ten Fiedor pod wojnę Michała syna Zygmunta Kiejstutowicza z Swidrygiełłem, pojmany był od Świdrygiełła na polach Wilkomierskich. Syn Fiedora z księżniczki Twerskiej Daszko albo Daniel, po którym trzech się synów zostało, pierwszy Semen; temu według Genealogji tego domu, te się były dobra dostały działem, Kołodno, Mszana, i Wołoczysca nowe, ten z Chwenną księżniczką Kowieńską, nie zostawił tylko córkę jedynaczkę Ilinę, która z książęciem Ostrogskim dożywotnie zmówiona. Drugi Sultan, temu się dostał był Wiśniowiec i z przyległościami, od którego pisał się książęciem na Wiśniowcu, ale bezdzietny zszedł z tego świata. Trzeci Wasil, albo Bazyli, ten wziął w dziale Zbaraż, Morożewce, Mojsyowce, Wołoczysca stare: ten miał czterech synów, Semena młodszego, który z Katarzyną Cebrowską dziedziczką na Zahorcach i Panasowce żył sterilis, drugiego Fiedora, od tego poszli książęta Poryccy Woronieccy. Trzeciego Semena starszego, ten wziąwszy Zbaraż, ojcem się stał książąt Zbarazkich, jako się mówić będzie na swem miejscu.

Michał książe Wiśniowiecki, czwarty syn Bazylego, Pan wojenny, ten z Konstantynem książęciem Ostrogskim, hetmanem Litewskim w r. 1512. i z synami swojemi czterema, dwadzieścia tysięcy i pięć Tatarów zbił na głowę pod Wiśniowcem, Kojat. in MS. Kochow. in paneg. Biel. f. 521. luboć pierwszy z tych autorów, rozumiał go być jednymże z drugim Michałem kasztelanem Kijowskim, o którym niżej. Przydaje Pastorius in Diadem. Gloriae, że swoim duktem nie raz tychże nieprzyjacioł raził, plon odbierał, wielkie kupy zabranych w niewolą ludzi oswabadzał, ba i do samej Tauryki z ludźmi się swemi zaciekłszy, mścił się krzywdy Ruskim krajom poczynionej; toż samo o nim świadczy, Starowol. in Bellat. Sarmat. fol. 187. i więcej przytacza o nim, ale to jemu przypisuje, co wnukom jego własne było. Synów jego z Połubińskiej czterech było, których czytałem w Metryce Wołyńskiej 1528. to