Images de page
PDF
ePub

ścielny sprzęt i apparat, w należytym mógłby być konferowany polerze, kościoły także Opatowski, Biecki, Olpiński, Zalassowski, Złocki ozdobił i nadał, świat pożegnał tak przysłużywszy się Bogu w r. 1642. Starowol. in Monum. Že od S. Stanisława. biskupa w oczywistem z ciężkiej niemocy niebezpieczeństwie był uzdrowionym, świadczy jego wotywa zawieszona na pamiątkę tego dobrodziejstwa na Skałce pod Krakowem. Drugi syn Zygmunta

Zygmunt Alexander kasztelan Przemysłki dziedzic na Sczekarzewicach i Melsztynie: Okolski go kasztelanem Sądeckim, a potem Bełzkim pisze, ale to u mnie pewna, że tych honorów nie miał: bo po śmierci, synów jego tylko kasztelanicami Przemysłkiemi zwano, ale i to pewności nie ma, że był ten Zygmunt z księżny Zbarazkiej urodzony, syn ojczyznę kochający, dla której pod Chocim własnym kosztem słuszny poczet ludzi do boju uzbroił Zygmuntowi III. Królowi, toż świadczył Władysławowi IV. przeciwko Moskwie, Szwedom, Tatarom, Kozakom, toż Janowi Kazimierzowi Królowi pod Beresteczkiem, wszędzie i zdrowiem i fortuną swoją ojczystej wolności broniąc; posłował z Krakowskiego na konwokacyą Warszawską 1632. r. gdzie podpisał konfederacyą generalną, z sejmu zaś 1647. komissarzem zapisany na rozsądzenie krzywd od pogranicza Węgierskiego. Boskiej czci jak z serca przymnażał, dowodem tego jest konwent i klasztor 00. Reformatów w Zakliczynie, który z fundamentów wymurował, i jałmużnami szczodrze sustentował. Tymże 00. na dokończenie fabryki kościoła pod Toruniem pewną summę wyliczył. W dobrach swoich Złota nazwanych kościół wystawił, insze zaś przybytki Boskie, to srebrem, to ołtarzami, to różnym apparatem ubogacił. Zona jego Elżbieta Kostczanka, córka Jana Kostki starosty Lipieńskiego, z niej córka Maryanna Lanckorońskiemu staroście Nowomiejskiemu dożywotnie poprzysiężona, kollegio naszemu Krakowskiemu u Ś. Piotra dziesięć tysięcy na fabrykę wysypała w roku 1670. Histor. Coll. Synowie zaś trzej, Zygmunt, Adam i Mikołaj, podobno była i córka Alexandra, która sobie Panieńskie życia obrała w zakonie S. Franciszka w Tarnowie, żyła jeszcze 1672. Z synów zaś Zygmunt umarł młodo. Mikołaj Jan pod Chocimem z Sobieskim hetmanem Turków wojował, Histor. Coll. Crosn. był kasztelanem Przemysłkim.

Adam wojewoda Smoleński, syn trzeci Zygmunta Alexandra kasztelana Przemysłkiego, zaślubił sobie Franciszkę Opalińską wojewody Poznańskiego Krzysztofa i Czarnkowskiej córkę, ta mu powiła czterech synów, Stanisława, Piotra, Michała i Jana. Z tych Michał kawaler S. Spiritus we Franeyi,

która godność w tem tam Królestwie tylko Principes sanguinis, albo wysokiej familji Parentelatów potyka, a oraz generał w wojsku Francuzkiem, w wielkich respektach u Ludwika XV. Króla Francuzkiego, atoli zszedł bezżennie. Jan brat jego.

Piotr biskup Poznański, opat Paradyjski, a przedtem biskup Inflantski i suffragan Poznański, syn trzeci Piotra wojewody Smoleńskiego, piękne z natury przymioty, okrasił niepospolitą cnotą, wrodzoną submissyą, nieporównaną ludzkością, układnością obyczajów, czem wszystkich serca do siebie nakłonił, osobliwie majestatu Polskiego, który pewnieby go był na najwyższym w tej ojczyznie postawił stopniu godności, gdyby była śmierć niespodziana nie przyspiała w r. 1722. ledwie rok na Poznańskiej prezydując, pochowany w Warszawie u 00. Missyonarzów, z żalem wszystkich.

Stanisław kuchmistrz koronny czwarty syn Piotra wojewody Smoleńskiego, miał za sobą Annę Tarłownę starościankę Goszczyńską, z tą spłodził córkę Franciszkę Wawrzeńcowi Lanckorońskiemu, podkomorzycowi Krakowskiemu, staroście Stobnickiemu zaślubioną, i synów dwóch, z których jeden Adam wojewoda Lubelski, starosta Drohobycki, Doliński, Zwoleński, Złotoryjski, rzadki bardzo przykład, aby kto tak w młodym wieku, i tak chwalebnie, wszystkie w ojczyznie funkcye zaszczycał, w r. 18. wieku swego rotmistrzem pancernym, bywszy wprzód dyrektorem wojskowym w Radomiu, deputatem na trybunał koronny, posłem na trzy sejmy, pod czas interregnum, marszałkiem konfederacyi województwa Lubelskiego, na sejm elekcyjny rotmistrzem tegoż województwa, potem marszałkiem konfederacyi Sendomierskiej, regimentarzem partyi wojska koronnego, marszałkiem generalnej konfederacyi Dzikowskiej, po tych stopniach w dwudziestym drugim roku wieku swego wojewodą Lubelskim, tudzież marszałkiem trybunału Radomskiego 1737. Sprzysiągł się był dożywotnie z Dorotą Tarłowną kanclerzanką koronną, wdową po Stanisławie Chomentowskim wojewodzie Mazowieckim, hetmanie polnym koronnym, ale sterilis z nią.

Adam Tarło wojewoda Lubelski o którym tu czyni wzmiankę Niesiecki, mąż był talentów niepospolitych, akceptacyi wielkiej, nie tylko w własnym narodzie ale i u obcych, jakoż we Francyi najwyższe mu honory wojskowe okazowane były. Z małej okazyi wzniecone sprzeczki poróżniły go z familią na ówczas panującą, do tego nakoniec przyszło iź po dwóch pojedynkach, na trzecim zginął od Poniatowskiego podkomorzego koronnego pod Warszawą, niemając więcej nad lat trzydzieści. - Krasicki.

Gabryel kasztelan Radomski, marszałek Królowy Katarzyny, starosta Chełmski, Chęciński, Lubaczowski, Kowelski, co znać z nagrobku jego, u Grzegorza Samboritana in Epi

gram. i w r. 1553. podpisał list dany Ustrzyckim, w tymże roku był na weselu Króla Augusta. Orichow. in ptiali, i Rojzius, in Chiliast.

paneg. NuJan krajczy koronny, starosta Pilznieński, brat rodzony Gabryela kasztelana Radomskiego, na weselu Zygmunta I. Króla Polskiego z Boną Sforcyą; na kopije gonił, z Kazimierzem margrabią Brandeburskim, którego lubo dobrze w tej sztuce wypolerowanego, kopiją z konia zwalił. Bielski f. 540. Z tą swoją dzielnością jeszcze się popisał na kongressie Wiedeńskim wielu monarchów Europejskich w r. 1515. kędy mu wszyscy dank przyznali, z siły i męztwa, Biel. fol. 531. kładą go inter praesentes na liscie Zygmunta I. w r. 1531. u Paproc. fol. 506. i u Nakiel. w Miechow. 1540. fol. 630. miał za sobą Annę córkę Tarnowskiego kasztelana Sądeckiego, z którą dobrą Krzyż nazwane, weszły w dom Tarłów, zostawił córkę jednę, która poszła za Jerzego Jazłowieckiego wojewodę Ruskiego i hetmana wielkiego koronnego. Paprocki pod herbem Leliwa i Abdank. Synów zaś dwóch, Jana i Mikołaja, z tych Mikołaj chorąży Sendomierski, czyli jako chce Orichovius in paneg. Nuptiali, Przemysłki w r. 1553. kiedy i z bratem swoim Janem w licznej kawalkacie assystował na weselu królewskiem: chwali goi Łukasz Gornicki w swoim Dworzaninie fol. 167. że był między dworzanami królewskiemi najcelniejszy, żona jego Jadwiga z Zmigroda Stadnicka: tylko się jednak jedna córka po nim została, Jadwiga skolligowana z Jerzym Mniszkiem, na ten czas kasztelanem Radomskim, a potem wojewodą Sendomierskim. Paprocki.

Jan wojewoda Lubelski, starosta Pilznieński, syn drugi Jana krajczego koronnego, w którego ślady wstępując, dziwnie był szczęśliwy i dzielny, w gonitwach z kopiją, czego dał dowód według Orzechowsk. na weselu królewskiem 1553. a wr. 1557. już chorąży Lwowski, z sejmu 1567. naznaczony komissarzem do dystrybuty pieniężnej, Constit. fol. 147. (tenże czy inszy Jan był kasztelanem Małogoskim, starostą Pilznieńskim w r. 1565. jako się podpisał na liscie Króla Augusta danym Miastu Lwowskiemu) zostawszy kasztelanem Radomskim, i starostą Łomżyńskim, podpisał 1569. na sejmie Lubelskim restytucyą Podlasza do Polski, Constit. fol. 154. i unią Litwy z Koroną, fol. 170. pod który czas Król Zygmunt August, puścił mu w tenutę dobra: Wojnie, Kodyniec, Łomazy w Podlaszu, które dobra konferując mu, chwali go w tym przywileju, że od młodości swojej nienadwerężoną wiarę i majestatom usługi świadczył. Jest ten list królewski w Processie rozgraniczenia między województwy Podlaskiem i Brześciańskiem, ale on potem te dobra spuścił pierwszemu ich possesso

TOM IX.

2

rowi, Eustachiemu Wołowiczowi podkanclerzemu Litewskiemu, krzesło Lubelskie wziąwszy. W r. 1576. jeździł w poselstwie do Stefana Batorego książęcia Siedmiogrodzkiego, ofiarując mu od stanów Rzeczypospolitej tron Polski, i przysięgę na pacta conventa od niego odebrał, Constit. fol. 250. podpisał także list tegoż Króla przeciwko Gdańszczanom u Frid walda. W r. 1586. na konfederacyi kaptura Krakowskiego, uproszony, żeby pod czas interregnum praw ojczystych przestrzegał, i mięszających pokój domowy powściągał, nawet tamże dano mu moc, gdyby jakie od postronnych potencyi nagliło niebezpieczeństwo, żeby Małopolskie województwa pospolitem ruszeniem do broni zwołać. Constit. fol. 401. W roku 1587. Zygmuntowi III. na elekcyi sprzyjał, i za nim podpisał edykt zjazdu Wiślickiego, Constit. fol. 439. a potem i radą i ręką dobra ojczyzny bronił, w Krakowie w ten czas obecnym będąc, kiedy Maxymilian arcyksiąże Austryi od drugiej strony obrany już był w granice Polskie wtargnął. Constit. fol. 442. Dwa razy śluby małżeńskie ponawiał, pierwszy raz z Lezeńską, ta mu powiła dwie córki, drugi raz z Agnieszką z Pieskowej Skały Szafrańcowną wojewodzanką Sendomierską, i z nią miał synów i córki. Z córek jego jedna skolligowana z Starzechowskim podkomorzym Podolskim, druga z Stanisławem Branickim miecznikiem koronnym, trzecia Jadwiga z Piotrem Balem podkomorzym Sanockim, ta była z Szafrańcowny urodzona, z synów jego Jan starosta Pilznieński, życie to w młodym wieku skończył w r. 1594. Joan. Daniecki Epicedia. Trzymał ten wojewoda pod interregnum na pograniczu Węgierskiem 800. jezdnych i tyleż pieszych. Biel. fol. 651.

Piotr Alexander wojewoda Lubelski, starosta Pilznieński, syn drugi Jana wojewody Lubelskiego z Szafrańcowny, ta owdowiawszy, o niczem bardziej nie myśliła, jako żeby się była z kościołem katolickim pojednala, do tego i temu synowi swemu Piotrowi powodem była, że i on Rakowskich błędów odstąpiwszy w r. 1615. do prawowiernej owczarni powrócił się w raz z matką, i tę przezacną familią znowu na tor prawdy i wiary katolickiej wykierował, z którego niegdy w dziadu swoim wyłączyła się; chciała pobożna matka i córkę Balową, to przykładem swoim to Macierzyńską perswazyą do tegoż nakłonić, ale wszystkie zabiegi skutku pożądanego nie wzięły. Cichoc. Alloqu. Osecen. lib. 1. cap. 12. Był ten Piotr Alexander wprzód kasztelanem Lubelskim, Pan na dobro ojczyzny przezoru wielkiego, we wszystkich funkcyach na siebie włożonych dzielny, jakoż z sejmu 1629. zapisany, zasiadał na sądach fiskalnych trybunału Radomskiego, Constit. fol. 12. z konwokacyi Warszawskiej delegowany do rewizyi skarbu koronnego,

Acta interregni, z sejmu 1638. komissarz do rozeznania granic między województwy Podlaskiem, Lubelskiem, i Brzeskiem Litewskiem, Const. fol. 25. w r. 1648. podpisał elekcyą Jana Kazimierza Króla. Dwa razy śluby małżeńskie ponawiał, pierwszy raz z Działyńską wojewodzanką Chełmińską według Baranow. rozumiałbym, że albo Mikołaja, albo Stanisława Działyńskich wojewodów Chełmińskich córką, z tej był syn Jan. Drugi raz z Jadwigą z Brzezia Lanckorońską, bodaj nie Hieronima łowczego Sendomierskiego córką, z tej się zostały dwie córki, jedna z nich Łukaszowi Czermińskiemu, kasztelanowi Zawichojskiemu, Helena Stanisławowi Gozdzkiemu, staroście Stężyckiemu zaślubione, i synowie czterej, Karol, Stanisław, Zygmunt i Alexander: byłoć ich wprawdzie więcej, ale młodo pomarli, jako Władysław, Kazimierz, Stefan 1630. w szkołach akademji Krakowskiej, Mikołaj, którego gdy z cudzych krajów powraca, w Lowanium w r. 1632. zabito.

Jan wojewoda Sendomierski, a przedtem Lubelski, z tego się przesiadł na Sendomierskie w roku 1665. syn Piotra Alexandra wojewody Lubelskiego z Działyńskiej, złączył się był dożywotnie z Anną córką Mikołaja książęcia Czartoryskiego wojewody Wołyńskiego, ta mu powiła dwie córki, Izabellę z Benedyktem Sapiehą, podskarbim wielkim Litewskim zmówioną, jest jej szczodrobliwości na honor Boski pamiątka w kościele naszym Brzeskim, nalewka z miednicą srebrna, ornaty i insze ozdoby w r. 1679. nadane. Annuae Coll. Drugą, która sobie Panieńskie życie obrała w zakonie Panien Wizytek w klasztorze Krakowskim, i ksienią była w r. 1702. Synów czterech: Bartłomieja, Jana, Mikołaja i Kazimierza. Był ten Jan ojczyznie w różnych okazyach dobrze zasłużony, przeciwko Moskwie, Turkom i Abazy Baszy, Szwedom w Prusiech, przeciwko Kozakom i Tatarom mężnie stawając, wspominają go Konstytucye 1661. fol. 27. 1674. fol. 14. Do Częstochowy do obrazu Matki Bożej cudami wsławionej dał statutę srebrną. Nieszpork. p. 12. fol. 329. Druga żona jego Krystyna Zborowska, kasztelanka Oświecimska.

Bartłomiej biskup Poznański, syn Jana wojewody Sendomierskiego, wprawdzieć żeby się był uchylił od prelatur i honorów duchownych, wstąpił ad Congregationem Missionariorum Galliae, i tam świątobliwie życie prowadząc, zasłużył to sobie, że komissarzem rządził ich w Polszcze kongregacyą: nie mogła się jednak długo taić enota jego, August H. Król Polski do infuły go Poznańskiej posunął, nie tylko o nię nie zabiegającego, ale i wyłamującego się, tak dalece, że go až Rzymskim rozkazem, żeby ją przyjął, przycisnąć było trzeba. Poznać to z tego, co pisze do niego kardynał Pauluci, w te

« PrécédentContinuer »