Trzecki herbu Wezele, w Poznańskiem województwie. N. Trzecka Wojciecha Koszutskiego małżonka. N. Kosowskiego herbu Jelita.

Trzemeski herbu Gozdawa. O tych pisze Okolski w indexie tomu drugiego, kędy powiada, że się piszą, Trzemescy z Trzemeszy w Sendomierskiem województwie, z tych było trzech braci rodzonych, Adam, Nikodem i Błażej. Z tych Adam mąż wojenny w Węgrzech i Polszcze, z Gniewoszowny, syn jego także Adam rycerską sławą zachwalony, od niego z Boguckiej został się syn Jan. Jędrzej drugi syn Adama, siedmiu synów zostawił, Stanisław trzeci syn z Galewskiej syna Felicyana, od którego było to potomstwo: Stanisław, Mikołaj, Maryan, i córka Barbara Mikołaja Zakliki małżonka. Nikodem brat Adama na Pokuciu osiadł: a Błażej trzeci brat pod Opocznem.

Trzeszewski herbu Jastrzębiec, w Płockiem woje

wództwie.

Trzeszkowski herbu Zagłoba, w ziemi Przemysłkiej. Remigian Trzeszkowski, miał za sobą Chrząstowską herbu Zadora. N. była za Szymonem Baworowskim. Jan miał za sobą Teresę Pogoniowską, z tej synowie Ignacy i Antoni, i córki, Maryanna za Stanisławem Mikoszewskim, Franciszka za Taszkowskim.

Trzonkowski herbu Trzaska, w Mazowszu i Prusiech.

W polu niebieskiem jest pas rycerski, trochę na ukos od lewej strony tarczy z góry, na prawą z lekka się nakłaniający, koloru białego, na którym widzieć trzy lilie, jedna wedle drugiej ułożone, do tego pasa dwie buławy podle siebie do góry prosto przypięte, jedna zaś na dół pod pasem, wszystkie złote być powinne, tak go opisuje Okol. tom. 3. fol. 251. gdzie przydaje, że ten herb w Królestwie Węgierskiem nabyty, a do Polski naszej wniesiony za czasów Stefana Króla z Batoremi,

nadany zaś za heroicznie dzieła w wojennej okazy pierwszemu przodkowi. Petrasancta de Tesser. cap. 63. o wielu domach namienia, we Włoszech, Francyi, Niderlandzie, które lub dwóch, lub trzech buław w herbie swoim zażywają, ale takiem ułożeniem, żeby która familia zażywała, nie przywodzi: ale i w Polszcze naszej, niewiem żeby się ktokolwiek szczycił, tylko Karbothowie, o których mówiłem w piątym tomie pod literą

K. stron. 33.

TRZY GWIAZDY HERB,

kładzie ten herb Okol. tom. 3. fol. 255. i Paprocki o herbach namienia o nim fol. 548. tak go zaś opisują, powinien być księżyc jak na nowiu nie pełny, obiema rogami prosto do góry postawiony, a trzy gwiazdy jedna podle drugiej, szeregiem nad nim idą, i przydają, że się tym herbem pieczętują Mściszewscy w Prusiech, atoli ja tych Mściszewskich położyłem herb inszym kształtem Tom VI. z Manuskryptu o Familiach

Pruskich.

TRZY KAWKI HERB,

Długosz 'in Vitis Episcop. Posnan. Teodorowi biskupowi Poznańskiemu za herb przypisuje trzy kawki, jeżeli się nie mylę. Był ten Teodor kanonikiem wprzód S. Mariae Majoris, wielka nauka w prawie duchownem i niepospolita enota, do tej mu infuły drogę utorowały w r. 1065. był albowiem miły w obyczajach, skromny w konwersacyi, dowcipu bystrego, karności kościelnej pilno przestrzegający, na której katedrze lat dwadzieścia i dwa prezydując, poszedł po zapłatę swych pasterskich zabiegów w r. 1087. na tumie Poznańskim pogrzebiony. Od niego w zwyczaj wzięli Polacy dzieciom dawać imie Teodora na chrzcie, przecież na koniec Polski złamawszy go, to jest Teodora przemienili w Ceder, mówi Długosz tamże.

TRZY KORONY HERB,

położyłem w pierwszym tomie, tym się herbem nikt nie pieczętuje w Polszcze, tylko kapituła Krakowska, która jako się tamże mówiło, wzięła go sobie za swój własny, po śmierci Aarona biskupa swego. Był ten Aaron rodem Francuz, professyą Benedyktyn Kluniaceński, którego znając dobrze cnoty, Kazimierz Mnich, Król Polski, skoro tylko wyciągniony z klasztoru, na tronie Polskim osiadł, z innemi dwunastą bracią do Polski na nową kolonią sprowadził, i na Tyńcu, klasztor im ufundowawszy, osadził, kędy Aaron pierwszy tego miejsca

opat postawiony, gdy się w rządach braci swoich zakonnych pobożnością, nauką, gorliwością, pomiarkowanym rządem zalecił, za tegoż Kazimierza promocyą, zgodnie od kapituły Krakowskiej na wakującą po ten czas stolicę obrany, osiadł ją w r. 1041. więc mając obszerniejsze pole do zasług przed Bogiem przy tej funkeyi, żadnej cnoty nie opuścił, którąby się był mógł przymilić niebu, aż go też sobie uskarbił w r. 1059. po pasterskich pracach przez lat trzynaście podjętych. Starow. in Vitis Episcop. Cracov. fol. 17.

TRZY KSIĘŻYCE HERB.

Tym się niegdy herbem pieczętował Dyonizy, a po naszemu Dziwisz biskup Poznański, który według Długosza in Vit. Episcop. Posnan. zszedł z tego świata w r. 1106. atoli że żadnej familji w Polszcze nie masz, któraby się tym klejnotem szczyciła, dla tego ani go tu nie kładę, ani opisuję.

Trzylatkowski herbu Rogala, w Mazowieckiem województwie. Mikołaj Trzylatkowski deputowany od stanów koronnych, podpisał elekcyą Zygmunta III. Króla. Const. f. 437.

Abraham w Sendomierskiem 1632.

Trzy radła herb, patrz Wilczewski, bo się nim pieczętują i Dłuhomilowie Berawscy.

Trzy tarcze herb, patrz Stretkowski.

Trzy krzyże przydłuższe w jeden się angul we środku tarczy schodzą, tak, że dwa w górze, jeden od prawego, drugi od lewego na ukos idą, trzeci zaś prosto na dół, przecież tylko na połowę krzyża od lewej strony; gwiazdy trzy, jedna prosto między dwiema krzyżami, drugie dwie po bokach, na dół wiszącego krzyża: krzyże powinny być białe, gwiazdy złote, pole

krwawe, na hełmie pięć piór strusich, tak go opisuje Okol. tom. 3. f. 248. jam go trochę inaczej ułożony widział w Krakowie u 00. Franciszkanów, kędy jeden z tego domu kaplicę tam wykszałtował. Tenże Okolski powiada, że ten herb nadany pewnemu rycerzowi herbu Brodzic, albo raczej aukcya tylko do ojczystego klejnotu przydana, a to jako się on domyśla, że ten Prusaków, małą garsztką ludzi swoich, przy faworyzującej sobie nocy, i wyiskrzonemi gwiazdami do tego tryumfu sobie przyświecającej. Zowie się zaś Trzywdar, albo jako on tłomaczy Tria in donum.

Burzyński,

Jedwabiński,

Herbowni.

Moczarski,
Rakowski,

Wyszyński.

Prawie wszyscy poźniejsi Heraldycy dołączają do tego herbu Poletylów. Tuchołka herbu Korzbog, w Pomorskiem województwie, przecież niektórzy tego herbu familianci, na hełmie nie kładą trzech piór strusich, ani karpia, ale tylko rękę zbrojną z mieczem zaniesioną. O starożytności Tuchołków świadczą księgi Tucholskie i Chojnickie, jako mówi MS. o Familiach Prusk. Jakób Tuchołka sądowy Tucholski, poseł na sejm w r. 1618. ztamtąd komissarz zapisany w Konstytucyach na trybunał skarbowy Radomski, i w r. 1627. też obiedwie funkcye na sobie godnie piastował. Syn jego, albo wnuk Jan Piotr posłował na konwokacyą 1648. i znowu w r. 1653. zkąd stanął deputatem na trybunał Radomski, Constit. fol. 2. i 1662. fol. 5. w r. 1659. z sejmu naznaczony do ratyfikacyi artykułu o Elblągu. W r. 1672. już podkomorzym Malborskim, i starostą Tucholskim będąc, poselską funkcyą na sejm utrzymywał, zkąd był uproszony do rewizyi skarbu koronnego, Const. fol. 13. a wr. 1674. podpisał elekcyą Jana III. ten go wkrótce wyniósł na kasztelanią Gdańską, na której umarł w r. 1691. człowiek wielkiego rozsądku, którym gdy sobie estymacyą uczynił, zażywano go w różnych przyjacielskich interessach, komplanacyach, kompromissach, sądach kapturowych, gdzie zawsze słuszność, obrót, i braterski ku wszystkim affekt, znacznie się w nim wydawały: w Tucholskim starostwie dwoje bractwa Szkaplerzowe i wprowadził i uposażył: złączył się był dożywotnie z Elżbietą Stroż (niewiem czy nie Strożże) z której prócz Jakóba młodo zmarłego, zostawił innych dwóch, Jana Franciszka, i Jana Kazimierza. 2do voto pojął był Magdalene Łyskowską, ale z nią żył bezpotomnie. Jan Franciszek starosta Jasieniecki syn kasztelana, poseł na koronacyą Augusta II. z pierwszej żony spłodził sześć córek, Elżbietę 1mo voto Niewieścińskiego starosty Mławskiego, 2do voto Wolskiego pod

wojewodzego Brzeskiego Kujawskiego, Zofią 1mo voto Czapskiego podkomorzego Malborskiego, 2do Stefana Garczyńskiego kasztelana Gnieznieńskiego, Katarzynę najprzód Jackowskiego, a potem Łaszewskiego, czwartą Wilczewskiego, małżonki, piątą Barbarę, szóstą Teofilę, i syna Ignacego, starostę Jasienieckiego, 2do voto Jan Franciszek starosta pojął Rozrażewską, wdowę pozostałą po Smoguleckim staroście Nakielskim. Jan Kazimierz drugi syn kasztelana Gdańskiego, deputat na trybunał koronny z Malborskiego 1694. umarł młodo, dalsze o sobie nadzieje omyliwszy, wszedł był w kontrakty małżeńskie z Maryanną Czapską kasztelanką Chełmińską, Piotra córką, z tej córki, Katarzyna dostała się w małżeństwo Marcinowi Lutomskiemu, sądowemu Tucholskiemu. Elżbieta zakonnica Ś. Benedykta w Grudziądzu, i Maryanna, tyleż synów. Józef, w zakonie Soc. Jesu rządził kollegia Kaliskie i Lubelskie, umarł 1742. w Chojnicach. Sebastyan młodo wszedł do grobu, i Piotr sędzia ziemski Tucholski. N. brat rodzony kasztelana Gdańskiego sędzia Tucholski, zostawił syna Stanisława, ten z Bieganowskiej czy z Biegańskiej miał syna który w szkołach umarł, i córki. N. kanonik Lwowski.

Tuczampski herbu Prawdzic, jednaż ich dzielnica z Łaszczami. Makary Tuczampski Rafaiłowicz officyal metropolity 1537. Acta Castren. Leopol. a potem władyka Lwowski w r. 1548. Marcin Łaszcz Tuczampski, miał za sobą Niszczycką kasztelankę Płocką, z tej był syn Samuel kanonik Łucki, i Piotr, którego z Zofji Wilczopolskiej syn Franciszek Jan, ale sterilis, i córka Elżbieta Zukowska, Marcin i Stanisław bracia Piotra, ale steriles, i siostra Jadwiga Olizarowa. Geneal. Belzecki. Paweł brat Marcina na początku położonego; obadwa ludzie rycerscy. Alexander Łaszcz kasztelan Czerski, starosta Chełmski 1578. podpisał Infeudationem Regis Steph. in Ducatum Prussiae. Samuel starosta Owrucki, Okol. Russia Flor. fol. 123. Anna z Tuczna Łaszczowa, kasztelanowa Lędzka, na nasze kollegium Gdańskie dobroczynna, w r. 1680. była to Zygmunta Łaszcza małżonka.

Tuczkowski herbu Suchekomnaty, w księztwie Litewskiem. Jan Wasilewicz Tuczkowski, którego wspomina Okolski.

TUCZYŃSKI HERB.

Koło zegarowe, w którem Murzynka Panna stoi, w długiej do samej ziemi sukni bez pasa, bez rąk, ramiona tylko trochę wyciągnione, warkocz u niej rozczochrany, na głowie niby kapelusz kardynalski, a na hełmie korona, tak go opisują: