Images de page
PDF
ePub

zgadnąć, zkądby w tym domu to imie Tarłów urosło. (Niemniej trudno wiedzieć dla starożytności o przodkach tego przezacnego domu: bo co Paprocki pisze, że są właśni Zaklikowie, to się utrzymać nie może, i dla tego, że Zaklików familią ten autor wywodząc, nigdzie nie wspomina, od którego z Zaklików urodzili się Tarłowie, prawda że historycy nasi piszą o Zaklice Tarle w r. 1434. ale to imie jego było, nie przezwisko domu, co i z tego poznać, że ani ojca jego, ani dziada, ani też żadnego z dzieci jego Zaklikami nie zwano. Zaś możesz w domach osobliwie dawniejszych naczytać się tego, że to imie Zaklika tamtych czasów zwyczajnie na chrzcie dawano. I dla tego że osnowa, którą wyprowadza genealogią Zaklików Paprocki z Okolskim jest nie pewna, i nie według lat ułożona, jakom indziej dowodził.) Otto syn według Paprockiego Nawoja pisał się z Sczekarzewic, na co się zgadzają wszyscy nasi historycy, te dobra, że mu były odjęte od Króla Jagiełła, i że ich ten Król dopiero przy śmierci swojej oddał Zaklice Tarłowi synowcowi Ocinemu pisze Biel. f. 231. Cromer l. 12. Długosz 1434. i że jeździł do Kamieńca Podolskiego od Króla Jagiełła. Tego, ile z komputu lat wnoszę, ci byli synowie: Jan, i duchownemi dygnitarstwy, i Króla Kazimierza Jagiellonowicza faworem zaszczycony,, pod rokiem 1470. najprzód protektor minorytów zakonu S. Franciszka, a potem i naśladowca, we Lwowie albowiem habit zakonny przyjąwszy, uprosił się na peregrynacyą do ziemi świętej, gdzie na ustawicznej modlitwie przestając, i łzami swemi ślady Chrystusowe obmywając, gdy się na górze Syonie gorącej do Boga modli, w r. 1488. w wigilią S. Marty, znać zapałów wnętrznych i pociech z nieba niewypowiedzianych, niemogąc dusza jego pojąć, z ciałem się rozstała. Vadingus in Annal. Minor. tom. 6. anno 1470. num. 23. Tenże autor wspomina tamże matkę jego, że przesławszy wprzód przed sobą syna do zakonu, sama fundowawszy we Lwowie klasztor dla Panien zakonnych trzeciej reguły Ś. Franciszka, w nim się, wzgardziwszy świata pompą i poᎥ nętą, urodzeniem z przodków swoich wysokiem, zamknęła na wieczną służbę Boską, kędy świątobliwie życia tego dokonała. Vadingus tom. 7. an. 1480. num. 36. Drugi Jędrzej dziedzic na Sczekarzewicach i Bobrownikach w r. 1470. Starowol. in Monum. fol. 670. wspomina Zygmunta Tarła z Sczekarzewic sekretarza Zygmunta I. Króla Polskiego. Paprocki Łukasza dworzanina tegoż Króla, gdzie go sławnym mężem zowie, ale bezpotomnego. Mateusza, który do Jana Króla Węgierskiego z Janem Tarnowskim hetmanem jeździł o uwolnienie Hieronima Łaskiego wojewody Sieradzkiego u niego nalegając. Tomicki w liscie do Erasma Roterodama.

Stanisław biskup Przemysłki zszedł z tego świata w roku 1544. nagrobek jego starowieckim kunsztem wyrobiony, widzieć podziśdzień z inkrypcyą w kościele Krosińskim 00. Franciszkanów, na boku przy wielkim ołtarzu, gdzie ewangelią czytają, luboć Paprocki powiada, że w Tarnowie w klasztorze po śmierci leży, zkąd nagrobek jego wypisał z tą pochwałą, Divinarum humanarumque rerum peritia insignis: był wprzód kanonikiem Krakowskim, Kujawskim i Sendomierskim w roku 1524. z któremi tytułami czytałem go na liscie Zygmunta I. Okol. tom. 3. fol. 69. kładzie list tegoż Króla, na którym się podpisał Stanisław archidyakon Lubelski w roku 1531. Biel. fol. 579. powiada, że Izabellę córkę królewską odprowadzał do Węgier Janowi Królowi Węgierskiemu. Andr. Bochnensis Bello Theologico fol. 78. sławi go, że był Vir zelo decoro, et Divini cultus studio ardentissimus, ale namienia, że między nim i niektóremi z kapituły prałatami, zaszły jakieś kollizye. Piotra Starzechowskiego konsekrował na arcybiskupstwo Lwowskie w kollegiacie Jarosławskiej. Scrobiszov. in Vitis Archiep. Leopol. Stanisława Orzechowskiego sławnego pisarza, że go inszy biskup święcił na kapłaństwo, przyjąć do swojej dyecezyi nie chciał. Orichow. in Orat. de dignit. Sacerd. Drugi tegoż imienia, Stanisław mąż sławny kwitnął, który w Węgrzech bawił się czas długi na dworze Królowy Izabelli, atoli zszedł bezpotomny: u Okol. tom. 3. fol. 69. na liscie Zygmunta I. w r. 1531. znajdziesz podpisanego Stanisława Tarła krajczego koronnego, tego to zda mi się Stanisława chwali z męztwa Górnicki w swoim Dworzaninie f. 174. gdzie go zowie bratem Mikołaja chorążego Przemysłkiego *). Paprocki zaś pod herbem Ostoja powiada że Gabryel Gniewosz z Olexowa, miał za sobą Tarłowną córkę Stanisława ochmistrza Królowy Elżbiety. N. Tarło podczaszy Krakowski, mąż i urody i wdzięku w obyczajach i siły wielkiej za Zygmunta Augusta u Łukasza Górnickiego w Dworzaninie fol. 39. N.

*) O Mikołaju Tarle chorążym Przemysłkim w liscie Jana Czerminskiego do Marcina Kromera koadjutora na ówczas biskupstwa Warmińskiego, pisanym z Krakowa 5. Czerwca roku 1571. jest wzmianka takowa:,,Pan Mikołaj Tarło chorąży Przemysłki pisał do książęcia Bawarskiego żeby mu ludzi rzemieślników wypuścił do jego majętności, i oznajmił to z chęcią, rad wypuścił mu ludzi z żonami i dziećmi których jest czterysta, i już tam przez Kraków przeszli i wiedzie je Pan chorąży kosztem swym."- Wielkie jest podobieństwo iż naówczas ów chorąży był dziedzicem wsi niedaleko Jarosławia, i ta jego osada trwa dotąd, w tamtejszych obywatelach z Niemiec przyszłych, których dotąd pospolicie w tamtejszych okolicach głuchemi Niemcami zowią. Majętności zaś te nazywają się Markowa, Albigowa, Bialoboki itd. -Prep. Krasic.

Tarłowna była za Skowieskim, której siostra rodzona klasztor Lubelski księnią rządziła zakonu S. Brygitty. Paweł sędzia ziemski Lwowski i wojski Stryjski, mąż na uczonych dobroczynny w r. 1537. chwali go z tej jego szczodroty na siebie. Joan. Cervus Tucholiensis in dedicat, Method. Sacram. Paproc. powiada, że to był syn Jędrzeja, Okolski ojcem go pisze Pawła arcybiskupa Lwowskiego, i że we Lwowie u 00. Dominikanów pogrzebiony leży: ale się myli. Jędrzej chorąży Lwowski, miał za sobą Katarzynę Michowską herbu Rawicz, z tej było czterech synów: Paweł, Jan, Mikołaj i Jędrzej. Z tych

Paweł arcybiskup Lwowski, z dziekana Przemysłkiego, kanonika Krakowskiego na tę katedrę wzięty, i laty i obyczajami poważny, od Zygmunta Augusta wyniesiony, od Piusa IV. potwierdzony w roku 1561. od Walentego Herburta biskupa Przemysłkiego, we Lwowie poświęcony, kędy w roku 1564. złożył synod swojej dyecezyi, i na nim przyjął concilium Trydentskie, przeniósł się na inszy świat w r. 1565. Scrobiszov. in Vitis Archiep. Leopol. czyli jako Starowol. in Monum. chce w r. 1569. tam o nim powiada, że z młodych lat swoich rycersko traktował, a duchowny sobie stan obrawszy, stał się wizerunkiem cnót wszystkich, od zemsty daleki, nikomu nietylko nieszkodzący, ale ani nienaprzykrzony, powściągliwością życia, roztropnością w sprawach znamienity, nagrobek mu bracia jego wystawili Jan chorąży Lwowski, Mikołaj chorąży Przemysłki, i Jędrzej; a że bez testamentu z tym się pożegnał światem, dla tego, zatargę między niemi i kapitułą Lwowską, aż na sejmie legat papiezki Commendonus i Hosius uspokajali. Po śmierci Pawła, czwartego dnia, trzy słońca się razem na niebie pokazały. Mikołaj chorąży Przemysłki, brat Pawła wziął działem Laszki i insze imiona w ziemi Przemysłkiej, mąż według Dworzanina Górnickiego, uczony i wymowy gładkiej, fol. 174. jego ku naszemu kollegium Przemysłkiemu przychylność i dobroczynność zapisała, Histor. tegoż Coll. w r. 1575. zwano tego Mikołaja Hława, zostawił tomstwo synów i córki: z córek jego Teofila z Laszek żyła z Pawłem Noskowskim starostą Łomżyńskim. Jędrzej drugi brat Pawła, chorążym go Sendomierskim pisze Paproc. Lwowskim Acta Castr. Lublinen. gdzie i żonę i jego dzieci wspominają, to jest, że miał za sobą Małgorzatę z Koniuch, z której był syn Jędrzej i córki te: Małgorzata Oleśnicka wojewodzina Lubelska, Anna Chodkiewiczowa kasztelanowa Wileńska i Elżbieta, siostra zaś jego Katarzyna była za Marcinem Kazanowskim. Paprocki zaś powiada, że nie miał potomka płci męzkiej, ale tylko córki, a między niemi rachuje, Jadwigę czy Annę Noskowską starościnę Rożańską Jędrzeja małżonkę: temu

po

Jędrzejowi Tarłowi dostały się były działem Sczekarzewice, które w dom Oleśnickich poszły. Janowi zaś chorążemu Lwowskiemu trzeciemu bratu arcybiskupa, dostały się dobra Czaple w ziemi Przemysłkiej, pojął w dożywotnią ligę Reginę dziedziczkę na Malczycach Malczycką, ostatnią z tej linji 1548. Monum. Colleg. Leopol. Malczycey, ci jednejże krwi byli z Boratyńskiemi; z tej spłodził dwie córki, Annę Daniłowiczową chorążynę Lwowską, Panią i w wdowim stanie życia chwalebnego, drugą Jadwigę Hieronima Sieniawskiego wojewody Ruskiego małżonkę, zawsze stateczną katoliczkę, ta w panieńskim jeszcze wieku takiego szczęścia była, dla pięknych spraw i obyczajów swoich, że się o nię Panowie postronni z Węgier i Wołoch starali, jakoż już była od Króla Augusta I. obiecana w małżeństwo Bogdanowi wojewodzie Wołoskiemu, Bielski fol. 644. w r. 1572. ale się to potem rozchwiało. Synów zaś trzech, Stanisława starostę Sochaczewskiego i Zwoleńskiego, wspomina go Histor. Coll. Jaroslav. S. J. w r. 1594. MS. o Famil. Pruskich powiada, że Dulska kasztelana Chełmińskiego i podskarbiego wielkiego koronnego córka, była za Tarłem starostą Zwoleńskim, takbym rozumiał, że za tym Stanisławem. Córka jego Maryanna pierwsza ksieni klasztoru Radomskiego Ś. Benedykta i konfundatorka, w r. 1636. z Chełmińskiego konwentu i z drugą siostrą swoją sprowadzona. Węgrzynkowicz Posag.

Jan Karol kasztelan Wiślicki, Olsztyńtki i Zwoleński starosta, dziedzic na Czapli i Janowcu, syn Stanisława starosty Sochaczewskiego, mąż wielkich cnót i zasług w tej ojczyznie: pod interregnum w roku 1632. rotmistrzem w województwie Sendomierskiem uchwalony, sto konnych ludzi swoim kosztem uzbroił. Laudum Sandomir. Z tegoż województwa posłował na sejm w roku 1628. na nasze kollegium Krakowskie u Ś. Piotra dobroczynny. Wszedł w kontrakty małżeńskie z Maryną z Bobrku Ligęzianką, Hermolausa podskarbiego w. koronnego córką, która po jego śmierci, ponowiła śluby z książęciem Koreckim, z niej zostawił dwie córki, jednę z nich Terese Baldwinowi Ossolińskiemu, synowcowi kanclerza koronnego, staroście Stobnickiemu, z którym jednak żadnego niemając potomstwa, zeszła, drugą Barbarę młodszą, pierwszym związkiem Janowi Daniłowiczowi staroście Czerwonogrodzkiemu, drugim Jerzemu Lubomirskiemu marszałkowi wielkiemu koronnemu, i hetmanowi polnemu zaślubione: ta Barbara szczególniej była nabożna do Najśw. Panny, której do Częstochowskiego obrazu, dała koronę swoję ślubną szczerozłotą, drogiemi kamieniami obsypaną, suknią także złotem i srebrem prześciełaną, pierścienie i insze bogate klejnoty.

Nieszpork. par. 12. fol. 235. zeszła z tego świata w r. 1689. w Krakowie u S. Piotra pochowana, któremu też miejscu dobroczynną rękę podała, wniosła w dom Lubomirskich Janowiec i insze dobra: kędy ojciec jej Jan Karol, i z bratem swoim rodzonym Pawłem leży, o tym pisze Petricius, że Mniszkownę w r. 1606. odprowadzał z innemi na stolicę Moskiewską.

Zygmunt kasztelan Sądecki, a przedtem chorąży Przemysłki, drugi syn Jana chorążego Lwowskiego, ten pierwszy do Polski 00. Reformatów wprowadził, i konwent im w Zakliczynie pod tytułem Panny Maryi Anielskiej drewniany fundował w r. 1622. od syna jego potem wymurowany, sam zaś poszedł po zapłatę swojej ku Bogu szczodroty w r. 1628. leży w Zarkach z nagrobkiem który wypisał Starowol. in Monum. fol. 798. gdzie o nim mówią, że był toga et sago clarus. Miał za sobą Barbarę z Sulejowa Sobkownę, córkę kasztelana Sendomierskiego, ta swego affektu ku mężowi pamiętny zostawiła przykład: bo kiedy w r. 1606. ten Zygmunt odprowadzał do Moskwy Mniszkownę, gdy już Dymitra męża jej zabito, tumultem Moskwa na Polaków tam będących rzuciła się, a między inszemi na gospodę Zygmunta, odważnie im się ten bronił, jakoż w desperowanych okazyach ostatnia nadzieja w broni, ale gdy go Moskwa pod przysięgą ubezpieczyła, że go wolno i ze wszystkiemi ludźmi puścić miała, broń złożył: dopiero wiarołomcy, więcej sobie łup i zysk niż słowo i Boga ważąc, dwudziestu trzech ludzi jego zabiwszy, tyleż poraniwszy, i jego samego byliby dobili, gdyby była kochająca małżonka sobą go nie zastąpiła i póty ich zapalczywości na sobie nie wytrzy mała, póki się wielą ran jej zadanych nie zmiękczyli, te się zaś jej nadgrodziły wielką sławą affektu jej ku mężowi. Petricius lib. 2. Histor. Moschovit. Zostawił z nią córki trzy, jedna Jadwiga zakonnica S. Klary w Krakowie u S. Jędrzeja w roku 1617. Sawicki dedyk. książk. o wiecznem błogosławieństwie. Drugą Teofilę, ta poszła za Janusza książęcia Östrogskiego kasztelana Krakowskiego, Baran. Literae Ordinat. w Tarnowskim kościele wieczną fundacyą uczyniła na psalterystów, weszła do grobu w Tarnowie 1635. Trzecią Magdalenę, ta gdy sobie świat zmierziwszy, w zakonną Karmelitańską ściślejszej obserwy ciśnie się fórtę, w bramie się wieczności oglądała w r. 1621. której w Tarnowie brat Jędrzej nagrobek wystawił. Starowol. in Monum. Zostawił synów trzech, Jędrzeja proboszcza i officyała Tarnowskiego, dziekana Opatowskiego, kanonika Krakowskiego, ten wdzięczny Bogu za dobrodziejstwa, wszystek się wylał na przymnożenie czci Boskiej: dla tego w Tarnowskim kościele fundował wikaryów, szkołę i szpital; nad to pewną summę zapisał, od której z corocznego czynszu, ko

« PrécédentContinuer »