Quatuor eximios præstanti corpore tauros
Ducit; et intactâ totidem cervice juvencas.
Pòst, ubi nona suos Aurora induxerat ortus,
Inferias Orphei mittit, lucumque revisit.
Hìc verò subitum, ac dictu mirabile monstrum
Aspiciunt; liquefacta boum per viscera toto
Stridere apes utero, et ruptis effervere costis,
Immensasque trahi nubes; jamque arbore summâ
Confluere, et lentis uvam demittere ramis.

35

ENEIS.

Meeting of Eneas and Venus near Carthage.

Ar pius Æneas per noctem plurima volvens,
Ut primùm lux alma data est, exire, locosque
Explorare novos; quas vento accesserit oras,
Qui teneant (nam inculta videt) hominesne feræne,
Quærere constituit, sociisque exacta referre.
Classem in convexo nemorum, sub rupe cavatâ,
Arboribus clausam circùm atque horrentibus umbris,
Occulit: ipse uno graditur comitatus Achate,
Bina manu lato crispans hastilia ferro.

Cui mater mediâ sese tulit obvia silvâ,

Virginis os habitumque gerens, et virginis arma
Spartanæ vel qualis equos Threïssa fatigat

:

Harpalyce, volucremque fugâ prævertitur Eurum.
Namque humeris de more habilem suspenderat arcum
Venatrix, dederatque comam diffundere ventis ;
Nuda genu, nodoque sinus collecta fluentes.

Ac prior, "Heus, " inquit, “juvenes, monstrate mearum
"Vidistis si quam hìc errantem fortè sororum,
"Succinctam pharetrâ et maculosæ tegmine lyncis,
"Aut spumantis apri cursum clamore prementem."
Sic Venus; at Veneris contrà sic filius orsus :-
"Nulla tuarum audita mihi, neque visa sororum,

"O, quam te memorem? Virgo; namque haud tibi

66

vultus

Mortalis, nec vox hominem sonat: ô Dea certè ; "An Phœbi soror, an Nympharum sanguinis una? "Sis felix, nostrumque leves, quæcunque, laborem: "Et, quo sub cœlo tandem, quibus orbis in oris "Jactemur, doceas: ignari hominumque locorumque "Erramus, vento huc et vastis fluctibus acti.

"Multa tibi ante aras nostrâ cadet hostia dextrâ." Tum Venus:-" Haud equidem tali me dignor honore : Virginibus Tyriis mos est gestare pharetram,

66

66

Purpureoque altè suras vincire cothurno.

"Punica regna vides, Tyrios, et Agenoris urbem ;
"Sed fines Libyci, genus intractabile bello.
"Imperium Dido Tyriâ regit urbe profecta,
"Germanum fugiens. Longa est injuria, longæ
"Ambages; sed summa sequar fastigia rerum.
"Huic conjux Sychæus erat, ditissimus agri
"Phœnicum, et magno miseræ dilectus amore;
"Cui pater intactam dederat, primisque jugârat
"Ominibus: sed regna Tyri germanus habebat
"Pygmalion, scelere ante alios immanior omnes.
"Quos inter medius venit furor: ille Sychæum
Impius ante aras, atque auri cæcus amore,

66

"Clàm ferro incautum superat, securus amorum "Germanæ factumque diu celavit; et ægram,

ἐσ

Multa malus simulans, vanâ spe lusit amantem. "Ipsa sed in somnis inhumati venit imago

"Conjugis, ora modis attollens pallida miris ;
"Crudeles aras, trajectaque pectora ferro
"Nudavit, cæcumque domûs scelus omne retexit.
"Tum celerare fugam, patriâque excedere suadet;

66

Auxiliumque viæ veteres tellure recludit "Thesauros, ignotum argenti pondus et auri. "His commota, fugam Dido sociosque parabat : "Conveniunt, quibus aut odium crudele tyranni, "Aut metus acer, erat: naves, quæ fortè paratæ, Corripiunt, onerantque auro. Portantur avari "Pygmalionis opes pelago: dux fœmina facti. "Devenêre locos, ubi nunc ingentia cernes

66

66

Monia, surgentemque novæ Carthaginis arcem : "Mercatique solum, facti de nomine Byrsam, "Taurino quantum possent circumdare tergo. "Sed vos qui tandem? quibus aut venistis ab oris ? "Quòve tenetis iter?" Quærenti talibus ille Suspirans, imoque trahens a pectore vocem :— "O Dea, si primâ repetens ab origine pergam, "Et vacet annales nostrorum audire laborum "Antè diem clauso componet vesper Olympo. "Nos Trojâ antiquâ (si vestras fortè per aures Trojæ nomen iit) diversa per æquora vectos "Forte suâ Libycis tempestas appulit oris.

66

"Sum pius Æneas, raptos qui ex hoste Penates "Classe veho mecum, famâ super æthera notus. "Italiam quæro patriam, genus ab Jove summo. "Bis denis Phrygium conscendi navibus æquor, "Matre Deâ monstrante viam, data fata secutus ; "Vix septem, convulsæ undis Euroque, supersunt.

66

Ipse ignotus, egens, Libyæ deserta peragro,

"Europâ atque Asiâ pulsus." Nec plura querentem Passa Venus, medio sic interfata dolore est:

66

Quisquis es, haud (credo) invisus cœlestibus auras "Vitales carpis, Tyriam qui adveneris urbem.

66

Perge modò, atque hinc te Reginæ ad limina perfer.

66 Namque tibi reduces socios classemque relatam

66

Nuntio, et in tutum versis Aquilonibus actam : "Nî frustrà augurium vani docuêre parentes. "Aspice bis senos lætantes agmine cycnos, "Etheriâ quos lapsa plagâ Jovis ales aperto "Turbabat cœlo: nunc terras ordine longo "Aut capere, aut captas jam despectare videntur. "Ut reduces illi ludunt stridentibus alis, "Et cœtu cinxêre polum, cantusque dedêre ; "Haud aliter puppesque tuæ pubesque tuorum "Aut portum tenet, aut pleno subit ostia velo. "Perge modò, et, quà te ducit via, dirige gressum." Dixit et avertens roseâ cervice refulsit, Ambrosiæque comæ divinum vertice odorem Spiravêre; pedes vestis defluxit ad imos; Et vera incessu patuit Dea. Ille, ubi matrem Agnovit, tali fugientem est voce secutus:"Quid natum toties crudelis tu quoque falsis "Ludis imaginibus? cur dextræ jungere dextram "Non datur, ac veras audire et reddere voces ?" Talibus incusat, gressumque ad mœnia tendit. At Venus obscuro gradientes aëre sepsit, Et multo nebulæ circùm Dea fudit amictu: Cernere ne quis eos, neu quis contingere posset, Molirive moram, aut veniendi poscere causas. Ipsa Paphum sublimis abit, sedesque revisit Læta suas; ubi templum illi, centumque Sabæo Thure calent aræ, sertisque recentibus halant.

Corripuêre viam interea, quà semita monstrat: Jamque ascendebant collem, qui plurimus urbi Imminet, adversasque aspectat desuper arces. Miratur molem Æneas, magalia quondam ;