Carmina sunt dicenda. Neget quis carmina Gallo?
Sic tibi, quum fluctus subterlabere Sicanos,
Doris amara suam non intermisceat undam.
Incipe sollicitos Galli dicamus amores,
Dum tenera attondent simæ virgulta capellæ.
Non canimus surdis: respondent omnia silvæ.
Quæ nemora aut qui vos saltus habuere, puellæ
Naides, indigno quum Gallus amore peribat?
Nam neque Parnasi vobis juga, nam neque Pindi
Ulla moram fecere, neque Aonie Aganippe.
Illum etiam lauri, etiam flevere myricæ ;
Pinifer illum etiam solâ sub rupe jacentem.
Mænalus, et gelidi fleverunt saxa Lycæi.
Stant et oves circum-nostri nec pœnitet illas,
Nec te poeniteat pecoris, divine poëta:
Et formosus oves ad flumina pavit Adonis ;-
Venit et upilio, tardi venere bubulci,

Uvidus hibernâ venit de glande Menalcas.

Omnes "Unde amor iste" rogant" tibi?" Venit Apollo, "Galle, quid insanis?" inquit: "tua cura Lycoris "Perque nives alium perque horrida castra secuta est." Venit et agresti capitis Silvanus honore,

Florentes ferulas et grandia lilia quassans.

Pan deus Arcadiæ venit, quem vidimus ipsi
Sanguineis ebuli baccis minioque rubentem ;

"Ecquis erit modus?" inquit: "Amor non talia curat;
"Nec lacrimis crudelis Amor, nec gramina rivis,
"Nec cytiso saturantur apes, nec fronde capellæ."
Tristis at ille" Tamen cantabitis, Arcades," inquit,
"Montibus hæc vestris, soli cantare periti

"Arcades. O mihi tum quàm molliter ossa quiescant, "Vestra meos olim si fistula dicat amores!

66

'Atque utinam ex vobis unus, vestrique fuissem "Aut custos gregis aut maturæ vinitor uvæ! "Certè sive mihi Phyllis sive esset Amyntas, "Seu quicumque furor-quid tum, si fuscus Amyntas? "Et nigræ violæ sunt et vaccinia nigra,— "Mecum inter salices, lentâ sub vite jaceret ; "Serta mihi Phyllis legeret, cantaret Amyntas. "Hic gelidi fontes, hic mollia prata, Lycori, "Hic nemus: hìc ipso tecum consumerer ævo. "Nunc insanus amor duri me Martis in armis "Tela inter media atque adversos detinet hostes; "Tu procul a patriâ nec sit mihi credere tantum!"Alpinas, ab, dura, nives et frigora Rheni "Me sine sola vides. Ah, te ne frigora lædant! "Ah, tibi ne teneras glacies secet aspera plantas! "Ibo et, Chalcidico quæ sunt mihi condita versu "Carmina, pastoris Siculi modulabor avenâ. "Certum est in silvis inter spelæa ferarum "Malle pati, tenerisque meos incidere amores "Arboribus: crescent illæ; crescetis, amores. "Interea mixtis lustrabo Mænala Nymphis, "Aut acres venabor apros; non me ulla vetabunt Frigora Parthenios canibus circumdare saltus. "Jam mihi per rupes videor lucosque sonantes "Ire; libet Partho torquere Cydonia cornu

66

Spicula, tamquam hæc sit nostri medicina furoris, "Aut deus ille malis hominum mitescere discat.

"Jam neque Hamadryades rursus nec carmina nobis 'Ipsa placent: ipsæ rursus concedite silvæ.

66

"Non illum nostri possunt mutare labores,

"Nec si frigoribus mediis Hebrumque bibamus,

66

Sithoniasque nives hiemis subeamus aquosæ ;

66

"Nec si, quum moriens altâ liber aret in ulmo, Æthiopum versemus oves sub sidere Cancri. "Omnia vincit Amor: et nos cedamus Amori."

Hæc sat erit, divæ, vestrum cecinisse poëtam, Dum sedet et gracili fiscellam texit hibisco, Pierides; vos hæc facietis maxima Gallo; Gallo, cujus amor tantum mihi crescit in horas, Quantum vere novo viridis se subjicit alnus. Surgamus solet esse gravis cantantibus umbra; Juniperi gravis umbra; nocent et frugibus umbræ. Ite domum saturæ, venit Hesperus, ite, capellæ.

12

GEORGICA.

Origin of Agriculture.

ANTE Jovem nulli subigebant arva coloni; Ne signare quidem aut partiri limite campum Fas erat in medium quærebant, ipsaque tellus Omnia liberiùs, nullo poscente, ferebat. Ille malum virus serpentibus addidit atris, Prædarique lupos jussit, pontumque moveri, Mellaque decussit foliis, ignemque removit, Et passim rivis currentia vina repressit: Ut varias usus meditando extunderet artes Paullatim, et sulcis frumenti quæreret herbam, Ut silicis venis abstrusum excuderet ignem. Tunc alnos primum fluvii sensere cavatas; Navita tum stellis numeros et nomina fecit, Pleïadas, Hyadas, claramque Lycaonis Arcton; Tum laqueis captare feras et fallere visco Inventum, et magnos canibus circumdare saltus; Atque alius latum fundâ jam verberat amnem, Alta petens, pelagoque alius trahit humida lina; Tum ferri rigor atque argutæ lamina serræ― Nam primi cuneis scindebant fissile lignum,— Tum variæ venere artes. Labor omnia vincit Improbus, et duris urgens in rebus egestas.

Prima Ceres ferro mortales vertere terram
Instituit, quum jam glandes atque arbuta sacræ
Deficerent silvæ, et victum Dodona negaret.
Mox et frumentis labor additus, ut mala culmos
Esset robigo, segnisque horreret in arvis
Carduus: intereunt segetes, subit aspera silva,
Lappæque tribulique, interque nitentia culta
Infelix lolium et steriles dominantur avenæ.
Quòd nisi et assiduis herbam insectabere rastris,
Et sonitu terrebis aves, et ruris opaci

Falce premes umbram, votisque vocaveris imbrem ;
Heu, magnum alterius frustra spectabis acervum,
Concussâque famem in silvis solabere quercu.

Prodigies attending the Death of Cæsar. Neglect of
Agriculture at Rome.

DENIQUE, quid vesper serus vehat, unde serenas
Ventus agat nubes, quid cogitet humidus Auster,
Sol tibi signa dabit. Solem quis dicere falsum
Audeat? Ille etiam cæcos instare tumultus
Sæpe monet, fraudemque et operta tumescere bella.
Ille etiam exstincto miseratus Cæsare Romam,
Quum caput obscurâ nitidum ferrugine texit,
Impiaque æternam timuerunt sæcula noctem.

Tempore quamquam illo tellus quoque et æquora ponti,
Obscenique canes importunæque volucres

Signa dabant. Quoties Cyclopum effervere in agros Vidimus undantem ruptis fornacibus Ætnam, Flammarumque globos liquefactaque volvere saxa!

Armorum sonitum toto Germania cœlo

Audiit, insolitis tremuerunt motibus Alpes.