Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Talia flammato secum dea corde volutans,
Nimborum in patriam, loca feta furentibus austris,
Æoliam venit. Hic vasto rex Æolus antro

Luctantis ventos tempestatesque sonoras
Imperio premit, ac vinclis et carcere frenat.
Illi indignantes magno cum murmure montis
Circum claustra fremunt., Celsa sedet Æolus arce

50

55

51. loca plena Leid. unus ex interpr. Locum ante oculos habet et versus ex eo repetit Seneca Qu. Nat. VI, 18. - 53. luctatos Gud. - 54. et v. Nonius et duo Burm. - 55. vasto cum m. Oudart. et Leid. solenni variat. 56. circum Heins. ex scriptis omnibus. vulgo: circa. circum castra Hamb. sec. ferunt Menag. pr.

post talia, in posterum; est Homericum ἔπειτα. honos, solenne poetarum de sacrificiis, libationibus etc. quæ in deorum honorem fiunt, aliquantum ornatus habet. Expressit versum Ovid. Am. III, 3, 33 Et quisquam pia thura focis imponere curet? Jam vides honorem plus dignatis epicæ habere. Majus etiam decus adjecto supplex, vocabulo religioso, quod omnino, ut supplicare, ad cultum deorum refertur, sacris vel precibus factis.

50. Nota narrandi artificium : non ante verbis consilium Juno exponit, sed statim, quid ea peregerit, subjicitur. Habuit autem poeta ante oculos Il. ξ, 230 sqq. ubi Juno Somnum adit.

51. 52. Nimborum h. 1. ventorum, qui perturbati aeris, repentinarumque ac præcipitum pluviarum caussæ sunt. feta poeticum, ut gravida, plena austris, omnino ventis, sed austri sunt sævissimi in mari Mediterraneo; igitur melius hoc genus ponitur. ad insulam Eoliam venit h. e. unam ex Æoliis seu Vulcaniis et Liparæis. Sed

unam tantum norat Homerus

52

Odyss. x, 1 sq. v. Excurs. ad h. 1. 56. Ornati versus: Æolus inclusos tenet ventos. vasto antro, naturale enim est, vaporem et spiritum per loca concava (subterranea) motum concitari, sicque fieri ventum. vid. Seneca Qu. nat. VI, 18. - 54. imperio premit, gravius quam regit, et frenat plus quam tenet, cohibet. vincula per carcerem declarantur. non enim compedes esse possunt. Sunt igitur pro custodia.

55. Optime junges: fremuntcum murmure montis. Certe murmur montis recte jungitur. nam quæ oculorum auriumve sensu accipiuntur aliquo in loco, ea ipsi loco tribuuntur. cf. inf. 124. Præivit autem nostro Lucret. VI, 196 Speluncas venti cum, tempestate coorta, Implerunt, magno indignantur murmure clausi. Virgilius vero Statio Theb. I, 347 Jam claustra rigentis Æoliæ percussa sonant etc. item Valerio Fl. I, 574 sqq. qui totum locum illustrat, inprimis 591 sqq. fremunt autem venti circum claustra, spiracula, erumpere volentes.

56. 57. Celsa in arce, extra an

Sceptra tenens, mollitque animos, et temperat iras.
Ni faciat, maria ac terras cœlumque profunduan
Quippe ferant rapidi secum, verrantque per auras,
Sed pater omnipotens speluncis abdidit atris,
Hoc metuens; molemque et montis insuper altos
Imposuit; regemque dedit, qui fœdere certo
Et premere, et laxas sciret dare jussus habenas.
Ad quem tum Juno supplex his vocibus usa est:

60

Æole, namque tibi divom pater atque hominum rex 65 Et mulcere dedit fluctus et tollere vento,

57. tenet Dorvill. mollisque unus Heins. 58. Ni faciant Priscian. et Medic. Etiam Pomponius Sabinus. - 59. rabidi Moret. sec. vertantque Menag. pr. et ed. Ven. 1472. versantque Vratisl. traherentque Oudart. traerentque Leid. unus. ruerentque Hugen. sed verrant egregie pro diripiant, spargant; et est omnino voc. ventorum. per aures Junt. ed. - 60. addidit tres Burm. inter quos Hamburg. pr. addidit imis pro var. lect. 61. Id metuens tres ap. Burm. ex v. 23. 63. lapsas et jussus dare sciret iidem. - 66. emulcere Mead. ventos Donat. Acro et edd. nonnullæ; etiam Hamburg. sec. minus docte. ef. Burm.

trum, alto in montis cacumine, infra 140 aula dicta s. regia. Sic apud Homerum Odyss. * pr. habet regiam Æolus, ut et apud Quintum l. c. 475. mollit animos, mitigat, h. e. domat, δαμᾷ. reprimit ac coercet eorum impetus, et iras,

furores.

58. Ni faciat - quippe ferant exquisitius quam vulgare, quod ni faciat Æolus, ferant utique, δὴ, δή ῥα. Etiam pedestris oratio postularet: Quippe, ni faciat, ferant. alio ordine. profundum cælum, altum, v. ad Georg. II, 288. Habuit poeta ante oculos Lucret. I, 279. 280 Venti corpora cæca, Quæ mare, quæ terras, quæ denique nubila cœli Verrunt ac subito vexantia turbine raptant.

60 64. Primum ventos speluncis inclusit, insuper, præterea, molem et (quæ molis est explicatio) montes altos iis imposuit. Nisi

[blocks in formation]

Gens inimica mihi Tyrrhenum navigat æquor,
Ilium in Italiam portans victosque Penates :
Incute vim ventis, submersasque obrue puppes;
Aut age diversos; et disjice corpora ponto.
Sunt mihi bis septem præstanti corpore Nymphæ,
Quarum, quæ forma pulcherrima, Deiopeam
Connubio jungam stabili propriamque dicabo:

70

68. Ilion Italiam sex apud Burm. cum. ed. Ven. 1472. in omittit etiam Goth. pr. in Italia. Leid. at Ovid. Ep. VII, 51. Ilion in Tyrios transfer felicius urbem. cf. Burm. 69. que abest a Ven. summersasque Rom. et alii. subversas conj. nonnulli apud Pierium. quia obrui prius quam submergi; male in poeta.-70. diversos Heins. restituit e Codd. consensu etiam apud Pierium. vulgo diversas, quæ vulgaris ratio foret. Habent hoc pauci codd. (ut Goth. tert. a m. pr.) sed legitur ap. Diomedem in arte Grammat. et Donatum in Andr. Terent. et Schol. Lucani IV, 457. dissice scribunt fere post Medic. et Rom. libri; solent enim veteres et librarii et marmorarii e duabus litteris i alteram tantum exhibere v. Heins. corpora dissice Oudart. divide Reg. pro glossa. discute alter Hamb. vento pro ponto Moret. pr. et Leid. a m. pr. eadem diversitas VII Æn. 528, Lucan. V, 570. Burm. - 72. Quæ formam pulcherrima Medic. Heinsio notante, cui græca ratio impense placet, non tamen ita expressum a Fogginio, sed forma. quæ est forma Hamburg. pr. quæ forma est Bigot. Deiopea non modo Medic. sed et Rom. cum aliis Pierianis, Heinsianis tribus exceptis, Zulich. tres Goth. Librorum itaque auctoritate erat recipiendum, nisi lubrica in fine τοῦ m sedes esset. Porro alii Diopea, Diopeam. Gr. est Δηϊόπη et Δηϊόπεια. cf. ad Georg. IV, 343. 73. In connubio noli cum Grammaticis purate mediam corripi, aut systole aliqua

alte insurgant. Illustrant verba Cerda et Burm. Sumtum ab Ennio Annal. XVII Auster et Aquilo Endo mari magno flectus extollere certant. Odyss. x, 21. 22. Κεῖνον γὰρ ταμίην ἀνέμων ποίησε Κρονίων, Ἢ μὲν παυέμεναι, ἐδ ̓ ὀρνύμεν, ὃν κ ̓ ἐθέλῃσι. Illustrat et Dionysii Perieg. versus 464 Αἰόλου, ὃς θηητὰ μετ ̓ ἀνδράσιν ἔλλαβε δῶρα, Κοιρανίην ἀνέμων κλονεόντων θ' ἱσταμένων τε. navigat per æquor.-68. Pulcherrimus versus verborum dilectu! ut in Italia novam sedem quærat. cf. VIII, 12. quo ipso Ilium restitutum videri poterat in Italia. Ovid. Fast. IV, 251 Cum Trojam Æneas Italos portaret in agros. - 69. Incute, ut injicere, immittere, vim, impe

tum, iram, ventis, tertio casu. Sic melius. h. e. ventos concita auctis viribus. Servius ex Ennio: dictis Romanis incutit iram. submersas obrue gravius quam, submerge. age diversos, dissipa, disperge per diversa, ut Serv., et disjice corpora, h. e. eos, sed præclare, corpora, quippe naufragio facto mari mersos. Atque sic factum vides inf. 118. 128. 129. Vi tamen oppositi aliam sententiam requiras : ut per varia maria erroribus exerceantur. Sed obstat voc. corpora.

71. Locus expressus ex Iliad. ξ, 268 sqq. Alias Junoni Charites vel Horæ adsunt; h. 1. Nymphæ : quod observandum. Vid. Excurs. II ad h. 1. - 73. Verba stabili propriam

Omnis ut tecum meritis pro talibus annos
Exigat, et pulchra faciat te prole parentem.

Æolus hæc contra: Tuus, o regina, quid optes
Explorare labor; mihi jussa capessere fas est.
Tu mihi, quodcumque hoc regni, tu sceptra Jovemque
Concilias; tu das epulis adcumbere divom,
Nimborumque facis tempestatumque potentem.

Hæc ubi dicta, cavum conversa cuspide montem

75

80

id fieri posse; sed pronuntiandum connubjo, ut sint tres syllabæ. - 75. faciat te prole beatum Bigot. - 76. Æolus e contra sex ap. Burm. a librario barbaro, ut fere semper. quod nonnulli ex Heinsianis; item ex Pierianis. quod optas duo Hamb. et ed. Ven. 1472. ut et alibi. 77. labos Zulich. - 78. quodcumque hic. r. Goth. pr.- 79. Concilia Rom. -80 parentem Hamb. sec.

que dicabo, h. e. dabo simpliciter,

ad ornatum et declarationem refer

τῶν connubio jungam. æmulatus poeta est illud Δώσω ὀπυίέμεναι καὶ σὴν κεκλῆσθαι ἀκοιτιν. Dicas forte, vss. 74. 75. sententiam nimis esse protractam ac verbosam. At oratoria arte moratur Juno in exponendis iis quæ vim ad Æoli animum habere possint. - 74. Omnes ut tecum. ἧς αἰὲν ἐέλδεαι ἤματα πάντα.

77. Explorare, recte secusne id fiat, quod velis fieri. h. e. Rectene hæc an secus a me postules, tu ipsa videris. Præmunit transitum ad Neptuni indignationem de Æoli audacia v. 130 sqq. Simplicius Homerus Iliad. ξ, 195. Αὔδα, ὅτι φρονέεις, τελέσαι δέ με θυμὸς ἄνωγε, Venus ad Junonem; quem versum et alibi repetit, ut Odyss. €, 89. - 78. Verba hanc sententiam fundunt: tuis in me officiis debeo totum hoc ventorum regnum, quod mihi a Jove impetrasti, quin et ipsum inter deorum ordines locum; is enim designatur antiqua poesi per istud: epulis accumbere Di

vum. ut de somno Homer. 1. 1. v. 241 εἰλαπινάζων. Obscuriorem aliquam fabulam, quam antiquior poeta haud indocte invenerat, subesse necesse est: scilicet antiquiores poetæ, qui aerem, atmosphæram nos dicimus, per Junonem declararunt, ejus beneficio Æolum deum factum narrasse videntur: quandoquidem aer concitatus ventos ereat. Certavit autem Maro cum Homero Hiad. ξ, 238, ubi Juno Somno θρόνον ab Vulcano affabre fabricandum promittit. Cerda ita illustrat, ut veteres dicat credidisse, in Junonis potestate regna et imperia esse; parum commode. - Verba concilias, das, pro præteritis. Conciliare ad plura refertur. Jovem, propitium reddendo, benevolentiam ejus regnumque ab eo impetrando.

81-83. Hæc eadem ap. Quintum l. 1. XIV, v. 479 sqq. Eolus χερσὶῃ ὑπ' ἀκαμάτοισιν ὄρος μέγα τύψο τριαίνη – βίᾳ δ ̓ ἔῤῥηξε κολώνην. (non male epitheton adjecit noster cavum montem, propter antrum.) ef. loc. Val. Fl. I, 608 sq. Tum

Impulit in latus; ac venti, velut agmine facto,
Qua data porta, ruunt, et terras turbine perflant.
Incubuere mari, totumque a sedibus imis
Una Eurusque Notusque ruunt creberque procellis
Africus, et vastos volvunt ad litora fluctus.
Insequitur clamorque virum stridorque rudentum.
Eripiunt subito nubes cœlumque diemque
Teucrorum ex oculis ; ponto nox incubat atra.
Intonuere poli, et crebris micat ignibus æther;

85

90

82. at v. tres Burm. non male. - 84. tortumque legebat et hic Marklandus Epist. crit. p. 52. ubi illud tortum in plura poetarum loca reducere allaborat. -85. crebrisque Mead. Goth. tert. a m. pr. Ceterum nullus habet: Una Eurus Boreasque ruunt, vel., Una Eurusque Aquiloque r. hunc tamen in hac tempestate inprimis expectes, qua ad Libyam deferatur classis. -86. Affricus multi scribunt. Affricos Rottend. et Goth. pr. ad sidera Bigot. et idem Goth. pr. tollunt ad sidera Hugen. pro div. lect. scilicet ex v. 103. - 87. It cœlo clamorque v. ap. Priscian. libro VII, sed aliter scripti et Eutyches Grammaticus ap. Heins. 88. Arripiunt Hamb. pr. fors. Abripiunt Burm. -go. et abest a Sprot. Hamb. pr. et ed. Ven. et malim

valido contortam turbine portam Impulit Hippotades etc. Egregie autem dei et potentia et impetuosum obsequium declaratur, uno sub ictu monte (non, ut olim accipiebam, in latus dimoto, verum) latere montis percusso hasta dei, perrupto et sic patefacto. in latus est pro in latere, ut inf. v. 114 Unam in puppim ferit. Alius poeta (quamquam et nostrum idem facere volunt interpretes v. Burm.) repagula ostiorum solvi jussisset. Simplicior Homerus Od. 4, 291 sq. nec tamen minus sublimis, Statius Virgilii vestigiis institit: dubiamque jugo fragor impulit OEten In latus. Theb. I, 119. conversa cuspide, haste; quam pro sceptro gestare diis solenne est, hanc intorquet immittit, ruptaque rupe viam ventis facit, qua erum

[blocks in formation]

bunt, ἐνέπεσον, ἐπέχραον, ἐνέσκηψαν. a sedibus imis ruunt, h. e. eruunt. a fundo: inf. II, 419 imo Nereus ciet æquora fundo. Sequitur tempestatis descriptio omnium fere post Virgilium poetarum imitatione nobilitata, in qua observandum, quomodo omnia sint ad terrorem et admirationem narrata. Quod undique venti erumpere narrantur, non eo spectat, ut uno eodemque temporis momento omnes venti spirent; verum uti, quod natura tempestatis fert, crebræ aeris mutationes ab omnibus inde cœli plagis sibi succedant, ef. Exc. III ad h. v.

87. Laudat Servius ex Pacuvio in Teucro: armamentum stridor et rudentum sibilus; funium nauticorum. 88. 89. Odyss. E, 293 συν δὲ νεφέεσσι κάλυψε Γαῖαν ὁμοῦ καὶ ποντον. ὀρώρει δ ̓ οὐρανόθεν νύξ. cf. Odvss.1, 66 69 et inf. III, 198,

« ZurückWeiter »