Postquam prima quies epulis, mensæque remotæ :
Crateras magnos statuunt, et vina coronant.
Fit strepitus tectis, vocemque per ampla volutant

725

723. Idem fere versus sup. 216. – 724. crateres aliquot ap. Burm. magnas tert. Rottend. et Leid quasi a cratera ductum sit. Crateras læti s. Nonius et Crateras longe st. Lutatius, apud Burm., forte ex Æn. VII, 147. 725. It strepitus tectis Gud. a m. pr. pr. Menag. Rottend. tert. Leid. a m. sec., quod et in Servii Codice fuit, nec Burmanno displieet. Mihi quidem nimis in majus rem ferre videtur, cum de strepitu, sermonibus et clamoribus inter vina agatur. Scythicum foret, si strepitus ad tecta it, ut, clamor cælo it. Aliter infra IV, 666. Didonis morte cognita : It clamor ad alta Atria. vocesque Bigot. alter Rottend. cum Schol. Cruqu. ad Horat. III, od. 19. perampla una voce nonnulli Pieriani cum pr. Moret. idque probabat

723. Postquam prima quies epu- est : aliter quam de impletis usque lis h. e. cumprimum epulandi finis ad ora poculis intelligi nequit. ( et esset factus. Nam libatio ad finem sic Pomponius et Servius , qui tacænæ fiebat, v. ad v. 705. VIII, men et alteram interpretationem 184 et 273, 279, 280. De spatio habet.) Sic et Iliad. 9, 232, ubi inter primam et secundam mensam de copia cibi potusque : nivoures frustra Cerda multa. mense remo- κρητηρας επιστεφέας οίνοιο. Αlia Dretæ. cf. ad v. 216.

vitatis studio omittimus. Vina tum 724. Αυταρ έπει πόσιος και έδιτύος dicta sunt pro poculis, quorum εξ έρον έντο, Κούροι μεν κρητηρας επε- oram ambit, coronat , atéper, viστέψαντοποτοιο, Νώμησαν δ' άρα πάσι num infusum. Altera interpretatio ( quod quidem hic aliter v. 729) est minus recondita , ut coronata Iliad. a, 470, 471. Alter versus sint pocula, sertis impositis. De etiam alibi repetitur ut Odyss. d, corollis his cogitare heroici tem149. 8, 339. Meminisse autem ne- poris mos sane non patitur, cf. cesse est ex Homero, statui ad Athen. I, 15. p. 18. E. F. De secænam majora vasa, crateras, quiore vero ævo non dubitatur, ut et minoribus poculis ex iis hausta Georg. II, 528 socii cratera corovina distribui inter singulos con- nant. Hoc si tenemus, dicendum, vivas, apud Homerum quidem per poetam maluisse sui temporis mopræconem ad singulos convivas rem inferre, quam antiquum retiaccedentem, v. c. Odyss. s, in nere; quod idem commisit inf. lib. Alcinoi convivio, quod Virgilius III, 525 Tum pater Anchises marespexit. Sedebant enim conviva

gnum cratera corona Induit implein soliis parietem ambientibus, et vitque mero. cf. Hotting. V.C. Mus. unicuique apponebatur mensa cum Turic. T.I. cibo. Jam vina coronant : quo 725. Comparant illud : Mynotñpes sensu dictum a poeta sit, vix satis δ' ομάδησαν ανά μέγαρα σκιόεντα, definiri potest. Si ad Homeri lo- Odyss. a, 365 et-alibi repetitum. cum, unde reliqua adumbrata Lectissimis verbis usus est noster, sunt, respiciendum est, et, si sepn- inprimis in volutant : loquuntur τηρας επιστέψαντο ποσείο expressuu quæ

735

Atria; dependent lychni laquearibus aureis
Incensi, et noctem flammis funalia vincunt.
Hic regina gravem gemmis auroque poposcit
Implevitque mero pateram : quam Belus, et omnes
A Belo soliti. Tum facta silentia tectis:

730 Juppiter, hospitibus nam te dare jura loquuntur, Hunc lætum Tyriisque diem Trojaque profectis Esse velis, nostrosque hujus meminisse minores. Adsit lætitiæ Bacchus dator, et bona Juno. Et vos, o, cætum, Tyrii, celebrate faventes. Jortin l. 1. per alta Longob. cum aliis Pierianis, item Zulich. ex lib. IV, 665, observante Burmanno. — 726. lychyni, lichini, aberrationes apud Burm. Præclare Serviana : Græco sermone usus est, ne vile aliquid introferret; nam offendisset lucerna. lacuaribus ab aliis scriptum fuisse, ibidem monitum videas. laquearibus altis unus Guelpherb. in Collat. Cort.- 729. qua magna pars codd. apud Heins. item ed. Ven. et pr. Goth. sed recte rejectum; est enim minus doctum. a bello Zulichem. addita glossa : festivis diebus.—730. dum f. Longob.—733. que abest Menag. alteri. — 734. Ante Pierium vulgo lectum, adsis. Sed omnes ejus libri habebant adsit vel assit: neque aliter Heinsiani cum Macrob. III Sat. 4. Comment. Cruqu. ad Horat. I, od. 18; utramque lectionem agnoscit Servius. At sit Medic.

- 735. O Tyri cotum quatuor ap. Burm. naculum. 726 sq. Continuatam in dum ad Jovem čévrov, hospitalem, multam noctem coenam indicare factæ. hospitibus te 'dare jura, vult poeta. Verbis similibus utitur

præesse, sub tutela eos habere; Statius I Theb. 520. 521 et Silius (non aliter usus loquendi fert, nam XI, 281. 282, jam supra laudati. dare jura simpliciter est, imperacf. Cerda. Observa et hic v. 726. re. Dicerem esse, qui hospitibus 727 summum ornatum verborum- illatas injurias ulcisceris; sed, an que dignitatem in re tenui. Non

dare jura pro ulcisci dicatur, dulucernas vel candelabra posuit, bito ). Expressa autem illa Homesed lychnos, funalia, h. e. funi- rica Odyss. , 179 sqq. Adde culos cera illitos; h. e. faces. cf. Odyss. v, 50 et plur. al. loca. Illud Odyss. *, de regia Alcinoi, 100 nam caussam interponens Homesqq

ricum esse satis constat. cf. Ernest. 728-730. Etiam hinc sua duxit ad Odyss. p. 320. — minores , neStatius 1. c. 539 sqq. soliti, sc.

potes, sup. 532. — 734. Bacchus mero implere, h. e. qua usi fue- lætitiæ dator; Germanus laudat rant. A Belo autem Tyriorum re- Δώρα Διονύσου πολυγηθέος ap. Hegum stirpem ducebant Græci. v. siod. Op. et D. 614. bona Juno, Serv. sup. ad 642. Apollodor. II, propitia, Xenoon, egesń. Invoca1. conf. Salmas. Exerc. Plin. p. 402. tur autem hic, ut patrium TyrioEx nostro idem Silius I, 87 sq. rum numen. cf. sup. v. 15. — 735.

731 -- 735. Preces inter liban. cætum celebrate, bene Serv. con

Dixit, et in mensam laticum libavit honorem,
Primaque, libato, summo tenus adtigit ore.
Tum Bitiæ dedit increpitans; ille impiger hausit
Spumantem pateram, et pleno se proluit auro.
Post alii proceres. Cithara crinitus Iopas

740

736. in mensa vulgg. sed in mensam Macrobii, optimorumque librorum et exemplorum copia firmavit post Pierium Heins. Redit res eo, quod doctius dicitur boc, quam illud. Nonnulli etiam apud Pierium, et nostri tres Gothani , immensum, quod eodem alludit. adde lib. VIII, 279. Reprehendit poetam Macrob. 1. I. III, 9. quod in mensam fit libatio, cum in aram fieri deberet. Scilicet ad morem Romanum hæc exigit, ut alia ; non animadvertens, poetam reddere vitam heroicam et Homerica adumbrare. .737. libatos n. latices conj. Heins. et alii viri docti. Nec infitiandum, versum concinniorem et suaviorem inde exire. libatos latices attigit h. e. poculum, unde pars vini in mensam jam erat effusa. libatum alter cod. Hamburg. videlicet honorem. sacro tenus Sprot. cum Bithiæ Hamburg. pr. Biciæ, Byciæ al. 739. summo s. p. Menag. pr. profluit Oudart. s. s. p. ore nonnullos libros legere Pierius docet.

2

vivium; faventes intersitis huic Sed dicendum : quod poetæ meconvivio.

morandum erat,

in

eo illum vere736—740. Laticum, laticis, cundiam sexus feminei observasse; honorem , h. e. vinum in deorum inprimis antiquorum temporum honorem ac cultum libatione effu- more, cum matresfamilias vino sum. libato , h. e. postquam liba- non uterentur. Recedit quoque a tum erat ,

vel libato laticum ho- nostro more hoc, quod non Æneæ nore, alteri tradit vel tradi jubet hospiti offert poculum Dido; nam poculum , unde primo loco gusta- in honorem ejus adventus diis verat , regina , ut et ille libatione libatur. summo ore tenus. prifacta biberet; quod et is lætus mis labiis degustavit. Bitias Punilubensque facit. poúruvey illa et cum nomen, quod et alibi occurdedit, propinavit. Is enim vitæ rit. pleno auro se proluit, pocuheroicæ mos, ut singulis convivis

lum vini plenum exhausit, quod deinceps poculum repletum præ

tantum labris attigerat Dido; probeatur, unde libatur, tum vinum luere se , gulam, dictum puta, ut ebibitur. increpitans, simpl. ad- vino perfundi , madere , tingui , hortans , invitans , ut et ipse bi- de ebriis; quæ omnia notiora sunt. beret; nil amplius. Sic et aliis in Burmannus docte, non eleganter, locis exponi potest. Objurgandi hæcillustrat. Multa prolutus vappa hie nec locus, nec dignus vel etiam Horat. I serm. 5, 16. reginæ vel epici poetæ persona 740. Ad Homeri imitationem , talis sarcasmus : ut nec illud ex inprimis Odyss. A, 62

Heroicis poetæ mente fit, quod Didonis temporibus semper cordos conviverecundiam in bibendo , Bitiæ viis, quæ fere cum re divina erant aviditatem, prædicant. Aliena hæc conjuncta , aderat. cf. Quintil. I, a loco et consilio poetæ omnia. 10, 10, (quem locum sine auctore

Personat aurata,

docuit

quæ maxumus Atlas.
Hic canit errantem lunam, solisque labores;
Unde hominum genus, et pecudes; unde imber, et ignes ;
Arcturum, pluviasque Hyadas, geminosque Triones;

741. docuit quem Medic. cum parte codd. Heins. nec non Romanus cum aliis Pierianis. Etiam Servius ; quæ legendum, non quem. docuit quam Græv. Atlans Romanus, et sic Mentel. -- 742. Scripsisse nonnullos is, Pierius monet. Scilicet hic ejus loco positum. Atque is quidem (lopas) canit etc.

743. unde genus hominum et pecudum — Hamb. pr. pecudes, aqua, imber et i. ed. Ven. scil. aqua ex glossa. et ignis Sprot. et Rottend. tert. et pecudes, genus unde ferarum Medic. Pierii. – 744. Pliadasque Hyadas plures ap. Heins., et duo Goth. Plyadasque hyades ed. Ven. Pleiadasque Parrhas., scilicet quoniam alias Pleiadesque Hyadesque jungi norant (sup. Georg. I. 138. Iliad. o, 486. Ovid. Met. XIII, 293): invito metro, plane ut Æn. III, 516, ubi idem versus recurrit, factum videmus ; vid. Heins. ad e. 1. septemque triones Hamburg. alter.

comam

affert Pomponius.) crinitus: pro- Atlantem e vicinis Mauritaniæ monprius is citharcedorum habitus, tibus auctorem carminum, quæ ca

alere ; forte Apollinis neret , ei arcessivit. maximus Atexemplo. Traduxisse tamen ex suis las. Æn.VIII, 136 maximus Atlas,temporibus ad vetera videtur Vir- ætherios humero qui sustinet axes. gilius. personat ,

canit cithara ea, Est autem simpliciter dictum pro quæ docuit , cecinerat prior , magnus. Sic maxima Juno. et alia. Atlas. Sic poetis sonare, et docere, 742–746. Errantem lunam , diddoxeny. Præclare et hoc ad illo- pro lunæ errores seu cursus. Solis rum temporum, quibus omnis labores , defectus, eorumque causphilosophia naturæ qualicunque sas. Georg. II, 478. Defectus solis contemplatione continebatur, ra- varios lunæque labores. Attamen tiones , quod carminis argumentum Solis labores et ipsi de cursu solis ex cosmogonia et ex physicis pe- accipi possunt. imber et ignes, h. titum est. Quod autem Atlantem

e. fulgura, ex nubium affliciu. cantus magistrum facit, fabulam Arcturus stella posita in signo alicujus poetæ Græci exquisitiorem Bootæ, et Hyades stellæ in fronte redolet, veluti quod Ecl. Vi Silenus Tauri. cf. Serv. ad h. 1. geminique physica docebat. Atlanti vulgo tri- Triones: sunt Helice et Cynosura, buta siderum notitia ac sphæræ Ursa major et minor, teriones, h. inventum. cf. Intpp. Ovid. IV. e. boves , dictæ (v. ad Georg. III, Met. 631 etc. : ad Apollod. Not. 381), quia ab antiquis hominip. 681 sq. Idem inter primos phi- bus sub boum, jugo junctorum, losophos recensetur a Diogene forma sidera hæc comprehensa Laert. in prooem. Quamquam hæc fuisse videntur; hinc iisdem , et omnia ad solum astronomiæ stu- interdum majori Ursæ soli, (ut dium referri possunt. Cum Iopas Odyss. &, 273), tributum nomen Tyrius, nunc Pænus, citharædus ápača, plaustrum; et hinc Bootes, inducendus esset a eta ,

qui deinde , Ursarum formis et

acute

745

Quid tantum Oceano properent se tinguere soles
Hiberni, vel quæ tardis mora noctibus obstet. .
Ingeminant plausu Tyrii, Troesque sequuntur.
Nec non et vario noctem sermone trahebat
Infelix Dido, longumque bibebat amorem;
Multa super Priamo rogitans, super Hectore multa: 750
Nunc, quibus Auroræ venisset filius armis ;
Nunc, quales Diomedis equi: nunc, quantus Achilles.
Immo age, et a prima, dic, hospes, origine nobis
Insidias, inquit, Danaum, casusque tuorum,
Erroresque tuos: nam te jam septima portat

755

745. Qui Goth. sec. properant tres Burmanni. se intingere pr. Moret., qui et mox, obstat. — 746. tum quæ Goth. sec. non male. Iidem hi duo versus 745. 6 supra Georg. II, 481. 2 occurrebant. -- 747. plausum vulgares libri habent. Sic etiam in Servianis. Sed plausa Romanus c. aliis vetustiss. Pierii, item Medic. cum ceteris Heins. præter Sprot. et Ven. adde Wass. ad Sallust. B. J. 5. plausu etiam duo ex Goth. In tert. Moret. pluusus. Sed præclare plausu revocat Heinsius, qui et exemplis illustrat promiscue positis, quibus tamen apparet tantum hoc, ingeminare absolute dici : ingeminat clamor, ingeminat plausus (sc. se ) et sic alia. Scilicet dicendum : plausu ingeminare esse doctius et exquisitius dictum, quam plausum, uti multa alia similiter immutari solent, ut poetica dictio a vulgari recedat. conf. Heins. ad Æn. II, 207. Sic illud Ovid. Fast. VI, v. extr. increpuitque lyra pro, increpuit lyram apud Horatium.—748 trahebant ed. Ven.—750. super Hectora Gudianus. — 751. Miror neminem conjecisse : quibus A. venisset filius oris. ~ 753. Nunc age Hugen.

nominibus subjectis, Arctophylax 749. longum bibebat amorem dici cæpit. Usus etiam tulit hoc , imbibebat, quasi longo haustu. ut septem in altero horum lerio- Metaphora per se frequens. num ,

Ursa majore, stellæ claris- 751. 752. Ornate pro : super simæ (cf. Cic. N. D. II, 41) sep- Hectore , Mennone, Diomede et tentriones appellarentur. De sideri- Achille. Debuit autem in armis bus his v. Eratosth. I, 2. 8. 14. Memnonis aliquid memorabile - 745. 6. Cur dierum spatia de- esse, quemadmodum in ceteris crescant ac crescant per diversas quoque. Vid. Excurs. ad h. v. anni vices.

753. A prima o. excidium Trojæ 747. Ingeminant plausu , exqui- a simulato inde Achivorum reditu sitius dictum, quam ingeminant equoque fabricato. Male alii post plausum. cf. V. L. ductum ex eo, Servium : a raptu inde Helenæ. quod ingeminare absolute quoque 755. Annorum numerum vel ex dicitur. - 748. Noctem sermone ipso Ænea vel ex Teucro scire trahebat doctius quam alterum , potuit. cf. 619 sq. De ipso annosermonem trahere in noctem. rum computo v. Excurs, ad lib.