685

Tu faciem illius noctem non amplius unam
Falle dolo, et notos pueri puer indue vultus :
Ut, quum te gremio adcipiet lætissima Dido,
Regalis inter mensas laticemque Lyæum,
Quum dabit amplexus atque oscula dulcia figet,
Occultum inspires ignem, fallasque veneno.
Paret Amor dictis caræ genetricis, et alas
Exuit, et gressu gaudens incedit Iuli.
At Venus Ascanio placidam per membra quietem
Inrigat, et fotum gremio dea tollit in altos
Idaliæ lucos: ubi mollis amaracus illum

690

683. ipsius pr. Moret. — 685. Et Goth. tert. ut te cum unus Guelpherb. in Sax. collect. accipiat sec. Moret. male.—686. Regales epulas inter Montalb.—688. obscurum alter Hamburg. faltaxque venenum ed. Venet., non infelici errore. 690. et vultu Schol. Stat. II Theb. 96. gressu gradiens Sprot. a m. pr. incessit Dorvill. — 691. placitam sollenni vitio aliquot ap. Pier.

:

sup. 348 Quos inter medius venit
furor. h. 1. de eo, qui impedimen-
tum affert. —683. faciem falle,
mentire , simula , falsam exhibe.
cf. German. facies pro toto cor-
pore et habitu. v. h. 1. Burm. cf.
v.658. notos vultus , ex more poe-
tarum , de vultu cujusque suo, ac
proprio. .—686. laticem Lyæum
pro vulgari : latex Lyæi. Sed poe-
tarum more pro derivato adjec-
tivo, latex Lyæius, quod ipsum
vix usus ferret, ponitur. —688.
inspires ignem , nonne paullo du-
rius hoc? et jungitur etiam nova
rei imago : fallasque veneno ,
per

fraudem venenum ei instilles. Quod autem hoc ita adstruit poeta, ut Didonem inter convivii hilari

, quæ animum relaxat , amore inflammet, naturæ humanæ convenienter comminiscitur.

lætus Achate, - quietem irrigat , ut somnum infundere, et, vulgatiore ratione, perfundere somno, irrigare membra quiete , habet ab antiquioribus poetis, Lucretio et Furio Antiate, apud Macrob. VI, 1. Et hi duxere ex Homerico éti γλυκών ύπνον έχευεν. περί δ' αμβρόσιος κέχυθ' ύπνος. Νata autem loquendi forma ex notione humoris, forte a rore ducta, quo herbæ perfunduntur, primum nocti , tum somno adjuncta; unde özpos Úrvos. Ex eo ipso artificum ratio ducta, quod Somnus cornu defundit quietem vel somnia; non inverse, ut vulgo creditur. — 692. fotum greornatius quam,

positum. hærent interpretes. cf. 678. interdum gremio fovet. amaracus , sampsuchum vel majorana, quæ inter coronarias est. v. Plin. XXI, II s. 35. 39 in Cypro laudatissimum et odoratissimum , ibid. c. 22 s. 93, 'et , ut umbram h. I. efficial,

h. e.

mio ,

Floribus et dulci adspirans complectitur umbra.
Jamque ibat, dicto parens, et dona Cupido
Regia portabat Tyriis, duce lætus Achate.
Quum venit, aulæis jam se regina superbis
Aurea composuit sponda mediamque locavit.

Jam pater Æneas, et jam Trojana juventus
Conveniunt, stratoque super discumbitur ostro.
Dant famuli manibus lymphas, Cereremque canistris
Expediunt, tonsisque ferunt mantelia villis.

700

etiam p

694. floridus et amplectitur Zulich. cum Parrhas. 697. convenit Goth. tert., sed in eo fere semper con pro cum. — 699. Malim cum superioribus jungere: Cum venit, a. jam se regina s. composuit Jam pater Æ. conveniunt, h. e. jam

700. convenient Rom. a m. pr. decumbitur Commelin. structoque ed. pr. Burmanni. adde Pierium, unde male adscriptum Pomponio in edit. Basil. Lucii. 701. Dant manibus famuli Medic. (hic utique : Dant m. famulæ ) Gudianus cum al. optimis; item Romanus, Longob. aliique Pieriani ; adde quos Cuninghamus laudat. Vulgatum ordinem retinuisse Heins. videtur Prisciani auctoritate motus. Dant f. lymphas manibus Hamb. pr. lympham Hamb. sec. – 702. tunsis Medic. mantelia. Heins. post Pierium cum vetustiss. Rom. Medic.

pro

ha

luxuriantius ibi nasci debet. Sua- tum hoc suppeditant : eam conseviter autem singula in v. 693. disse in lecto; et mediam se loca694. complectitur adspirans, adha- vit ad poeticum sermonem refelando odores, úsútvous. --- 695. rendum. Sunt quoque mox sedes 696. Duce lætus A. ornate

Trojanorum diversæ.

699. 700. bens ducem. cf. 690.

Strato ostro, super toro purpurea 697.698. Accumbebat jam men- veste, stragula, strato. cf. 639. sæ in toro Dido , cum falsus Iulus

701.702. Post discubitum hoc advenit. Aulæa sunt vestes stra- loco (etsi non semper, quod Intpp. gulæ : v. 639, spondæ et toro volunt, ita veterum mos ferebat. injectæ ; et subjicitur sponda.

. v. Od. 8, 52 sq.», 172) aqua afAlia sunt aulæa Georg. III, 25. fertur ad manus lavandas ; affeCerda cum aliis de velis appensis, runtur ad eas tergendas (non ad quæ proprie aulæa; ut Horat. II mensas integendas , . ut quidam Sat. 8, 54. sub quibus torus ejus commentantur; hoc enim ut ne collocatus fuerit. — se composuit,

opus esset, mensas cum ipsis ferpulchre pro

consedit. sponda clis tolli mos erat ) χειρόμακτρα aurea jungendum, ne sponda nude lævia ac mollia (v. ad Georg. IV, sit posita. Dicta autem sponda ex- 377) simulque instruitur mensa quisitius quam lectus. mediamque pane e canistris depromto et aplocavit, inter Æneam et falsum posito. Apud Homerum panis Iulum, in triclinio, aiunt. Copiose (quippe crustæ vel placentæ nosexplanat Cerda. Verba tamen tan- træ similior) in canistris apponitur,

Quinquaginta intus famulæ: quibus ordine longo
Cura penum struere, et flammis adolere Penates.

aliisque. Vulgo mantilia. v. Georg. IV, 377. 703. longam penum a Virgilio dictam, Carisius lib I. Instit. auctor est. Duplex scriptura jam Gellii ætate circumlata est. v. IV N. A. c. 1. longam penum expressit etiam Ausonius. Donatum et Servium frustra laudat Ge. Fabric. Retinuit tamen Heins. ordine longo præclare, propter codd. consensum, et Nonii Marcelli Eugraphique auctoritatem. Adde etiam poeticam rationem, quod ordine longo gravius ac dignius dictum. instruere porro legitur ap. Gell. I. c.

ceret,

ut Odyss. d, 147 et al., quod dium usque productis singulis repressius sequitur noster Æn. VIII, rum momentis I Theb. 512 sqq., 180, 181.

ait : adolere focos, epulasque re 703. 704. In interiore ædium centes instaurare, jubet. Adolere parte erant feminæ, quæ panem focos, etiam Silius dixit XI, 278 in in canistris struerent, ut circum- loco, qui et ipse ex nostro est ferretur et distribueretur convi- adumbratus; quod jam ante Cervis : quod v. 701. fiebat. Nam hoc dam vidit Pomponius. Jam autem est, iis curam fuisse, struere pe- quæras, quorsum , in vita utique num. In fraudem me induxerat heroica, inter epulas in foco ignis Favorini disputatio apud Gellium incendi solitus sit? Non sane friIV, I ut redderem : instruere et goris depellendi caussa; nec ad adornare edulia ac cibos. Enim- carnes coquendas. Verum perpevero versamur hic in poeta epico tuus ille, etiam per sequiora temet in vita heroica. longo ordine, pora, religiosus mos fuit, ut in quoniam L. numero, (respexisse festis saltem epulis focus igni lupoeta putatur Odyss. ", 105 sq. in deorum utique honorem, de Alcinoi regia, cujus convivium Penatium maxime vel Genii vel expressit in seqq. ex Odyss. 9, 57 Laris; facta quoque in focum libasq.) et flammis adolere Penates. tione vini, seu ture cremato; hePenates aut pro aris ac focis, aut roica vita etiam carnis prosectis in pro ipso penetrali, omninoque pro ignem injectis. De ture testatur domo accipi possunt. Jam eos ado- locus e Ge. IV , 378. 379 excitatus. lere flammis dixit Virgilius poetico In explicando voc. adolere nuganorationis more, pro,

flammas ado- tur Grammatici. Videtur olere ab lere in Penatibus, s. ædibus, h. e. initio omnino notionem augendi in aris ad Penates. ut VII, 71 cas- habuisse, sed substitisse tandem tis adolet dum altaria tædis pro in uno rerum genere, quod incretædas in altari, exquisitiore ratio- mentum habet continuum, seu ne, ut passim alibi, adolere focos quod continuatur, scilicet flammæ et alia. Eodem modo Ge. IV, 378. in fomite nutritæ; unde adolere est 379 Panchæis adolescunt ignibus cremare; tum fumi et odoris ex aræ : h. e. tura in aris adolescunt cremata victimæ carne vel ture; vel ardent. Statius, qui totum h. I. unde olere est odorem emittere. expressit, sed, ut solet, ad fasti- Nonnulla de his jamn in Perizon.

705

Centum aliæ, totidemque pares ætate ministri,
Qui dapibus mensas onerant, et pocula ponunt.
Nec non et Tyrii per limina læta frequentes
Convenere, toris jussi discumbere pictis.
Mirantur dona Æneæ; mirantur Iulum,
Flagrantesque dei voltus, simulataque verba,
Pallamque, et pictum croceo velamen acantho.
Præcipue infelix, pesti devota futuræ,
Expleri mentem nequit, ardescitque tuendo
Phænissa, et pariter puero donisque movetur.

71.

706. Antea onerent. ponant. Sed onerant. ponunt. Rom. cum plerisque aliis pervetustis Pierii , quod recte illi probatur , tanquam quod nescio quid picturatius habeat, quum res ipsa ita geri videatur. Scilicet omnino hoc in Marone observare licet (vide v. c. IV, 27); recedit ille ab hac consequentia temporum , cui tantopere studebat Cicero, et ex qua dicendum esset, quod antea hic editum erat : Centum ministri sunt, qui onerent et ponant. dapibus onerant fidem; et Giphan. Indie. Lucret. p. 462 e scriptis vindicat. onerant et ponunt etiam Ald. pr. Parrhas. c. Goth. pr. et tertio. onerant et ponant ed. Ven. Junt. Aldd. - 707. limina nota Dorvill. — 708. visi d. Menag. pr. ut sæpe. discrimine

710. flagrantis Medic. c. Mentel. pr. Parrhas. et al. Etiam sic Rom. qui alias quartos casus per es effert. sed flagrantem deum vix feras; et epitheton h. I. requiritur in vultus. flagrantis multi alii. fulgentisque Sprot. e glossa, quæ in Leid. un. vultum Menag. pr.

711. Pallamque

Versum hunc post superiorem abesse æquo animo ferrem. — 713. videndo Hamb. pr. ex interpr. — 714. Vulgata erat : puero pariter donisque. pariter puero omnium libro

Goth. pr.

ad Sanct. p. 757 occurrere video. iterum sunt vestes stragulæ.

705.706. Ducentis aliis ministe- 710. Flagrantes dei vultus. Servius: rium dapum et vini apponendi

ardentes divinitate; sed hoc parum mandatum. pares ætate, int. pue

clare. Nec clarius Donatus. Ut de ros, ex more. Valer. Fl. II, 653, roseo genarum colore cum Cerda loco hinc expresso : centumque accipias, vix loquendi ratio fert.

. pares primæva ministri Corpora. Arbitror oculos fulgentes indicari, Quæ de poculis in secunda demum utpote

Amoris :

: sæpe ap. Ovidium mensa adhibitis memorat Burman- igne, ignis fulgore micantes , item nus h. l. et ad v. 737, ad heroica flagrantes oculi , flagrantia lumina tempora referenda non erant. Ci- amantum. Mox pictun int. h. I. bus et potus ap. Homer. statim ab circumtextum , ex 649. initio apponuntur; majores calices 712_-714. Pesti devota future ad libationem faciendam ad finem Seuvcôs , pro amori exitiabili desticænæ; ut et hic inf. 723.

nata, eo amore jam contacta. Vis 707. 708. Per limina læta , poetica mox in eo, quod mentem fimpl. in domo. Mox tori picti addit, et quod ardescit et quod

71.1

Ille, ubi complexu Æneæ colloque pependit,
Et magnum falsi implevit genitoris amorem;
Reginam petit. Hæc oculis, hæc pectore toto
Hæret; et interdum gremio fovet; inscia Dido,
Insidat
quantus

miseræ deus! At memor ille
Matris Acidaliæ, paullatim abolere Sychäum
Incipit, et vivo tentat prævertere amore
Jam pridem resides animos desuetaque corda.

720

rum Pierii, Heins. et Burm. lectio est, quam etiam Carisius agnoscit , ut mireris eam non esse receptam : id quod cum Brunckio V. C. nunc fecimus : inprimis cum observatum nobis sit, illam inter duas voces copulatas aut inter nomen et epitheton interponendæ vocis rationem esse exquisitioris utique elegantiæ, naturalem autem hunc positum priscæ simplicitatis et majestatis. Vulgatam Hamb.pr.et Goth.pr. tuentur, et Ven, cum pr. Moret. pariter donis pueroque. -716. Huc oculis Goth. tert. et pectore pr. Hamb. ed. Junt. — 718. inscia, quantus malebat Jortin ( Tract. II p. 465). – 719. insidat Medicei et optimorum codd. ap. Heins est lectio, quam et Serv. ac Donatus agnoscunt, cum Nonio , tanquam archaismum, adeoque doctiorem. Vulgo insideat; quam codd. et edd. familiam ducit, ut alias, Romanus. De voc. vi v. German. Val. quantum m. d. ac memor Franc.

720. obolere alter Menag. — 721. perverlere Montalb. Leid. pervertere amorem ed. Ven. et sic Romanus antiquiss. prævertere tentat amore Puget. vino t. p. amorem Goth. tert. 722. dissueta

qu.

Moret. et Wall.

sibi , quan

tenetur.

- 717 sq. Hæret in

tuendo pro intuendo. Mox movetur sente patre. miseræ

pro cum dilectu plus quam, delectatur, ta cum vi! et ex poetæ cogitatione

et sensu egregie est insertum : 716. Desiderium ex absentia, inscia Dido Insidat quantus miseræ quo pater tenebatur, dixit amo- deus. Acidalia Venus ab Acidalio rem magnum, quem puer nunc fonte, qui est in Orchomeno Booexplevit, satiavit, amplexu. Conf. tiæ civitate, in quo se Gratiæ laExc. ad h. v.

vant, quas Veneri constat esse sapuero gremio fovet, tenet, ut cratas. Serv. abolere Sichæum, h. inf. IV, 84. 85. noli ex nostro se- e. Sichæi memoriam, desiderium, dendi more æstimare ( quod etiam amorem. prævertere exquisite pro Valesium fefellit in Valesianis p. simplici,

1, occupare amore. Nam, 63 ); sed accumbentium situs ani- quod occupamus, in eo simul præmo est repræsentandus : qui alteri vertimus alios, ne occupent. amore proxime accumbit; applicat se ejus vivo, ut flamma viva : opp. resides sinui ac gremio. Iulus jam tum pu- animi, animus ad amandum, ut bescere debuit, si quidem ante bene Servius, iners et qui desues septem annos patris ductu e Troja vit amare. Amor autem puber h. l., egressus est. ldem IV, 56 exultat

ut in vet. signis apud Winckelm. inter venantes; et lib. IX, ei

G. d. K. p. 233. ma rerum creditur in castris, ab

sum