Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Ausus, et adflictis melius confidere rebus.
Namque, sub ingenti lustrat dum singula templo,
Reginam opperiens, dum, quæ fortuna sit urbi,
Artificumque manus inter se, operumque laborem,
Miratur, videt Iliacas ex ordine pugnas,
*Bellaque jam fama totum volgata per orbem,
Atridas, Priamumque, et sævum ambobus Achillem.

455

455. labores, quod in vulgaribus nonnullis edd. visitur, duo Goth. Menag pr. et sic alibi variatur. vid. Burm. Vide porro annon accuratius distinguatur: dum quæ f. sit urbi, artificumque manus inter se, (sc. quæ sint) et (dum) o. l. miratur. Sed miratur manus inter se est exquisite, sc. dum inter se comparat. -457. Volgante Sprot. - 458. Atridem Seneca Ep. CIV, forte ille caussæ, inquis, quam ibi agit, serviens. Atridam Bigot. et Atridem ex Seneca Cerda recepit. Atriden etiam Cuningham. Jam si rationes criticas audias, levior ista est auctoritas, quam ut ei aliquid tribui possit. Possunt tamen altera ex parte librarii videri reposuisse pluralem Atridas tanquam sibi notiorem; cum non viderent, durum esse et insolens, ut ambobus ad tria capita referatur; tum uni tantum Atridæ, Agamemnoni, sævum fuisse Achillem, non utrique. Studiose tamen poeta ambobus posuisse videtur, cum sævum cuspide Achillem, vel alio modo dicere potuisset (locum Homer. Odyss. 8, 335 - 339, possit aliquis pro exemplo laudare, nam et ibi velpoi cuni matre cerva in ἀμφατέροις spectari videri possunt; sed hinnulos ibi poeta binos a matre relictos ponit). scavum Moret. qu. Pria mum sævumque Voss. ferumque Goth. alt. Achillen Probus et Cledonius Gramma

ties materiam repetit, facit Homeri exemplo. cf. Burm. ad Ovid. II Met. 107.

452. Afflictis melius confidere rebus, de rebus afflictis explet Serv. et ceteri. Sed et absolute sie ponitur etiam apud Ciceronem; nunc magis fiduciam habere fortunæ suæ coegit, bene de ea sperare.

455. Artificum manus h. e. opera, et operum labores, opera affabre elaborata. inter se, dum varii generis et artificii opera comparat. Picta autem in pariete fuisse ea putanda sunt, quorum argumentum mox exponitur, area dispertita in plures areolas, quæ singulæ singula argumenta capiebant. Commemorantur ex iis septem, observatu etiam pictorum ingeniis digna: 1; pugna Trojano

rum et Achivorum, fortuna varia. 2) Rhesi noctu oppressi cædes. 3) Troilus fugiens. 4) matronarum Trojanarum pompa peplum in Palladis templum deportantium. 5) corporis Hectorei redemtio. 6) pugna Memnonis. 7) pugna Amazonum ad Trojam. Occurrere autem in pluribus tabulis Achillis persona debuit, modo in acie pugnans, modo Hectoris corpus Priamo reddens, modo Troilum cædens, modo Memnonem, modo Penthesileam. De ceteris v. Excurs. ad h. v. -458. Sævum ambobus Achillem; sævus fuit in Priamum, Hectore cæso; in Agamemnonem sæviit ira et pervicaci odio propter ereptam Briseidem : itaque sævum festum, iratum. (nam sævus poetis omnino accipiam, exquisite pro in

}

127

Constitit; et lacrimans, Quis jam locus, inquit, Áchate, empla, Quæ regio in terris nostri non plena laboris? urbi, En Priamus. Sunt hic etiam sua præmia laudi; boren, Sunt lacrimæ rerum; et mentem mortalia tangunt.

460

ticus, ut Dorvill. et al. - 459. Quis non Bigot. quis nam Leid. unus. qui Cuning. edidit e cod. Mark. - 460. in omittunt tert. Mentel. et Regius, hic cum glossa: chillem scilicet in nostris ed. Junt. in nostris terris alter Menag. -461. sunt hic et Franc.

hæc Parrhas. - 462. En lacrimæ Parrhas. Heins. in ora cod. sui mutaverat disdino Gettinctionem: sunt lacrimæ : rerum et m. m. t. Arridebat hoc Burmanno, ut mortalia tius dit rerum sint, res mortales; quod illustrat. Et hoc quidem ita dici posse, nemo dubitet. Sed primum illud durum, quod intersertum ita datunitent

inter ille can

Deca Cent

leving

mortalia. Sensisse hoc videtur ipse Burmannus; itaque apponit alterum: sunt lacrimæ, et rerum m m. t. Tamen vel sic manet alterum, quod monere volebamus', ut illud nude positum : Sunt lacrimæ, sibi quid velit, non videas. Tentabat idem vir sagacissimus: et gentem mortalia tangunt; ita vero poetica vis plane jugulatur ex pare Scilicet accidre hoc nostrum cuique solet, ut semel offusa menti nube in sudum emergere nequeamus. Burmanno sensu carere videbatur illud: lacrimæ rerum. Sed res simpliciter pro rebus humanis, casibus mortalium, atque etiam de rebus adversis passim dici, virum doctissimum non latebat; ut in illo quantum spes ultima rerum libertatis habes? Lucan. VIII, 454. tanta homines rerum inconstantia versat

Don

tudio

el alis

pro

Ovid. Met. XIII, 646. Rebus qumanis si illacrimamur, ferunt illæ et accipiunt ideris lacrimas, quæ ipsis debentur; sunt illis lacrimæ; et doctius: sunt lacrimæ rerum. et. qu Imitatus hæc Valer. Fl. I, 723. 4. sed alium in sensum. Pelias vindictam de Ja

[blocks in formation]

rico κλέος. ut contra ἀρετὴ pro laude sæpe apud Pindarum. Virtuti etiam hic honos suus habetur. -462: Sunt etiam hic lacrimæ, h. e. miseratio, rerum; deflenturres, h. e. casus humani; sunt hic pectora, quæ lacrimas impertiant casibus et calamitatibus aliorum. et mentem mortalia tangunt, et res humanæ casusque, quibus jactari solent mortales, afficiunt hominum, qui has terras inhabitant, animos miseratione. Tali interpretatione satis lucis affusum versibus videtur; nisi fallimur. Illud vero præclarum, quod humanitatis cultum ex conspectis artis operibus, ex eorumque argumentis, colligit; paullo aliter quam Aristippus, qui, naufragio ad Rhodum cum enatasset, conspectis in litore figuris geometricis, bono animo

Solve metus ; feret hæc aliquam tibi fama salutem.
Sic ait, atque animum pictura pascit inani,
Multa gemens, largoque humectat flumine voltum.
Namque videbat, uti bellantes Pergama circum
Hac fugerent Graii, premeret Trojana juventus;
Hac Phryges; instaret curru cristatus Achilles.

465

sone sumturus: Sunt hic etiam tua vulnera, prædo; sunt lacrimæ carusque parens. h. est hic, quo lacrimæ tibi exprimi possint, parente necato. 463. metum multi scripti et editi. scilicet hoc vulgare et pedestri orationi magis consentaneum. Ita etiam doctius dixit : solvere metum quam solve metu sc. animum. fert hæc Franc. v. Burmann. -464. Hic ait Franc. - 467. Grai Mentel.-468. Ac nonnulli ap. Burm.

esse jussit comites, hominum enim se vestigia videre : Vitrum. VI, præf. Imitationem loci habes in Val. Flacco lib. I, 723. 724. Jam 463. Hæc fama, quod Trojanorum calamitates in his ipsis terris innotuerunt, hoc nobis horum hominum animos reddet propitios. Sed, cum majore benevolentiæ significatione, ad Achatem

amicum retulit: tibi.

464. De pictura v. Exc. ad 453. pascit, βουκολεῖ. ut spe vana pasci dicimur. inanem appellat epitheto ⚫rnans a natura artis, non ipsas res, sed rerum imagines quocunque modo repræsentantis, petito. Ceterum in seqq. observa artificium poetæ in descriptione rerum et h. 1. quidem tabularum, quando v. 474 tempestive transit ad eam orationis formam, qua res quasi ante oculos geri videntur, non pictæ adspici. Mox largoque humectat flumine vultum ad nostri sermonis morem non est exigendum: non magis, quam Homericum, δακρυχέων ὥστε κρήνη μελάνιδρος. et humectat est exquisite pro irrigat; neque adeo humectat jejunum putandum post, largo flumi

ne. Tum multa gemens, πολλά στεν νάζων. Habuisse autem inter Græcos videtur poeta, quos in hoc loco sequeretur. Apud Aristot. enim Poet. c. 13, al. 16, 1. 15, 3, inter agnitionum genera in tragedia etiam est ex Dicæogenis Tragici Κυπρίοις (fabula erat οἱ Κύπριοι, a choro inscripta) aliquis, qui ἰδὼν τὴν γραφὴν ἔκλαυσεν – ὅθεν ἀνεγναρίσθη.

465-468. Respicit potissimum pugnam Patroclo occiso factam, cum versus castra fugerent Achivi insequentibus Trojanis et instante Hectore, Iliad. p, quo facto die sequenti Achilles novis a Thetide acceptis armis prodit et Trojanos fugat, Hectorem occidit Iliad. T

x. Cum adeo Rhesus mox sequatur, noluisse poeta temporum ordinem servare dicendus est. Cum v. 467 bene comparant Iliad. §, 14 Τοὺς μὲν ὀρινομένους, τοὺς δὲ κλονέοντας ὄπισθεν et Iliad. 0, 7. In cristatus v. 468 Servius vim quærit; nam secundum Homerum in Achillis cristis terribile quiddam fuisse Iliad τ, 380. Verum id quidem; sed, ut ab ceteris armis, ita a galea et crista sæpe petunt epi

Nec procul hinc Rhesi niveis tentoria velis
Olum Adgnoscit lacrimans; primo quæ prodita somno
Tydides multa vastabat cæde cruentus;
Ardentisque avertit equos in castra, prius quam
Pabula gustassent Trojæ Xanthumque bibissent.

s;

carusque

CODE

mun.

470

469. haud vel non p. Gud. haud etiam Montalb. et tert. Rottend. pro niveis - Græv. juvenis; librarii errore 470. adgnoscit scriptum cum Medic. et Gud. hic et al. ut inf. 438, consentiente adeo Vaticano fragm. agnovit Zulich. dedita somno Zulich. frustra. nam proprie poetis: prodi somno, et cf. Heins. -468.471. Vastavit alter Hamb. cruentis alter Gud. - 472. albentes - equos sec. Moret. habet; quem sane colorem constanter Rhesi equis tribuunt Homer. 1. 1. 437 τοῦ | δή καλλίστους ἵππους ἴδον, ἠδὲ μεγίστους· Λευκότεροι χιόνος, θείειν δ ̓ ἀνέμοισιν ὁμοῖοι. Et sic Rhesi drama v. 304 Πώλων - χιόνος έξαυγεστέρων. cf. 616-619. Sed sic candentes equi erant dicendi ut XII, 84. Homericum transtulit, qui candore nives anteirent, cursibus auras. et Epit. Iliad. 735 de Rhesi equis: multo candore nitentes. Nam albus color minus gratus Georg. III, 82 color deterrimus albis. An poeta evitare voluit concursum τῶν : niveis velis et candentes equos ? Itaque ardentes dixit, forte illa Homeri sectatus v. 547, ubi equi hi Aἰνῶς ἀκτίνεσσιν ἐοικότες ήελίοιο ? Quamquam et hoc ipsum candore potius fuisset exprimendum.

[ocr errors]

inter

uos int

d

6,1

a in trg

nis Tr

Verum probabile fit, insedisse poetæ animo ἵππους αἴθωνας Homero dictos β Κάτια 839 et μ, 97. incerto tamen et ibi sensu : referunt enim illud et potest referri ad qsplendorem, ad colorem, ad ardorem animorum. Aut itaque manendum est in hoc, ut ardentes, acres, alacres, impetuosos accipiamus; ut calentes, igneos, aut, quod mihi plus quam probabile videtur, scribendum candentis: priore litera extrita restabat andentes, unde factum ardentes. Porro arbentes a m. sec. Hamb. prior habere dicitur. Videtur et is altentes a prima manu agnovisse. Idem overtit habet, et alii ap. Burm. advertit, male. Avertere de præda abigenda satis frequens, ut h. 1. Burm. Drakenb. ad. Sil. III, 311, et al. v. inf. X, 48.

tissima

farte

[ocr errors]

The theta poetæ. Sic κορυθαίολος Ἔκτωρ. 469-473. De Rheso Iliad. κ, 433 sqq. 470 sqq. tentoria primo somno prodita, h. e. Thraces in tentoriis cubantes. Pulchre autem somno tributum τὸ prodere, quod per somnum factum. Diomedem sine Ulysse nominare, liberum erat poetæ. niveis tentoria velis. De his vid. Excurs. ad h. 1. Dixit ea poeta deserto priscæ ætatis more: erant enim Achivorum et Trojanorum κλισίαi potius tuguria, stipitibus viminibusque intertextis, et terræ aggere munita. ardentes equos acres dixit; si loquen

2.

di usum audias. Si de colore accipias, quod durum esse puto; non candentes cum Servio, sed fulvi, αἴθωνες, essent. at hoc repugnat Homero et Euripidi. v. var. Lect. avertit est abigit exquisite; non, intercipit. - 472. 473. Fatale hoć fuisse sive Rheso sive Trojanis, si equi gustassent herbam et aquam Scamandri, Homerus non habet; ut ex poetæ lectione promtum cuique esse potest; neque is, quem Euripidem non esse nuper post alios evicerunt Valkenarius, et Beckius, V. C. auctor Rhesi. Nam v. 600604 vix eo referre possis, At me

Lucus in urbe fuit media, lætissimus umbræ, Quo primum, jactati undis et turbine, Pœni Effodere loco signum, quod regia Juno Monstrarat, caput acris equi; sic nam fore bello Egregiam, et facilem victu per sæcula gentem. Hic templum Junoni ingens Sidonia Dido Condebat, donis opulentum et numine divæ :

445

441. umbræ tanquam exquisitius recepit et docte illustravit Heins. Adde Marcland. Ep. crit. p. 121. Vel Probi auctoritas in Servianis, et latius in Pomponio Sabino, satis erat gravis; accedebat Codex Montalb. et inter Burm. codd. Bigot. et tert. Mentel. a m. sec. Vulgo umbra.-443. effudere vitiose Exc. Burm. locum signo ed. Ven. ap. Maittair. quo r. J. Leid. et Voss. -444. Monstrabat Gud. Zulich. Græv. monstravit Montalb. et Hamb. alter. monstraret fragm. Moret. signam (ex sic nam) et ab alt. manu signum Gudian. signum tres al. ap. Burm. et jam ap Pierium. - 445. facilem victus conj. olim Burm. ad Val. Fl. VI, 323, sed victu eodem sensu accipi posse ad h. 1. fatetur. Esset tamen alterum elegantius. Turbas, de quibus in Exc. ad h. v. egi, fecit in hac forma, quod permutata fuit cum altera illa, quasi facilis victu esset dictum ac facilis visu, auditu, cognitu. ductum quoque illud modo a vivere, modo a vincere : unde fuit vir doctus, qui haud facilem victu corrigeret. Sed virtu facilis ducendum erat ex victus facilis. Qui victum habet facilem, is victu facili esse, et exquisitius facilis victu vel victus dicitur. Gens victui facilis iterum diversum quid designaret, ut vel exemplo intelligas: ager pecori facilis, qui præclaris suis pascuis pecus facile alit.

441. Præclare poeta hoc adornavit, ut epica dignitas inesset omnibus, quod Didonem convenit Æneas in templo ad quod eum via ipsa duxerat; regina autem in ejus vestibulo pro tribunali sedens, negotia publica curat. Templum in luco conditum, ex vetere more; et quidem eo in loco, quo portentum se obtulerat terram fodientibus, caput equinum, pro omine acceptum. -443. Signum, omen intelligam. Ostentant caput effossa tellure repertum Bellatoris equi, atque omen clamore salutant, Silius II, 411. servatum inde in numis Carthaginiensium equi caput. v. c Raschii Lexic. numismat. voc. Carthago. Poetam agnoce in hoc, quod non simpliciter invenInm, sed a Junone monstratum,

objectum fodientibus, narrat Sic nam (per hoc signum) portendebatur, fore Pœnos gentem bellicosam (cf. inf. III, 539 sq.) et facilem victu, hoc est, quæ habitura esset victum facilem et expeditum, annonam affluentem ex agrorum ubertate et cultu. De hoc v. Excurs. XIV ad h. v.

446. Templum donis opulentum et numine divæ. dona de vasis, utensilibus totoque apparatu sacro intelligo : numen cum Servio accipio de simulacro deæ ex auro aliave pretiosa materia facto, quod τὸ opulentum postulare videtur; (nec tamen sic numen est simulacrum, sed numen divæ pro diva, et hæc ad simulacrum refertur). Alii numen eo referunt, ut numinis præsentia horrorem

« ZurückWeiter »