HET SEMINARIE TE KEULEN.

In deel VIII dezer Bijdragen, bl. 5, wordt ons gezegd, dat Sasbout Vosmeer, de hoogwaardige vicaris, met bijzonderen ijver zich de belangen aantrok van het seminarie, aan het hoofd alhier vermeld, en dat hij straks voor die inrichting uit eigen middelen een huis aankocht in de grosse Bottengasse, 't geen voor de geschiedenis bijzondere waarde heeft, wijl de groote stichter der Karthuizerorde, de H. Bruno, er werd geboren. Eenige inlichting hierover geeft ons Fr. van Dusseldorp in zijne Annales op het jaar 1611, waar hij schrijft:

....

Agebat Seminarium nostrum Coloniae nulla certa fide conductitiis aedibus, donec hoc anno Hollandorum piorum elemosinis comparatum est amplum aedificium, constitutumque ut deinceps non tanto numero assumerentur adolescentes et cum majore delectu et diligentius ad studia adhiberentur. (Ann. Dl. II, bl. 191.)

Dat dit seminarie reeds te Keulen den naam voerde van Hooge Heuvel, blijkt uit een schrijven van L. Marius, geteekend te Amsterdam 10 Octob. 1640 en gericht aan Amplissimum Dominum Dalenburgh." Want het opschrift van dien brief luidt:

Eerentfeste, Achtbare,

Sr Heindrick van Dalenburgh,

in de Groote Bottegasz in den Hoogen Heuvel

in Cöln.

(Zie archief der kerk van St. Geerte in den Hoek te Utrecht.)

Ten gevolge hiervan zijn wij geneigd om tegen Professor Reusens de partij te houden van den raadsheer

von Bianco, die aan het vroegere, gehuurde huis, dat tot seminarie diende, den naam toekent van Hof zur Stessen.

Wij voegen hier nog bij dat de noot op bl. 259-60 van deel VIII dezer Bijdragen ontleend is aan Dusseldorps Annales en behoort tot het jaar 1615, niet 1614.

Ook kan de [sic], daar aan het laatste zindeel van 7° vereerd, wegvallen, als men achter praedecessores" een kommapunt zet, en verder met den schrijver leest : qui si a se facta vel facienda servari velit a successore, ipse tantumdem praedecessori suo adhibeat.

J. H. HOFMAN.

TER GOUW.

A. ALTAAR VAN DEN H. THEODERIK.

Volgens J. Walvis, Beschrijving der stad Gouda, II, bl. 30, zag de vijftiende eeuw in den aanvang der zeventiger jaren evengenoemd altaar oprichten, 't geen in 1474 door Godfried, bisschop van Tricala in Thessalie, wijbisschop van David van Boergondie, werd ingewijd. Bij acte van 5 Febr. 1494 stichtte Dirk Dirksen, burger en straks ook burgermeester van ter Gouw, op gezegd altaar een beneficie, dat tot drie H. Missen ter week zou verplichten en na des stichters dood aan zijn naaste magen ter vergeving zou blijven. Den volgenden dag werd deze stichting bevestigd door bisschop David van Bourgondie, die den eerwaarden Dirk Dirksen, deken van ter Gouw, tot eersten vicaris aanstelde.

In 1525 stond dit beneficie ledig en werd door eerstgemelden Dirk Dirksen of zijn naamgenoot en naasten maag vergeven aan Gerrit Janssen diens neef, een klerk, die twintig jaren later het overdroeg aan zijn broeder

Aart Janssen, een priester van het bisdom Utrecht. De oorspronkelijke acten, welke voor de waarheid dezer laatste dingen getuigen, bevinden zich in het archief der stad IJsselstein, Charters, N° 21 en 29. Zij volgen hier in afdruk.

I.

In nomine Domini. Amen.

Presentis publici instrumenti attestatione cunctis pateat evidenter et sit notum, quod anno a Nativitate Domini quingentesimo vicesimo quinto, indictione duodecima, mensis Julii die vero decima, infra decimam et undecimam horas ante meridiem, pontificatus sanctissimi in Christo patris ac domini nostri, domini Clementis, divina providentia pape septimi anno suo secundo, in mei notarii publici testiumque infrascriptorum ad hoc vocatorum presentia personaliter (sit) constitutus honorabilis vir Theodricus filius Theodrici, tamquam verus et indubitatus collator et patronus beneficii altaris Sancti Theodrici, fundati et situati in ecclesia parochiali Johannis Baptistae op(p)idi Gaudensis pro tempore vacantis.

Qui vero Theodricus filius Theodrici, tamquam verus patronus et collator, predictum beneficium sive altare. Sancti Theodrici cum omnibus suis juribus et pertinentiis pure libere ac propter Deum donavit, dedit et contulit honesto juveni Gerardo filio Johannis, hoc obnixe petenti, clerico, nepoti suo, eumdemque tamquam habilem et idoneum ad prefatum beneficium altaris Sancti Theodrici (presentavit), rogans et supplicans reveren. dominum, dominum prepositum ecclesie Sancti Salvatoris, Trajectensis diocesis, seu ejus pro tempore vicarium et officialem, quatenus dictum Gerardum, sic per eum ad dictum beneficium seu altare legitime presentatum, in rectorem et possessorem ejusdem cum solemnitatibus ad hoc debitis et requisitis investire et instituere velit et dignaretur.

De et super quibus omnibus et singulis supradictus Theodricus postea sibi a me notario publico infrascripto unum vel plura, publicum vel publica sibi petiit fieri instrumentum aut instrumenta.

Acta sunt haec Gaude ante domum habitationis ipsius collatoris et patroni, Trajectensis diocesis, anno, indictione, die, mense et pontificatu quibus supra; presentibus ibidem discretis et honestis viris domino ac magistro Theodrico filio Aleberti, oppidi Gaudensis decano et Wilhelmo filio Wilhelmi laico, testibus ad premissa vocatis specialiter atque rogatis.

(Merk van den notaris.)

Et ego Judocus Nicolai clericus Morinensis diocesis, sacra apostolica auctoritate notarius publicus (enz. enz.)

II.

ac

Hieronimus Verallus, Dei et Apostolice Sedis gratia archiepiscopus Rossanensis, ad serenissimum principem Carolum, Romanorum imperatorem semper augustum, quecumque illi ratione sui patrimonii quomodolibet subjecta dominia nec non universam Germaniam sanctissimi domini nostri Pauli papae III et Apostolice Sedis nuntius cum potestate legati de latere, dilecto nobis in Christo Arnoldo Joannis, presbytero Trajectensis diocesis, salutem in Domino sempiternam.

Vite ac morum honestas aliaque laudabilia probitatis et virtutum merita, super quibus apud nos fidedigno commendaris testimonio, nos inducunt ut tibi reddamur ad gratiam liberales.

Cum itaque perpetua capellania ad altare Sancti Theoderici, situm in parochiali ecclesia Sancti Joannis oppidi Goudensis, Trajectensis diocesis, que, prout accepimus, de jure patronatus laicorum existit, quam nuper dilectus

nobis in Christo Gerardus Joannis, clericus dicte diocesis, tuus secundum carnem frater et ejusdem capellanie tunc rector obtinebat, per liberam resignationem dicti Gerardi de illa, quam tunc ut prefertur obtinebat, hodie in manibus nostris per dilectum nobis in Christo magistrum Jacobum Stoop procuratorem ad hoc ab eo specialiter constitutum sponte et libere factam et per nos, accedente adhoc ejusdem capellanie patronorum seu majoris partis eorundem consensu, admissam, vacaverit et vacet ad presens;

nec non

Nos ad infrascripta per dicte Sedis literas, ad quarum insertionem non tenemur, sufficienti facultate muniti, tibi premissorum meritorum tuorum intuitu specialem gratiam facere volentes, teque a quibus vis excommunicationis, suspensionis et interdicti aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et penis, a jure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si quibus quomodolibet innodatus existis, ad effectum presentium dumtaxat consequendum, harum serie absolventes et absolutum fore censentes, omnia et singula beneficia ecclesiastica cum vel sine cura, que etiam ex quibusvis dispensationibus apostolicis obtines et expectas ac in quibus et ad que jus tibi quomodolibet competit, quecunque, quotcunque et qualiacunque sint, eorumque fructuum, reddituum et proventuun veros annuos valores ac hujusmodi dispensationum tenores presentibus pro expressis habentes, - capellaniam praedictam, cujus fructus, redditus et proventus viginti quatuor ducatorum auri de Camera, secundum communem extimationem, valorem annuum, ut asseris, non excedunt, sive ut premittitur, sive alias quovis modo aut ex alterius cujuscunque persona seu per similem dicti Gerardi vel liberam cujusvis alterius de illa extra dictam Curiam Romanam etiam coram notario publico et testibus sponte factam resignationem aut assecutionem alterius beneficii eccle