A.

AALSMEER, 338-340 vv.
ABBENBROEK, 58.
ABCOUDE, 368 vv.

ADRIANUS HUBERTI, Pater min-
derbroeder dringt te Rome aan
op de Heilig-verklaring der Mar-
telaren van Gorcum, 337, 338.
AELTGEN AERENS, 137.
AERNT, GERARDSZ., 130.
AILFART (Claes dochter.), 103.
AKERSLOOT, 69.

ALBERDINGK THIJM (J. A.), 305, 386.

ALBRECHT, (Hertog van Beijeren), 99.

ALCKEMA pr., 368.
ALEXANDER VI, (Paus), 102.
ALKMAAR. 67, 68, 107, 340,
355, 386-403.

ALMA (A. AB), pastoor van Enkhuizen, wordt kan., 384. ALPHEN, 86.

AMERSFOORT, Gem.-Arch., 267vv. Weeskamerboek, 268 vv.

AMMERS, 94.

AMSTELLAND, 63 vv.
AMSTELVEEN, 357 vv.
AMSTERDAM.
98-99.

(Vervolging te),

Zie Annales, 9, 11, ook 63 vv, 107.

Namen van priesters die op het feest van Portiuncula geadmitteert zijn om twee dagen dienst te doen, 172.

Archief van de Mozes- en Aaronkerk, 212.

- Armen-verzorging, ordonnantie des Burgemeesters van 29 Oct.

1773; deze is niet te verstaan, als een verlof om in de kerken te kollekteeren, maar als eene verwijzing van de Armen der verschillende gezindten naar hun eigen kerkgenootschap, 207-214.

Namen van de Paapsche vergaderplaatsen, opgegeven door predikanten in 1683, 215-217.

Kerk op de Brouwersgracht, 218 vv. Hoe zij in handen der Jansenisten gekomenis, 220, 221.

Beloften aan Burgemeesters gedaan voor het bouwen van een nieuwe kerk op de Joodenbreestraat, 224-226. Namen van priesters in 1704, aldaar tot hulp gezonden, 227.

-

ding loslaten, de vroeger geschonkene voorrechten en vrijheden herstellen alleen van deze voorwaarde kan hij geen afstand doen, dat in zijn rijk alleen de Katholieke godsdienst in het openbaar worde beleden: daarop heeft hij zelf zijn eed afgelegd; pag. 1, daarom moeten de kettersche geloofspredikers het land verlaten : wel wil hij hun zes maanden verleenen, om hunne zaken in orde te brengen, later ook kunnen zij hunne bezittingen door zaak waarnemers laten beheeren, maar zij moeten zich die zes maanden rustig houden en daarna vertrekken. Requesens roept tegen het einde van Mei beide partijen op naar Breda. Om alle wantrouwen weg te nemen, worden Christophorus van Mondragon en Juliaan Romero met twee anderen als gijzelaars naar Dordrecht gezonden. Graaf van Swartsenburg komt ook ter vergadering als gevolmachtigde des Keizers. De geuzen echter willen van niets weten en tegen het einde van Juni keert men onverrichterzake terug. 2. Tijdens deze onderhandelingen verstoot de Prins van Oranje zijne echtgenoote Anna van Saksen en huwt den 12 Juli te Brielle met Charlotte, dochter van den hertog van Montpensier, uit een zijtak van het huis der Bourbons: deze was vroeger uit een klooster geschaakt door Lodewijk van Nassau.

De landvoogd stelt, na het mislukken der onderhandelingen, Hierges aan tot krijgsoverste: deze slaat met zijne broeders, die vooruitgezonden waren naar Haarlem en Beverwijk, het beleg voor Buren in Gelderland den 3 Juli. Na drie dagen neemt hij

dit stadje in, laat zijn leger naar Bommel, Workum en Schoonhoven gaan, en begeeft zich zelf naar Utrecht.

De landvoogd zendt intusschen Mondragon naar Fynaart, 3, deze maakt zich hiervan meester. Hierges belegert in het begin van Augustus Oudewater. Dit stadje was zeer sterk van alle kanten verdedigd: de belegerden bespotten in het gezicht der Spanjaarden de beelden en heilige zaken. Den 6 Augustus staat Hierges gereed de stad te bestormen, 4, zendt echter eerst den heer van Oosterwijk om te onderhandelen over de overgave; de belegerden vragen drie dagen wapenstilstand om Oranje te raadplegen; Hierges weigert en begint de belegering: de beschrijving hiervan van het middaguur tot 's avonds, 5, de belegerden strijden den volgenden dag met allen moed, vrouwen en kinderen doen mede, moeten ten laatste voor de overmacht zwichten maar steken alles in brand, opdat de Spanjaarden geenen buit vinden. Onder de belegerden onderscheiden zich Barlaymont, diens broeder, de zoon van Alva Don Frederik van Toledo en Valdez. 6. Onder degenen die gespaard bleven na de overwinning behoort ook Jacob Arminius. De bevelhebber kan weinig redden, ternauwernood de parochie-kerk en het zuster-klooster. Den elfden Aug. trekt hij op naar Schoonhoven, welke stad den koning aanhing en zich alleen op bevel van Bossu in 1572 had overgegeven. Het garnizoen van deze stad dacht dat Hierges Woerden wilde overmeesteren, deed een uitval maar werd met 50 man verlies teruggeslagen. Beschrijving van

dit beleg. Hetgeen de la Guarde deed. Oranje komt in het dorp 't Elshout 7 en 8. Overgave van Schoonhoven op 24 Augustus. Verraad der geuzen te Amsterdam ontdekt, 17 der verraders gestraft. Oproer der Spaansche soldaten, zoodat Hierges moet vluchten. Het oproer gedempt door Frederik van Toledo. Hierges trekt op naar Krimpen: ligging hiervan, 9, binnen 5 dagen wordt het veroverd. De bevelhebber ziet af van de belegering van Gouda om den ongunstigen tijd. De geuzen zijn ten einde raad, vooral daar de Prins van Oranje te Rotterdam gevaarlijk ziek ligt en de dapperheid vereenigd met het beleid van Hierges hun ontzag inboezemde. 10. Terwijl de hoofden der geuzen-partij te Rotterdam beraadslagen, komt Gerardus Aem. van Hogeveen hen bemoedigen en spoort hen aan, weerstand te bieden zoolang zij kunnen. De landvoogd

wil Zierikzee belegeren en roept de beste troepen naar Braband. Hierges laat bezetting achter in de veroverde plaatsen, zendt zijn broeder met de Duitschers en hun opvoerder Marcus Foccarus naar Woerden, en onderhandelt zelf met Utrecht en Amsterdam, om bij te dragen in de kosten van een geregelden oorlog: Amsterdam wil, maar Utrecht niet. De geuzen heroveren Krimpen en bekomen nieuwen moed. 11. Requesens had van Philibert van Serooskerke vernomen, hoe men van het eiland Tholen naar Filipsland, Duiveland en Schouwen kou komen, en begreep dat hij een zeehaven moest bemachtigen, om den vijand met goed gevolg te kunnen overwinnen: hij begaf zich naar Bergen-op-Zoom, van

daar naar Tholen, 12, en liet te Antwerpen eene vloot uitrusten (met pleiten en pontons) onder bevel van Sanchio d'Avila. Op St. Anna-land verzamelt hij 3000 man uitgelezen krijgers, Spanjaarden, Walen en Duitschers. Men moest door de stroomen heen van het eene eiland op het andere komen. De eerste proef hiervan mislukt. Andermaal bieden zich eenige dapperen aan, vooral don Juan d'Osorio, zekere Joannes Arandensis, een ontvluchte uit Zierikzee, een knecht van van Serooskerke en Franciscus Marradas. 13. Den 28 September wordt de roemrijke meer hoogst gevaarlijke tocht, midden tusschen de vijanden door, ondernomen onder aanvoering van Mondragon, don Juan d'Osorio en Sanchio d'Avila. De soldaten waren ieder voorzien van nieuwe schoenen, een linnen zak met twee pond kruit en voor drie dagen kaas en brood. Aan het hoofd der geuzen-vloot stond Lud. Boisot. 14. De nacht was buitengewoon helder. Beschrijving van den tocht door de ondiep ten: moed van d'Osorio die het eerst met 16 dapperen aan land komt en voor wien de geuzen op de vlucht gaan. Door het wassen van het water kunnen de laatsten niet het land bereiken en moeten terugkeeren. Isidorus Paciecus sneuvelt, 15. Sanchio d'Avila vereenigt zich met de schepen met d' Osorio te Nieuwkerk. De vijand had alles verlaten, alleen te Viane bezetting achterlatende. Tocht door de ondiepte naar Schouwen en aankomst te Brouwershaven, verovering van deze stad en van Bommenede, 16, over welks overgave eerst onderhandeld werd, maar

welk plaatsje na een verwoed gevecht werd genomen, terwijlgeheel de bezetting omkwam. 17. Alleen Zierikzee bleef nu over. Om de belegering hiervan moeielijk te maken, had de vijand de dijken doorgestoken en stond het land onder water, zelf was hij in volle zee gestoken. Arnoldus van Dorp, bekend uit het jaar 1572 te Brielle en Mechelen, was aan het hoofd van de stad en de bezetting. Requesens gaat naar Antwerpen en vraagt den koning van Spanje versterking voor de Zeeuwsche havens en vooral om schepen van Asturië en Calabrië. Oprichting van de universiteit te Leiden ter opleiding van predikanten, 18. eerste professoren Danaeus, Justus Lipsius, Hugo Donellus Huet, Joannes van Horne: het geld wordt genomen uit de bezittingen dier burgers, die in ballingschap waren (b. v. Reinerus van Swieten), later uit de inkomsten der Abdij van Egmond; kerken en kloosters werden afgestaan voor de lessen, 19, het Dominicanessen-klooster op Rapenburch gesloopt voor hortus botanicus (Carolus Clusius).

Te Reims wordt Hendrik III koning van Frankrijk gekroond op 15 Februari en huwt in ditzelfde jaar. De Polen roepen tegen December te Warschau de Staten bijeen ter konings-keuze. Te Praag volgt Rudolf II 22 Sept. zijn vader Maxmiliaan als koning van Bohemen op en wordt op 1 November Roomsch koning. ANSELMUS, (Mr). pr., 197. ANTWERPEN, zie Annales 13 vv. 360.

ANTWERPEN, (Abdy), 176, 192. APPELMANS, (J). pr. 154. ARANDENSIS (J.). Zie Annal. 13.

ARMINIUS, (Jacob) zie Annales, 7. ARMWEEZEN, (R. K.) te Amsterdam. Verordening van 1773: de armengelden onder beheer der Regenten van het R. K. oude armenkantoor, 25-27. ARNOLDS (V.), 116. ASSENDELFT, 335 vv. AVERBODE (Abdij), 176, 192. AVILA (Sanchio d'), zie Annales, 13 vv.

B.

BANNIUS, kan., 338.
BARBOU (O. L.), 212.
BARCHIUS (J.), pr., 408.
BARNEVELT (C. R.), 296.
BAZEL (Concilie van), 198.
BEDBURG, 195.
BEEK (J. van), 264.
BEENIUS, kan. 331 vv.
BEGGIJNHOF (Archief), Amster-
dam, 208-209.

BEGGIJNHOF TE AMSTERDAM, in
1609, 98, ook 107.
BEGGIJNHOF, Amsterdam, 363 vv.
BEGUINET, (E. A.) pr., 160.
BEIER, kan., 366 vv.
BEIJEREN, 258.

BEYE, (Mr. P.) Aartsdiaken, 198.
BEKE (C. van der), past. van
Tergouw, 97.

BEMMEL (J. A. van), 295.
BENTHUIZEN, 109.
BERCHOM, 316.

BERCKEL (C. van), 307. BERENSTEYN (Frans en Jacob), 137-139.

BERGEN, 229, 340 vv.
BERGEN-OP-ZOOM. Zie Ann., 12.
205.

BERGH (van den), 202.
BERKENRODE, familie, 103.
BERKENRODE. 159.

BERKHOUT, 339 vv.
BERKOUWDE, 94.
BERNE, 195-203.

BERTELMEUS, subprior, 109.
BERVELINGH (J.), 221–223.