Abbildungen der Seite
PDF
EPUB
[blocks in formation]

CRIST

IV. Am Adgyfodiad Crist. RIST a wîr-adgyfododd o feirw, ac a gymmerodd drachefn ei gorph, gydâ chnawd ac esgyrn, a phob peth a berthyn i berffeithrwydd naturiaeth Dyn; a'r hyn y dyrchafodd efe ir Nefoedd, ac yno y mae yn eistedd hyd oni ddychwelo i farnu pob dyn y dydd diweddaf.

V. Am yr Yspryd Glân. Yoddiwrth y Tad a'r Mab, "R Yspryd Glân, yn deilliaw sydd o un sylwedd, mawrhydi, a gogoniant, â'r Tad a'r Mab, gwir a thragywyddol Dduw. VI. Bod yr Ysgrythyr Lân yn ddigonol i Iachawdwriaeth.

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small]

Y Mae'r Ysgrythyr Lân yn HOLY Scripture containeth

cynnwys pob peth angenrheidiol i Iachawdwriaeth: fel nad ydys yn gofyn bod i neb gredu beth bynnag ni ddarllenir ynddi, neu ni ellir ei brofi wrthi, megis erthygl o'r Ffydd, na'i fod yn anghenrhaid i Iachawdwriaeth. Dan Enw'r Ysgrythyr Lân yr ydym yn deall y cyfryw Lyfrau canonaidd o'r Hen Destament a'r Newydd, a'r ni bu erioed ddim ammeu yn yr Eglwys am eu hawdurdod."

Enwau a rhifedi y Llyfrau Canonaidd.

GENESIS,
Exodus,

Lefiticus,
Numeri,

things necessary to sal

vation : so that whatsoever is not read therein, nor may be proved thereby, is not to be required of any man, that it should be believed as an article of the Faith, or be thought requisite or necessary to salvation. In the name of the holy Scripture we do understand those canonical Books of the Old and New Testament, of whose authority was never any doubt in the Church. Of the Names and Number of the Canonical BOOKS.

GENESIS,

Exodus,

Leviticus, Numbers,

Deuteronomium,

Deuteronomy,

Joshua,

Iosua,

Barnwyr,

Ruth,

[blocks in formation]

Psalmau, Diarhebion,

Ecclesiastes; neu, y Pregethwr,
Cantica; neu, Ganiadau Salomon,
Y IV. Prophwyd mwyaf
Y XII. Prophwyd lleiaf.

A'r Llyfrau eraill (fel y dywaid Hierom) y mae'r Eglwys yn eu darllain er siampl buchedd, ac addysg moesau; etto nid yw yn eu gosod i sicrhâu un athrawiaeth; Y cyfryw yw y rhai sy'n canlyn: III. Esdras, IV. Esdras, Tobit, Iudith,

Y darn arall o Lyfr Esther,
Llyfr y Doethineb,
Llyfr Iesu fab Sirach,
Baruch Brophwyd,
Cân y tri Llange,
Histori Susanna.
Histori Bel a'r Ddraig,
Gweddi Manasses,
I. Maccabeaid,
II. Maccabeaid.

Holl Lyfrau y Testament Newydd, fel yr ydys yn eu derbyn yn gyffredin, yr ydym ni yn eu derbyn, ac yn eu cyfrif yn Ganonaidd.

VII. Am yr Hen Destament.

NID

ID yw'r Hen Destament wrthwyneb i'r Newydd:

Judges,

Ruth,

The First Book of Samuel,
The Second Book of Samuel,
The First Book of Kings,
The Second Book of Kings,
The First Book of Chronicles,
The Second Book of Chronicles,
The First Book of Esdras,
The Second Book of Esdras,
The Book of Esther,
The Book of Job,
The Psalms,
The Proverbs,
Ecclesiastes or Preacher,
Cantica, or Songs of Solomon,
Four Prophets the greater,
Twelve Prophets the less.

And the other Books (as H erome saith) the Church doth read for example of life and in struction of manners; but yet doth it not apply them to esta blish any doctrine; such are these following:

The Third Book of Esdras,
The Fourth Book of Esdras,
The Book of Tobias,
The Book of Judith,
The rest of the Book of Esther,
The Book of Wisdom,
Jesus the Son of Sirach,
Baruch the Prophet,
The Song of the three Children,
The Story of Susanna,
Of Bel and the Dragon,
The Prayer of Manasses,
The First Book of Maccabees,
The Second Book of Maccabees.

All the Books of the New Testament, as they are com monly received, we do receive, and account them Canonical.

VII. Of the Old Testament. HE Old Testament is not

contrary to the New: fr

blegid yn yr Hen Destament a'r Newydd y cynnygir bywyd ragywyddol i ddyn trwy Grist, yr hwn yw'r unig Gyfryngwr rhwng Duw a dyn, ac efe yn Dduw ac yn Ddyn. Am hynny nid iawn gwrando ffuant y rhai sy'n tybied nad oedd yr hen Dadau yn disgwyl ond am addewidion trangcedig. Er nad yw'r Gyfraith a roddwyd gan Dduw trwy Moses, hyd y perthyn i Seremoniau a chynheddfau, yn rhwymo Cristianogion, ac nad yw anghenrhaid derbyn ei Gorchymmynion hi am Lywodraeth bydol mewn un wlad; etto er hynny nid oes un Cristion yn rhŷdd oddiwrth Ufudd-dod i'r Gorchymmynion a elwir Moes

awl.

[blocks in formation]

ND

both in the Old and New Testament everlasting life is offered to Mankind by Christ, who is the only Mediator between God and Man, being both God and Man. Wherefore they are not to be heard, which feign that the old Fathers did look only for transitory promises. AIthough the Law given from God by Moses, as touching Ceremonies and Rites, do not bind Christian men, nor the Civil precepts thereof ought of necessity to be received in any commonwealth; yet notwithstanding, no Christian man whatsoever is free from the obedience of the Commandments which are called Moral.

[blocks in formation]

ID yw Pechod Gwreiddiol RIGINAL Sin standeth not in the following of Adam, yn sefyll o ddilyn Adda (megis yr ofer siarad y Morgan- (as the Pelagians do vainly iaid) eithr bai a llygredigaeth talk;) but it is the fault and natur pob dyn ydyw a'r a gen- corruption of the nature of every hedlir yn naturiol o hil Adda, man, that naturally is ingentrwy'r hyn y mae dyn wedi dered of the offspring of Adam; myned yn dra-phell oddiwrth whereby man is very far gone gyfiawnder gwreiddiol, ac yw from original righteousness, and o'i naturiaeth ei hun a'i ddy- is of his own nature inclined to chwant ar ddrygioni, megis y evil, so that the flesh lusteth almae'r cnawd bob amser yn chwen- ways contrary to the spirit; and nychu yn erbyn yr Yspryd; ac therefore in every person born am hynny ym mhob dyn a enir into this world, it deserveth i'r byd hwn, yr haeddai ddigof- God's wrath and damnation. aint Duw, a damnedigaeth. Ac y And this infection of nature mae'r llwgr natur yma yn aros, doth remain, yea in them that ïe, yn y rhai a adgenhedlwyd; are regenerated; whereby the

o herwydd paham nid yw chwant y cnawd, a elwir yn y Groeg, Dgómua σagnòs, yr hyn a ddeongl rhai doethineb, rhai gwŷn, rhai tuedd, rhai chwant y cnawd, yn ddarostyngedig i Gyfraith Duw. Ac er nad oes damnedigaeth i'r rhai a gredant, ac a fedyddir; etto mae'r Apostol yn cyfaddef, fod mewn gwŷn a thrachwant, o hono ei hun, naturiaeth pechod.

X. Am Ewyllys Rydd. YFRYW yw cyflwr dyn, wedi Cwymp Adda, nas gall o'i nerth naturiol a'i weithredoedd da ei hun ymchwelyd nac ymddarparu i ffydd, ac i alw ar Dduw: o herwydd paham ni allwn ni wneuthur gweithredoedd da, hoff a chymmeradwy gan Dduw, heb ras Duw trwy Grist yn ein rhagflaenu, fel y bo ynom ewyllys da, ac yn cydweithio â ni, wedi y dél ynom yr ewyllys da hwnnw.

XI. Am Gyfiawnhâd Dyn.

lust of the flesh, called in the Greek, givua ugxis, which some do expound the wisdom, some sensuality, some the affection, some the desire, of the flesh, is not subject to the Law of God. And although there is no condemnation for them that believe and are baptized, yet the Apostle doth confess, that concupiscence and lust hath of itself the nature of sin.

THE

X. Of Free-Will. HE condition of Man after the fall of Adam is such, that he cannot turn and prepare him self, by his own natural strength and good works, to faith, and calling upon God: Wherefore we have no power to do good works pleasant and acceptable to God, without the grace God by Christ preventing us, that we may have a good will, and working with us, when we have that good will. XI. Of the Justification of Man. É are accounted righteous

FE'n cyfrifir yn gyfiawn ger W before God, only for it

Haeddedigaethau ein Harglwydd
a'n Hachubwr Iesu Grist, trwy
Ffydd, ac nid o herwydd ein
gweithredoedd neu ein haeddiant
ein hunain. Am hynny Athraw-
iaeth gwbl-iachus, dra-llawn o
ddiddanwch, yw, mai trwy Ffydd
yn unig y'n cyfiawnhêir ni; fel
yr hyspysir yn helaethach yn yr
Homili am Gyfiawnhâd.

XII. Am Weithredoedd da.
R na ddichon Gweithred-

E oedd da, y rhai yw ffrwyth
Ffydd, ac sy'n canlyn Cyfiawn-
hâd, ddileu ein pechodau, a
goddef eithaf cyfiawn Farn Duw;
etto maent yn foddlawn ac yn
gymmeradwy gan Dduw yng
Nghrist, ac yn tarddu yn angen
rheidiol allan o wir a bywiol
Ffydd ; yn gymmaint ag y gellir

of

the

merit of our Lord and Saviour Jesus Christ by faith, and no for our own works or deserv ings: Wherefore, that we are justified by Faith only is a most wholesome Doctrine, and very full of comfort, as more largely is expressed in the Homily of Justification.

XII. Of Good Works. ALBEIT that Good Works which are the fruits of Faith, and follow after Justif cation, cannot put away our sins, and endure the severity of God's Judgement; yet are they pleasing and acceptable to God in Christ, and do spring out necessarily of a true and lively Faith; insomuch that by them

adnabod Ffydd fywiol wrthynt hwy, mor amlwg ag y gellir adnabod y pren wrth y ffrwyth. XIII. Am Weithredoedd cyn Cyfiawnhâd.

Neryn (cael) gras yw'r gweithredoedd a Crist, ac Ysprydoliaeth ei Yspryd ef, yn boddloni Duw, yn gymmaint ag nad ydynt yn tarddu o ffydd yn Iesu Grist; ac nid ynt chwaith yn gwneuthur dynion yn addas i dderbyn gras, neu (fel y dywaid yr Ysgol-ddifinwŷr) yn haeddu gras o gymhesurwydd: eithr yn hytrach, am nad ydys yn eu gwneuthur megis yr ewyllysiodd ac y gorchymmynodd Duw eu gwneuthur hwynt, nid ydym yn ammeu nad oes natur pechod ynddynt.

XIV. Am Weithredoedd dros ben

a orchymmynwyd. WEITHREDOEDD o ew

thros ben Gorchymmynion Duw, y rhai a alwant yn Weithredoedd Supererogasion, ni ellir eu dysgu heb ryfyg ac annuwioldeb. Öblegid trwyddynt y mae dynion yn dangos eu bod yn talu i Dduw, nid yn unig cymmaint ag y maent yn rhwymedig i'w wneuthur, ond eu bod yn gwneuthur mwy er ei fwyn ef nag sydd angenrheidiol wrth rwymedig ddyled; lle y mae Crist yn dywedyd yn oleu, Gwedi i chwi wneuthur y cwbl oll a'r a orchymmynwyd i chwi, dywedwch, Gweision anfuddiol ydym.

XV. Am Grist yn unig yn ddibechod.

CRIST, y'ngwirionedd ein

naturiaeth ni, a wnaethpwyd yn gyffelyb i ni ym mhob peth, oddieithr pechod yn unig, yr hwn yr oedd efe yn gwbl

[blocks in formation]

HRIST in the truth of our

Cature was made like unto us in all things, sin only except, from which he was clearly void, both in his flesh, and

« ZurückWeiter »