1

A. Dii.

§ 1. Diis immortalibus potestas est data Met. VIII. 730 in diversas transeundi figuras. Neptunus Met. VI. 115–120 abit in equum et in volucrem, in torvum iuvencum ut Antiopam, in arietem ut Bisaltida fallat; sub imagine Enipei cum Iphimedia Aloides gignit et facie delphinis Melanthoni vim parat. Phoebus Apollo Met. VI. 122-124 vertitur in agrestem, accipitrem leonem et ut pastor Macareida Issen. ludit. Liber Met. VI. 125 Erigonen falsa uva decipit. Saturnus Met. VI. 126 equi imagine geminum Chironem creat. Mercurius Met. I. 676-77 ut pastor per devia rura capellas agit venitque ad Argum; Met. II. 698 cum voce figuram vertit, ut Battum senem temptet. Apollo cum Neptuno Met. XI. 202-3 mortalem induitur formam, ut Troiae muros aedificet. Proteus Met. VIII. 730-7, ut Achelous Calydonius amnis ait, transire poterat in iuvenem, in violentum aprum, in leonem, in anguem, in taurum, in lapidem, in arborem, in flumen, in ignem; idem A. A. I. 761 leo, arbor, hirtus aper fit et F. I. 373 sua arte faciem transformis adulterat. Alpheus Met. V. 637 specie viri Arethusam urget et posito viri ore in proprias undas vertitur, ut se nymphae misceat. Achelous Met. IX. 63 longum in anguem formatur et ibidem 80 fit taurus, ut se ex Herculis manibus eripiat. Thetis Met. XI. 243-245 in faciem volucris, arboris maculosaeque tigridis vertitur, ut a Peleo evadat. Aesculapius Met. XV. 669 sqq. serpens fit et in navi Romam vehitur, ubi 743 speciem caelestem resumpsit. Musae Met. V. 287-8 Pyrenei insidias sumptis alis effugiunt.

Etiam forma, in quam dei transeunt, a vera hominum aut animalium forma differt. Met. XV. 661 Aesculapius serpentis faciem induitur

sed maior ero [inquit] tantusque videbor

in quantum debent caelestia corpora verti,

sensit onus, pressa estque dei gravitate carina.

Magno cum amore di deaeque anum simulant: Juno Met. III. 275, ut Semelen frangat; Pallas Met. VI. 26 ut Arachnen a certamine prohibeat. Delectationis autem pleni sunt loci, quibus viri anum simulant, ita Sol Met. IV. 219 in Eurynomes faciem genetricis vertitur, Phoebus Met. XI. 310, Vertumnus Met. XIV. 656, qui etiam faciem induitur messoris, frondatoris, vitisque putatoris, militis, piscatoris denique apte in omnes fingi potest figuras.

Omnibus dis deabusque facultas data est diversas induendi formas exceptis solum Somni filiis Morpheo, Icelo, Phantaso, qui in nullas formas nisi certas et constantes transire possunt. Met. XI. 634 sqq. legimus:

Excitat artificem simulatoremque figurae

Morphea. Non illo iussos sollertius alter
exprimit incessus vultumque sonumque loquendi:
adicit et vestes et consuetissima cuique

verba. Sed hic solos homines imitatur, at alter
fit fera, fit volucris, fit longo corpore serpens,
hunc Icelon superi, mortale Phobetora vulgus
nominat. Est etiam diversae tertius artis
Phantasos. Ille in humum saxumque undamque trabemque
quaeque vacant anima fallaciter omnia transit.

§ 2. Permagna est potestas immortalium; non solum § 2 se ipsos, sed etiam alios in animalia, plantas, saxa omniaque quae anima vacant, transformant.

Juno Met. II. 476 sqq. Callisto figuram humanam adimit eamque in ursam mutat. Idem F. II. 177 sqq.

Met. IV. 549 sqq. Sidoniarum comitum Inonis reginae partem in saxa, partem in volucres, quae Ismenides vocantur, vertit

Met. VI. 91. Geranem in gruem et

94. Antigonen in candidam ciconiam.

Pallas Met. II. 580 sqq. Coronei filiam in cornicem,
Met. VI. 135 sqq. Arachnen in araneam,

Met. VIII. 251 sqq. sororis Daedali filium in perdicem

Diana Met. III. 193 sqq. Actaeona in cervum,

Met. VIII. 535 sqq. Meleagri sorores in volucres,

Met. XV. 548 sqq. Egeriam in fontem

Ceres Met. V. 448 sqq. ani filium, qui eam avidam vocabat, in lacertam,

657 sqq. Lyncum, Scythum regem in lyncem,

Met. X. 103 sqq. in pinum Attin, qui ex F. V.
227 in florem mutatus erat.

Proserpina Met. V. 538 sqq. Ascalaphum in bubonem,
Latona Met. VI. 369 Lyciae rusticos in ranas,

Venus Met. X. 235—7 sqq. incolas urbis Amathi in torvos transformat iuvencos,

241-2 mulieres eiusdem urbis in saxa,

724 sqq. Adonem in adonium,

Met. XIV. 497 sqq. Acmona eiusque socios in volucres, quae Diomedeae vocantur.

Lucina Met. IX. 315 sqq. Galanthem in mustelam,

Thetis Met. XI. 784 sqq. Aesacum in mergum,

Cybele Met. X. 695 sqq. Hippomenem et Atlantam in leones Met. XIV. 549 sqq. Aeneae naves in Naiades.

Circe Met. XIV. 276 sqq. Ulissis comites in animalia eisque Ulissis iusso pristinam formam dat.

Circe Met. XIV. 383 sqq. Picum, Ausoniae regem, in avem

eiusdem nominis.

412 sqq. Pici comites in diversa animalia

R. A. 269: vertere tu poteras homines in mille figuras.
NB. Huc pertinet, nisi me fallor, Met. XIV. 358-9, quo
Circe effigiem nullo cum corpore falsi capri fingit.
Psamathe nympha, Nerei filia, Met. XI. 401 sqq. lupum mar-
more mutat.

Musae Met. V. 665 novem filias regis Pieri eiusque coniugis
Euippes in picas.

Ladonis liquidae sorores Met. I. 708 sqq. Syringem in plantam eiusdem nominis.

Neptunus Met. VIII. 609 sqq. Hippodamae filiam in insulam

Perimelam.

Met. XII. 143—5 filium suum Cygnum in albam

volucrem eiusdem nominis.

Mercurius Met. II. 705 sqq. Battum senem in silicem.

820 sqq. Cecropis filiam Aglauron in nigrum

saxum.

Sol Met. IV. 251 sqq. Leucotheam in tuream virgam.
Liber Met. III. 671 sqq. nautas Maeonias Acoetae comites in
monstra maritina vertit

Met. IV. 402 sqq. tres Minyae filias in volucres
391 sqq. Bacchi potentia telae virescere coe-

perunt et vestis frondescere, pars abit in
vites pars in palmitem et pampinus de
stamine exit.

Met. III. 664-5 hederae impediunt remos et gravidi

corymbi in velis pendent.

Met. XIII. 669 sqq. Anii regis filias in niveas vertit

columbas.

Apollo Met. VII. 388-9 Cephison in tumidam phocen

Met. X. 195 sqq. Hyacinthum in plantam eodem no

mine.

Met. XI. 56 sqq. draconem in lapidem

68 sqq. mulieres, quae Orpheum necaverant,

in arbores.

339-45 Daedalion in accipitrem.

Peneus Met. I. 548 sqq. Daphnen filiam ab Apolline pressam in lauream.

§ 3. Sunt etiam non pauci loci, quibus incertum et dubium est, quis mortalium auctor fuerit transformationis. a) sic in animalia mutantur:

Met. II. 367 sqq. Cycnus, Sthenelei filius, Ligurum rex in volucrem eodem nomine.

665 sqq. Chironis filia Ocyrrhoe in equam. Met. IV. 576 sqq. Cadmus eiusque coniunx in placidos dracones.

Met. V. 552 sqq. Acheloides, Acheloi et Melpomenes filiae, in sirenes.

Met. VI. 666 sqq. Pandionis filiae in volucres.

671 sqq. Troum rex Tereus in upupam [epopen].

Met. VII. 466-7 Arne in monedulam.

378-9 Cycnus, Hyries et Apollinis filius, in
avem eiusdem nominis.

Met. VIII. 147-151 Scyllae et Nisi filia in cirem.
145-6 Nisus, Megarae rex, in haliaeetum.
Met. XI. 731 sqq. Ceyx et Alcyone in alcyones.
Met. XII. 522 sqq. Caeneus in avem.

Met. XIII. 567 sqq. Hecuba in canem.

b) in arbores, plantas, saxa, fontes aliasque res vita carentes vertuntur

Met. II. 346 sqq. Phaetusa et Lampetie, Phaetontis sorores, in arbores, ex quibus electra destillat.