$ 7

efficere potest, ut amnes ripis mirantibus in fontes suos redeant, freta concussa stent et stantia concutiantur; nubila pellit nubilaque inducit, ventos abigit et vocat, vipereas fauces verbis et carmine rumpit, vivaque saxa et silvas movit; tremescere montes et solum mugire, manesque exire sepulcris iubet, lunam trahit eiusque venenis Aurora pallet.

Met. VII. 218 curru a draconibus tracto provehitur. 350 pennatis serpentibus in auras abit.

391 vipereis pennis Ephyren contingit.

424 denique nebulis per carmina motis effugit

necem.

Vide etiam Hypsipylis litteras Jasoni de Medea H. VI. 85 sqq. Similiter Naso in Amorum libro T. El. VIII. 9—14 de potentia veneficae, nomine Dipsas, scribit:

Cum voluit, toto glomerantur nubila, caelo
cum voluit, puro fulget in orbe dies.
sanguine, si qua fides, stillantia sidera vidi;
purpureus Lunae sanguine vultus erat.

Hanc ego nocturnas versam volitare per umbras
suspicor et pluma corpus anile tegi.*)

§ 7. Deorum sub dicione et imperio natura est, nubes quidem omnibus oboedientes sunt.

*) Vide autem M. Fr. 37-42 quo Naso nihil iam sperat de Marsis cantibus, nihil de graminum vi:

Nec vos graminibus, nec misto credite succo.

Nec tentate nocens virus amantis equae.

Nec mediae Marsis finduntur cantibus angues
Nec credit in fontes unda sapina suos.
Et quamvis aliquis Temesaea removerit aera,
nunquam Luna suis excutietur equis.

Diana Met. V. 620-1 inicit super Arethusam nebulam. Met. XII. 32 oculis nubem obicit et Iphigeniam mutat supposita cerva.

Met. XV. 537 Cynthia densas obiecit nubes, ut Hippolytum servaret.

Apollo Met. XII. 598

Circe Met. XIV. 369

velatus nebula in agmen pervenit Troum.

Picum nebula velat ita ut eius comites

caecis limitibus vagentur eumque invenire non possint.

Juno Met. III. 273—4: .... fulvaque recondita nube limen adit Semeles.

Met. I. 609 quo Juppiter, ut liber ab arbitris Inachi filiam amplectatur, se Jonemque nebulis

velat, Iuno has nebulas recedere iubet.

Venus Met. XV. 804-6 Caesarem aetheria condere nube vult, qua prius Paris infesto Atridae erep

tus est et Aeneas Diomedis ensi.

Nephele F. III. 865 Hellen et Phrixum nubi condidit, ut eos a morte eriperet.

Ceres F. IV. 561 nubem trahit inque dracones transit et aligero tollitur axe.

Qua potestate etiam venefica celeberrima Medea abundat.

Met. VII. 424: effugit illa necem, nebulis per carmina.

motis.

Ultra Met. XIV. 542-3 deum genetrix:

intonuit dicente dea tonitrumque secuti

cum saliente graves ceciderunt grandine nimbi.

Met. III. 699-700 Liber carceris fores aperit et nullo

solvente catenae labuntur, quibus

Tyrrhenus Acoetes vinctus erat.

$ 8

Met. IV. 75 Neptunus longo tridente aspera saxa ferit et medio e saxo exilit ferus.

Met. VI. 80 Pallas cuspide sua terram percussit et cum bacis fetus edit canentis olivae.

Met. XIV. 48 poeta de Circe dicit:

ingreditur ferventes aestibus undas,

in quibus ut solita ponit vestigia terra

summaque decurrit pedibus super aequora siccis.

Huc pertinent etiam Met. VIII. 679—81, ubi Juppiter et Mercurius faciunt, ut crater totiens haustus repleat et vinum succreserat. et Met. XI. 306-8, quo Mercurius virga soporem movente Chiones os tangit et somno sopita dei vim patitur. Idem Met. I. 715:

firmat soporem

languida permulcens medicata lumina virga.

et Met. XV. 843, quo Venus media sede senatus in urbe Roma constitit nulli cernenda.

§ 8. Dii divinatione praediti sunt.

Proteus Met. XI. 250 Peleo dicit, quomodo Theti potiri possit.

F. I. 377-78 Aristaeo, quomodo apes nansciscatur

Met. XI. 221 sqq. Theti:

mater eris iuvenis, qui fortibus actis acta patris vincet, maiorque vocabitur illo. praescia est venturi leti Achillis

Thetis Met. XIII. 162

Apollo Met. I. 517-8:

.... per me quod eritque fuitque estque patet.

Met. X. 206-7: tempus et illud erit, quo se fortissi

mus heros

addat in hunc florem folioque legatur

eodem.

H. XXI. 232: fata canens deus.

F. II. 713 sortem dat.

F. VI. 425 non mentito ore reddidit hos sonos: si
deam servatis, servabitis urbem; imperium

illa secum transfert.

Aurora Met. VII. 712 de se ipsa mentem eius providam esse

dicit.

Diana Met. III. 191 addidit haec cladis praenuntia verba futurae.
Themis Met. IX. 403 sqq. venturi praescia est.

Met. I. 321: fatidicamque Themin, quae tunc oracla

tenebat.

Hercules Met. XV. 17: . aevo nepotum

hic locus erit.

§ 9. Divinationem dei dono dant etiam hominibus ut § 9 benevolentiam et favorem.

Tiresias Met. III. 336-8: . . . . pro lumine redempto

scire futura dedit [Juppiter]

348 Narcissi fatum praedicit, idem

517 Penthei.

Sibyllae nymphae Met. XIV. 106 Apollo vaticinationem tribuit. Carmenta F. I. 474 ab Apolline divinationem impetrat.

509-537 magnitudinem Romae et gentis Juliae splendorem praedicit.

F. VI. 535 Inoni fata venientia atque eius filio canit. Ignotum est, quis superum mortalibus vaticinationem dederit; solum divinatione eos re vera praeditos esse scimus. Mutata (Leucothea) F. VI. 563 consuli Rutilio cladem praedicit. Mopsus Met. XII. 455—6, ut ait Nestor, futura cecinit. Helenus Met. XV. 439 Priami filius, Aeneae praedixit Romae

magnitudinem, etiam

Fabricius, De diis fato Joveque.

2

§ 10

Met. XIII. 722 cuncta fideli monitu praedixerat. Tages Met. XV. 557: oraque venturis aperire recentia fatis indigenae dixere Tagen, qui primus Etruscam

edocuit gentem casus aperire futuros.

Cassandra H. V. 115 sqq. Oenonae futura canit.

Manto Met. VI. 157: nam sata Tiresia venturi praescia Manto. Telemus Eurymides Met. XIII. 770 sqq. Polyphemo praedicit eius unum in fronte media lumen

ab Ulisse rapi. Idem Ibis 270. Ocyrrhoe Met. II. 639 Chironis centauri filia fatorum arcana

canit.

Calchas Met. XII. 18-21 et 27-9 Thestoris filius sanguine virgineo placata Dianae ira Troiam

casuram.

Astylus Met. XII. 309: Nec fuge, ad Herculeos, inquit, serva

beris arcus.

Titania Met. XIV. 438: Ancipitesque vias et iter Titania vastum dixerat et saevi restare pericula ponti.

Quibus locis adde etiam Met. I. 268: fata canet vates.

Met. IV. 8, quo sacerdos quidam

saevam laesi fore numinis iram

vaticinatus erat.

et vates quidam, cui Priamus coniugis suae visa refert, H.XVI. 49 canit arsurum Paridis igni Ilion.

§ 10. Sed non sunt in hoc omnia. Oceanus et Thetis Met. XIII. 949 sqq. Glauco quod mortale est afferunt eumque deum maris faciunt. Idem Neptunus Met. IV, 519 sqq., qui Veneris precibus commotus Inonem et Milecertum, hanc Leucothea nomine, illum Palaemon deis suis aquarum addit. Posteriore ex loco cognoscitur eam vim atque potestatem non omnibus diis communem esse, quod ni ita se haberet, Venus a Neptuno non petiisset, ut carissimos suos in deorum