Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

40

Lubricaque inmotas testa premebat aquas.
Nec vidisse sat est; durum calcavimus aequor,
Undaque non udo sub pede summa fuit.

Si tibi tale fretum quondam, Leandre, fuisset,
Non foret angustae mors tua crimen aquae.
Tum neque se pandi possunt delphines in auras
Tollere; conantes dura coërcet hiems.

45 Et quamvis boreas iactatis insonet alis,
Fluctus in obsesso gurgite nullus erit;
Inclusaequae gelu stabunt in marmore puppes,
Nec poterit rigidas findere remus aquas.
Vidimus in glacie pisces haerere ligatos,
50 Sed pars ex illis tunc quoque viva fuit.
Sive igitur nimii boreae vis saeva marinas,
Sive redundatas flumine cogit aquas,
Protinus, aequato siccis aquilonibus Histro,
Invehitur celeri barbarus hostis equo,
55 Hostis equo pollens longeque volante sagitta
Vicinam late depopulatur humum.

Diffugiunt alii, nullisque tuentibus agros
Incustoditae diripiuntur opes,

Ruris opes parvae, pecus et stridentia plaustra

60 Et quas divitias incola pauper habet.

Pars agitur vinctis post tergum capta lacertis,
Respiciens frustra rura laremque suum,

Pars cadit hamatis misere confixa sagittis:
Nam volucri ferro tinctile virus inest.

65 Quae nequeunt secum ferre aut abducere, perdunt,
Et cremat insontes hostica flamma casas.
Tunc quoque, cum pax est, trepidant formidine belli,
Nec quisquam presso vomere sulcat humum.

38. testa] die Eisdecke.

43. pandi] nom. plur. (nicht infin. pass.) bezieht sich auf den gewölbten Rücken der Delphine.

44. dura hiems] durch Metonymie = das Eis.

46. obsesso] nämlich vom Eise. 47. marmore] das Meer ist gleichsam zu Stein erstarrt.

52. redundatas] überströmend.

53. aequato] eben gemacht, weil er keine Wellen mehr schlägt.

59. stridentia] knirschend (in dem festgefrorenen Schnee).

61. pars] entspricht anstatt alii dem alii in V. 57. capta] verbinde prädikativ mit agitur.

63. hamatis] mit Widerhaken versehen.

70

Aut videt aut metuit locus hic, quem non videt, hostem;
Cessat iners rigido terra relicta situ.

Non hic pampinea dulcis latet uva sub umbra,

Nec cumulant altos fervida musta lacus.
Poma negat regio. nec haberet Acontius, in quo
Scriberet hic dominae verba legenda suae.

75 Aspiceres nudos sine fronde, sine arbore campos:
Heu loca felici non adeunda viro!

Ergo tam late pateat cum maximus orbis,
Haec est in poenam terra reperta meam.

No. 43 (tr. III 12).

Der Lenz ist da! Wie schön muß es jetzt in Rom sein!
Frigora iam zephyri minuunt, annoque peracto
Longior intepuit visa Tomitis hiems,
Inpositamque sibi qui non bene pertulit Hellen,
Tempora nocturnis aequa diurna facit.

5 Iam violas puerique legunt hilaresque puellae,
Rustica quas nullo terra serente vehit;
Prataque pubescunt variorum flore colorum,
Indocilique loquax gutture vernat avis;
Utque malae matris crimen deponat, hirundo
10 Sub trabibus cunas tectaque parva facit;
Herbaque, quae latuit Cerealibus obruta sulcis,
Exit et expandit môlle cacumen humo;
Quoque loco est vitis, de palmite gemma movetur:
Nam procul a Getico litore vitis abest;

15 Quoque loco est arbor, turgescit in arbore ramus:
Nam procul a Geticis finibus arbor abest.

72. lacus] gemeint sind die großen Kufen oder auch wohl Erdzisternen, in denen man den gekelterten Wein aufbewahrte. Vgl. Xenoph. anab. IV 2,22: καὶ γὰρ οἶνος πολὺς ἦν, ὥστε ἐν λάκκοις κονιατοῖς εἶχον.

73. poma] Obst.

No. 43. 2. longior visa] der uns allzu lang vorkam.

3. Wenn die Sonne in das Zeichen des Widders tritt, beginnt der Frühling.

8. indocili] ungeschult.

9. Tereus, der König von Daulis, stellte der Philomela, der Schwester seiner Gattin Prokne, nach. Um sich zu rächen, tötete Prokne mit Hilfe der Philomela ihren Sohn Itys (Itylus), den sie dem Tereus geboren hatte. Darauf wurden sie alle verwandelt, Tereus in einen Wiedehopf, Prokne in eine Schwalbe, Philomela in eine Nachtigall.

20

Otia nunc istic, iunctisque ex ordine ludis

Cedunt verbosi garrula bella fori.

Usus equi nunc est, levibus nunc luditur armis,
Nunc pila, nunc celeri volvitur orbe trochus,
Nunc, ubi perfusa est oleo labente, iuventus

Defessos artus Virgine tinguit aqua.

Scaena viget, studiisque favor distantibus ardet,
Proque tribus resonant terna theatra foris.
25 O quater, o quotiens non est numerare, beatum,
Non interdicta cui licet Urbe frui!

At mihi sentitur nix verno sole soluta,

Quaeque lacu duro non fodiuntur aquae;

Nec mare concrescit glacie, nec ut ante, per Histrum
30 Stridula Sauromates plaustra bubulcus agit.

Incipient aliquae tamen huc adnare carinae,
Hospitaque in Ponti litore puppis erit:

Sedulus occurram nautae, dictaque salute,
Quid veniat, quaeram, quisve quibusve locis.
35 Ille quidem mirum ni de regione propinqua
Non nisi vicinas tutus ararit aquas.

40

Rarus ab Italia tantum mare navita transit,
Litora rarus in haec portubus orba venit.
Sive tamen Graeca scierit, sive ille Latina

Voce loqui, certe gratior usus erit.

Fas quoque ab ore freti longaeque Propontidos undis
Huc aliquem certo vela dedisse noto -

17. istic] eigentlich quo loco arbores vitesque sunt, gemeint ist aber natürlich Rom. iunctis ex ordine festis] einer Reihe von Festen; z. B. das der Ceres (12.-19. April), der Hirtengöttin Pales (21. April), das Weinfest (die Vinalia, am 23. April); das Florafest (vom 28. April an) und andere mehr.

19. Ovid meint die Spiele und Übungen der Knaben und Jünglinge auf dem Marsfelde.

22. S. das Namenverzeichnis unter Virgo.

23. favor] des Publikums.

erhitzt sich.

ardet]

24. Gemeint sind die Theater des

[blocks in formation]

Quisquis is est, memori rumorem voce referre
Et fieri famae parsque gradusque potest.
45 Is, precor, auditos possit narrare triumphos
Caesaris et Latio reddita vota Iovi,

Teque, rebellatrix, tandem, Germania, magni
Triste caput pedibus supposuisse ducis.
Haec mihi qui referet, quae non vidisse dolebo,
50 Ille meae domui protinus hospes erit.

10

Ei mihi! iamne domus Scythico Nasonis in orbe est,
Iamque suum mihi dat pro lare poena locum?
Di facite, ut Caesar non hic penetrale domumque,
Hospitium poenae sed velit esse meae!

No. 44 (tr. III 13).

Des Dichters Geburtstag in Tomi.

Ecce supervacuus quid enim fuit utile gigni?
Ad sua Natalis tempora noster adest.
Dure, quid ad miseros veniebas exulis annos?
Debueras illis inposuisse modum.

5 Si tibi cura mei, vel si pudor ullus inesset,
Non ultra patriam me sequerere meam,
Quoque loco primum tibi sum male cognitus infans,
Illo temptasses ultimus esse mihi,

Inque relinquendo, quod idem fecere sodales,

Tu quoque dixisses tristis in Urbe vale.

Quid tibi cum Ponto? num te quoque Caesaris ira
Extremam gelidi misit in orbis humum?

Scilicet expectas solitum tibi moris honorem,
Pendeat ex umeris vestis ut alba meis,

44. gradus] durch die, welche es verbreiten, schreitet ein Gerücht weiter fort.

46. Caesaris] des Prinzen (Tiberius). Die Niederlage in saltu Teutoburgiensi harrte noch ihrer Sühne.

49. vidisse] nämlich den Triumph, den man in Rom gefeiert hat, wenn des Dichters Wünsche und Voraussetzungen erfüllt sind.

52. pro lare] als bleibenden Wohnsitz im Gegensatz zu der im letzten Distichon ausgesprochenen Hoffnung, wenigstens in eine bessere Gegend versetzt zu werden.

No. 44. 2. ad sua tempora] zu seiner Zeit (d. h. eben am Geburtstage) stellt sich der Genius meiner Geburt ein. 5. pudor] Rücksicht.

10. vale] vgl. zu No. 38, 88.

15 Fumida cingatur florentibus ara coronis,
Micaque sollemni turis in igne sonet,
Libaque dem proprie genitale notantia tempus,
Concipiamque bonas ore favente preces?

20

Non ita sum positus, nec sunt ea tempora nobis,
Adventu possim laetus ut esse tuo.

Funeris ara mihi, ferali cincta cupressu,

Convenit et structis flamma parata rogis.
Nec dare tura libet nil exorantia divos,

In tantis subeunt nec bona verba malis.
25 Si tamen est aliquid nobis hac luce petendum,
In loca ne redeas amplius ista, precor,

Dum me terrarum pars paene novissima, Pontus,
Euxinus falso nomine dictus, habet.

No. 45 (tr. IV 1).

Die Musen als Trösterinnen im Unglück.

Siqua meis fuerint, ut erunt, vitiosa libellis,
Excusata suo tempore, lector, habe.

Exul eram, requiesque mihi, non fama petita est,
Mens intenta suis ne foret usque malis.

5 Hoc est, cur cantet vinctus quoque compede fossor,
Indocili numero cum grave mollit opus.
Cantat et innitens limosae pronus harenae,
Adverso tardam qui trahit amne ratem;
Quique refert pariter lentos ad pectora remos,
10 In numerum pulsa bracchia iactat aqua.
Fessus ut incubuit baculo, saxove resedit

Pastor, arundineo carmine mulcet oves.

Cantantis pariter, pariter data pensa trahentis

16. sonet] knistern.

17. proprie] ausdrücklich, verbinde mit notantia. Über den Opferkuchen am Geburtstag vgl. No. 1, 12.

26. amplius] noch einmal.

28. falso nomine] denn für Ovid ist er ἄξενος.

No. 45. 3. fama] Ruhm. 4. usque]

= semper.

6. numero] Rhythmus, Lied. 7. pronus] den Kopf gesenkt. 8. adverso amne] stromaufwärts; eigentlich? tardam] ziehe im Deutschen zu trahit.

10. in numerum bracchia iactat] er bewegt die Arme rhythmisch.

13. pensa] eigtl. die den Sklaven als Tagesarbeit zugewogene Wolle.

« ZurückWeiter »