Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Pampineis agitat velatam frondibus hastam ;
Quem circa tigres simulacraque inania lyncum
Pictarumque jacent fera corpora pantherarum.
Exsiluere viri; sive hoc insania fecit,

Sive timor; primusque Medon nigrescere pinnis
Corpore depresso, et spinae curvamina flecti
Incipit. Huic Lycabas 'In quae miracula' dixit
'Verteris?' et lati rictus et panda loquenti
Naris erat, squamamque cutis durata trahebat.
At Libys, obstantes dum vult obvertere remos,
In spatium resilire manus breve vidit, et illas
Jam non esse manus, jam pinnas posse vocari.
Alter, ad intortos cupiens dare brachia funes,
Brachia non habuit, truncoque repandus in undas
Corpore desiluit; falcata novissima cauda est,
Qualia dimidiae sinuantur cornua lunae.
Undique dant saltus, multaque adspergine rorant,
Emerguntque iterum redeuntque sub aequora rursus,
Inque chori ludunt speciem lascivaque jactant
Corpora, et acceptum patulis mare naribus efflant.
De modo viginti-tot enim ratis illa ferebat-
Restabam solus. Pavidum gelidumque trementi
Corpore, vixque meum firmat deus, 'Excute' dicens
Corde metum, Diamque tene !' Delatus in illam
Accessi sacris Baccheaque festa frequento."

670

675

680

685

690

aut ut variis solet uva racemis Ducere purpureum, nondum matura, colorem. Trist. iv. 6, 9: Tempus ut extentis tumeat facit uva racemis. -667. Pampineis-velatam frondibus hastam. Description of the Thyrsus. -668. Simulacra inania refers to the other wild beasts as much as to the lynces. It is only phantoms that appear to the sailors, but phantoms of those animals which are always in the train of Bacchus.-669. Pictarum, spotted.-670. Insania, furor a Baccho concitus, a kind of intoxication.-671. Nigrescere pinnis-Incipit; that is, nigras pinnas accipere incipit.-672. Spinae curvamina flecti, curvam spinam accipere. -673. Miracula, as sometimes monstra, for mira species.-676. Obstantes-remos, the hindering oars; because they are entwined with ivy, they even obstruct the motion of the ship.-680. Truncoque repandus-Corpore, crooked in his maimed body; that is, with crooked and maimed body.-681. Novissima cauda, extrema pars caudae. Falcata-sinuantur. Falcari and sinuari; that is, curvari in modum falcis, sinus.-689. Meum, mei compotem, in possession of my senses.-690. Diamque. Dia, an old name for Naxos. Tene, hold for. Similarly ii. 140: Inter utrumque tene.

PENTHEUS.

'PRAEBUIMUS longis' Pentheus 'ambagibus aures
Inquit, ut ira mora vires absumere posset.
Praecipitem famuli rapite hunc, cruciataque diris
Corpora tormentis Stygiae demittite nocti!'
Protinus abstractus solidis Tyrrhenus Acoetes
Clauditur in tectis; et dum crudelia jussae
Instrumenta necis ferrumque ignisque parantur,
Sponte sua patuisse fores, lapsasque lacertis
Sponte sua fama est nullo solvente catenas.
Perstat Echionides; nec jam jubet ire, sed ipse
Vadit, ubi festus facienda ad sacra Cithaeron
Cantibus et clara bacchantum voce sonabat.
Ut fremit acer equus, cum bellicus aere canoro
Signa dedit tubicen, pugnaeque assumit amorem,
Penthea sic ictus longis ululatibus aether
Movit, et audito clamore recanduit ira.

Monte fere medio est, cingentibus ultima silvis,
Purus ab arboribus, spectabilis undique campus.
Hic oculis illum cernentem sacra profanis
Prima videt, prima est insano concita motu,
Prima suum misso violavit Penthea thyrso
Mater: 'Io, geminae' clamavit 'adeste sorores:
Ille aper, in nostris errat qui maximus agris,
Ille mihi feriendus aper.' Ruit omnis in unum

695

700

705

710

715

693. Vires absumere posset, sc. suas. Absumere, waste, spend; a poetical use of the word.-694. Praecipitem. Instead of the adverb of manner characterising the action, we have here the adjective attributed to the person, which takes place also with adverbs of time, and sometimes of place, as above, v. 640.-695. Demittite nocti, poetical construction for ad noctem.-696. Solidis-in tectis, in carcere bene munito.-701. Perstat Echionides, Pentheus, the son of Echion, persists in his resolution.-702. Cithaeron, the mountain in Boeotia where in particular the orgies of Bacchus were celebrated every third year, whence they are called trieterica.-706. Longis, long continued.-708. Ultima, sc. campi.-710. Oculis cernentem sacra profanis. Only the initiated were allowed to behold the orgies.-713. Geminae sorores. Ino and Autonoë.-714. Errat qui maximus agris. In Greek and Latin poetry the epithet which belongs to the substantive is often

Turba furens; cunctae coëunt trepidumque sequuntur,
Jam trepidum, jam verba minus violenta loquentem,
Jam se damnantem, jam se peccasse fatentem.
Saucius ille tamen, ' Fer opem, matertera' dixit
'Autonoë: moveant animos Actaeonis umbrae!"
Illa, quid Actaeon, nescit, dextramque precantis
Abstulit; Inoo lacerata est altera raptu.
Non habet infelix quae matri brachia tendat;
Trunca sed ostendens disjectis corpora membris
Adspice, mater!' ait.
Visis ululavit Agave,

[ocr errors]

720

725

Collaque jactavit movitque per aëra crinem,

Avulsumque caput digitis complexa cruentis

Clamat 'lo comites, opus haec victoria nostrum est!'
Non citius frondes autumno frigore tactas

Jamque male haerentes alta rapit arbore ventus,

730

Quam sunt membra viri manibus direpta nefandis.
Talibus exemplis monitae nova sacra frequentant,
Turaque dant sanctasque colunt Ismenides aras.

joined to the relative.-717. Jam trepidum. Jam is repeated with emphasis: one could scarcely believe that Pentheus would tremble, but now even he trembles, now he lowers his tone.-720. Actaeonis umbrae. Actaeon, the son of Autonoë, was changed by Diana into a stag, and torn to pieces by his own dogs.-722. Inoo raptu, by a sudden blow from Ino. -726. Collaque jactavit-crinem. The Bacchantes were always represented in ancient art with the head thrown back, and with streaming hair.-729. Autumno frigore tactas. Autumnus is here an adjective. Tangere is used of all the different influences of the weather; for example, of lightning.-730. Male haerentes, vix haerentes. -733. Ismenides, the Theban women, from the river Ismenus at Thebes.

[graphic]

METAMORPH. LIB. IV.

PYRAMUS ET THISBE.

PYRAMUS et Thisbe, juvenum pulcherrimus alter,
Altera, quas Oriens habuit, praelata puellis,
Contiguas tenuere domos, ubi dicitur altam
Coctilibus muris cinxisse Semiramis urbem.
Notitiam primosque gradus vicinia fecit,

Tempore crevit amor: taedae quoque jure coissent;
Sed vetuere patres. Quod non potuere vetare,
Ex aequo captis ardebant mentibus ambo.
Conscius omnis abest: nutu signisque loquuntur;
Quoque magis tegitur, tectus magis aestuat ignis.
Fissus erat tenui rima, quam duxerat olim,
Cum fieret, paries domui communis utrique :
Id vitium nulli per saecula longa notatum-
Quid non sentit amor ?—primi vidistis amantes,
Et vocis fecistis iter, tutaeque per illud
Murmure blanditiae minimo transire solebant.
Saepe, ut constiterant hinc Thisbe, Pyramus illinc,
Inque vices fuerat captatus anhelitus oris,

'Invide' dicebant 'paries, quid amantibus obstas ?

55

60

65

70

57. Altam--urbem. The story of the foundation of Babylon by Semiramis is well known. The walls were built of bricks, because there are no quarries in the wide plain of Babylonia.-59. Gradus, sc. amoris. 60. Taedae jure. Pine torches were carried before the newly-married wife on her way to the house of the bridegroom; hence taeda for taeda jugalis, marriage.-62. Ex aequo, pariter, in an equal degree.— 64. Quoque magis tegitur magis, a kind of anacoluthon. Properly, eo magis aestuat ignis should follow. Instead of this the poet repeats the verb of the first clause, and drops the comparison.-65. Rima quam duxerat. Rimam ducere or agere in the intransitive sense, to open in a chink. 67. Nulli notatum, a nullo notatum. A singular use of nulli for nemini. In general nullus is used for nemo only in the genitive and

Quantum erat, ut sineres nos toto corpore jungi;
Aut hoc si nimium, vel ad oscula danda pateres !
Nec sumus ingrati: tibi nos debere fatemur,
Quod datus est verbis ad amicas transitus aures.'
Talia diversa nequicquam sede locuti,
Sub noctem dixere vale, partique dedere
Oscula quisque suae, non pervenientia contra.
Postera nocturnos Aurora removerat ignes,
Solque pruinosas radiis siccaverat herbas :

75

80

Ad solitum coiere locum. Tum murmure parvo

Multa prius questi, statuunt, ut nocte silenti

Fallere custodes foribusque excedere tentent,

85

Cumque domo exierint, urbis quoque claustra relinquant; Neve sit errandum lato spatiantibus arvo,

Conveniant ad busta Nini, lateantque sub umbra

90

Arboris: arbor ibi, niveis uberrima pomis,
Ardua morus erat, gelido contermina fonti.
Pacta placent, et lux, tarde discedere visa,
Praecipitatur aquis, et aquis nox surgit ab isdem.
Callida per tenebras versato cardine Thisbe
Egreditur fallitque suos, adopertaque vultum
Pervenit ad tumulum, dictaque sub arbore sedit.
Audacem faciebat amor. Venit ecce recenti
Caede leaena boum spumantes oblita rictus,
Depositura sitim vicini fontis in unda;
Quam procul ad lunae radios Babylonia Thisbe
Vidit; et obscurum timido pede fugit in antrum,

95

100

ablative.-74. Quantum erat? how much would it be? would it be much? -79. Dedere quisque. The plural of the verb, because the idea contained in quisque is plural.-81. Nocturnos ignes, stellas.-85. Custodes, those under whose charge they stood; in particular, their parents. Compare v. 94.-88. Busta, originally the place where a corpse was burned; here in the most general sense, a tomb. The tomb of Ninus, which Semiramis had built, was of great size and magnificence. Sub ambra Arboris. As the interview was to take place in the night, the expression must not be taken in too strict a sense.-91. Lux, Sol. The ancients supposed that at night the sun sank in the sea.-92. Praecipitatur is not: suddenly plunges, but sinks gradually, as is plain from the epithet tarde. Praecipitatur aquis, the dative. Nox surgit. So Virgil, Aen. ii. 250: Et ruit Oceano Nox.-95. Pervenit-sedit. The present and the perfect; as above, ii. 311, iii. 572. The present is chosen as the more lively mode of expression.-97. Spumantes oblita rictus, the accusative rictus is of the same kind as v. 94: adopertaque vultum ;

« ZurückWeiter »