Aspicit errantem, nec credere sustinet Annam 140

Esse: quid in Latios illa veniret agros ?
Dum secum Aeneas, “Anna est !”exclamat Achates.

Ad nomen vultus sustulit illa suos.
Quo fugiat ? quid agat? quos terrae quaerat hiatus? p 141,1x.

Ante oculos miserae fata sororis erant.
Sensit, et adloquitur trepidam Cythereïus heros :
90 Flet tamen admonitu motus, Elissa, tui. 111
“ Anna, per hanc iuro, quam quondam audire

Tellurem fato prosperiore dari, solebas
Perque deos comites, hac nuper sede locatos,

Saepe meas illos increpuisse moras.
Nec timui de morte tamen: metus afuit iste.
Hei mihi! credibili fortior illa fuit.

124 Ne refer: aspexi non illo pectore digna

119 Vulnera, Tartareas ausus adire domos. At tu, seú ratio te nostris appulit oris,

106 a 100 Sive deus, regni coinmoda carpe mei. Multa tibi memores, nil non debemus Elissae. 106 3

Nomine grata tuo, grata sororis, eris.”
Talia dicenti... neque enim spes altera restat...

Credidit, errores exposuitque suos.

111

Aeneas then brings her to his home, and commends her to Lavinia's care, after first telling her story ; but Lavinia only sees cause for jealousy and suspicion in the presence of the favoured stranger.

p. 142 2.

Utque domum intravit Tyrios induta paratus, 100

Incipit Aeneas... cetera turba silet... “ Hanc tibi cur tradam, pia causa, Lavinia coniunx, 149

Est mihi : consunipsi naufragus huius opes. 107 6
Orta Tyro est, regnum Libyca possedit in ora : 123
110 Quam precor ut carae more sororis ames.”
Omnia promittit, falsumque Lavinia vulnus

Mente premit tacita, dissimulatque fremens.
Donaque quum videat praeter sua lumina ferri

Multa palam, mitti clam quoque multa putat.
Non habet exactum, quid agat: furialiter odit,

Et parat insidias, et cupit ulta mori.

111

Anna is warned of her danger by a dream, and flees from the house. She comes to the Numicius on her way, and is absorbed in his stream. Nox erat: ante torum visa est adstare sororis 140 4 Squalenti Dido sanguinolenta coma,

115 Et “Fuge, ne dubita, maestum fuge” dicere "tec120 Sub verbum querulas impulit aura fores. [tum." Exsilit, et velox humili super arva fenestra 123

Se iacit : audacem fecerat ipse timor.
Quaque metu rapitur, tunica velata recincta
Currit, ut auditis territa dama lupis.

125 Corniger hanc cupidis rapuisse Numicius undis

Creditur, et stagnis occuluisse suis.
Sidonis interea magno clamore per agros
Quaeritur: apparent signa notaeque pedum.

I. 148.
Ventum erat ad ripas : inerant vestigia ripis...

1107 b 130 Sustinuit tacitas conscius amnis aquas... Ipsa loqui visa est “Placidi sum nympha Numici :

Amne perenne latens Anna Perenna vocor.” There are, however, other stories to account for this festival and the name of its deity. According to one, this Anna was an old baker woman, who supported the plebs during the secession to the Mons Sacer, and who was honoured on their return with a memorial statue. Cannum: Sunt quibus haec Luna est, quia mensibus impleat 152 III

Pars Themin, Inachiam pars putat esse bovem.
Invenies, qui te nymphen Atlantida dicant,

150 Teque Iovi primos, Anna, dedisse cibos. 104 Haec quoque, quam referam, nostras pervenit ad

Fama: nec a veri dissidet illa fide. [aures
Plebs vetus et nullis etiamtunc tuta tribunis
140 Fugit, et in Sacri vertice montis erat.
Iam quoque, quem secum tulerant, defecerat illos
Victus et humanis usibus apta Ceres.

106 1 Orta suburbanis quaedam fuit Anna Bovillis, 121 B Pauper, sed mundae sedulitatis anus.

128 Illa, levi mitra canos redimita capillos,

Fingebat tremula rustica liba manu :
Atque ita per populum fumantia mane solebat

Dividere : haec populo copia grata fuit. Pace domi facta signum posuere perenne, 150 Quod sibi defectis illa tulisset opem.

100

55

XVII.

ROME'S FOUNDING.

Hail ! foster-child of the wondrous nurse!
Hail ! son of the wondrous sire!

MACAULAY, PROPHECY OF CAPys.

ARGUMENT.

ROMULUS and Remus are miraculously born. They make themselves a

name among the people, restore their grandfather to his throne, and found a city on the Palatine. Ihile it is building, Remus' haste

leads to his death.—(FASTI, III. II foll. ; IV. 811 foll.) With this should be compared the fuller narrative in Live i. 3—7.

Silvia, daughter of Numitor, a Vestal virgin, falls asleep by the river side. Mars sees her, and loves her. Silvia Vestalis (quid enim vetat inde moveri ?)

Sacra lavaturas mane petebat aquas.
Ventum erat ad molli declivem tramite ripam: p. 148

Ponitur e summa fictilis urna coma.
Fessa resedit humi, ventosque accepit aperto 121 B.6

Pectore, turbatas restituitque comas.
Dum sedet, umbrosae salices volucresque canorae 153 2

Fecerunt somnos et leve murmur aquae.
Blanda quies furtim victis obrepsit ocellis,

106 a 10 Et cadit a mento languida facta manus. Mars videt hanc, visamque cupit, potiturque 119 Et sua divina furta fefellit ope.

[cupita.

She wakes and tells her dream, a presage of its consequences. Languida consurgit, nec scit cur languida surgat, 149 Et peragit tales arbore nixa sonos :

112 “ Utile sit faustumque, precor, quod imagine somni

Vidimus : an somno clarius illud erat ?
Ignibus Iliacis aderam, quum lapsa capillis 107 6

Decidit ante sacros lanea vitta focos.

1416

20

112

Inde duae pariter, visu mirabile, palmae

Surgunt: ex illis altera maior erat,
Et gravibus ramis totum protexerat orbem,

Contigeratque sua sidera summa coma.
Ecce meus ferrum patruus molitur in illas.

Terreor admonitu, corque timore micat.
Martia, picus, avis gemino pro stipite pugnant

Et lupa: tuta per hos utraque palma fuit."
Dixerat, et plenam non firmis viribus urnam

Sustulit: implerat, dum sua visa refert.

111

153 2

30

106 a

The twins are born. Amulius exposes them in the Tiber.
Silvia fit mater: Vestae simulacra feruntur

Virgineas oculis opposuisse manus.
Ara deae certe tremuit, pariente ministra,

145
Et subiit cineres territa flamma suos.
Hoc ubi cognovit contemptor Amulius aequi,... 132
Nam raptas fratri victor habebat opes...

107 Amne iubet mergi geminos. Scelus unda refugit;

In sicca pueri destituuntur humo.
Lacte quis infantes nescit crevisse ferino, 119

Et picum expositis saepe tulisse cibos?

119

The youths, conscious of their origin, take their place as leaders of their fellows, and restore Numitor. Martia ter senos proles adoleverat annos;

102 40 Et suberat flavae jam nova barba comae. 1076 Omnibus agricolis armentorumque magistris

Iliadae fratres jura petita dabant.
Saepe domum veniunt praedonum sanguine laeti: 101. 111

Et redigunt actos in sua rura boves.
Ut genus audierunt, animos pater editus auget;

Et pudet in paucis nomen habere casis:
Romuleoque cadit trajectus Amulius ense;

Regnaque longaevo restituuntur avo.-

106 1

They determine to found a city, and settle the question whose name it is to bear by an appeal to augury. The city is founded by Romulus with prayers, and under good omens.

Contrahere agrestes et moenia ponere utrique 50 Convenit: ambigitur, moenia ponat uter. 149

“Nil opus est” dixit “ certamine” Romulus “ullo: 119

Magna fides avium est: experiamur aves."
Res placet: alter adit nemorosi saxa Palati,

Alter Aventinum mane cacumen init.
Sex Remus, hic volucres bis sex videt ordine: pacto 114

Statur, et arbitrium Romulus urbis habet. P. 148
Apta dies legitur, qua moenia signet aratro. 150

Sacra Palis suberant: inde movetur opus.

Fossa fit ad solidum: fruges iaciuntur in ima, , 60 Et de vicino terra petita solo. Fossa repletur humo, plenaeque imponitur ara,

106 a Et novus accenso fungitur igne focus.

119 a Inde premens stivam designat moenia sulco : 112

Alba iugum niveo cum bove vacca tulit.
Vox fuit haec regis: “Condenti, Iuppiter, urbem 107 6

Et genitor Mavors Vestaque mater, ades!
Quosque pium est adhibere deos, advertite cuncti!

Auspicibus vobis hoc mihi surgat opus. 125 a Longa sit huic aetas dominaeque potentia terrae, 107c 70 Sitque sub hac oriens occiduusque dies.'

Ille precabatur: tonitru dedit omina laevo

Iuppiter, et laevo fulmina missa polo.

The building proceeds. Romulus gives strict orders that none shall cross the enclosure which he has formed, on pain of death. Remus, in ignorance, jumps in scorn over the low walls, and is slain by Celer. Romulus' grief. Augurio laeti iaciunt fundamina cives,

111
Et novus exiguo tempore murus erat.
Hoc Celer urget opus, quem Romulus ipse vocarat,

“Sint" que, “ Celer, curae” dixerat “ista tuae. 108 Neve quis aut muros, aut factam vomere fossam

Transeat, audentem talia dede neci.” Quod Remus ignorans humiles contemnere muros 80 Coepit, et “His populus" dicere “tutus erit?”