114

125

83

Este bonis avibus visi natoque mihique;

Ripaque felici tacta sit ista pede!
Fallor? an hi fient ingentia moenia colles ?

Juraque ab hac terra caetera terra petet ?
Montibus his olim totus promittitur orbis ; 106

Quis tantum fati credat habere locum ?

Et jam Dardaniae tangent haec littora pinus; 60 Hic quoque causa novi femina Martis erit.

Victa tamen vinces, eversaque Troja resurges.

Obruet hostiles ista ruina domos.
Jam pius Aeneas sacra, et, sacra altera, patrem

Afferet: Iliacos excipe, Vesta, deos.
Tempus erit, quum vos orbemque tuebitur idem:

Et fient ipso sacra colente deo:
Et penes Augustos patriae tutela manebit.

Hanc fas imperii fraena tenere domum."
Talibus ut dictis nostros descendit in annos, 152 II.I

Substitit in medios praescia lingua sonos.
Puppibus egressus Latia stetit exul in herba, 123

Felix, exilium cui locus ille fuit !
Nec mora longa fuit; stabant nova tecta, nec alter

Montibus Ausoniis Arcade major erat. 124
Hercules visits Evander on his way from Spain, and loses some of
Geryon's cattle. Description of Cacus, the thief.
Ecce boves illuc Erytheïdas applicat heros

Emensus longi claviger orbis iter.
Dumque huic hospitium domus est Tegeaea, 107

Incustoditae laeta per arva boves. vagantur
Mane erat : excussus somno Tirynthius actor
80 De numero tauros sentit abesse duos.
Nulla videt quaerens taciti vestigia furti;

Traxerat aversos Cacus in antra feros,
Cacus, Aventinae timor atque infamia silvae, 90

Non leve finitimis hospitibusque malum.
Dira viro facies, vires pro corpore, corpus

Grande: pater monstri Mulciber huius erat.
Proque domo longis spelunca recessibus ingens,

Abdita, vix ipsis invenienda feris.
Ora super postes affixaque brachia pendent,
90 Squalidaque humanis ossibus albet humus. 111

107 d

115

As Hercules is going away he hears the lowing of the stolen cattle, and traces them to Cacus' cave. He forces his way in, and kills the robber. Servata male parte boum Jove natus abibat; 123

Mugitum rauco furta dedere sono.
Accipio revocamen, ait; vocemque secutus,

Impia per silvas ultor ad antra venit.
Ille aditum fracti praestruxerat obice montis:

Vix juga movissent quinque bis illud onus :
Nititur hic humeris (coelum quoque sederat illis,) 112

Et vastum motu collabefactat onus : [ipsum. Quod simul evulsum est, fragor aethera terruit 100 Ictaque subsedit pondere molis humus.

111
Prima movet Cacus collata praelia dextra;
Remque ferox saxis stipitibusque gerit.

112
Quis ubi nil agitur, patrias male fortis ad artes

Confugit, et flammas ore sonante vomit.
Quas quoties proflat, spirare Typhoëa credas, 0.141,ix.

Et rapidum Aetnaeo fulgur ab igne jaci.
Occupat Alcides: adductaque clava trinodis

Ter quater adversi sedit in ore viri.

Ille cadit, mixtosque vomit cum sanguine fumos; 110 Et lato moriens pectore plangit humum,

125

The foundation of Hercules' altar.
Immolat ex illis taurum tibi, Iuppiter, unum

Victor, et Euandrum ruricolasque vocat.
Constituitque sibi, quae Maxima dicitur, aram,

Hic ubi pars Urbis de bove nomen habet.
Nec tacet Euandri mater, prope tempus adesse,

Hercule quo tellus sit satis usa suo.
At felix vates, ut dis gratissima vixit,

Possidet hunc Iani sic dea mense diem.

XVI

ANNA PERENNA.

And might not Anna tarry near

Her Dido's dying bed ?
You should have bid me share your doom :
One pang had borne us to the tomb,

One hour the twain had sped.-CONINGTONS AENEID.

ARGUMENT.

ANNA, sister of Dido, after her sister's death, is driven from her home, and finds a refuge in Malta. Owing to Pygmalion's threats, she is soon again a wanderer, and is cast on the shores of Italy, where Aeneas is already established, but by Lavinia's jealousy is forced to flee, and is drowned in the river Numicius.—(FASTI, III. 523 foll.)

The festival—a feast of booths, where hard-drinking is the order of the day. IDIBUS est Annae festum geniale Perennae, 120

Haud procul a ripis, advena Thybri, tuis.
Plebs venit, ac virides passim disiecta per herbas

Potat, et accumbit cum pare quisque sua.
Sub Iove pars durat: pauci tentoria ponunt:

Sunt quibus e ramis frondea facta casa est :
Pars ubi pro rigidis calamos statuere columnis,

Desuper extentas imposuere togas.
Sole tamen vinoque calent, annosque precantur, 111
10 Quot sumant cyathos, ad numerumque bibunt.
Invenies illic, qui Nestoris ebibat annos,

150
Quae sit per calices facta Sibylla suos.
Illic et cantant, quicquid didicere theatris,

Et iactant faciles ad sua verba manus:
Et ducunt posito duras cratere choreas,

Cultaque diffusis saltat amica comis.
Quum redeunt, titubant et sunt spectacula volgi,

Et fortunatos obvia turba vocat.
Occurri nuper: visa est mihi digna relatu

141 6 20 Pompa: senem potum pota trahebat anus.

125
115

But we must tell who this goddess is. When Aeneas left Dido, and Dido killed herself, Iarbas, her old suitor, invaded Carthage, and drove out the Tyrians.

Quae tamen haec dea sit, quoniam rumoribus errat, 149
Fabula proposito nulla tacenda meo.

107 d Arserat Aeneae Dido miserabilis igne,

111
Arserat exstructis in sua fata rogis :
Compositusque cinis, tumulique in marmore carmen

Hoc breve, quod moriens ipsa reliquit, erat:
PRAEBUIT AENEAS.ET.CAUSAM MORTIS ET 'ENSEM

IPSA 'SUA 'DIDO • CONCIDIT •USA · MANU 119
Protinus invadunt Numidae sine vindice regnum,
30 Et potitur capta Maurus Iarba domo. [“Elissae 119
Seque memor spretum, “ Thalamis tamen " inquit p. 142 1.

En ego, quem totiens reppulit illa, fruor.”
Diffugiunt Tyrii, quo quemque agit error, ut olim
Amisso dubiae rege vagantur apes.

125

Amongst the fugitives was Anna, Dido's sister, who found refuge with an old friend, Battus, in Malta. But Pygmalion, her brother, and Dido's ancient foe, threatened him with war if he continued his protection, and Anna was again homeless. Tertia nudandas acceperat area messes,

144 2 Inque cavos ierant tertia musta lacus : Pellitur Anna domo, lacrimansque sororia linquit 123

Moenia: germanae iusta dat ante suae. Mixta bibunt molles lacrimis unguenta favillae, 40 Vertice libatas accipiuntque comas.

123 Terque “Vale!” dixit, cineres ter ad ora relatos Pressit, et est illis visa subesse soror,

1070 Nacta ratem comitesque fugae pede labitur aequo, Moenia respiciens, dulce sororis opus.

90
Fertilis est Melite sterili vicina Cosyrae

Insula, quam Libyci verberat unda freti.
Hanc petit, hospitio regis confisa vetusto;
Hospes opum dives rex ibi Battus erat.

1191 Qui postquam didicit casus utriusque sororis, 152 II. 1 50 “Haec" inquit “ tellus quantulacumque tua est.”.

Et tamen hospitii servasset ad ultima munus !

Sed timuit magnas Pygmalionis opes.

106 1

Signa recensuerat bis sol sua : tertius ibat

Annus, et exilio terra paranda nova est.
Frater adest, belloque petit. Rex arma perosus

“Nos sumus imbelles, tu fuge sospes !” ait.
Iussa fugit, ventoque ratem committit et undis.

Asperior quovis aequore frater erat.

106 3 124

112

She made for the mouth of the Crathis, a river in Bruttium, but a sudden squali drove her vessel off the shore, and after being tempest-tossed for some time it was stranded near Laurentum.

Est prope piscosos lapidosi Crathidis amnes 83 60 Parvus ager: Cameren incola turba vocat.

Illuc cursus erat : nec longius afuit inde,

Quam quantum novies mittere funda potest.
Vela cadunt primo, et dubia librantur ab aura.

“Findite remigio” navita dixit “aquas !"
Dumque parant torto subducere carbasa lino,

Percutitur rapido puppis adunca Noto,
Inque patens aequor, frustra pugnante magistro, 125

Fertur, et ex oculis visa refugit humus.
Adsiliunt fluctus, imoque a gurgite pontus
70 Vertitur, et canas alveus haurit aquas.
Vincitur ars vento, nec iam moderator habenis 119

Utitur, at votis vix quoque poscit opem.
Iactatur tumidas exul Phoenissa per undas,

Humidaque opposita lumina veste tegit.
Tunc primum Dido felix est dicta sorori,

1076 Et quaecumque aliquam corpore pressit humum. Figitur ad Laurens ingenti flamine litus

Puppis, et expositis omnibus hausta perit.

125

Aeneas finds her rambling on the shore, and first reassures her by telling her that the gods had blamed his delay, and that he had not feared for Dido's life. She accepts and returns his confidence.

119

Iam pius Aeneas regno nataque Latini

Auctus erat, populos miscueratque duos.
Litore dotali solo comitatus Achate

Secretum nudo dum pede carpit iter,