Ante volat; comitique timet, velut ales, ab alto
Quæ teneram prolem producit in aera nido;
Hortaturque sequi; damnosasque erudit artes;
Et movet ipse suas, et nati respicit alas.

Hos aliquis, tremula dum captat arundine pisces,
Aut pastor baculo, stivave innixus arator,

Vidit, et obstupuit: quique æthera carpere possent,
Credidit esse deos. Et jam Junonia læva

35

45

Parte Samos fuerant, Delosque, Parosque, relictæ ;
Dextra Lebynthos erant, fœcundaque melle Calymne; 40
Quum puer audaci cœpit gaudere volatu;
Deseruitque ducem; cœlique cupidine tactus,
Altius egit iter. Rapidi vicinia Solis
Mollit odoratas, pennarum vincula, ceras.
Tabuerant ceræ: nudos quatit ille lacertos,
Remigioque carens non ullas percipit auras.
Oraque cærulea, patrium clamantia nomen,
Excipiuntur aqua, quæ nomen traxit ab illo.
At pater infelix, nec jam pater, ‘Icare,' dixit;
Icare,' dixit, ubi es? qua te regione requiram,
Icare?' dicebat:-pennas aspexit in undis:
Devovitque suas artes; corpusque sepulchro
Condidit: et tellus a nomine dicta sepulti.

50

44. PYRAMUS ET THISBE.

PYRAMUS et Thisbe, juvenum pulcherrimus alter,
Altera, quas Oriens habuit, prælata puellis,
Contiguas tenuere domos; ubi dicitur altam
Coctilibus muris cinxisse Semiramis urbem.
Notitiam, primosque gradus, vicinia fecit;

5

Tempore crevit amor: tædæ quoque jure coissent;
Sed vetuere patres. Quod non potuere vetare,
Ex æquo captis ardebant mentibus ambo.
Conscius omnis abest: nutu signisque loquuntur:
Quoque magis tegitur, tectus magis æstuat ignis.
Fissus erat tenui rima, quam duxerat olim,
Quum fieret, paries domui communis utrique.
Id vitium nulli per sæcula longa notatum
(Quid non sentit amor?) primi sensistis amantes,
Et voci fecistis iter; tutæque per illud
Murmure blanditiæ minimo transire solebant.
Sæpe, ut constiterant, hinc Thisbe, Pyramus illinc;
Inque vicem fuerat captatus anhelitus oris :

Invide,' dicebant, 'paries, quid amantibus obstas?
Quantum erat, ut sineres nos toto corpore jungi!
Aut hoc si nimium, vel ad oscula danda pateres !
Nec sumus ingrati: tibinos debere fatemur,
Quod datus est verbis ad amicas transitus aures.'
Talia diversa nequidquam sede locuti,

Sub noctem dixere Vale; partique dedere
Oscula quisque suæ, non pervenientia contra.
Postera nocturnos Aurora removerat ignes,
Solque pruinosas radiis siccaverat herbas ;

30

Ad solitum coiere locum. Tum murmure parvo
Multa prius questi, statuunt, ut nocte silenti
Fallere custodes, foribusque excedere tentent:
Quumque domo exierint, urbis quoque claustra relinquant:
Neve sit errandum lato spatiantibus arvo,

Conveniant ad busta Nini, lateantque sub umbra
Arboris. Arbor ibi, niveis uberrima pomis,
Ardua morus, erat, gelido contermina fonti.
Pacta placent; et lux, tarde discedere visa,

35

Præcipitatur aquis, et aquis nox surgit ab isdem.
Callida per tenebras, versato cardine, Thisbe
Egreditur, fallitque suos, adopertaque vultum
Pervenit ad tumulum, dictaque sub arbore sedit.
Audacem faciebat amor. Venit ecce recenti

Cæde leæna boum spumantes oblita rictus,
Depositura sitim vicini fontis in unda.

Quam procul ad Lunæ radios Babylonia Thisbe
Vidit; et obscurum timido pede fugit in antrum:
Dumque fugit, tergo velamina lapsa relinquit.
Ut lea sæva sitim multa compescuit unda,
Dum redit in sylvas, inventos forte sine ipsa
Ore cruentato tenues laniavit amictus.

Serius egressus vestigia vidit in alto

Pulvere certa feræ, totoque expalluit ore

Pyramus. Ut vero vestem quoque sanguine tinctam Repperit: Una duos nox,' inquit, 'perdet amantes : E quibus illa fuit longa dignissima vita:

40

45

50

55

60

Nostra nocens anima est. Ego te, miseranda, peremi,
In loca plena metus qui jussi nocte venires;
Nec prior huc veni. Nostrum divellite corpus,
Et scelerata fero consumite viscera morsu,
O quicunque sub hac habitatis rupe, leones!
Sed timidi est optare necem.' Velamina Thisbes
Tollit, et ad pactæ secum fert arboris umbram.
Utque dedit notæ lacrymas, dedit oscula vesti:
'Accipe nunc,' inquit, nostri quoque sanguinis haus-
tus;'

Quoque erat accinctus, dimittit in ilia ferrum.
Nec mora; ferventi moriens e vulnere traxit.
Ut jacuit resupinus humi, cruor emicat alte,
Non aliter, quam quum vitiato fistula plumbo

65

OVID.

Scinditur, et tenues stridente foramine longe
Ejaculatur aquas, atque ictibus aera rumpit.
Arborei fœtus aspergine cædis in atram
Vertuntur faciem; madefactaque sanguine radix
Puniceo tingit pendentia mora colore.

Ecce! metu nondum posito, ne fallat amantem,
Illa redit, juvenem que oculis animoque requirit:
Quantaque vitarit narrare pericula gestit.

Utque locum, et visâ cognovit in arbore formam,
Sic facit incertam pomi color; hæret, an hæc sit.
Dum dubitat, tremebunda videt pulsare cruentum
Membra solum; retroque pedem tulit: oraque buxo so
Pallidiora gerens, exhorruit, æquoris instar,

Quod tremit, exigua quum summum stringitur aura.
Sed postquam remorata suos cognovit amores;
Percutit indignos claro plangore lacertos:

Et laniata comas, amplexaque corpus amatum,
Vulnera supplevit lacrimis; fletumque cruori
Miscuit: et gelidis in vultibus oscula figens,
'Pyrame,' clamavit, quis te mihi casus ademit?
Pyrame, responde: tua te carissima Thisbe
Nominat: exaudi; vultusque attolle jacentes."
Ad nomen Thisbes oculos in morte gravatos
Pyramus erexit, visaque recondidit illa.

85

90

Quæ postquam vestemque suam cognovit, et ense
Vidit ebur vacuum; Tua te manus,' inquit,' amorque
Perdidit, infelix. Est et mihi fortis in unum

Hoc manus; est et amor: dabit hic in vulnera vires.
Persequar exstinctum; letique miserrima dicar
Causa, comesque tui: quique a me morte revelli
Heu sola poteras, poteris nec morte revelli.
Hoc tamen amborum verbis estote rogati,

95

100

O multum miseri, meus illiusque, parentes,

Ut, quos certus amor, quos hora novissima junxit,
Componi tumulo non invideatis eodem.

At tu, quæ ramis arbor miserabile corpus
Nunc tegis unius, mox es tectura duorum,
Signa tene cædis; pullosque, et luctibus aptos
Semper habe foetus, gemini monumenta cruoris.'
Dixit; et aptato pectus mucrone sub imum
Incubuit ferro, quod adhuc a cæde tepebat.
Vota tamen tetigere Deos, tetigere parentes:
Nam color in pomo est, ubi permaturuit, ater;
Quodque rogis superest, una requiescit in urna.

105

110

45. FAME DOMUS.

ORBE locus medio est inter terrasque fretumque,
Coelestesque plagas, triplicis confinia mundi;
Unde, quod est usquam, quamvis regionibus absit,
Inspicitur; penetratque cavas vox omnis ad aures.
Fama tenet, summaque domum sibi legit in arce:
Innumerosque aditus, ac mille foramina tectis
Addidit, et nullis inclusit limina portis.

Nocte dieque patet. Tota est ex ære sonanti :
Tota fremit, vocesque refert, iteratque quod audit;
Nulla quies intus, nullaque silentia parte.

Nec tamen est clamor, sed parvæ murmura vocis:
Qualia de pelagi, si quis procul audiat, undis
Esse solent; qualemve sonum, quum Jupiter atras
Increpuit nubes, extrema tonitrua reddunt.
Atria turba tenent: veniunt leve vulgus, euntque :
Mistaque cum veris passim commenta vagantur

10

15