Perfide, deserto liquisti in litore, Theseu? senen Dido), Ovid her. 10, f. 3, 459 ss., 139 ss. Beachte die doppelte Epanaphora non haec.. non haec, sed sed. Ebenso bei Nonnos von der Ariadne 47, 368 s. oử táde μοι κατέλεξεν ἐμὸν μίτον εἰσέτι πάλλων· οὐ τάδε μοι κατέλεξε παρ' ἡμετέρῳ λαβυρίνθω. 140. misere] Mit dem Adv. beim absolut gebrauchten Verb. vgl. Wendungen wie bene sperare, b. polliceri.-sperare] eine vox media, wird in gutem (erwarten, hoffen) und bösem (fürchten) Sinne gebraucht; Verg. A. 4, 292. Ŏd. 21, 314 ἔλπομαι (Ameis). 135 140 145 Eripui, et potius germanum amittere crevi, Si tibi non cordi fuerant conubia nostra, 153. iniacta] alte Form für iniecta; superiacta Sall. h. 2; Tac. h. 3, 29; 5, 6. Die Seele eines unbestatteten Toten mufste am Ufer der Styx umherirren und konnte nicht zur Ruhe gelangen. Verg. A. 6, 327 ss. nec ripas datur horrendas et rauca fluenta transportare prius, quam sedibus ossa quierunt. Centum errant annos volitantque haec litora circum; tum demum admissi slagna exoptata revisunt, und II. 23, 71 ss. θάπτε με όττι τάχιστα, πύλας Αίδαο περήσω κτλ. Die Stelle erinnert an Soph. Ant. 29 s. ἐᾶν δ ̓ ἄκλαυτον ἄταφον, οἰωνοῖς γλυκὺν θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς xáow Booâs u. hom. Wendungen wie ἑλώρια κύνεσσιν οἰωνοῖσί τε лãow; Verg. A. 9, 484. 154 ss. Ein Gemeinplatz römischer Poesie, der auch bei Catull wiederkehrt; vgl. c. 60, 1 ss. num te leaena montibus Libystinis aut Scylla 150 155 155. So bereits bei Homer II. 16, 33§. οὐκ ἄρα σοί γε πατὴρ ἦν ἱππότα Πηλεύς, οὐδὲ Θέτις μήτηρ γλαυκὴ δέ σε τίκτε θάλασσα. Verg. A. 4, 365 ss. nec tibi diva parens, generis nec Dardanus auctor, perfide, sed duris genuit te cautibus horrens Caucasus, Hyrcanaeque admorunt ubera tigres. Schiller Wall. Tod 4, 8 'ihr seid von Menschen menschlich nicht gezeugt'. 156. Cat. (c. 60, 2) schildert die Scylla als ein Mädchen, deren Leib mit wilden Hunden umgürtet ist; ebenso Lygdamus (4, 89), Properz (Nr. II 40), Virgil (buc. 6, 77; A. 3, 426 ss.), Ovid (met. 13, 732 s.; 14, 60 ss.; ex P. IV 10, 25), Lukrez (5, 890 s.), Seneca (Med. 351 s.) u. Cicero (Verr.V56,146). Anders in der älteren Sage: Od. 12, 85 ss., wo nur das Geheul der Scylla mit dem Bellen eines Hundes (σκύλαξ verglichen wird. Vgl. mit diesem Vers Verg. A. 7, 302 u. Lygd. 4, 85 ss. — vasta] riesengrofs, ein alles verschlingendes Seeungeheuer; Prop. II 26, 54. So nennt sie Hom. Od. 12, 260; 428, 430 ολοήν und δεινὴν Χάρυβδιν. Saeva quod horrebas prisci praecepta parentis, 159. parentis] des Ägeus. 160 ss. Auch dieser Gedanke findet sich wiederholt bei griech. und röm. Dichtern; zuerst Il. 3, 409 ɛis 8 κέ σ' ἢ ἄλοχον ποιήσεται ἢ δ ye Sovlny. Nonnos 47, 390 ss. Prop. Nr. 1 55 ss. 161. fam.] vgl. familia, Gesinde. 162. Sie will ihm als Dienerin (Jalaunлókos) die Füfse (vestigia, xvos) waschen. Od. 19, 387; II. 22, 442 ss. 163. veste] z. v. 50. 164. ignaris neq.] z. v. 103 u. 111. 165. auctae] 'beglückt', 'gesegnet'. 166. missas] τὴν φωνὴν ἱέναι (Plat. leg. 890 d; 934d; Phaedr. 259 d. Schiller Bürgsch. u. Kr. d. Ib. 'die Stimme schicken'). missas deutet an, dafs sie es vergeblich thut; vgl. ῥίπτειν ἔπος, λόγους (Eur. Med. 1371 Elmsl.), häufig mit uárηv verbunden. audire et reddere voces] Verg. A. 1, 409 u. 6, 689. 168. Ι. 23, 693 θίν ̓ ἐν φυκιόquisquam adjekt. nur bei Personennamen und persönlichen Kollektivsubstantiven (64, 343). mortalis dichter.; bei Cic. findet es sich nur in Verbindung mit omnes, multi u. cuncti. 169. extr. temp.] z. v. 151. 170. etiam] verb. mit auris. 172. Gnossus] Stadt auf Kreta, die Residenz des Minos Κνωσός oder Krwooós: die Römer schrieben neben Cnosus auch Gnosus, weil das Latein kein cn im Anlaut kennt. puppes] z. v. 53: ‘o dass überhaupt kein Schiff von Athen hierher gekommen wäre'. 173. stip.] 'Sühne'; eigentl. 'Strafzahlung". 174. religare f. in: ebenso Ov. met. 14, 248; sonst mit ab (Verg. A. 7, 106), auch mit dem blofsen Abl. (Hor. c. I 32, 7; Ov. m. 13, 439; 14, 248) oder ad (Caes. b. c. 3, 15;39) verbunden. δέω ἐν Od. 12, 161. Sen. Med. 614 s. barbara funem religavit ora. Perfidus in Creta religasset navita funem, 177 ss. sind fast wörtlich von Eurip. Med. 502 ss. entlehnt: võv ποῖ τράπωμαι; πότερα πρὸς πατρὸς δόμους; οὓς σοὶ προδοῦσα καὶ πάτραν ἀφικόμην; ἢ πρὸς ταλαίνας Πελιάδας; κτλ. Οv. met. 8, 113 ss. Ennius Andr. 75 ss. u. Med. 231 ss., C. Gracchus bei Cicero de or. 3, 214; Verg. A. 2, 69 ss.; Cic. p. Mur. 88. nam] begründet den zu ergänzenden Gedanken: durch die Schuld des Theseus ist mir jede Rettung abgeschnitten. perdita] perdere, aлollóvaι, in den Zustand der tiefsten Trauer versetzen (Ter. Andr. 803; Cic. p. Rosc. A. 12, 33). 179. aequor bedeutet ursprünglich nur die glatte Fläche; daher wird öfter noch eine genauere Bestimmung hinzugefügt, wie maris (Tib. Nr. IV 19), salis, campi; Ov. m. 1, 41; 11, 356. trucul. vom Meer c. 63, 16; Tac. ann. 2, 24. 180. quemne] statt eiusne quem; 175 180 185 190 ebenso Verg. A. 4, 598; 9, 175; buc. 2, 71. So v. 183 quine = eiusne qui. Caes. b, c. III 83, 4 (Hofm.); Liv. X 38, 3. 181. fraterna caede] z. v. 150. Übersetze das Adj. durch einen Genetiv. caedes = Blut, φόνος (Eur. Iph. T. 72; Verg. A. 9, 818; Prop. II 8, 34). 183. lentos] 'biegsam'. 184. sola] z. v. 57. S. ins. ist Apposition zu nullo litus tecto; es finden sich viele Beispiele derartiger künstlicher Wortstellung bei röm. Dichtern. Hier wird in der Appos. das Ganze dem Teil eingefügt, sonst umgekehrt. 186. nullá] ähnlich Nr. III 9. 187. Verg. A. 1, 91 praesentemque viris intentant omnia mortem. 188. ante] neben prius: Verg. A. 4, 24s. u. o. 192. vindice] adj. 'rächend'. 193. Bei Aschylus finden wir zuerst das Haar der Eumeniden Huc huc adventate, meas audite querellas, Has postquam maesto profudit pectore voces, mit Schlangen durchflochten. Vgl. Choeph. 1045 πεπλεκτανημέναι πυκνοῖς δράκουσιν (Paus. 1 28, 6) ; Hor. c. Il 13, 35 (Kiefsl.); Verg. ge. 4,481s.-198. quoniam] Cat. und Lucr. gebrauchen Partikeln, die später allein der Prosa angehören, wie utpote, porro, praeterea, quandoquidem u. a. 199s. nostrum. . . me] ein derartiger Wechsel des Numerus findet sich häufig bei Catull. 205 s. Eine Nachahmung der berühmten Worte Hom. II 1, 528 ss. ᾖ, καὶ κυανέῃσιν ἐπ ̓ ὀφρύσι νεῦσε Κρονίων· ἀμβρόσιαι δ' ἄρα χατται ἐπερρώσαντο ἄνακτος κρατὸς ἀπ ̓ ἀθανάτοιο· μέγαν δ ̓ ἐλέλιξεν "Оlvμлov. Vgl. Verg. A. 9, 106; 10, 115; Ov. f. 2, 489 s.; met. 1, 179 s.; 8, 780; Hor. c. I 34, 9; III 1, 8. Dagegen Verg. A. 1, 254 ss. olli subridens hominum sator atque deorum voltu, quo caelum tempestatesque serenat, oscula libavit natae. Shakesp. Caes. 1, 2 that eye, whose bend doth awe the world. 206. mundus] der Himmel. Das Wort bedeutete ursprünglich 'rein', 195 200 205 210 'sauber', geschmückt. Seitdem sich die griech. Philosophie in Rom eingebürgert hatte, bezeichnete man damit, dem griech. xóouos der Pythagoreer entsprechend, den Himmel und das Weltall (Plin. n. h. 2, 4 quem xóoμov Graeci nomine ornamenti appellaverunt, eum nos a perfecta absolutaque elegantia mundum; Plut. plac. phil. 2, 1 Πυθαγόρας πρῶτος ὠνόμασε τὴν τῶν ὅλων περιοχὴν κόσμον ἐκ τῆς ἐν αὐτῷ τάξεως). Die Bedeutung 'Erdkreis', die von Menschen besiedelte Welt, hat das Wort erst seit Horaz und Properz. Ov. met. 13, 292 Oceanum et terras cumque alto sidera caelo (nicht mundo!), u. 6, 188 s. (caelum, humus, aquae mundus); 2, 95 s. 207s. ment. cons.] der sich den Sinn mit Finsternis hat umnachten lassen; II 3, 31 κατεπλήγη φίλον ἦτος; Eur. Med. 3 ἔρωτι θυμὸν ἐκπλαγεῖσ ̓ Ἰάσονος. 209's. mandata und dulcia signa werden v. 231 ss. erklärt. 211. Erectheum] von Athen, so genannt nach 'Eoexeus, einem alten Könige von Athen. |