Ut medium campi passis tetigere capillis,
In terram posito procubuere genu;
Et, quasi sentirent, blando clamore nepotes
Tendebant ad avos brachia parva suos.
Tela viris animique cadunt, gladiisque remotis
Dant soceri generis accipiuntque manus;
Laudatasque tenent natas, scutoque nepotem
Fert avus: hic scuti dulcior usus erat.
Inde diem, quæ prima, meas celebrare Kalendas
Ebalides matres non leve munus habent.

Descent of the Ancile, or Sacred Shield, in the Reign of
Numa.

Mollis erat tellus rorataque mane pruinâ ;
Ante sui populus limina regis adest.
Prodit et in solio medius consedit acerno.
Innumeri circa stantque silentque viri.
Ortus erat summo tantummodo margine Phœbus :
Sollicitæ mentes speque metuque pavent.
Constitit, atque caput niveo velatus amictu
Jam bene dîs notas sustulit ille manus.

Atque ita, Tempus adest promissi muneris, inquit,
Pollicitam dictis, Jupiter, adde fidem.
Dum loquitur, totum jam sol evolverat orbem,
Et gravis ætherio venit ab axe fragor.
Ter tonuit sine nube deus, tria fulgura misit.
Credite dicenti; mira, sed acta, loquor.

A mediâ cœlum regione dehiscere cœpit :
Submisere oculos cum duce turba suo.
Ecce levi scutum versatum leniter aurâ

Decidit. A populo clamor ad astra venit.
Tollit humo munus cæsâ prius ille juvencâ,
Quæ dederat nulli colla premenda jugo ;
Idque ancile vocat, quod ab omni parte recisum est,
Quaque notes oculis angulus omnis abest.
Tum, memor imperii sortem consistere in illo,
Consilium multæ calliditatis init.

Plura jubet fieri simili cælata figurâ,
Error ut ante oculos insidiantis eat.

Festival of Anna Perenna. Its Origin from Anna, Sister of Dido. Her Flight from Carthage, Arrival in Italy and Death.

Idibus est Annæ festum geniale Perennæ,

Haud procul a ripis, advena Tibri, tuis.

Plebs venit, ac virides passim disjecta per herbas
Potat, et accumbit cum pare quisque suâ.
Sub Jove pars durat: pauci tentoria ponunt:

Sunt, quibus e ramis frondea facta casa est:
Pars ibi pro rigidis calamos statuere columnis,
Desuper extentas imposuere togas.

Sole tamen vinoque calent, annosque precantur,

Quot sumant cyathos, ad numerumque bibunt.

Invenies illic, qui Nestoris ebibat annos :
Quæ sit per calices facta Sibylla suos.
Illic et cantant, quicquid didicere theatris,
Et jactant faciles ad sua verba manus :
Et ducunt posito duras cratere choreas,
Cultaque diffusis saltat amica comis.

Quum redeunt, titubant, et sunt spectacula vulgo,
Et fortunatos obvia turba vocat.

Quæ tamen hæc Dea sit, quoniam rumoribus errat-
Fabula proposito nulla facenda meo.
Arserat Æneæ Dido miserabilis igne :
Arserat exstructis in sua fata rogis :
Compositusque cinis, tumulique in marmore carmen
Hoc breve, quod moriens ipsa reliquit, erat:
Præbuit Eneas et causam mortis et ensem:
Ipsa suá Dido concidit usa manu.

Protinus invadunt Numidæ sine vindice regnum,
Et potitur captâ Maurus Iarba domo ;

Seque memor spretum, Thalamis tamen, inquit, Elissæ
En ego, quem toties reppulit illa, fruor !
Diffugiunt Tyrii, quo quemque agit error, ut olim
Amisso dubiæ rege vagantur apes.
Tertia nudandas acceperat area messes,
Inque cavos ierant tertia musta lacus ;
Pellitur Anna domo, lacrimansque sororia linquit
Moenia germanæ justa dat ante suæ.
Mixta bibunt molles lacrimis unguenta favillæ,
Vertice libatas accipiuntque comas ;

Ꭰ

Terque, Vale, dixit: cineres ter ad ora relatos
Pressit, et est illis visa subesse soror.
Nacta ratem comitemque fugæ pede labitur æquo,
Moenia respiciens, dulce sororis opus.
Fertilis est Melite sterili vicina Cosyræ
Insula, quam Libyci verberat unda freti.
Hanc petit hospitio regis confisa vetusto ;
Hospes opum dives rex ibi Battus erat.
Qui postquam didicit casus utriusque sororis,
Hæc, inquit, tellus quantulacumque tua est.
Et tamen hospitii servasset ad ultima munus,
Sed timuit magnas Pygmalionis opes.
Signa recensuerat bis sol sua: tertius ibat

Annus, et exsulibus terra petenda nova est.
Frater adest belloque petit, rex arma perosus,
Nos sumus imbelles, tu fuge sospes, ait.
Jussa fugit, ventoque ratem committit et undis.
Asperior quovis æquore frater erat.

Est prope piscosos lapidosi Crathidis amnes
Parvus ager: Cameren incola turba vocat.
Illuc cursus erat; nec longius abfuit inde,
Quam quantum novies mittere funda potest.
Vela cadunt primo, et dubiâ librantur ab aurâ.
Findite remigio, navita dixit, aquas.
Dumque parant torto subducere carbasa lino,
Percutitur rapido puppis adunca Noto;

Inque patens æquor, frustra pugnante magistro,
Fertur, et ex oculis visa refugit humus.

Assiliunt fluctus, imoque a gurgite pontus
Vertitur, et canas alveus haurit aquas.
Vincitur ars vento, nec jam moderator habenis
Utitur, at votis is queque poscit opem.
Jactatur tumidas exsul Phœnissa per undas,
Humidaque opposità lumina veste tegit.
Tum primum Dido felix est dicta sorori,
Et quæcumque aliquam corpore pressit humum.
Figitur ad Laurens ingenti flamine litus
Puppis, et expositis omnibus hausta perit.
Jam pius Æneas regno natâque Latini
Auctus erat, populos miscueratque duos.
Litore dotali, solo comitatus Achate,
Secretum nudą dum pede carpit iter,
Adspicit errantem, nec credere sustinet Annam
Esse. Quid in Latios illa veniret agros ?

Dum secum Æneas, Anna est! exclamat Achates.
Ad nomen vultus sustulit illa suos.

Quo fugiat? quid agat? quos terræ quærat hiatus ?
Ante oculos miseræ fata sororis erant.

Sensit et alloquitur trepidam Cythereïus heros :
Flet tamen admonitu mortis, Elissa, tuæ.

Anna, per hanc juro, quam quondam audire solebas
Tellurem fato prosperiore dari;

Perque deos comites, hac nuper sede locatos,

Sæpe meas illos increpuisse moras.

Nec timui de morte tamen metus abfuit iste.
Hei mihi credibili fortior illa fuit.