Nec semper longae deditus esse viae; Sed Canis 11 aestivos ortus vitare sub umbra Arboris, ad rivos praetereuntis aquae. Nec tamen interdum pudeat tenuisse bidentem, Aut stimulo tardos increpuisse boves. Non agnamve sinu pigeat foetumve capellae Desertum, oblita matre, referre domum. At vos, exiguo pecori, furesque lupique, Parcite; de magno est praeda petenda grege. Hic ego 12 pastoremque meum lustrare quotannis Et placidam soleo spargere lacte Palem. Adsitis, divi, nec vos de paupere mensa Dona, nec e puris spernite fictilibus. Fictilia antiquus primum sibi fecit agrestis Pocula, de facili composuitque luto. Non ego divitias patrum, fructusque requiro, Quos tulit antiquo condita messis avo: Parva seges satis est; satis est, requiescere lecto Si licet, et solito membra levare toro. Hoc mihi contingat: sit dives iure, furorem Qui maris et tristes ferre potest pluvias. Te bellare decet terra, Messala, marique, Ut domus hostiles praeferat exuvias 13. Hic ego dux milesque bonus; vos signa, tubaeque Ite procul; cupidis vulnera ferte viris: Ferte et opes; ego composito securus acervo 14, Despiciam dites, despiciamque famem.

(Tibul, L. I, Eleg. I.)

Abomina de la guerra y recuerda las ventajas de la paz.

Quis fuit horrendos primus qui protulit enses?
Quam ferus, et vere ferreus 15 ille fuit!
Tunc caedes hominum generi, tunc proelia nata,
Tunc brevior dirae mortis aperta via est! 16
At nihil ille miser meruit: nos ad mala nostra

Vertimus, in saevas quod dedit ille feras.
Divitis hoc vitium est auri 17; nec bella fuerunt,

Faginus adstabat 18 cum scyphus ante dapes. Non arces, non vallus erat: somnumque petebat Securus varias dux gregis inter oves.

Tunc mihi vita foret, vulgi nec tristia nossem
Arma, nec audissem corde micante tubam!
Nunc 19 ad bella trahor, et iam quis forsitan hostis
Haesura in nostro tela gerit latere.
Sed patrii servate Lares; aluistis et iidem

Cursarem vestros cum tener ante pedes.
Neu pudeat prisco vos esse e stipite factos;
Sic veteris sedes incoluistis avi.

Tunc melius tenuere fidem, cum paupere cultu 20
Stabat in exigua ligneus aede deus.
Hic placatus erat, seu quis libaverat uvam,

Seu dederat sanctae spicea serta comae.
Atque aliquis, voti compos, liba ipse ferebat,
Postque comes purum filia parva favum.
At nobis aerata, Lares, depellite tela!

Hostia erit plena rustica porcus hara:
Hanc pura cum veste sequar, myrtoque canistra
Vincta geram, myrto vinctus et ipse caput 21.

Sic placeam vobis: alius sit fortis in armis,
Sternat et adversos, Marte favente 22, duces;
Ut mihi potanti possit sua dicere facta

Miles, et in mensa 23 pingere castra mero.
Quis furor est atram bellis arcessere Mortem?
Imminet, et tacito clam venit illa pede.
Non seges est infra 24, non vinea culta; sed audax
Cerberus 25, et Stygiae navita turpis aquae.
Illic percussisque genis, ustoque capillo 26,
Errat ad obscuros pallida turba lacus.
Quam potius laudandus hic est, quem, prole parata 27,
Occupat in parva pigra senecta casa.
Ipse suas sectatur oves, at filius agnos;

Et calidam fesso comparat uxor aquam.
Sic ego sim; liceatque caput candescere canis,
Temporis et prisci facta referre senem.
Interea Pax 28 arva colat. Pax candida primum
Duxit aratores sub iuga curva boves.
Pax aluit vites, et succos condidit uvae,

Funderet ut nato testa paterna merum.
Pace bidens vomerque vigent 29: at tristia duri
Militis in tenebris occupat arma situs.
At nobis, Pax alma, veni, spicamque teneto:
Perfluat et pomis candidus ante sinus.

(Ibid. Eleg. X.)

VERSOS DE CATULO

Á la muerte del pájaro de Lesbia.

Lugete, o Veneres, Cupidinesque 1 Et quantum est hominum venustiorum! Passer mortuus est meae puellae! Passer, deliciae meae puellae, Quem plus illa oculis suis amabat. Nam mellitus erat, suamque norat Ipsa tam bene 2, quam puella matrem, Nec sese a gremio illius movebat; Sed circumsiliens modo huc, modo illuc, Ad solam dominam usque pipilabat. Qui nunc it 3 per iter tenebricosum, Illuc, unde negant redire quemquam: At vobis male sit, malae tenebrae Orci, quae omnia bella devoratis: Tam bellum mihi passerem abstulistis. O factum male! O miselle passer 4, Tua nunc opera, meae, puellae Flendo turgiduli rubent ocelli! 5

Marrucine Asini, manu sinistra Non belle uteris 6 in ioco atque vino;

Tollis lintea negligentiorum 7.

Hoc salsum esse putas? fugit te, inepte,
Quamvis sordida res, et invenusta est.
Non credis mihi? crede Pollioni
Fratri, qui tua furta vel talento 8
Mutari velit: est enim leporum
Disertus puer, ac facetiarum 9.
Quare aut hendecasyllabos trecentos
Exspecta, aut mihi linteum remitte,
Quod me non movet aestimatione 10,
Verum est mnemosynon 11 mei sodalis:
Nam sudaria Saetaba 12 ex Iberis
Miserunt mihi muneri Fabullus

Et Verannius. Haec amem necesse est,
Ut Veranniolum meum et Fabullum.

Ni te plus oculis 13 meis amarem,
Iucundissime Calve, munere isto
Odissem te odio Vatiniano 14.

Nam quid feci ego, quidve sum locutus,
Cur me tot male perderes poetis?

Isti dii multa mala dent clienti,

Qui tantum tibi misit impiorum 15.

Quod si, ut suspicor, hoc novum ac repertum

Munus dat tibi Sulla literator;

Non es mi male 16, sed bene ac beate,

Quod non dispereunt tui labores 17.