Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Da reditum puero, senis est si gratia vilis:
Si non vis puero parcere, parce seni.
Dixerat hæc. sed et hæc, et multo plura licebat
Dicere: regressus non dabat ille viro.

30

Quod simul ac sensit, Nunc, ô nunc, Dædale, dixit,
Materiam, quâ sis ingeniosus, habes.

Possidet en terras, et possidet æquora Minos: 35
Nec tellus nostræ, nec patet unda fugæ.
Restat iter cœlo: cœlo tentabimus ire.
Da veniam cœpto, Juppiter alte, meo.
Non ego sidereas adfecto tangere sedes.

Qua fugiam dominum nulla, nisi ista, via est. 40
Per Styga detur iter: Stygias tranabimus undas.
Sint mihi naturæ jura novanda meæ.
Ingenium mala sæpe movent. quis crederet um-
Aërias hominem carpere posse vias? [quam,
Remigium volucres disponit in ordine pennas: 45
Et leve per lini vincula nectit opus:

Imaque pars ceris adstringitur igne solutis :
Finitusque novæ jam labor artis erat.

Tractabat ceramque puer pennasque renidens,
Nescius hæc humeris arma parata suis.

50

Cui pater, His, inquit, patria est adeunda carinis: Hac nobis Minos effugiendus ope.

45. In ordine pennas.] Alas remigium quoque Græci vocant nonnunquam. sic Eschylus Agamemnone, de Avibus, στροφοδινοῦνται πτερύγων ἐρετμοῖσιν ἐρεσσόμενοι. εἰρεσίαν πτερῶν Lucianus dixit in Timone de Mercurio: ὁ μὲν ἀπελήλυθεν, ὡς δοκεῖ. Τεκμαίρομαι γὰρ τῇ εἰρεσίᾳ τῶν

TEρv. sic et alarum remigium Virgilius in hac eadem de Dædalo Fabula. HEINS.

50. Arma parata.] Francius malebat, vincla, ut bis terve vocat. vel, dona. sed perperam, adludit enim ad navium arma vel armamenta, ut vocabantur. nam mox carinam vocat et remigium supra, et vers. 64. vela. ut Græci onλa Hesiod. ipy. 627. Apollon. i. 369. et ceteri passim. unde armare et exarmare classem et similia obvia. BURM.

Aëra non potuit Minos; alia omnia clausit.

Quem licet, inventis aëra rumpe meis.

Sed tibi nec virgo Tegeæa, comesque Bootæ 55 Ensiger Orion adspiciendus erit.

Me pennis sectare datis. ego prævius ibo.

Sit tua cura sequi: me duce tutus eris. Nam sive ætherias vicino sole per auras

60

Ibimus, impatiens cera caloris erit. Sive humiles propiore freto jactabimus alas, Mobilis æquoreis penna madescet aquis. Inter utrumque vola: ventos quoque, nate, timeto; Quâque ferent auræ, vela secunda dato.

Dum monet, aptat opus puero, monstratque mo

veri :

Erudit infirmas ut sua mater aves.

Inde sibi factas humeris adcommodat alas:
Inque novum timide corpora librat iter.
Jamque volaturus parvo dedit oscula nato:

Nec patriæ lacrimas continuere genæ.
Monte minor collis, campis érat altior æquis:
Hinc data sunt miseræ corpora bina fuga.
Et movet ipse suas, et nati respicit alas

65

70

Dædalus; et cursus sustinet usque suos. Jamque novum delectat iter: positoque timore 75 Icarus audaci fortius arte volat.

Hos aliquis, tremulâ dum captat arundine pisces, Vidit; et inceptum dextra reliquit opus.

55. Sed tibi nec virgo Tegeaa, &c.] Calisto Lycaonis Arcadiæ regis filia, dicta sic a Tegea urbe. Fabul. vid. apud Nostrum, Metam. ii. et Fast. ii. 156. Meminit quoque Pausan. Arcad. iii. sub finem. AMAR.

Comesque Bootes.] Novi illa He

sychii, Βοώτης, ὁ 'Ωρίων. et Βοωτεῖν, ἀροτριᾷν. ὅτε ὁ Ωρίων δύνη Λάκωνες. Ubi Orion cum Bootä confunditur. quomodo alii cum Icario unum faciunt. HEINS.

78. Inceptum dextra reliquit opus.] Relinquit nonnulli; unus Vatican. re

80

Jam Samos â lævâ fuerant Naxosque relictæ,
Et Paros, et Clario Delos amata Deo.
Dextra Lebynthos erant, silvisque umbrosa Ca-
Cinctaque piscosis Astypalæa vadis: [lymne,
Cum puer, incautis nimium temerarius ausis,
Altius egit iter, deseruitque ducem.
Vincla labant; et cera Deo propiore liquescit :
Nec tenues ventos brachia mota tenent.
Territus e summo despexit in æquora cœlo :
Nox oculis pavido venit oborta metu.
Tabuerant ceræ ; nudos quatit ille lacertos:
Et trepidat; nec, quo sustineatur, habet.

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

81. Dextra Lebynthos erat, silvisque umbrosa Puchynne.] Nulla usquam insula Pachynne; ideo Calymna non Strabone solum, sed ipso etiam eodem Ovidio authore legendum, qui octavo Metamor. de eodem Icaro verba faciens cum aliis nonnullis carminibus, quibus hic utitur, tum hoc prope totum sumit:

Dextra Lebynthos erat, fœcundaque

melle Calymna. NAUGERIUS. Pro Calydna Regius veterrimus, Palismne: prima editio cum nonnullis scriptis, Palymne. Forte pro Calymne: tam enim Calymnam, quam Calydnam inter insulas recenset Stephanus. Certe lib. viii. Met.

86

90

Dextra Lebinthos erat, fæcundaque

melle Calymna.

Occurrit in eadem hac narratione, sive, Calymne, ut libri meliores agnoscunt constanter, nisi quod Calydne in uno Regio illic offendi: alii, Calynne et Calyne: apud Strabonem quoque sub finem lib. x. non constant sibi codices, qui modo hanc, modo illam lectionem agnoscunt. De melle tamen Calymnio subscribit Ovidianæ lectioni, in Metamorph. "Απαν μὲν οὖν τὸ νησιοτικὸν μέλι, ὡς ἐπιτοπολὺ ἀστεῖόν ἐστι, καὶ ἐνάμιλλον τῷ ̓Αττικῷ. τὸ δὲ ἐν ταῖς νήσοις, διαφερόντως· μάτ λιστα δὲ τὸ Καλύμνιον. At Plinius, libro xi. cap. 13. de melle: "Ibi optimum semper, ubi optimorum caliculis florum conditur. Atticæ regionis hic et Sicula Hymetto et Hybla ab locis, mox Calydna insula." Eustathius ad illa Homeri II. B. 184. výσους τε Καλύδνας, inter alia, νῆσοι αἱ Καλύδναι εἰσὶν, ἃς ἕτεροι διὰ τοῦ μ' γράφουσι Καλύμνας· ὅτι δὲ ἀγαθὸν μέλι τὸ Καλύδνιον. κ.τ.λ. Deinde, ubi diversas sententias retulit de his insulis, Καλύδναι νῆσοι κατὰ τίνας αἱ Σποράδες, ὧν μία Καλύμνα.

[quit.

95

Decidit; atque cadens, Pater, ô pater, auferor, in-
Clauserunt virides ora loquentis aquæ.
At pater infelix, jam non pater, Icare, clamat,
Icare, clamat, ubi es? quove sub axe volas?
Icare, clamabat: pennas adspexit in undis.
Ossa tegit tellus; æquora nomen habent.
Non potuit Minos hominis compescere pennas:
Ipse Deum volucrem detinuisse paro.
Fallitur, Hæmonias si quis decurrit ad artes;
Datque, quod a teneri fronte revellet equi. 100
Non facient, ut vivat amor, Medeïdes herbæ :
Mixtaque cum magicis nænia Marsa sonis.
Phasias soniden, Circe tenuisset Ulixen,
Si modo servari carmine possit amor.

Nec data profuerint pallentia philtra puellis. 105
Philtra nocent animis; vimque furoris habent.
Sit procul omne nefas. ut ameris, amabilis esto:
Quod tibi non facies, solave forma dabit.

92. Clauserunt virides.] Imitatio Propertiana ex lib. iii. Eleg. v. 10. Cum moribunda niger clauderet ora liquor. BURM.

102. Mistaque cum magicis mersa venena sonis.] Scaliger, Mistaque cum magicis nænia Marsa sonis scribebat. De quo alibi. Gruterus ex Palatinis Marsa venena scribebat. DAN. HEINSIUS. Marsa legendum omnino cum prima editione et scriptis quamplurimis. Sed necdum sanum præstiterim locum, nisi cum optimo Regio et excerptis Scaligeri ac Puteani reponas, nania Marsa. Cantus enim magicus Marsorum serpentibus fatalis creditus. Atque ita lib. vi. Fastorum 141. optimi codices, de strigibus.

Sive igitur nascuntur aves, seu carmine fiunt,

Naniaque in volucres Marsa figu

rat anus.

Hinc serpentum domitores Marsos appellant Plinius ac Gellius. eosque originem a Marso Circes filio ducere testantur, ut artis magicæ peritia, qua vulgo male audiebant, in iis nequaquam sit miranda. Marsos ob artis cognationem cum Psyllis frequenter veteres conjungebat, quo modo Plinius lib. xv. cap. ii. et Gellius lib. xvi. cap. xi. HEINS.

107. Ut ameris, amabilis esto.] Ex communi usu et sermone repetitum. P. Syrus, si vis amari, uma. quod Seneca in sententiam Ovidii egregie docet Epist. ix. Ego tibi monstrabo amatorium, sine medicamento, sine herba, sine ullius veneficæ carmine. si vis amari, ama. BURM.

Sis licet antiquo Nireus adamatus Homero; Naïadumque tener crimine raptus Hylas; 110 Ut dominam teneas, nec te mirere relictum, Ingenii dotes corporis adde bonis.

Forma bonum fragile est; quantumque accedit ad Fit minor; et spatio carpitur ipsa suo. [annos Nec violæ semper, nec hiantia lilia florent,

115

120

Et riget amissa spina relicta rosâ. Et tibi jam cani venient, formose, capilli : Jam venient rugæ, quæ tibi corpus arent. Jam molire animum, qui duret, et adstrue formæ : Solus ad extremos permanet ille rogos. Nec levis ingenuas pectus coluisse per artes Cura sit; et linguas edidicisse duas. Non formosus erat, sed erat facundus Ulixes : Et tamen æquoreas torsit amore Deas.

unus,

109. Sic licet antiquo Nireus adamatus Homero.] Scilicet quinque libri. si licet, alius, sic licet. Scribe, sis licet, atque ita Moreti codex. Licet, inquit, Nireum ab Homero tantopere laudatum æques pulchritudine, aut Hylan. respexit illa:

Νιρεύς, ὃς κάλλιστος ἀνὴρ ὑπὸ
Ιλιον ἦλθε

Τῶν ἄλλων Δαναῶν.
Quare Thersiten Lucianus apud in-
feros cum Nireo colloquentem sic in-
ducit, ἓν μὲν ἤδη τοῦτ ̓ ἔχω, ὅτι ὅμοιος
εἰμί σοι, καὶ οὐδὲν τηλικοῦτον διαφέ-
ρεις, ἡλίκον σε Όμηρος ἐκεῖνος ὁ τυ
φλὸς ἐπήνεσεν, ἁπάντων εὐμορφώτα-
τον προσειπών. hinc Νιρέως εὐμορφό-
TEρOC adagium apud Græcos, et Ni-
ρέως καλλίων. HEINS.

115. Nec semper violæ, nec semper lilia florent.] Cincia lilia Bernens. unus, nec semper lilia florent alter, hiantia habebat et Francof. pro varia

lectione. quam confirmat et Martial.
xi. Epist. 19.

Nec Boletus hiare, non marisca
Ridere, aut violæ patere possunt.
BURM.

119. Jam molire animum, qui duret, et astrue formam.] Recte adstrue forma optimus Regius cum Scaligeri excerptis et septem aliis. hoc est, superadde, sic novum veteri ædificio adstruere dixit Columella. neque aliter optimi Latinitatis auctores. HEINS.

120. Permanet.] Pertinet unus Bernensis, de quo cogitandum, nam pro pertingere, quo hodie perperam utuntur, veteres usos hoc verbo docuimus ad Quinctil. ii. de Inst. Orat. 4. BURM.

124. Equoreas torsit amore deas.] Scribe, æquoream Deam. nisi et Circe deabus æquoreis accensenda. HEINSIUS. traxit amore Vatican.

« ZurückWeiter »