Abbildungen der Seite
PDF
EPUB
[graphic][subsumed][subsumed][subsumed][subsumed][subsumed]

151

Il piè veloce s' appiglia al terreno,
E con radice immobil vi si caccia:
La sommità del nuovo arbore ameno
Tenne la grata sua leggiadra faccia.
Serba sol lo splendore almo, e sereno,
Che vuol, ch'a Febo ancor quest' arbor piaccia :
Dubbioso il tocca, e trova con effetto
Tremar sott'altra scorza il vivo petto.
152

E'ncontrando le mani intorno al legno
L'abbraccia come fosse un corpo umano;
Il bacia, ma del bacio fugge il segno
L'arbore, che'l risolve, e'l rende vano:
Gli parla, e dice: Arbore eccelso, e degno,
Dappoi, che sposa io t'ho bramata in vano,
Tu sarai l'arbor mio, tu la mia cetra,
Tu la chioma ornerai, tu la faretra.

153

Tu cingerai l'invitto capo intorno
Ai sommi trionfanti imperatori
In quel festivo, e glorioso giorno,
Che i merti mostrerà de'vincitori,
El Tarpejo vedrà superbo, e adorno
Le ricche pompe, e trionfali onori.
Le porte auguste ornerai di ghirlande,
Avendo incontro l' onorate ghiande.
154

Le bionde giovenil mie lunghe chiome,
Non mai da ferro, o man tronche, o scorciate,
Delle tue frondi, e del tuo laureo nome
Andran mai sempre alteramente ornate.
I sommi rami suoi fer cenno, come
Dell' arbor capo, esser accette e grate
Le sue larghe promesse più, che prima,
Chinando spesso la cortese cima.

570

Est nemus Emoniae, praerupta quod undique claudit Silva: vocant Tempe, per quae Penéus, ab imo Effusus Pindo, spumosis volvitur undis; Dejectuque gravi tenues agitantia fumos Nubila conducit, summisque aspergine silvis Influit; et sonitu plusquam vicina fatigàt. Haec domus, haec sedes, haec sunt penetralia magni Amnis: in hoc, residens facto de cautibus antro,575 Undis jura dabat, Nymphisque colentibus undas. Conveniunt illuc popularia flumina primum, Nescia gratentur, consolenturne parentem, Populifer Sperchéos, et irrequietus Enipeus, Apidanusque senex, lenisque Amphrysus, et Eas: Moxque amnes alii, qui qua tulit impetus illos, In mare deducunt fessas erroribus undas. Inachus unus abest, imoque reconditus antro Fletibus auget aquas, natamque miserrimus Tö

579

FAB. X. Est nemus. Io Inachi amnis filia, cum aequales sua specie praecederet, ab Iove adamata est, qui admotis precibus desiderium explevit; et ne puella in Iunonis iram incideret, a compressore in vaccam est transfigurata: cujus fallaciam Iuno cum intellexisset, petit eam a love, ut velut munus sibi daret vaccam, quia speciosior erat caeteris armentis, quae in Peloponneso essent. Iupiter vero ne si negasset, proderet puellam, tribuit confestim. Iuno autem ne amplius ejus pellex cum Iove concumberet, Argum Arestoris filium centum oculos habentem ei praeposuit. Quem Mercurius patris jussu interemit, et a casu ejus Argiphontes est cognominatus. Iuno Argum quem ob custodiam ille occiderat, in volucrem pavonem transformavit, et receptum in suam tutelam pennis insignibus (quibus amissa lumina indicaret) ornavit.

568. Est nemus Emoniae. Nam justà Tempe est spelunca Penëi fluvii, Daphnes patris, ad quem consolandum omnes vicini amnes convenerunt, praeter Inachum, qui amissam filiam lugebat. V. Ælian. var. hist. l. 3. c. 1. Pl. 4. c. 8. Emoniae. Thessaliae. Emonia enim Thessalia dicitur, ab Emone Chlori Pelasgi filio, Thessali autem patre.

[ocr errors]

579. Populifer Spercheos. Populos arbores ferens. Spercheos autem fluvius est Thessaliae, qui ex Pelio monte ortus in Maliacum labitur sinum. Sic dictus, quod sit velocissimi cursus a oñéρxiv, festinare. Enipeus. Fluvius Thessaliae, ex Othy monte in Apidanum defluens.

580. Apidanus. Thessaliae fluvius, quem idcirco senem appellat, quod tarde admodum fluat. Amphrysus. Fluvius quoque Thessaliae est leniter fluens. Eas. Fluvius Epyri.

583. Inachus. Fluvius Achaiae, ab Inacho rege sic dictus.

155

Ha l' Emonia una valle ampia, ed amena
Cinta intorno di selve alte ed ombrose,
Ch'è detta Tempe, dove in giro mena
Il Peneo l'onde sue torte e spumose:
E di tal nebbia tien l'aria ripiena,
Ch' avanza l' alte selve, e tienle ascose:
E'l suo gran mormorar tanto si stende,
Ch' intorno più, che i suoi vicini offende.
156

Qui di spugnosi sassi è l'alta sede,
E l'antro opaco del potente fiume:
Dove a dar leggi all' onde altier risiede,
Ed alle Ninfe, ch' han l' onde per
Nume.
Ogni fiume, che a lui propinquo siede,
Venne a serbar l'antico suo costume,
Dubbj tra lor di quel, ch' aveano a farsi,
O da dolersi seco, o d'allegrarsi.

157

Fra l' adorne di pioppi ombrose sponde Vi vien lo Sperchio, e l' Enipeo inquieto, L'Apidan vecchio, con le sue fredde onde, E l'Anfriso piacevole, e quieto:

Ed altri, ed altri ne vennero altronde
Per far quell' atto fra doglioso, e lieto :
E fer con dignitade, e con decoro
Quel, che s'apparteneva al caso,

158

e loro.

Inaco sol restò, ch' ivi non venne, E mancò sol di quel, che far dovea: Onde imputato da qualcun ne venne, Che'l suo grande infortunio non sapea : Di far sì degno ufficio lui ritenne Una sua figlia, che perduta avea, Per cui nell' antro suo chiuso si giacque, Forze acquistando co 'l suo pianto all'acque.

Luget, ut amissam: nescit vitane fruatur: 585
An sit apud Manes: sed quam non invenit usquam,
Esse putat nusquam, atque animo pejora veretur.
Viderat a patrio redeuntem Jupiter illam

Flumine: et, O virgo Jove digna, tuoque beatum
Nescio quem factura toro, pete, dixerat, umbras 590
Altorum nemorum,(et nemorum monstraverat umbras)
Dum calet, et medio sol est altissimus orbe.
Quod si sola times latebras intrare ferarum;
Praeside tuta Deo nemorum secreta subibis:
Nec de plebe Deo, sed qui caelestia magná
Sceptra manu teneo; sed qui vaga fulmina mitto.
Ne fuge me; fugiebat enim. Jam pascua
Lernae,
Consitaque arboribus Lyrcea reliquerat arva.
Cum Deus inducta latas caligine terras
Occuluit: tenuitque fugam, rapuitque pudorem. 6oo

595

588. Patrio flumine. Ab Inacho Achaiae fluvio.

597. Pascua Lernae. Lerna palus est Argivorum in Peloponneso, in qua habitavit Hydra serpens ab Hercule interfecta.

« ZurückWeiter »