30

35

40

Hespere, qui caelo lucet iucundior ignis?
qui desponsa tua firmes conubia flamma,
quae pepigere viri, pepigerunt ante parentes,
nec iunxere prius quam se tuus extulit ardor.
quid datur a divis felici optatius hora?

Hymen o Hymenaee, Hymen ades o Hymenaee.

Hesperus e nobis, aequales, abstulit unam.

namque tuo adventu vigilat custodia semper.
nocte latent fures, quos idem saepe revertens,
Hespere, mutato conprendis nomine Eous.

at lubet innuptis ficto te carpere questu.

quid tum, si carpunt, tacita quem mente requirunt? Hymen o Hymenaee, Hymen ades o Hymenaee.

ut flos in saeptis secretus nascitur hortis,

ignotus pecori, nullo convolsus aratro,

quem mulcent aurae, firmat sol, educat imber, multi illum pueri, multae optavere puellae; idem cum tenui carptus defloruit ungui, nulli illum pueri, nullae optavere puellae: 45 sic virgo, dum intacta manet, dum cara suis est; cum castum amisit polluto corpore florem, nec pueris iucunda manet nec cara puellis. Hymen o Hymenaee, Hymen ades o Hymenaee.

50

535

ut vidua in nudo vitis quae nascitur arvo,
numquam se extollit, numquam mitem educat uvam,
sed tenerum prono deflectens pondere corpus
iam iam contingit summum radice flagellum,
hanc nulli agricolae, nulli coluere iuvenci;
at si forte eadem est ulmo coniuncta marito,
multi illam agricolae, multi coluere iuvenci:

sic virgo, dum intacta manet, dum inculta senescit;
cum par conubium maturo tempore adeptast,

cara viro magis et minus est invisa parenti. Hymen o Hymenaee, Hymen ades o Hymenaee.

at tu ne pugna cum tali coniuge, virgo.

non aequum est pugnare, pater cui tradidit ipse,
ipse pater cum matre, quibus parere necessest.
virginitas non tota tua est, ex parte parentumst:
tertia pars patri, pars est data tertia matri,
tertia sola tua est. noli pugnare duobus,

qui genero sua iura simul cum dote dederunt.

60

65

LXIII.

Super alta vectus Attis celeri rate maria
Phrygium ut nemus citato cupide pede tetigit

adiitque opaca silvis redimita loca deae,
stimulatus ibi furenti rabie, vagus animis,
devolsit ili acuto sibi pondera silice.

itaque ut relicta sensit sibi membra sine viro, etiam recente terrae sola sanguine maculans niveis citata cepit manibus leve typanum, typanum tuum, Cybebe, tua, mater, initia, quatiensque terga tauri teneris cava digitis.

5

10

canere haec suis adorta est tremebunda comitibus. 'agite ite ad alta, Gallae, Cybeles nemora simul, simul ite, Dindymenae dominae vaga pecora, aliena quae petentes velut exules loca

sectam meam executae duce me mihi comites

15

rapidum salum tulistis truculentaque pelage et corpus evirastis Veneris nimio odio, hilarate aere citatis erroribus animum.

mora tarda mente cedat: simul ite, sequimini

Phrygiam ad domum Cybebes, Phrygia ad nemora deae, 20 ubi cymbalum sonat vox, ubi tympana reboant, tibicen ubi canit Phryx curvo grave calamo, ubi capita maenades vi iaciunt hederigerae, ubi sacra sancta acutis ululatibus agitant, ubi suevit illa divae volitare vaga cohors. quo nos decet citatis celerare tripudiis.'

simul haec comitibus Attis cecinit notha mulier,

25

thiasus repente linguis trepidantibus ululat,

leve tympanum remugit, cava cymbala recrepant, 30 viridem citus adit Idam properante pede chorus. furibunda simul anhelans vaga vadit animam agens comitata tympano Attis per opaca nemora dux, veluti iuvenca vitans onus indomita iugi: rapidae ducem secuntur Gallae properipedem. 35 itaque, ut domum Cybebes tetigere lassulae, nimio e labore somnum capiunt sine Cerere. piger his labante langore oculos sopor operit: abit in quiete molli rabidus furor animi. sed ubi oris aurei Sol radiantibus oculis 40 lustravit aethera album, sola dura, mare ferum, pepulitque noctis umbras vegetis sonipedibus, ibi Somnus excitam Attin fugiens citus abiit: trepidante eum recepit dea Pasithea sinu. ita de quiete molli rapida sine rabie 45 simul ipsa pectore Attis sua facta recoluit, liquidaque mente vidit sine quis ubique foret, animo aestuante rusum reditum ad vada tetulit. ibi maria vasta visens lacrimantibus oculis, patriam adlocuta maestast ita voce miseriter. 50 patria o mei creatrix, patria o mea genetrix, ego quam miser relinquens, dominos ut erifugae famuli solent, ad Idae tetuli nemora pedem, ut aput nivem et ferarum gelida stabula forem et earum omnia adirem furibunda latibula, 55 ubinam aut quibus locis te positam, patria, reor? cupit ipsa pupula ad te sibi derigere aciem, rabie fera carens dum breve tempus animus est. egone a mea remota haec ferar in nemora domo? patria, bonis, amicis, genitoribus abero?

60 abero foro, palaestra, stadio et gymnasiis?

miser a miser, querendum est etiam atque etiam, anime. quod enim genus figuraest, ego non quod obierim? ego mulier ego adulescens, ego ephebus, ego puer,

ego gymnasi fui flos, ego eram decus olei, 65 mihi ianuae frequentes, mihi limina tepida, mihi floridis corollis redimita domus erat,

linquendum ubi esset orto mihi sole cubiculum.

ego nunc deum ministra et Cybeles famula ferar?
ego maenas, ego mei pars, ego vir sterilis ero?
ego viridis algida Idae nive amicta loca colam?
ego vitam agam sub altis Phrygiae columinibus,
ubi cerva silvicultrix, ubi aper nemorivagus?
iam iam dolet quod egi, iam iamque paenitet.'
roseis ut huic labellis sonitus citus abiit
geminas matris ad auris nova nuntia referens,
ibi iuncta iuga resolvens Cybele leonibus
laevumque pecoris hostem stimulans ita loquitur.

'agedum' inquit 'age ferox i, face ut hunc furor agitet, face uti furoris ictu reditum in nemora ferat, mea libere nimis qui fugere imperia cupit. age caede terga cauda, tua verbera patere, face cuncta mugienti fremitu loca retonent, rutilam ferox torosa cervice quate iubam.' ait haec minax Cybebe religatque iuga manu. ferus ipse sese adhortans rapidum incitat animo, vadit, fremit, refringit virgulta pede vago. at ubi umida albicantis loca litoris adiit, teneramque vidit Attin prope marmora pelagi, facit impetum: illa demens fugit in nemora fera: ibi semper omne vitae spatium famula fuit. dea, magna dea, Cybebe, dea domina Dindymi, procul a mea tuus sit furor omnis, era, domo: alios age incitatos, alios age rabidos.

LXIV.

Peliaco quondam prognatae vertice pinus
dicuntur liquidas Neptuni nasse per undas
Phasidos ad fluctus et fines Aeeteos,
cum lecti iuvenes, Argivae robora pubis,
auratam optantes Colchis avertere pellem
ausi sunt vada salsa cita decurrere puppi,
caerula verrentes abiegnis aequora palmis.
diva quibus retinens in summis urbibus arces
ipsa levi fecit volitantem flamine currum,
pinea coniungens inflexae texta carinae.

70

75

80

85

90€

5

10

illa rudem cursu prima imbuit Amphitriten. quae simul ac rostro ventosum proscidit aequor, tortaque remigio spumis incanduit unda, emersere freti canenti e gurgite vultus 15 aequoreae monstrum Nereides admirantes. illa, nulla alia, viderunt luce marinas mortales oculi nudato corpore nymphas nutricum tenus extantes e gurgite cano. tum Thetidis Peleus incensus fertur amore, 20 tum Thetis humanos non despexit hymenaeos, tum Thetidi pater ipse iugandum Pelea sensit. o nimis optato saeclorum tempore nati

heroes, salvete, deum genus, o bona matrum 23a progenies, salvete iterum

vos ego saepe meo vos carmine conpellabo, 25 teque adeo eximie taedis felicibus aucte Thessaliae columen Peleu, cui Iuppiter ipse, ipse suos divum genitor concessit amores. tene Thetis tenuit pulcerrima Nereine? tene suam Tethys concessit ducere neptem, 30 Oceanusque, mari totum qui amplectitur orbem? quae simul optatae finito tempore luces advenere, domum conventu tota frequentat Thessalia, oppletur laetanti regia coetu: dona ferunt prae se, declarant gaudia vultu. 35 deseritur Cieros, linquunt Phthiotica tempe Crannonisque domos ac moenia Larisaea,

Pharsalum coeunt, Pharsalia tecta frequentant. rura colit nemo, mollescunt colla iuvencis. 41 non falx attenuat frondatorum arboris umbram, 39 non humilis curvis purgatur vinea rastris, 40 non glaebam prono convellit vomere taurus: 42 squalida desertis robigo infertur aratris.

ipsius at sedes, quacumque opulenta recessit regia, fulgenti splendent auro atque argento. 45 candet ebur soliis, conlucent pocula mensae, tota domus gaudet regali splendida gaza. pulvinar vero divae geniale locatur sedibus in mediis, Indo quod dente politum tincta tegit roseo conchyli purpura fuco.