Quae pepigere viri, pepigerunt ante parentes
Nec iunxere prius quam se tuus extulit ardor.
Quid datur a divis felici optatius hora?

Hymen o Hymenaee, Hymen ades o Hymenaee!

Nocte latent fures, quos idem saepe revertens,
Hespere, mutato comprendis nomine eosdem.
At libet innuptis ficto te carpere questu.

Quid tum, si carpunt, tacita quem mente requirunt?
Hymen o Hymenaee, Hymen ades o Hymenaee!

VIRGINES.

Ut flos in septis secretus nascitur hortis,

Ignotus pecori, nullo contusus aratro,

Quem mulcent aurae, firmat sol, educat imber

Multi illum pueri, multae optavere puellae:

Idem cum tenui carptus defloruit ungui,
Nulli illum pueri, nullae optavere puellae:
Sic virgo, dum intacta manet, dum cara suis est;

33.] Ellis assigns this line to the youths.

35.] Doering prefers Schrader's emendation of Eous (Lucifer) for eosdem in 1. 35. The planet Venus is Hesperus or Noctifer in the evening, Lucifer or Eous in the morning. So, too, apparently, the planet Jupiter, when Venus is invisible.

36. At libet innuptis, &c.] 'But it is the maidens' pleasure.'

37. Quid tum, &c.] What then, if they do rail at one whom in their secret thoughts they long for?'

35

40

45

40.] Purpureus veluti cum flos succisus aratro,' Virg. Aen. ix. 435.

41. Quem mulcent, &c.] 'Which the breezes foster, the sun strengthens, the rain rears.'

42-44.] So Ovid, Metam. iii. 353-355, speaking of Narcissus, Multi illum pueri, multae cupiere puellae: Sed fuit in tenerâ tam dura superbia formâ: Nulli illum juvenes, nullae tetigere puellae.'

45. Sic virgo, &c.] 'So is the virgin,' &c.

Cum castum amisit polluto corpore florem,
Nec pueris iucunda manet, nec cara puellis.
Hymen o Hymenaee, Hymen ades o Hymenaee!

IUVENES.

Ut vidua in nudo vitis quae nascitur arvo
Nunquam se extollit, nunquam mitem educat uvam,
Sed tenerum prono deflectens pondere corpus
Iam iam contingit summum radice flagellum,
Hanc nulli agricolae, nulli coluere iuvenci :
At si forte eadem est ulmo coniuncta marito,
Multi illam agricolae, multi accoluere iuvenci :
Sic virgo dum intacta manet, dum inculta senescit ;
Cum par connubium maturo tempore adepta est,
Cara viro magis et minus est invisa parenti.

At tu ne pugna cum tali coniuge virgo,

*

*

*

*

*

Non aequom est pugnare, pater cui tradidit ipse,
Ipse pater cum matre, quibus parere necesse est.
Virginitas non tota tua est, ex parte parentum est,
Tertia pars patrist, pars est data tertia matri,
Tertia sola tua est: noli pugnare duobus,
Qui genero sua iura simul cum dote dederunt.
Hymen o Hymenaee, Hymen ades o Hymenaee!

LXIII.

Super alta vectus Attis celeri rate maria

Phrygium ut nemus citato cupide pede tetigit
Adiitque opaca silvis redimita loca deae,
Stimulatus ibi furenti rabie, vagus animis,

49.] Et vitem viduas ducit ad arbores,' Hor. Od. iv. 5. 30.

52. Iam iam] Soon.'-flagellum, 'branch' or 'spray.' So Virgil, Aen. ix. 436, 437, Lassove papavera collo Demisere caput pluvia cum forte gravantur.'

57.] 'Si qua voles aptè nubere, nube pari,' Ovid, Heroid. Ep. ix. 32. 53. invisa]Looked on with jea

lousy by her mother.'

50

55

60

65

LXIII.] A beautiful youth of the name of Attis, or Atys, crosses over to Phrygia, and in a fit of religious frenzy enrols himself among the Galli, the mutilated priests of Cybele.

3. redimita] rounded by.'

Crowned,' or

Devolvit ile acuto sibi pondere silicis.
Itaque ut relicta sensit sibi membra sine viro,
Etiam recente terrae sola sanguine maculans
Niveis citata cepit manibus leve typanum,
Typanum, tubam Cybebes, tua, mater, initia,
Quatiensque terga tauri teneris cava digitis

Canere haec suis adorta est tremebunda comitibus.
'Agite ite ad alta, Gallae, Cybeles nemora simul,
Simul ite, Dindymenae dominae vaga pecora,
Aliena quae petentes velut exules loca

Sectam meam executae duce me mihi comites
Rapidum salum tulistis truculentaque pelage
Et corpus evirastis Veneris nimio odio,
Hilarate aere citatis erroribus animum.
Mora tarda mente cedat: simul ite, sequimini

15

Phrygiam ad domum Cybebes, Phrygia ad nemora deae, 20
Ubi cymbalum sonat vox, ubi tympana reboant,
Tibicen ubi canit Phryx curvo grave calamo,
Ubi capita Maenades vi iaciunt ederigerae,
Ubi sacra sancta acutis ululatibus agitant,
Ubi suevit illa divae volitare vaga cohors,
Quo nos decet citatis celerare tripudiis.'

Simul haec comitibus Attis cecinit notha mulier,
Thiasus repente linguis strepitantibus ululat,
Leve tympanum remugit, cava cymbala recrepant,

5. ile] Sing. of the not uncommon word ilia. The Galli were completely mutilated according to the custom alluded to by St. Paul in Gal. v. 12, on which see Professor Lightfoot's Commentary. The Jews always practised circumcision with a flint. Cf. Ex. iv. 26. A. H. W.

7. Etiam] Still.'

8. citata] In frenzied agitation.' The feminine gender is now applied to Atys, in consequence of his mutilation.

9. initia] Instruments used in the mysteries.' Cookesley.

10. terga tauri] i. e. Typanum or tympanum, 'a tambourine.'

13. Dindymenae] From Dindymus, a mountain of Phrygia.

15. Sectam] Sect' or 'path,'

properly via secta.'

25

25

16. pelage] Plural of pelagus (way). At pelage multa,' Lucret. vi. 620. But it is better to read truculentaque pelagi, a frequent construction in poetry, e.g. acuta belli, strata viarum, opaca locorum.

21.] cymbalum cymbalorum.

26. tripudiis] A dance of three steps. "Gaudet invisam pepulisse fossor Ter pede terram,' Hor. Od. iii. 18. 15, 16. [It is probably the same as the polka, i. e. the field dance, from pole, 'a plain.'

A. H. W.]

28. Thiasus] Strictly, a dance in honour of Bacchus. Here a religious dance in general.

29. recrepant] Ring.'

Viridem citus adit Idam properante pede chorus.
Furibunda simul anhelans vaga vadit animam agens
Comitata tympano Attis per opaca nemora dux,
Veluti iuvenca vitans onus indomita iugi:
Rapidae ducem sequuntur Gallae properipedem.
Itaque, ut domum Cybebes tetigere lassulae,
Nimio e labore somnum capiunt sine Cerere.
Piger his labante langore oculos sopor operit :
Abit in quiete molli rabidus furor animi.
Sed ubi oris aurei Sol radiantibus oculis
Lustravit aethera album, sola dura, mare ferum,
Pepulitque noctis umbras vegetis sonipedibus,
Ibi Somnus excitam Attin fugiens citus abiit:
Trepidante eum recepit dea Pasithea sinu.
Ita de quiete molli rapida sine rabie
Simul ipse pectore Attis sua facta recoluit,
Liquidaque mente vidit sine queis ubique foret,
Animo aestuante rusum reditum ad vada tetulit.
Ibi maria vasta visens lacrimantibus oculis,
Patriam allocuta maestast ita voce miseriter.
'Patria o mei creatrix, patria o mea genetrix,
Ego quam miser relinquens, dominos ut herifugae
Famuli solent, ad Idae tetuli nemora pedem,
Ut aput nivem et ferarum gelida stabula forem
Et earum omnia adirem furibunda latibula,
Ubinam aut quibus locis te positam, patria, reor?
Cupit ipsa pupula ad te sibi dirigere aciem,

46. Liquida] Clear,' undarkened now by frenzy.-sine queis, deprived of what.'

47.] rusum=rursum,i. e. reversum. Tetulit, reduplicated perfect tulit.

53. stabula] Haunts.' 'Itur in antiquam silvam, stabula alta ferarum,' Virg. Aen. vi. 179.

56. pupula] The pupil of the eye. Aciesque ipsa, qua cernimus, quae pupula vocatur,' Cic. Nat. D. ii. 57. -Pupula is the diminutive of pupa, primarily meaning a little girl, or doll, and is applied to the small image we see in each other's eyes.

Rabie fera carens dum breve tempus animus est.
Egone a mea remota haec ferar in nemora domo?
Patria, bonis, amicis, genitoribus abero?

Abero foro, palaestra, stadio et gymnasiis?

60

Miser ah miser, querendum est etiam atque etiam, anime.
Quod enim genus figuraest, ego non quod habuerim?
Ego mulier, ego adolescens, ego ephebus, ego puer,
Ego gymnasi fui flos, ego eram decus olei :

65

Mihi ianuae frequentes, mihi limina tepida,
Mihi floridis corollis redimita domus erat,
Linquendum ubi esset orto mihi Sole cubiculum.
Ego nunc deum ministra et Cybeles famula ferar?
Ego Maenas, ego mei pars, ego vir sterilis ero?
Ego viridis algida Idae nive amicta loca colam?
Ego vitam agam sub altis Phrygiae columinibus,
Ubi cerva silvicultrix, ubi aper nemorivagus?
Iam iam dolet quod egi, iam iamque paenitet.'
Roseis ut huic labellis sonus editus abiit,
Geminas matris ad aures nova nuntia referens,
Ibi vincta iuga resolvens Cybele leonibus

Laevumque pecoris hostem stimulans ita loquitur.

70

75

Agedum' inquit‘age ferox i, face ut hunc furor agitet, Face uti furoris ictu reditum in nemora ferat, Mea libere nimis qui fugere imperia cupit. Age caede terga cauda, tua verbera patere,

60. palaestra] The wrestling school.-stadium,' the race-course." -gymnasium has a wider meaning, including all athletic exercises, and sometimes also mental training.

62. Quod enim genus figuraest] 'For what species of external advantage?' Cookesley.

63. Ego mulier] The general reading is puber. If we retain mulier, the sense must be: 'I, a woman now, was once,' &c.

64. olei] Of the wrestling school,' where they anointed themselves with oil.

65. frequentes] Thronged.'

་

66.] At lacrymans exclusus amator limina saepe Floribus et sertis operit, Lucr. iv. 1171. ἀλλ ̓ ἐνθὼν

80

KλALE TOTI σTVYHOTσ pedál pois, καὶ κύσε τὰν φλιάν, Theocr. xxiii. 17, 18.

68. Ego nunc] Doering reads egone et.-ferar, 'shall I be called?' 71. columinibus] 'Mountains,' 'peaks.'

74. sonus editus abiit] The old reading was palans sonitus abiit. Sonitus citus, Bentley.

77. Laevum] Yoked on the left hand,' what we should call the 'near' lion.

78.] face = fac.-ut hunc furor agitet. This is Lachmann's emendation for ut hinc furoribus.

80. libere] Insolently."

81.] οὐρὴ δὲ πλευρᾶς τε καὶ ισχία ἀμφοτέρωθεν μαστίεται,