hi narrata ferunt alio, mensuraque ficti 20 crescit, et auditis aliquid novus adicit auctor. Illic Credulitas, illic temerarius Error vanaque Laetitia est consternatique Timores Seditioque repens dubioque auctore Susurri. Ipsa, quid in caelo rerum pelagoque geratur 25 et tellure, videt totumque inquirit in orbem. MET. XII. 39-63. 8. The Apotheosis of Romulus and Hersilia. Occiderat Tatius, populisque aequata duobus, Romule, iura dabas, posita cum casside Mavors talibus adfatur divumque hominumque parentem : 'tempus adest, genitor, quoniam fundamine magno 5 res Romana valet nec praeside pendet ab uno, praemia, quae promissa mihi dignoque nepoti, solvere et ablatum terris imponere caelo. Tu mihi concilio quondam praesente deorum (nam memoro memorique animo pia verba notavi) 10 unus erit, quem tu tolles in caerula caeli” dixisti. Rata sit verborum summa tuorum.' Adnuit omnipotens et nubibus aëra caecis occuluit tonitruque et fulgure terruit orbem. Quae sibi promissae sensit rata signa rapinae, 15 innixusque hastae pressos temone cruento impavidus conscendit equos Gradivus et ictu verberis increpuit, pronusque per aëra lapsus constitit in summo nemorosi colle Palati reddentemque suo iam regia iura Quiriti 20 abstulit Iliaden. Corpus mortale per auras dilapsum tenues: sic lata plumbea funda missa solet medio glans intabescere caelo. Pulchra subit facies et pulvinaribus altis dignior, est qualis trabeati forma Quirini. 25 Flebat ut amissum coniunx, cum regia Iuno coniugis est, duce me lucum pete, colle Quirini Illa verecundo vix tollens lumina vultu 'o, dea, namque mihi nec, quae sis, dicere promptum est, et liquet esse deam, duc, o duc' inquit et offer coniugis ora mihi. Quae si modo posse videre 40 fata semel dederint, caelum accepisse videbor.' Nec mora, Romuleos cum virgine Thaumantea ingreditur colles. Ibi sidus ab aethere lapsum decidit in terras; a cuius lumine flagrans Hersilia aërias cum sidere cessit in auras. 45 Hanc manibus notis Romanae conditor urbis excipit, et priscum pariter cum corpore nomen mutat Horamque vocat, quae nunc dea iuncta Quirino est. 9. Epilogue. MET. XIV. 805-851. Iamque opus exegi, quod nec Iovis ira nec ignis nec poterit ferrum nec edax abolere vetustas. Cum volet, illa dies, quae nil nisi corporis huius ius habet, incerti spatium mihi finiat aevi: 5 parte tamen meliore mei super alta perennis astra ferar nomen que erit indelebile nostrum. Quaque patet domitis Romana potentia terris, ore legar populi perque omnia saecula fama, siquid habent veri vatum praesagia, vivam. MET. XV. 871-879. 10 FASTI. 10. The Feast of Terminus. Nox ubi transierit, solito celebretur honore Termine, sive lapis, sive es defossus in agro stipes, ab antiquis tu quoque numen habes. 5 Te duo diversa domini de parte coronant binaque serta tibi binaque liba ferunt. Ara fit: huc ignem curto fert rustica testu sumptum de tepidis ipsa colona focis. Ligna senex minuit concisaque construit arte et solida ramos figere pugnat humo. Tum sicco primas inritat cortice flammas: stat puer et manibus lata canistra tenet. Inde ubi ter fruges medios immisit in ignes, porrigit incisos filia parva favos. 15 Vina tenent alii. Libantur singula flammis. Spectant, et linguis candida turba favet. Spargitur et caeso communis Terminus agno, nec queritur, lactans cum sibi porca datur. Conveniunt celebrantque dapes vicinia simplex et cantant laudes, Termine sancte, tuas: 'tu populos urbesque et regna iugentia finis: omnis erit sine te litigiosus ager. 20 Nulla tibi ambitio est, nullo conrumperis auro: legitima servas credita rura fide. 25 Si tu signasses olim Thyreatida terram, corpora non leto missa trecenta forent, nec foret Othryades congestis lectus in armis. 30 O quantum patriae sanguinis ille dedit! Quid, nova cum fierent Capitolia? nempe deorum cuncta Iovi cessit turba locumque dedit: Terminus, ut veteres memorant, tum lentus in aede restitit et magno cum Iove templa tenet. Nunc quoque, se supra ne quid nisi sidera cernat, exiguum templi tecta foramen habent. 35 Termine, post illud levitas tibi libera non est: qua positus fueris in statione, mane, 40 nec tu vicino quicquam concede roganti, ne videare hominem praeposuisse Iovi, et seu vomeribus seu tu pulsabere rastris, clamato "tuus est hic ager, ille suus!' Est via, quae populum Laurentes ducit in agros, quondam Dardanio regna petita duci. Illa lanigeri pecoris tibi, Termine, fibris sacra videt fieri sextus ab urbe lapis. 45 Gentibus est aliis tellus data limite certo: Romanae spatium est urbis et orbis idem. 11. Quinquatrus. FAS. II. 639-684. Una dies media est, et fiunt sacra Minervae, nominaque a iunctis quinque diebus habent. Sanguine prima vacat, nec fas concurrere ferro: Causa, quod est illa nata Minerva die. 5 Altera tresque super rasa celebrantur harena. Ensibus exsertis bellica laeta dea est. 10 Pallada nunc pueri teneraeque orate puellae: Hanc cole, qui maculas laesis de vestibus aufers, hanc cole, velleribus quisquis aëna paras. 15 Nec quisquam invita faciet bene vincula plantae Pallade, sit Tychio doctior ille licet. 20 Et licet antiquo manibus conlatus Epeo munera de vestris pauca referte deae. Nec vos, turba fere censu fraudata, magistri, spernite discipulos attrahit illa novos. Quique moves caelum tabulamque coloribus uris, quique facis docta mollia saxa manu: 25 mille dea est operum. Certe dea carminis illa est. Si mereor, studiis adsit amica meis. FAS. III. 809-834. 10 12. Mars Ultor. Sed quid et Orion et cetera sidera mundo 5 Fallor, an arma sonant? Non fallimur, arma sonabant: hinc fera Gradivum bella movere decet, seu quis ab Eoo nos impius orbe lacesset, seu quis ab occiduo sole domandus erit. 15 Prospicit armipotens operis fastigia summi et probat invictos summa tenere deos. |