8.

Erste Statuten der Universität, von dem päpstlichen Bevollmächtigten Abt Heinrich zu Blaubeuren,

vom 9. Oktober 1477.

HEINRICUS, permissione diuina ABBAS monasterii in Blabürren ordinis S. Benedicti Constantiensis diocesis iudex et commissarius ad infrascripta a s. sede apostolica specialiter deputatus. Uniuersis et singulis presentium inspectoribus illis presertim quos subscriptum tangit negotium, tangetque vel tangere poterit quomodolibet in futurum Subscriptorum eorundem notitiam cum salute.

Cum nuper sumpta auctoritate apostolica nobis specialiter commissa vt superiorum nostrorum et precipue apostolicis reuerenter obtemperaremus mandatis, vniuersitatem quandam Studii generalis in opido Tuwingen dicte diocesis erexissemus, modo et via melioribus quibus potuimus, Non immerito animo reuoluimus, vt violentorum motus refrenentur, temerarieque multorum reprimantur insolentie Eadem nostra auctoritate super hiis nobis specialiter commissa, quedam Statuta salutaria dicte erecte vniuersitatis, statuenda esse ordinanda et edenda. Quatenus in illa proficere cupientes ad virtutum apicem et scientie, sublatis anfractibus, facilius peruenire queant. Horum itaque intuitu vt nobis commissorum (instar filiorum obedentie) finem magis debitum imponamus Nos matura super hiis deliberatione prehabita, memorate vniuersitatis habitudinibus et circumstantiis debite pensatis Statuta et ordinationes subnotatas decreuimus et diuino inuocato auxilio duximus ordinandas condendas et faciendas atque presentibus facimus condimus et ordinamus, volentes et eadem nostra auctoritate apostolica statuentes et decernentes, vt perpetuis futuris temporibus ab vniuersis et singulis ipsius vniuersitatis membris et suppositis presentibus et posteris, prout quempiam concernunt in genere vel in specie Statuta eadem fideliter et inconuulse ac sub infrascriptis penis, seruentur integre et custodiantur In quorum omnium et singulorum testimonium et robur

premissorum, Rotulum presentem exinde fieri, et Sigilli nostri iussimus et fecimus appensione communiri.

Datum in Tuwingen anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo, septimo, die nona mensis Octobris inditione decima.

INPRIMIS itaque, in illius nomine inchoantes, qui omnium bonorum auctor est et patrator Statuimus et ordinamus Quod iuxta apostolicum priuilegium toto euo in hac inclita vrbe Tüwingen sit atque vigeat studium generale in facultatibus omnibus legis diuine pariter et humane iurium vtrorumque Necnon artium medicinalium et philosophicarum aliarumque liberalium scientiarum orthodoxe fidei nostre consonarum ab omnibus licite et libere actuandum Quodque illius Studii sit vna duntaxat vniuersitas et vnum corpus ex omnibus facultatibus indiuisibile, et caput vnum scilicet Rector, facultatem habens regendi Membra vniuersitatis, secundum Statutorum infrascriptorum tenorem. Item quod dicta vniuersitas iuxta differentiam quadrinariam in illa doctrinandarum scientiarum in quatuor distinctas esse debeat partita facultates Quarum prima et suprema theologica, Secunda iuridica tertia Medicine et Quarta artistarum appellentur.

Quarum quelibet suum proprium Collegium et vnum singulare caput omnium et singulorum illius facultatis tantum membrorum principale habeat quod nominabitur de canus, potestatem gerens gubernandi et ordinandi sue facultatis supposita. Debeatque et teneatur habere similiter Consiliarios et statutarios ad hoc abiles et ydoneos, pro illius salubri regimine, qui Statuta et ordinationes pro commodo et vtilitate illius facultatis condendi et emendandi atque reformandi habeant potestatem, insuper promotorum et promouendorum mores status actus gesta et scientias rimandi et discutiendi, eosque admittendi vel reprobandi similiter plenariam habeat facultatem. Ita tamen quod nichil in preiudicium Statutorum infrascriptorum attemptetur a quoquam. Et si quis suo sensu vsus, aliud presumpserit eligere caput in eodem corpore, excludatur et amplius pro vniuersitatis membro non reputetur Cuius quidem decani officium durabit secundum ordinem sue facultatis. Prouideatur insuper per huiusmodi decanum vigilanter, et per alios suos conregentes mature pro posse et

nosse cuiuslibet, quatenus in sua facultate, nisi ydonei ad gradus scolasticos et graduationes honoris ac suum consortium admittantur Ymo solum literarum scientia eruditi moribus compositi et vita honesti, sub pena suspensionis, quam contrafaciens eoipso incidat vsque ad congruam et realem satisfactionem Cum honorabilius sit habere paucos studiosos ydoneos quam permultos moribus deprauatos et imperitos.

Volumus preterea et ordinamus, quod quelibet facultas suas ordinationes et statuta conficiat, et quod vniuersitas non intromittat se de hiis, que specialiter ad aliquam pertinent facultatem Nisi facultas prius requisita legitime, quouis casu negligens reperiatur monitione premissa, ea etenim vice poterunt alie tres facultates prouidere et expedienda terminare sagaciter. Item statuimus similiter et ordinamus, quod nulla ordinatio cuiuscunque facultatis habeat vim seu efficaciam ligandi, si quod ad eius obseruantiam aliquis obligetur, nisi prius fuerit per vniuersitatem legitime approbata. Quodque nulla facultas statutum approbatum per vniuersitatem sine illius scitu et consensu expresso, reuocare possit et valeat, Et nichilominus quod nec approbatio neque consensus huiusmodi vigorem habeant, antequam copia autentica in pergameno fideliter conscripta tradatur vniuersitati ad eius archam communem reponenda.

Volumus similiter statuimus et ordinamus, quod vniuersitas. proprium habeat fiscum, seris et clauibus diuersis munitum, quas claues quatuor facultatum habeant decani, pro reponendis rebus clenodiis sigillo maiori, pecuniis atque priuilegiis vniuersitatis. Singularibus autem facultatibus liceat, quod quelibet de custodia sui proprii fisci ita prudenter prouideat prout damnum et incommodum sua in re voluerit euitare.

Item statuimus et ordinamus, quod quelibet facultas disponat de horis lectionum atque actuum suorum, modo conuenientiori, quo fieri potest, sine preiudicio alterius vel aliarum facultatum.

Item statuimus similiter, quod in disputationibus publicis non agitentur Doctores Magistri et Baccalaurei proteruiis aut conuitiis, nec inuicem immorigeratis verbis aut gestibus se exprobrent aut offendant sub pena iuxta excessum, per vniuersitatem infligenda.

Item statuimus quod nullus possit repetere publice, si sit Doctor vel Magister de gremio alterius vniuersitatis sine licentia facultatis in qua intendit repetere. Si quis autem contrarium presumpserit, nullum suppositum vniuersitatis presumat interesse.

De votis per vniuersitatem prestandis.

Cum infinitas multis in iuris articulis reprobetur, volumus et statuimus, quod omnes regentes in superioribus facultatibus, Quatuor in artibus Magistri regentes, quorum semper duo ex Collegiatis adminus sint a facultate electi, singuli de singulis viis, vna cum Rectore vniuersitatis ac decano facultatis artium in omnibus negotiis vniuersitatem concernentibus, totam vniuersitatem representare habeant et representent. Et quidquid ex omnium vel maioris partis eorundem votis resultauerit, firmum maneat et ratum habeatur. Si vero parilitas votorum euenerit, extunc dominus Rector aut eius vicem gerens, vni partium, que sibi secundum conscientiam suam videbitur meliori ratione inniti, accedere atque concludere potest. Quodsi aliqua facultatum negligens vel presens non fuerit, residue partes eius negligentia siue absentia non obstante, procedendi atque concludendi in causis occurrentibus liberam habeant potestatem, huiusmodi etiam conclusa absentes rata habere teneantur.

Juramentum representantium vniuersitatem.

Jurabitis primo quod eligetis deliberabitis et votabitis fideliter ad honorem dei et vniuersitatis vtilitatem et laudem Ad proposita per Rectorem vel eius locum tenentem, secundum quod ratio vestra dictat, secluso amore odio pretio prece aut quocunque alio iuditium peruertente Secundo quod conuentiones speciales seu partiales cum aliis non faciatis, neque vocem prius promittetis vel vendetis Tertio quod secreta vniuersitatis consilia et maxime que Rector decreuerit non reuelanda, non reuelabitis Quarto quod parebitis Rectoris mandatis iuxta formam statutorum Quinto quod nichil attemptabitis in consilio vel extra, quod sit contra statum dominii et ordinationem

illustris domini nostri fundatoris aut honorem vniuersitatis sed eaipsa meliori modo quo poteritis promoueatis.

De qualitate eligendi Rectorem,

Statuimus amplius et ordinamus quod Rector sue Rectorie tempore transacto in die uidelicet Luce euangeliste ac Philippi et Jacobi apostolorum beatorum aut eorum vigiliis, representantes vniuersitatem conuocet, ad noui Rectoris electionem, prestito iuramento per eosdem, quod nullam facultatem spernant, aut aliquam alteri preponant, aut aliquam quacunque affectione excludant, Sed eligant secundum suas conscientias vnum, (cuiuscunque fatultatis fuerit) qui ipsis protunc ad Rectoriam magis ydoneus videbitur, ita tamen ordinantes, quod Rectoria non semper maneat in vna facultate, sed quod transeat ad supposita diuersarum facultatum, si reperiantur ydonea, quod videlicet talis quatuor annorum Magister sit, licentiatus vel doctor, aut saltim alias precipue nobilitatis vel dignitatis, prout iudicauerint expedire, eo tamen saluo, quod idem suppositum non grauetur sepius hoc officio, preter suam uoluntatem. Et sic iuxta statutum de votis prestandis Rector nouus eligatur. Ab hac autem Rectoris electione dominum Cancellarium vniuersitatis et plebanum loci protempore excludimus, quos ab onere huiusmodi exemptos esse volumus et supportatos.

Similiter statuimus, quod si quis in Rectorem electus fuerit, et officium huiusmodi acceptare noluerit, nisi assignet causam legitimam vniuersitati acceptam, incurrat penam trium florenorum renensium vniuersitatis fisco applicandorum, alioquin gratiam ammittat et priuilegium vniuersitatis Quod si deliberare affectauerit, talis deliberatio trium dierum spatium non excedat Nisi ex causa rationabili et legitima terminum huiusmodi prorogari petat.

Item statuimus et ordinamus, quod Rector sic electus toti vniuersitati conuocate vel ad proximam diem conuocande publicetur a Rectore antiquo, iuramentumque ab eo recipiat in presentia omnium, videlicet quod fideliter et diligenter exercebit officium suum iuxta statuta vniuersitatis desuper ordinata et alias prout melius nouerit expedire Quodque huiusmodi statuta