Polska dzieje i rzeczy jej, Band 4

Cover
Nakł. J.K. Żupańskiego, 1856

Im Buch

Andere Ausgaben - Alle anzeigen

Häufige Begriffe und Wortgruppen

Beliebte Passagen

Seite 423 - Pisze więc konstytucja z r. 1633: „ponieważ ludzie prostego stanu artibus illicitis w tytuły i prerogatywy szlacheckie wdzierać się zwykli, zabiegając temu, żeby te honoris encomia, et virtutis praemia tanto sudore od przodków naszych nabywane, lada kto sobie nie uzurpował, postanawiamy : aby żaden szlachcic nie ważył się ignobilem do herbu przyjąć i za nim świadczyć i za powinnego swego przyznawać pod utraceniem własnego szlachectwa swego".
Seite 115 - Na te m zamykamy rzecz o szlachcie, bo z upadkiem Polski , jej stanowisko się zmieniło. II. ZASZCZYTY. Z tego co się dopiero o stanie szlacheckim, a wyżej nieco o urzędach i dostojeństwach powiedziało, jasno jest że pierwszym w Polszcze zaszczytem, było szlachectwo i nad niego nic. Być szlachcicem , było mieć otwartą całą przestrzeń, od zagonu do tronu. Wszystko dla niego otwarte, do wszystkiego ma prawo, co bądź otrzymać godny. Zaszczytem dla niego mieć herb Klejnot szlachecki,...
Seite 72 - Pozostaje nam jeszcze do przebieżenia niewyczerpnięty zapas rozlicznych godności i urzędowań, w którym trudny jest do uczynienia rozkład, niemniej trudne ustopniowanie zaszczytności. Te które były posługą wprost obywatelską, które wynikały z obywatelskich poleceń, z wyborów obywatelskich, lub niepobierające żadnej ze skarbu publicznego płacy, poczytywane były za zaszczytniejsze a często i od jinnych wyższe.
Seite 98 - Siewierskie : ci , nie ważyli się z lem publicznie przed stanami występować. Z ziem szlachta książęce miana pozmiatała. Ani Mazowsze nieutrzymało go , straciwszy książąt 1525. stało się województwem. Książe Pruskie Królewieckie z tytułem swoim, jedno w senacie zasiadło , a to tak niemiłe było stanowi rycerskiemu, że się braci szlachty Pruskiej wyrzekali, jako poddanych senatora obrażającego stan rycerski. Panowie rad Litewskich, pisując do panów rad Polskich , senatorom...
Seite 364 - Własną nawet wolą dopełniane zmiany między możniejszemi nie zachodziły więcej. Łatwiej było z herbu do herbu przejść młodszej braci, niż możniejszemu. Poniżałby się gdyby odmieniał; traciłby stanowisko; coby o nim klejnotni przedawnionego powiedzieli klejnotu? Rzadkie też są i niesłychanie rzadkie przykłady, nietylko porzucenia narodowego dla cudzoziemskiego : ale nawet naruszanie godła herbowego ustaje, iw hełmie wprowadzane odróżnienia ustały (36).
Seite 215 - XIV, przyszły już herby do swej dojrzałości. Na wierzch tarczy wystąpił hełm iz nim herbowne godła, herbowi tarczy odpowiednie. W XV wieku rozmnożone herby bez liku, obciążały pieniądz i pieczęci z konieczności, budowy i wszelkiego rodzaju pomniki ; były ustalone w rodzinach, ani te dowolnie bez uzyskanego przywileju odmieniać je mogły. Panujący tylko miał prawo wydawać na odmiany przywileja; uczcić herbownego dodatkami hełmów, koron, bocznemi podniesieniami (support). Całość...
Seite 70 - Starostowie grodo wi, czyli sądowi, a zatem przysięgli mieli sąd poprawczy, łmltajstwa kraj oczyszczający, z prawem miecza. Starosta razem sędzią ziemskim być nie mógł. Wojewoda w swojem województwie, a kasztelan w województwie i ziemi której był kasztelanem, starostwa grodowego trzymać nie mogli : wyjąwszy tylko wojewodę i kasztelana Krakowskich, którym w ziemi tej nawet wolno być starostami. Toż samo ma się rozumieć o niższej godności lub urzędzie, tak że w jednej i tejże...
Seite 475 - Polacy między obojętnych na podobne liczyć się moga: polskie z chrzescjaństwem mnożące się nagrobki, mogą być poczytane za naśladownicze. Gdy takimi są, zostaje rozważyć i rozpoznać jakie z pomiędzy rozmajitych za wzór wzięli, w jakich przed jinnymi rozlubowali się, jak je do swego użytku zastosowali, ci ludzie, bogobojni, a pożyciem towarzyskim, politiczni, obywatele i ludzie stanu.
Seite 209 - Polska tego na baczeniu niemając, nie jedno w co jinnego wyrodziła czyli przetworzyła. osób pojedynczych, bądź od całych rodzin i pokoleń, dla odróżnienia osobno używane. U starożytnych Greków, miasta i rzeczypospolite , miały swe miejscowe, religijnością lub podaniami uświęcane znaki , odróżniające każde, a między nimi powinowactwa i przymierza okazujące. Greccy rzeźbiarze na monetach, na pomnikach swe znaki kładli, jakby pieczątkowe lub herbowe znamiona. Mocarze greccy,...
Seite 397 - ... z pod wassalstwa pańskiego. Zygmunt August, udzielał herbów tym, co się doń o to zgłaszali, udzielał gminom całym : ale zgłaszanie się do niego nie było potrzebne, każdy co niemiał, brał od brata, brał sobie co napotkał, bo był wziąść obowiązany. W Litwie i na Rusi dosyć było klejnotów polskich, nie tych co niegdyś pany z Horodła wywieźli, ale braci szlachty, też eame klejnoty posiadających : gdzie z nich który ze swymi podpadł te w rodziny litewskie i ruskie rozsypywał.

Bibliografische Informationen