295 Procedunt pariter matres nataeque nurusque
Quaeque colunt sanctos virginitate focos.
Sedula fune viri contento bracchia lassant.
Vix subit adversas hospita navis aquas.
Sicca diu fuerat tellus. sitis usserat herbas:
300 Sedit limoso pressa carina vado.

Quisquis adest operi, plus quam pro parte laborat,
Adiuvat et fortis voce sonante manus.

Illa velut medio stabilis sedet insula ponto.
Attoniti monstro stantque paventque viri.

305 Claudia Quinta genus Clauso referebat ab alto,
Nec facies impar nobilitate fuit:

Casta quidem, sed non et credita. rumor iniquus
Laeserat, et falsi criminis acta rea est.
Cultus et ornatis varie prodisse capillis
310 Obfuit, ad rigidos promptaque lingua sencs.
Conscia mens recti famae mendacia risit:
Sed nos in vitium credula turba sumus.
Haec ubi castarum processit ab agmine matrum,
Et manibus puram fluminis hausit aquam,
315 Ter caput inrorat, ter tollit in aethera palmas,...
Quicumque aspiciunt, mente carere putant...
Summissoque genu voltus in imagine divae
Figit, et hos edit crine iacente sonos:
"Supplicis, alma, tuae, genitrix foecunda deorum,
Accipe sub certa condicione preces.

320

Casta negor. Si tu damnas, meruisse fatebor:
Morte luam poenas iudice victa dea.

Sed, si crimen abest, tu nostrae pignora vitae
Re dabis, et castas casta sequere manus."

325 Dixit, et exiguo funem conamine traxit.

330

Mira, sed et scaena testificata loquar:

Mota dea est, sequiturque ducem, laudatque sequendo.
Index laetitiae fertur in astra sonus.

Fluminis ad flexum veniunt,.. Tiberina priores
Atria dixerunt... unde sinister abit.

Nox aderat. querno religant a stipite funem,
Dantque levi somno corpora functa cibo.

Lux aderat. querno solvunt a stipite funem:
Ante tamen posito tura dedere foco.

335 Ante coronatam puppem sine labe iuvencam
Mactarunt, operum coniugiique rudem.
Est locus, in Tiberim qua lubricus influit Almc
Et nomen magno perdit ab amne minor.
Illic purpurea canus cum veste sacerdos

340

Almonis dominam sacraque lavit aquis.
Exululant comites, furiosaque tibia flatur,
Et feriunt molles taurea terga manus.
Claudia praecedit laeto celeberrima voltu,
Credita vix tandem teste pudica dea.

345 Ipsa sedens plaustro porta est invecta Capena:
Sparguntur iunctae flore recente boves.
Nasica accepit. templi non perstitit auctor.
Augustus nunc est. ante Metellus erat.'
Substitit hic Erato. mora fit, si cetera quaeram.
350 'Dic' inquam 'parva cur stipe quaerat opes?'
"Contulit aes populus, de quo delubra Metellus
Fecit' ait. dandae mos stipis inde manet.'
Cur vicibus factis ineant convivia, quaero,

Tunc magis, indictas concelebrentque dapes. 355 Quod bene mutarit sedem Berecyntia,' dixit "Captant mutatis sedibus omen idem.' Institeram, quare primi Megalensia ludi

Urbe forent nostra. cum dea... sensit enim... 'Illa deos' inquit peperit. cessere parenti, 360 Principiumque dati Mater honoris habet.' "Cur igitur Gallos, qui se excidere, vocamus, Cum tanto Phrygia Gallica distet humus? 'Inter' ait 'viridem Cybelen altasque Celaenas Amnis it insana, nomine Gallus, aqua. 365 Qui bibit inde, furit. procul hinc discedite, quis est Cura bonae mentis. qui bibit inde, furit.' "Non pudet herbosum' dixi 'posuisse moretum In dominae mensis. an sua causa subest?' Lacte mero veteres usi memorantur et herbis,

370 Sponte sua siquas terra ferebat' ait.

"Candidus elisae miscetur caseus herbae,
Cognoscat priscos ut dea prisca cibos.'

5. G NON LVDI

Postera cum caelo motis Pallantias astris

Fulserit, et niveos Luna levarit equos, 375 Qui dicet "Quondam sacrata est colle Quirini Hac Fortuna die Publica,' verus erit.

6. HN LVDI 7. AN LVDI 8. BN LVDI

380

9. CN LVDI

Tertia lux... memini... ludis erat, ac mihi quidam
Spectanti senior continuusque loco

'Haec' ait 'illa dies, Libycis qua Caesar in oris
Perfida magnanimi contudit arma Iubae.

Dux mihi Caesar erat, sub quo meruisse tribunus
Glorior. officio praefuit ille meo.

Hanc ego militia sedem, tu pace parasti,
Inter bis quinos usus honore Viros.'

385 Plura locuturi subito seducimur imbre.

390

Pendula caelestis Libra movebat aquas.
Ante tamen, quam summa dies spectacula sistat,
Ensiger Orion aequore mersus erit.

Proxima victricem cum Romam inspexerit Eos,
Et dederit Phoebo stella fugata locum,
Circus erit pompa celeber numeroque deorum,
Primaque ventosis palma petetur equis.

11. EN 12. FN LVDI CERERI

Hinc Cereris ludi. non est opus indice causa: Sponte deae munus promeritumque patet. 395 Messis erat primis virides mortalibus herbae, Quas tellus nullo sollicitante dabat.

400

Et modo carpebant vivaci cespite gramen,

Nunc epulae tenera fronde cacumen erant. Postmodo glans nata est. bene erat iam glande reperta, Duraque magnificas quercus habebat opes.

Prima Ceres homine ad meliora alimenta vocato
Mutavit glandes utiliore cibo.

Illa iugo tauros collum praebere coegit:
Tunc primum soles eruta vidit humus.
405 Aes erat in pretio. chalybeïa massa latebat.
Eheu! perpetuo debuit illa tegi.

410

Pace Ceres laeta est. et vos orate, coloni, Perpetuam pacem pacificumque ducem. Farra deae micaeque licet salientis honorem Detis, et in veteres turea grana focos. Et, si tura aberunt, unctas accendite taedas. Parva bonae Cereri, sint modo casta, placent. A bove succincti cultros removete ministri. Bos aret. ignavam sacrificate suem. 415 Apta iugo cervix non est ferienda securi: Vivat, et in dura saepe laboret humo. Exigit ipse locus, raptus ut virginis edam. Plura recognosces. pauca docendus eris. Terra tribus scopulis vastum procurrit in aequor Trinacris, a positu nomen adepta loci: Grata domus Cereri. multas ea possidet urbes, In quibus est culto fertilis Henna solo. Frigida caelestum matres Arethusa vocarat: Venerat ad sacras et dea flava dapes.

420

425 Filia, consuetis ut erat comitata puellis, Errabat nudo per sua prata pede.

430

Valle sub umbrosa locus est aspergine multa
Uvidus ex alto desilientis aquae.

Tot fuerant illic, quot habet natura, colores,
Pictaque dissimili flore nitebat humus.
Quam simul aspexit, Comites, accedite!' dixit
'Et mecum plenos flore referte sinus!'
Praeda puellares animos prolectat inanis,
Et non sentitur sedulitate labor.

435 Haec implet lento calathos e vimine nexos,
Haec gremium, laxos degravat illa sinus.
Illa legit calthas. huic sunt violaria curae:
Illa papavereas subsecat ungue comas:

440

Has, Hyacinthe, tenes. illas, amarante, moraris:
Pars thyma, pars casiam, pars meliloton amant.
Plurima lecta rosa est. sunt et sine nomine flores.
Ipsa crocos tenues liliaque alba legit.
Carpendi studio paulatim longius itur,

Et dominam casu nulla secuta comes.

445 Hanc videt et visam patruus velociter aufert,
Regnaque caeruleis in sua portat equis.
Illa quidem clamabat Io, carissima mater,
Auferor!' ipsa suos abscideratque sinus.
Panditur interea Diti via. namque diurnum
Lumen inadsueti vix patiuntur equi.

450

At chorus aequalis, cumulatae flore ministrae,
'Persephone,' clamant ad tua dona veni!'
Ut clamata silet, montes ululatibus implent,
Et feriunt maestae pectora nuda manus.

455 Attonita est plangore Ceres,... modo venerat Hennam... Nec mora, 'Me miseram! filia,' dixit ubi est?' Mentis inops rapitur, quales audire solemus

460

Threïcias fusis maenadas ire comis.

Ut vitulo mugit sua mater ab ubere rapto,

Et quaerit foetus per nemus omne suos:
Sic dea. nec retinct gemitus, et concita cursu
Fertur, et e campis incipit, Henna, tuis.
Inde puellaris nacta est vestigia plantae,
Et pressam noto pondere vidit humum.
465 Forsitan illa dies erroris summa fuisset,
Si non turbassent signa reperta sucs.
Jamque Leontinos Amenanaque flumina cursu
Praeterit et ripas, herbifer Aci, tuas:
Praeterit et Cyanen et fontes lenis Anapi
470 Et te, verticibus non adeunde Gela.
Liquerat Ortygien Megareaque Pantagienque,
Quaque Symaetheas accipit aequor aquas,
Antraque Cyclopum positis exusta caminis,
Quique locus curvae nomina falcis habet:

475 Himeraque et Didymen Acragantaque Tauromenenque, Sacrarumque Mylan pascua laeta boum.