42

Perseus and Andromeda.

vota tamen tetigere deos, tetigere parentes: nam color in pomo est, ubi permaturuit, ater; quodque rogis superest, una requiescit in urna.

[METAM.

165

VI. PERSEUS AND ANDROMEDA.

[Book IV.-615-803.]

[A second sister tells of Leucothoë, an eastern princess, beloved by the sun-god, who is by him changed after her burial into the herb frankincense; and of Clytie, who, pining with hopeless love of the same divinity, becomes a sun-flower (IV. 167-270). The third sister, Leuconoë, tells the fable of the fountain-nymph Salmacis, to whose waters was given the power to unman whosoever might bathe in them (271-388). But the three sisters, who had despised the rites of Bacchus, are themselves converted into bats (389415). Ino also, daughter of Cadmus and nurse of Bacchus, having affronted Juno, is with her husband Athamas maddened by a Fury, despatched from Tartarus; so that, while he slays their eldest son, taking him for a wild beast, Ino casts herself with Melicerta into the sea, becoming the sea divinity Leucothea, and her companions are changed to stones and birds (416-562). Cadmus and his wife Hermione, in great age, having witnessed these sorrows of their house, are at length converted into serpents, consoled only by the glories of their grandson Bacchus (563-614).]

Perseus, returning from the slaying of Medusa, is refused hospitality by the Titan Atlas, whom by the Gorgon's head he converts into a mountain (615-662). Flying over Æthiopia, he discovers the princess Andromeda, daughter of Cepheus and Cassiopeia, fastened to a cliff to be devoured by a sea-monster, which he attacks and slays, and so wins Andromeda for his bride (663–739). The marvellous effect of Medusa's head, which changes leaves and twigs to coral; and the tale told at Perseus' wedding feast, of Medusa, daughter of Phorcus, whose golden locks were by the wrath of Minerva changed to serpents.

IV. 648.]

The Giant Atlas.

VIPEREI referens spolium memorabile monstri aëra carpebat tenerum stridentibus alis; cumque super Libycas victor penderet arenas, Gorgonei capitis guttae cecidere cruentae,

quas humus exceptas varios animavit in angues: unde frequens illa est infestaque terra colubris.

Inde per immensum ventis discordibus actus nunc huc, nunc illuc, exemplo nubis aquosae fertur, et ex alto seductas aethere longe despectat terras, totumque supervolat orbem. ter gelidas Arctos, ter Cancri bracchia vidit : saepe sub occasus, saepe est ablatus in ortus. jamque cadente die, veritus se credere nocti, constitit Hesperio, regnis Atlantis, in orbe; exiguamque petit requiem, dum Lucifer ignes evocet Aurorae, currus Aurora diurnos.

43

620

625

630

Hic hominum cunctos ingenti corpore praestans

Iapetionides Atlas fuit. Ultima tellus.

rege sub hoc et pontus erat, qui Solis anhelis

aequora subdit equis, et fessos excipit axes.
mille greges illi, totidemque armenta per herbas
errabant; et humum vicinia nulla premebant.
arboreae frondes auro radiante virentes,

635

ex auro ramos, ex auro poma tegebant.

6

6

'Hospes,' ait Perseus illi, seu gloria tangit te generis magni, generis mihi Juppiter auctor; sive es mirator rerum, mirabere nostras: hospitium requiemque peto.' Memor ille vetustae sortis erat; Themis hanc dederat Parnasia sortem: 'Tempus, Atla, veniet, tua quo spoliabitur auro arbor, et hunc praedae titulum Jove natus habebit.' id metuens, solidis pomaria clauserat Atlas moenibus, et vasto dederat servanda draconi, arcebatque suis externos finibus omnes.

640

44

Ferscus and Andromeda.

[METAM.

huic quoque Vade procul, ne longe gloria rerum, quam mentiris,' ait longe tibi Juppiter absit;' vimque minis addit, manibusque expellere temptat cunctantem, et placidis miscentem fortia dictis.

6

Viribus inferior-quis enim par esset Atlanti viribus? At quoniam parvi tibi gratia nostra est, accipe munus,' ait; laevaque a parte Medusae

ipse retroversus squalentia prodidit ora.

et omne

650

655

660

665

quantus erat, mons factus Atlas: nam barba comaeque in silvas abeunt, juga sunt humerique manusque : quod caput ante fuit, summo est in monte cacumen; ossa lapis fiunt. Tum partes auctus in omnes crevit in immensum - sic di statuistis cum tot sideribus caelum requievit in illo. Clauserat Hippotades aeterno carcere ventos, admonitorque operum caelo clarissimus alto Lucifer ortus erat. Pennis ligat ille resumptis parte ab utraque pedes, teloque accingitur unco, et liquidum motis talaribus aëra findit. gentibus innumeris circumque infraque relictis, Aethiopum populos Cepheaque conspicit arva. illic immeritam maternae pendere linguae Andromedan poenas immitis jusserat Ammon. Quam simul ad duras religatam bracchia cautes vidit Abantiades, nisi quod levis aura capillos moverat, et tepido manabant lumina fletu, marmoreum ratus esset opus- trahit inscius ignes, et stupet, et visae correptus imagine formae, paene suas quatere est oblitus in aëre pennas. ut stetit, 'O' dixit 'non istis digna catenis, sed quibus inter se cupidi junguntur amantes, pande requirenti nomen terraeque tuumque, et cur vincla geras.' Primo silet illa, nec audet appellare virum virgo; manibusque modestos

670

680

IV. 715.]

Approach of the Sea-monster.

45

685

celasset vultus, si non religata fuisset.
lumina, quod potuit, lacrimis implevit obortis.
Saepius instanti, sua ne delicta fateri
nolle videretur, nomen terraeque suumque,
quantaque maternae fuerit fiducia formae,
indicat. Et nondum memoratis omnibus unda
insonuit, veniensque immenso belua ponto
imminet, et latum sub pectore possidet aequor.
Conclamat virgo; genitor lugubris et una
mater adest, ambo miseri, sed justius illa.
nec secum auxilium, sed dignos tempore fletus
plangoremque ferunt, vinctoque in corpore adhaerent;
cum sic hospes ait: Lacrimarum longa manere 695
tempora vos poterunt; ad opem brevis hora feren-
dam est.

hanc ego si peterem Perseus Jove natus et illa,
quam clausam implevit foecundo Juppiter auro,
Gorgonis anguicomae Perseus superator, et alis
aetherias ausus jactatis ire per auras,
praeferrer cunctis certe gener. Addere tantis
dotibus et meritum, faveant modo numina, tempto:
ut mea sit servata mea virtute, paciscor.'

accipiunt legem — quis enim dubitaret? — et orant,
promittuntque super regnum dotale parentes.
Ecce velut navis praefixo concita rostro
sulcat aquas, juvenum sudantibus acta lacertis,
sic fera dimotis impulsu pectoris undis

690

700

705

tantum aberat scopulis, quantum Balearica torto funda potest plumbo medii transmittere caeli : cum subito juvenis, pedibus tellure repulsa, arduus in nubes abiit. Ut in aequore summo

710

umbra viri visa est, visam fera saevit in umbram. utque Jovis praepes, vacuo cum vidit in arvo praebentem Phoebo liventia terga draconem,

715

46

Perseus and Andromeda.

[METAM.

occupat aversum, neu saeva retorqueat ora,
squamigeris avidos figit cervicibus ungues:
sic celer immisso praeceps per inane volatu
terga ferae pressit, dextroque frementis in armo
Inachides ferrum curvo tenus abdidit hamo.
vulnere laesa gravi, modo se sublimis in auras
attollit, modo subdit aquis, modo more ferocis
versat apri, quem turba canum circumsona terret.
ille avidos morsus velocibus effugit alis;

720

quaque patent, nunc terga cavis super obsita conchis, nunc laterum costas, nunc qua tenuissima cauda desinit in piscem, falcato verberat ense. belua puniceo mixtos cum sanguine fluctus ore vomit: maduere graves aspergine pennae.

Nec bibulis ultra Perseus talaribus ausus credere, conspexit scopulum, qui vertice summo stantibus exstat aquis, operitur ab aequore moto. nixus eo, rupisque tenens juga prima, sinistra ter quater exegit repetita per ilia ferrum. litora cum plausu clamor superasque deorum implevere domos. Gaudent, generumque salutant, auxiliumque domus servatoremque fatentur Cassiope Cepheusque pater. Resoluta catenis incedit virgo, pretiumque et causa laboris.

Ipse manus hausta victrices abluit unda : anguiferumque caput dura ne laedat arena, mollit humum foliis, natasque sub aequore virgas sternit, et imponit Phorcynidos ora Medusae. virga recens bibulaque etiamnum viva medulla vim rapuit monstri, tactuque induruit hujus, percepitque novum ramis et fronde rigorem. at pelagi nymphae factum mirabile temptant pluribus in virgis, et idem contingere gaudent, seminaque ex illis iterant jactata per undas.

730

735

740

745