cedendo arcebat, nec longius ire sinebat: donec Agenorides conjectum in gutture ferrum usque sequens pressit, dum retro quercus eunti obstitit, et fixa est pariter cum robore cervix. pondere serpentis curvata est arbor, et imae parte flagellari gemuit sua robora caudae.

Dum spatium victor victi considerat hostis,

90

95

100

vox subito audita est; neque erat cognoscere promptum
unde, sed audita est: Quid, Agenore nate, peremptum
serpentem spectas? et tu spectabere serpens.'
ille diu pavidus pariter cum mente colorem
perdiderat, gelidoque comae terrore rigebant.
ecce viri fautrix, superas delapsa per auras
Pallas adest, motaeque jubet subponere terrae
vipereos dentes, populi incrementa futuri.
paret, et ut presso sulcum patefecit aratro,
spargit humi jussos, mortalia semina, dentes.
indefide majus - glebae coepere mover,
primaque de sulcis acies apparuit hastae;
tegmina mox capitum picto nutantia cono;
mox humeri pectusque onerataque bracchia telis
exsistunt, crescitque seges clipeata virorum.
sic ubi tolluntur festis aulaea theatris,

surgere signa solent, primumque ostendere vultus,
cetera paulatim; placidoque educta tenore
tota patent, imoque pedes in margine ponunt.

105

Territus hoste novo Cadmus capere arma parabat: 'Ne cape' de populo quem terra creaverat unus exclamat, nec te civilibus insere bellis.' atque ita terrigenis rigido de fratribus unum cominus ense ferit: jaculo cadit eminus ipse. hunc quoque qui leto dederat, non longius illo vivit, et exspirat modo quas acceperat, auras. exemploque pari furit omnis turba, suoque

120

III. 130.]

Founding of the City Thebes.

marte cadunt subiti per mutua vulnera fratres. [jamque brevis vitae spatium sortita juventus sanguineo tepidam plangebat pectore matrem, quinque superstitibus, quorum fuit unus Echion. is sua jecit humo monitu Tritonidis arma, fraternaeque fidem pacis petiitque deditque. hos operis comites habuit Sidonius hospes, cum posuit jussam Phoebeïs sortibus urbem.

37

125

130

Jam stabant Thebae: poteras jam, Cadme, videri exsilio felix. Soceri tibi Marsque Venusque contigerant; huc adde genus de conjuge tanta, tot natos natasque, et pignora cara, nepotes: hos quoque jam juvenes. Sed scilicet ultima semper expectanda dies homini, dicique beatus.

ante obitum nemo supremaque funera debet.

V. PYRAMUS AND THIsbe.

[BOOK IV.-55-166.]

[OF the family of Cadmus, Actæon, having beheld Diana as she was bathing with her nymphs, was changed by her into a stag, and torn in pieces by his own hounds (III. 138-252). Semele became the mother of Bacchus, but was destroyed by the presence of Jupiter, whom she desired to see clothed with flames and thunder (253-315). Tiresias, the Theban seer, is made blind, but endowed with prophecy (316-338). The nymph Echo, pining with love of Narcissus, becomes a rock, her voice alone surviving (339-401); while Narcissus, gazing on his image in a fountain, perishes, and by the water-nymphs is converted to a flower (402-510). Pentheus, having denied the god Bacchus, and forbidden his solemnities, and caused him to be seized, is torn in pieces by Bacchanals, his mother and sisters aiding: Bacchus meanwhile (in the form of Acætes) relates the miracle wrought by himself upon a Tyrrhenian crew, whose ship's tackle he had converted to serpents, and themselves to dolphins (511-733). Three Theban sisters (Minyeides) likewise refrain from the rites of Bacchus of whom one relates the tale of Pyramus and Thisbe (IV. 1–54)].

These young lovers, dwelling in Babylon, had appointed a meeting at the tomb of king Ninus (55-92). Thisbe, coming first, is terrified by a lion and so escapes. Pyramus, soon arriving, finds tracks of the beast and the torn mantle of Thisbe; and conceiving that she is slain, stabs himself with his sword, his blood reddening the fruit of the mulberry, at whose foot he lies (93–127). Thisbe, soon returning, finds him dying, and slays herself with the sword yet warm (128-166).

PYRAMUS et Thisbe, juvenum pulcherrimus alter, altera, quas Oriens habuit, praelata puellis, contiguas tenuere domos, ubi dicitur altam

coctilibus muris cinxisse Semiramis urbem. notitiam primosque gradus vicinia fecit:

tempore crevit amor; taedae quoque jure coïssent, 60 sed vetuere patres. Quod non potuere vetare,

IV. 95.] Meeting assigned at Ninus' Tomb.

39

ex aequo captis ardebant mentibus ambo: conscius omnis abest; nutu signisque loquuntur. Quoque magis tegitur, tectus magis aestuat ignis. fissus erat tenui rima, quam duxerat olim cum fieret, paries domui communis utrique. id vitium nulli per saecula longa notatum quid non sentit amor? - primi vidistis, amantes, et vocis fecistis iter; tutaeque per illud murmure blanditiae minimo transire solebant. saepe, ubi constiterant, hinc Thisbe, Pyramus illinc, inque vices fuerat captatus anhelitus oris, 'Invide' dicebant 'paries, quid amantibus obstas? quantum erat, ut sineres toto nos corpore jungi, aut hoc si nimium, vel ad oscula danda pateres ! nec sumus ingrati; tibi nos debere fatemur, quod datus est verbis ad amicas transitus aures.' talia diversa nequiquam sede locuti, sub noctem dixere vale, partique dedere oscula quisque suae non pervenientia contra. Postera nocturnos aurora removerat ignes,

solque pruinosas radiis siccaverat herbas:

65

70

75

80

ad solitum coïere locum. Tum murmure parvo

multa prius questi, statuunt ut nocte silenti fallere custodes foribusque excedere temptent,

85

cumque domo exierint, urbis quoque tecta relinquant; neve sit errandum lato spatiantibus arvo,

conveniant ad busta Nini, lateantque sub umbra arboris arbor ibi niveis uberrima pomis

ardua morus erat, gelido contermina fonti.

90

Pacta placent; et lux, tarde discedere visa, praecipitatur aquis, et aquis nox surgit ab îsdem. callida per tenebras versato cardine Thisbe egreditur fallitque suos, adopertaque vultum

pervenit ad tumulum, dictaque sub arbore sedit.

95

audacem faciebat amor. Venit ecce recenti
caede leaena boum spumantes oblita rictus,
depositura sitim vicini fontis in unda.
quam procul ad lunae radios Babylonia Thisbe
vidit, et obscurum trepido pede fugit in antrum,
dumque fugit, tergo velamina lapsa reliquit.
ut lea saeva sitim multa compescuit unda,
dum redit in silvas, inventos forte sine ipsa
ore cruentato tenues laniavit amictus.

Serius egressus, vestigia vidit in alto

pulvere certa ferae, totoque expalluit ore

Pyramus. Ut vero vestem quoque sanguine tinctam repperit, Una duos' inquit 'nox perdet amantes:

e quibus illa fuit longa dignissima vita,

nostra nocens anima est: ego te, miseranda, peremi,
in loca plena metus qui jussi nocte venires,
nec prior huc veni. Nostrum divellite corpus,

et scelerata fero consumite viscera morsu,
O quicumque sub hac habitatis rupe, leones.

100

105

sed timidi est optare necem.'-Velamina Thisbes 115 tollit, et ad pactae secum fert arboris umbram.

utque dedit notae lacrimas, dedit oscula vesti,

6

'Accipe nunc' inquit ' nostri quoque sanguinis haustus !* quoque erat accinctus, demisit in ilia ferrum ; nec mora, ferventi moriens e vulnere traxit.

Ut jacuit resupinus humo, cruor emicat alte : non aliter, quam cum vitiato fistula plumbo scinditur, et tenui stridente foramine longas ejaculatur aquas, atque ictibus aëra rumpit. arborei fetus aspergine caedis in atram vertuntur faciem, madefactaque sanguine radix puniceo tinguit pendentia mora colore.

Ecce metu nondum posito, ne fallat amantem, illa redit, juvenemque oculis animoque requirit,

120

125