Nec sumus ingrati: tibi nos debere fatemur,
Quòd datus est verbis ad amicas transitus aures.
Talia diversâ nequicquam sede locuti,
Sub noctem dixêre Vale; partique dedêre
Oscula quisque suæ, non pervenientia contrà.
Postera nocturnos Aurora removerat ignes,
Solque pruinosas radiis siccaverat herbas:
Ad solitum coiêre locum. Tum murmure parvo
Multa priùs questi, statuunt, ut nocte silenti
Fallere custodes foribusque excedere tentent;
Quumque domo exierint, urbis quòque claustra relin-
Neve sit errandum lato spatiantibus arvo, [quant;
Conveniant ad busta Nini, lateantque sub umbrâ
Arboris. Arbor ibi, niveis uberrima pomis,
Ardua morus erat, gelido contermina fonti.
Pacta placent, et lux, tardè decedere visa,
Præcipitatur aquis, et aquis nox surgit ab isdem.
Callida per tenebras, versato cardine, Thisbe
Egreditur fallitque suos; adopertaque vultum
Pervenit ad tumulum, dictâque sub arbore sedit.
Audacem faciebat amor. Venit ecce recenti
Cæde leæna boum spumantes oblita rictus,
Depositura sitim vicini fontis in undâ.
Quam procul ad lunæ radios Babylonia Thisbe 45
Vidit, et obscurum trepido pede fugit in antrum;
Dumque fugit, tergo velamina lapsa reliquit.
Ut lea sæva sitim multâ compescuit undâ,
Dum redit in silvas, inventos fortè sine ipsâ
Ore cruentato tenues laniavit amictus.
Seriùs egressus vestigia vidit in alto
Pulvere certa feræ, totoque expalluit ore
Pyramus. Ut verò vestem quòque sanguine tinctam
Reperit; Una duos nox, inquit, perdet amantes:
E quibus illa fuit longâ dignissima vitâ ;
Nostra nocens anima est; ego te, miseranda, peremi,
In loca plena metûs qui jussi nocte venires,
Nec prior huc veni. Nostrum divellite corpus,
Et scelerata fero consumite viscera morsu,
O quicumque sub hac habitatis rupe, leones.
Sed timidi est optare necem. Velamina Thisbes
Tollit, et ad pactæ secum fert arboris umbram;
Utque dedit notæ lacrimas, dedit oscula, vesti,
Accipe nunc, inquit, nostri quòque sanguinis haustus,
Quoque erat accinctus, demittit in ilia ferrum.
Nec mora, ferventi moriens e vulnere traxit.
Ut jacuit resupinus humi; cruor emicat altè,
Non aliter, quàm quum vitiato fistula plumbo
Scinditur, et tenues stridente foramine longè
Ejaculatur aquas, atque ictibus aëra rumpit.
Arborei fetus aspergine cædis in atram
Vertuntur faciem; madefactaque sanguine radix
Puniceo tingit pendentia mora colore.
Ecce metu nondum posito, ne fallat amantem,
Illa redit, juvenemque oculis animoque requirit, 75
Quantaque vitârit narrare pericula gestit;
Utque locum et versam cognovit in arbore formam;
Sic facit incertam pomi color; hæret, an hæc sit.
Dum dubitat, tremebunda videt pulsare cruentum
Membra solum, retroque pedem tulit, oraque buxo
Pallidiora gerens, exhorruit æquoris instar, 81
Quod tremit, exiguâ quum summum stringitur aurâ.
Sed postquam remorata suos cognovit amores;
Percutit indignos claro plangore lacertos,
Et, laniata comas amplexaque corpus amatum, 85
Vulnera supplevit lacrimis, fletumque cruori
Miscuit, et gelidis in vultibus oscula figens,
Pyrame, clamavit, quis te mihi casus ademit?
Pyrame, responde: tua te, carissime, Thisbe
Nominat; exaudi vultusque attolle jacentes.
Ad nomen Thisbes oculos jam morte gravatos
Pyramus erexit, visâque recondidit illa.
Quæ postquam vestemque suam cognovit, et ense
Vidit ebur vacuum; Tua te manus, inquit, amorque
Perdidit, infelix: est et mihi fortis in unum
Hoc manus; est et amor, dabit hic in vulnera vires.
Prosequar exstinctum, letique miserrima dicar
Causa comesque tui; quique a me morte revelli
Heu solâ poteras, poteris nec morte revelli.
Hoc tamen amborum verbis estote rogati,
O multùm miseri, meus illiusque, parentes,
Ut, quos certus amor, quos hora novissima junxit,
Componi tumulo non invideatis eodem.
At tu, quæ ramis arbor miserabile corpus
Nunc tegis unius, mox es tectura duorum,
Signa tene cædis, pullosque et luctibus aptos
Semper habe fetus, gemini monumenta cruoris.
Dixit, et aptato pectus mucrone sub imum
Incubuit ferro, quod adhuc a cæde tepebat.
Vota tamen tetigêre Deos, tetigêre parentes :
Nam color in pomo est, ubi permaturuit, ater;
Quodque rogis superest, unâ requiescit in urna.
FINIS erat dictis; et adhuc Minyeïa proles
Urget opus, spernitque Deum festumque profanat;
Tympana quum subitò non apparentia raucis
Obstrepuêre sonis, et adunco tibia cornu, [que;
Tinnulaque æra sonant. Redolent myrrhæque croci-
Resque fide major, cœpêre virescere tela,
Inque hederæ faciem pendens frondescere vestis.
Pars abit in vites; et quæ modò fila fuerunt,
Palmite mutantur; de stamine pampinus exit;
Purpura fulgorem pictis accommodat uvis.
Jamque dies exactus erat, tempusque subibat,
Quod tu nec tenebras nec possis dicere lucem,
Sed cum luce tamen dubiæ confinia noctis.
Tecta repentè quati, pinguesque ardere videntur
Lampades, et rutilis collucere ignibus ædes,
Falsaque sævarum simulacra ululare ferarum.
Fumida jamdudum latitant per tecta sorores,
Diversæque locis ignes ac lumina vitant;
Dumque petunt latebras; parvos membrana per
Porrigitur, tenuique inducit brachia pennâ.
Nec, quâ perdiderint veterem ratione figuram,
Scire sinunt tenebræ. Non illas pluma levavit;
Sustinuêre tamen se perlucentibus alis.
Conatæque loqui, minimam pro corpore vocem
Emittunt, peraguntque levi stridore querelas.
Tectaque, non silvas, celebrant, lucemque perosæ
Nocte volant, seroque trahunt a vespere nomen.
SED tamen ambobus versæ solatia formæ
Magna nepos fuerat, quem debellata colebat
India, quem positis celebrabat Achaïa templis.
Solus Abantiades ab origine cretus eâdem
Acrisius superest, qui manibus arceat urbis
Argolicæ, contraque Deum ferat arma, genusque
Non putet esse Jovis: neque enim Jovis esse putabat
Persea, quem pluvio Danaë conceperat auro.
Mox tamen Acrisium, tanta est præsentia veri,
Tam violâsse Deum, quàm non agnôsse nepotem, 10
Pœnitet: impositus jam cœlo est alter; at alter,
Viperei referens spolium memorabile monstri
Aëra carpebat tenerum stridentibus alis.
Quumque super Libycas victor penderet arenas,
Gorgonei capitis guttæ cecidêre cruentæ ;
Quas humus exceptas varios animavit in angues;
Unde frequens illa est infestaque terra colubris.
Inde per immensum ventis discordibus actus
Nunc huc, nunc illuc, exemplo nubis aquosæ
Fertur, et ex alto seductas æthere longè
Despectat terras, totumque supervolat orbem.
Ter gelidas Arctos, ter Cancri brachia vidit;
Sæpe sub occasus, sæpe est ablatus in ortus;
Jamque cadente die veritus se credere nocti,
Constitit Hesperio, regnis Atlantis, in orbe ;
Exiguamque petit requiem, dum Lucifer ignes
Evocet Auroræ, currus Aurora diurnos.
Hic, hominum cunctos ingenti corpore præstans,
Iapetionides Atlas fuit. Ultima tellus
Rege sub hoc et pontus erat, qui Solis anhelis
Equora subdit equis, et fessos excipit axes.
Mille greges illi totidemque armenta per herbas
Errabant, et humum vicinia nulla premebant.
Arboreæ frondes auro radiante virentes
Ex auro ramos, ex auro poma tegebant.
Hospes, ait Perseus illi, seu gloria tangit
Te generis magni, generis mihi Jupiter auctor;
Sive es mirator rerum, mirabere nostras.
Hospitium, requiemque peto. Memor ille vetustæ
Sortis erat: Themis hanc dederat Parnassia sortem:
Tempus, Atla, veniet, tua quo spoliabitur auro 41
Arbor; et hunc prædæ titulum Jove natus habebit.
Id metuens, solidis pomaria clauserat Atlas
Mœnibus et vasto dederat servanda draconi
Arcebatque suis externos finibus omnes.
Huic quoque, Vade procul, ne longè gloria rerum,
|