Nec magis alba velit, quam det natura, videri.
Hæc ubi fuppofuit dextro corpus mihi lævum,
Ilia & Egeria eft: do nomen quodlibet illi.
Nec vereor ne, dum futuo, vir rure recurrat :
Janua frangatur, latret canis: undique magno
Pulfa domus ftrepitu refonet: vepallida lecto
Defiliat malier: miferam fe confcia clamet :
Cruibus hæc metuat, doti deprehenfa, egomet mi.
Difcincta tunica fugiendum eft, ac pede nudo :
Ne nummi pereant, aut pyga, aut denique fama.
Deprehendi miferum eft: Fabio vel judice vincam.

SATIRA III. AD MECENATEM.

Mnibus hoc vitium eft cantoribus, inter amicos

Ut numquam inducant animum cantare, rogati, Injuffi numquam defiftant. Sardus habebat Ille Tigellius hoc. Cæfar, qui cogere poffet, Si peteret per amicitiam patris, atque fuam, non Quidquam proficeret : fi collibuiffet, ab ovo Ufque ad mala citaret, Io Bacche, modo fumma Voce, modo hac, refonat chordis quæ quatuor ima. Nil æquale homini fuit illi: fæpe velut qui Currebat fugiens hoftem: perfæpe velut qui Junonis facra ferret. habebat fæpe ducentos, Sæpe decem fervos: modo reges atque tetrarchas, Omnia magna loquens: modo, fit mihi menfa tripes, & Concha falis puri, & toga, quæ defendere frigus Quamvis cralla queat. decies centena dediffes Huic parco paucis contento, quinque diebus Nil erat in loculis. noctes vigilabat ad ipfum Mane, diem totum ftertebat: nil fuit umquam Sic impar fibi. nunc aliquis dicat mihi, Quid tu? Nullane habes vitia? immo alia, haudfortasse minora. Mænius abfentem Novium cum carperet, Heus tu, Quidam ait, ignoras te? an ut ignotum dare nobis Verba putas? egomet mi ignofco, Manius inquit. Stultus & improbus hic amor eft, dignufque notari, Cum tua pervideas oculis mala lippus inunctis, Cur in amicorum vitiis tam cernis acutum, Quam aut aquila, aut ferpens Epidaurius? at tibi contra Evenit, inquirant vitia ut tua rurfus & illi. Iracundior eft paulo, minus aptus acutis Naribus horum hominum: rideri poffit, eo quod Rufticius tonfo toga defluit, & male laxus In pede calceus hæret: at eft bonus, ut melior vir Non alius quifquam: at tibi amicus: at ingenium ingens Inculto later hoc fub corpore: denique teipfum Concute, num qua tibi vitiorum inleverit olim Natura, aut etiam confuetudo mala, namque Neglectis urenda filix innafcitur agris. Illuc prævertamur: amatorem quod amica Turpia decipiunt cæcum vitia, aut etiam ipfa hæc Delectant: veluti Balbinum polypus Agnæ. Vellem in amicitia fic erraremus; & ifti Errori nomen virtus pofuiffet honeftum, At, pater ut gnati, fic nos debemus amici, Si quod fit vitium, non faftidire; ftrabonem Appellat pætum pater; & pullum, male parvus Si cui filius eft, ut abortivus fuit olim Sifyphus; hunc, varum, diftortis cruribus: illum Balbutit fcaurum, pravis fultum male talis, Parcius hic vivit? frugi dicatur: ineptus Et jactantior hic paulo eft? concinnus amicis Poftulat ut videatur: at eft truculentior, atque Plus æquo liber? fimplex fortifque habeatur.

Caldior eft? acres inter numeretur. opinor,
Hec res & jungit, junctus & fervat amicos.
At nos virtutes ipfas invertimus, atque
Sincerum cupimus vas incruftare. probus quis
Nobifcum vivit? multum eft demiffus homo: illi
Tardo cognomen pinguis damus. hic fugit omnes
Infidias, nullique malo latus obdit apertum?
(Quum genus hoc inter vitæ verfetur, ubi acris
Invidia, atque vigent ubi crimina ) pro bene fano
Ac non incauto, fictum aftutumque vocamus.
Simplicior fi quis (qualem me fæpe libenter
Obtulerim tibi, Macenas) ut forte legentem
Aut tacitum impellat quovis fermone moleftus:
Communi fenfu plane caret, inquimus: eheu
Quam temere in nofmet legem fancimus iniquam!
Nam vitiis nemo fine nafcitur: optimus ille eft,
Qui minimis argetur, amicus dulcis, ut æquum eft,
Cum mea compenfet vitiis bona: pluribus hifce,
(Si modo plura mihi bona funt ) inclinet, amari
Si volet; hac lege, in trutina ponetur eadem.
Qui, ne tuberibus propriis offendat amicum,
Poftulat, ignofcat verrucis illius: æquum eft,
Peccatis veniam pofcentem reddere rurfus.
Denique, quatinus excidi penitus vitium iræ,
Cetera item nequeunt ftultis hærentia; cur non
Ponderibus modulifque fuis ratio utitur; ac res
Ut quæque eft, ita fuppliciis delicta coercet?
Si quis eum fervum, patinam qui tollere juffus,
Semefos pifces, tepidumque ligurierit jus,
In cruce fuffigat, Labeone infanior inter
Sanos dicatur? quanto hoc furiofius atque
Majus peccatum eft? paulum deliquit amicus?
Quod nifi concédas, habeare infuavis: acerbus
Odifti, & fugis, ut Drufonem debitor æris:
Qui, nifi quum triftes mifero venere Calendæ,
Mercedem aut nummos unde unde extricat, amaras
Porrecto jugulo hiftorias, captivus ut, audit.
Comminxit lectum potus; menfave catillum
Evandri manibus tritum dejecit: ob hanc rem,
Aut pofitum ante mea quia pullum in parte catini
Suftulit efuriens, minus hoc jucundus amicus
Sit mihi? quid faciam, fi furtum fecerit, aut fi
Prodiderit commiffa fide, fponfumve negarit?
Queis paria effe fere placuit peccata, laborant,
Cum ventum ad verum eft: fenfus morefque repugnant,
Atque ipía utilitas jufti prope mater & æqui.
Cum prorepierunt primis animalia terris,
Mutum & turpe pecus, glandem atque cubilia propter,
Unguibus & pugnis, dein fuftibus, atque ita porro
Pugnabant armis, quæ poft fabricaverat ufus.
Donec verba, quibus voces fenfufque notarent,
Nominaque invenere: dehinc abfiftere bello,
Oppida cœperunt munire, & ponere leges,
Ne quis fur effet, neu latro, neu quis adulter.
Nam fuit ante Helenam cunnus teterrima belli
Caufa fed ignotis perierunt mortibus illi,
Quos Venerem incertam rapientes more ferarum
Viribus editior cædebat, ut in grege taurus.
Jura inventa metu injufti fateare neceffe eft,
Tempora fi faftofque velis evolvere mundi,
Nec natura poteft jufto fecernere iniquum,
Dividit ut bona diverfis, fugienda petendis,
Nec vincet ratio hoc, tantundem ut peccet idemque
Qui teneros caules alieni fregerit horri,
Et qui nocturnus Divum facra legerit. adfit
Regula, peccatis que panas irroget æquus:

Ne fcutica dignum horribili fectere flagello.
Nam ut ferula cædas meritum majora fubire
Verbera, non vereor: quum dicas effe pares res
Furta latrociniis, & magnis parva mineris
Falce recifurum fimili te, fi tibi regnum
Permittant homines. Si dives, qui fapiens eft,
Et futor bonus, & folus formofus, & eft rex :
Cur optas quod habes? non nofti quid pater (inquit)
Chryfippus dicat: Sapiens crepidas fibi nunquam
Nec foleas fecit: futor tamen eft fapiens. quo?
Ut, quamvis tacet Hermogenes, cantor tamen, atque
Optimus eft modulator: ut Alfenus vafer, omni
Abjecto inftrumento artis, claufaque taberna,
Sutor erat fapiens operis fic optinus omnis
Eft opifex folus, fic rex. veilunt tibi barbam.
Lafcivi pueri: quos tu nifi fufte coerces,
Urgeris turba circum te ftante: miferque
Rumperis, & latras, magnorum maxime regum.
Ne longum faciam: dum tu quadrante lavatum
Rex ibis: neque te quifquam ftipator, ineptum
Præter Crifpinum, fectabitur: & mihi dulces
Ignofcent, fiquid peccavero ftultus, amici,
Inque vicem illorum patiar delicta libenter:
Privatufque magis vivam te rege beatus.

SATIRA I V.

EUpolis, atque Cratinus, Ariftophanefque poete,
Atque alií, quorum comœdia prifca virorum eft,
Si quis erat dignus defcribi, quod malus, aut fur,
Quod machus foret, aut ficarius, aut alioqui
Famofus, multa cum libertate notabant.
Hinc omnis pendet Lucilius, hofce fequutus,
Mutatis tantum pedibus numerifque, facetus,
Emoneta naris, durus componere verfus.
Nam fuit hoc vitiofus: in hora fæpe ducentos,
Ut magnum, verfus dictabat, ftans pede in uno.
Quum flueret lutulentus, erat quod tollere velles.
Garrulus, atque piger fcribendi ferre laborem:
Scribendi recte: nam ut multum, nil moror. ecce,
Crifpinus minimo me provocat: accipe, fi vis,
Accipe jam tabulas: detur nobis locus, hora,
Cuftodes: videamus, uter plus fcribere poffit.
Dii bene fecerunt, inopis me quodque pufilli
Finxerunt animi, raro & perpauca loquentis.
At tu conclufas hircinis follibus auras
Ufque laborantes dum ferrum molliat ignis,
Ut mavis, imitare. beatus Fannius, ultro
Delatis capfis & imagine: quum mea nemo
Scripta legat, vulgo recitare timentis: ob hanc rem,
Quod funt, quos genus hoc minime juvat: utpote plures
Culpari dignos. quemvis media erue turba:
Aut ob avaritiam, aut mifera ambitione laborat:
Hic nuptarum infanit amoribus, hic puerorum :
Hunc capit argenti fplendor, ftupet Albius ære:
Hic mutat merces furgente a fole, ad eum quo
Vefpertina tepet regio: quin per mala præceps
Fertur, uti pulvis collectus turbine, ne quid
Summa deperdat, metuens, aut ampliet ut rem.
Omnes hi metuunt verfus, odere poetas.
Fænum habet in cornu, longe fuge: dummodo rifum
Excutiat fibi, non hic cuiquam parcet amico:
Et quodcunque femel chartis illeverit, omnes
Geftiet a furno redeuntes fcire, lacuque,
Et pueros & apus. agedum pauca accipe contra.
Primum ego me illorum, dederim quibus effe poetas,

Excerpam numero: neque enim concludere verfum
Dixeris effe fatis: neque, fi quis fcribat, uti nos,
Sermoni propiora, putes hunc effe poetam.
Ingenium cui fit, cui mens divinior, atque os
Magna fonaturum, des nominis hujus honorem.
Idcirco quidam, comœdia, necne poema
Ellet, quæfivere: quod acer fpiritus ac vis
Nec verbis, nec rebus ineft: nifi quod pede certo
Differt fermoni fermo merus. at pater ardens
Sævit, quod meretrice nepos infanus amica
Filius, uxorem grandi cum dote recufet,
Ebrius & magnum quod dedecus) ambulet ante
Noctem cum facibus. numquid Pomponius iftis
Audiret leviora, pater fi viveret? ergo

Non fatis eft, puris verfum perfcribere verbis:
Quem fi diffolvas, quivis ftomachetur eodem,
Quo perfonatus pacto pater. his, ego quæ nunc,
Olim quæ fcripfit Lucilius, eripias fi

Tempora certa modofque, & quod prius ordine verbum eft,
Pofterius facias, præponens ultima primis,
Non, ut fi folvas, (poftquam difcordia tetra
Belli ferratos poftes portafque refregit, )
Invenias etiam difiecti membra poeta.
Hactenus hæc alias, juftum fit necne poema.
Nunc illud tantum quæram: meritone tibi fit
Sufpectum genus hoc fcribendi. Sulcius acer
Ambulat, & Caprius, rauci male, cumque libellis
Magnus uterque timor latronibus: at bene fi quis,
Et puris vivat manibus, contemnat utrumque.
Ut is tu fimilis Caeli Birrique, latronum,
Non ego fim Capri, neque Sulci: cur metuas me?
Nulla taberna meos habeat, neque pila libellos,
Queis manus infudet vulgi, Hermogenifque Tigelli.
Non recito cuiquam, nifi amicis, idque coa&tus:
Non ubivis, coramve quibuslibet. in medio qui
Scripta foro recitent, funt multi: quique lavantes :
Suave locus voci refonat conclufus. inanes

Hoc juvat, haud illud quærentes, num fine fenfu,
Tempore num faciant alieno. lædere gaudes,
Inquis, & hoc ftudio pravus facis. unde petitum
Hoc in me jacis? eft auctor qui denique eorum,
Vixi cum quibus? abfentem qui rodit amicum
Qui non defendit, alio culpante: folutos
Qui captat rifus hominum, famamque dicacis:
Fingere qui non vifa poteft, commissa tacere
Qui nequit hic niger eft, hunc tu, Romane, caveto.
Sæpe tribus lectis videas cœnare quaternos:

E quibus unus avet quavis afpergere cunctos,
Præter eum, qui præbet aquam: poft, hunc quoque potus,
Condita quum verax aperit præcordia Liber.
Hic tibi comis, & urbanus, liberque videtur,
Infefto nigris. ego, fi rifi quod ineptus
Paftillos Rufillus olet, Gorgonius hircum
Lividus & mordax videor tibi. mentio fi qua
De Capitolini furtis injecta Petilli

Te coram fuerit: defendas, ut tuus eft mos:
Me Capitolinus convictore ufus amico-
que a puero eft, caufaque mea permulta rogatus
Fecit: & incolumis lætor quod vivit in urbe :
Sed tamen admiror, quo pacto judicium illud
Fugerit. hic nigræ fuccus loliginis, hæc eft
Ærugo mera: quod vitium procul abfore chartis,
Atque animo prius, ut fi quid promittere de me
Poffum aliud, vere promitto. liberius fi
Dixero quid, fi forte jocofius: hoc mihi juris
Cum venia dabis. infuevit pater optimus hoc me

Ut

Ut fugerem, exemplis vitiorum quæque notando.
Quum me hortaretur, parce, frugaliter, atque
Viverein uti contentus eo quod mi ipfe paraffet:
Nonne vides, Albi ut male vivat filius? utque
Barrus inops? magnum documentum, ne patriam rem
Perdere quis velit. A turpi meretricis amore
Quum deterreret, Sectani 'diffimilis is.

Ne fequerer moechas, conceffa quum venere uti
Poffem, Deprenfi non bella eft fama Treboni,
Ajebat. fapiens, vitatu quidque petitu
Sit melius, caufas reddet tibi: mì fatis eft, fi
Traditum ab antiquis morem fervare, tuamque,
Dum cuftodis eges, vitam famamque tueri
Incolumem poffim. fimulac duraverit ætas
Membra animumque tuum, nabis fine cortice. fic me
Formabat puerum dictis: & five jubebat

Ut facerem quid, Habes auctorem quo facias hoc:
Unum ex judicibus felectis objiciebat:

Sive vetabat, An hoc inhoneftum & inutile factu
Necne fit, addubites, flagret rumore malo quum
Hic atque ille? Avidos vicinum funus ut ægros
Exanimat, mortifque metu fibi parcere cogit,
Sic teneros animos aliena opprobria fæpe
Abfterrent vitiis. ex hoc ego fanus ab illis,
Perniciem quæcunque ferunt: mediocribus, & queis
Ignofcas, vitiis teneor. fortaffis & istinc
Largiter abftulerit longa ætas, liber amicus,
Confilium proprium. neque enim, quum lectulus, aut me
Porticus excepit, defum mihi: rectius hoc eft:
Hoc faciens, vivam melius: fic dulcis amicis
Occurram. hoc quidam non belle: numquid ego illi
Imprudens olim faciam fimile? Hæc ego mecum
Compreffis agito labris. ubi quid datur oti,
Illudo chartis: hoc eft mediocribus illis
Ex vitiis unum. cui fi concedere nolis,
Multa poetarum veniat manus, auxilio quæ
Sit mihi. nam multo plures fumus: ac veluti te
Judai cogemus in hanc concedere turbam.

SATIRA V.

E Greffum magna me excepit Aricia Roma

Hofpitio modico: rhetor comes Heliodorus, Græcorum longe doctiffimus. Inde Forum Appi, Differtum nautis, cauponibus atque malignis. Hoc iter ignavi divifimus, altius ac nos Præcinatis unum: minus eft gravis Appia tardis. Hic ego, propter aquam, quod erat deterrima, ventri Indico bellum, cœnanteis, haud animo æquo Exfpectans comites. jam nox inducere terris Umbras, & cœlo diffundere figna parabat. Tum pueri nautis, pueris convicia nautæ Ingerere. Huc appelle. trecentos inferis: ohe, Jam fatis eft. dum æs exigitur, dum mula ligatur, Tota abit hora. mali culices, ranæque paluftres Avertunt fomnos. abfentem cantat amicam Multa prolutus vappa nauta, atque viator Certatim: tandem teffus dormire viator Incipit: ac miffæ paftum retinacula mula Nauta piger faxo religat, ftertitque fupinus. Jamque dies aderat, cum nil procedere lintrem Sentimus, donec cerebrofus profilit unus, Ac mula nautæque caput lumbofque faligno Fufte dolat, quarta vix demum exponimur hora. Ora manufque tua lavimus, Feronia, lympha. Millia tum prapfi tria repimus: atque fubimus

Impofitum faxis late candentibus Anxur.
Huc venturus erat Mecenas optimus, atque
Coccejus, miffi magnis de rebus uterque
Legati, averfos foliti componere amicos.
Heic oculis ego nigra meis collyria lippus
Illinere. interea Mecenas advenit, atque
Coccejus, Capitoque fimul Fontejus, ad unguem
Factus homo, Antoni non ut magis alter amicus.
Fundos Aufidio Lufco Prætore libenter
Linquimus, infani ridentes præmia fcribæ,
Prætextam, & latum clavum, prunæque batillum.
In Mamurrarum laffi deinde urbe manemus
Murena præbente domum, Capitone culinam.
Poftera lux oritur multo gratiffima: namque
Plotius & Varius Sinueffe Virgiliufque
Occurrunt: animæ, quales neque candidiores
Terra tulit: neque queis me fit devinctior alter.
O qui complexus, & gaudia quanta fuerunt!
Nil ego contulerim jucundo fanus amico.
Proxima Campano ponti quæ villula, tectum
Præbuit: & parochi quæ debent ligna falemque.
Hinc muli Capuæ clitellas tempore ponunt:
Lufum it Mecenas, dormitum ego Virgiliufque,
Namque pila lippis inimicum & ludere crudis.
Hinc nos Cocceii recipit pleniffima villa,

Quæ fuper eft Claudi cauponas. nunc mihi paucis
Sarmenti fcurræ pugnam Meffique Cicerei,
Mufa, velim memores: & quo patre natus uterque
Contulerit liteis. Meffi clarum genus Ofci;
Sarmenti domina exftat. ab his majoribus orti
Ad pugnam venere. prior Sarmentus, Equi te
Effe feri fimilem dico. ridemus, & ipfe
Meffius, accipio, caput & movet, o tua cornu
Ni foret exfecto frons, inquit, quid faceres, cum
Sic mutilus minitaris? at illi fœda cicatrix
Setofam lævi frontem turpaverat oris.

Campanum in morbum, in faciem permulta jocatus,
Paftorem faltaret uti Cyclopa rogabat,

Nil illi larva, aut tragicis opus effe cothurnis.
Multa Cicerrus ad hæc: donaffet jamne catenam
Ex voto Laribus, quærebat. fcriba quod effet,
Deterius nihilo dominæ jus effe: rogabat
Denique, cur umquam fugiffet, cui fatis una
Farris libra foret, gracili fic, tamque pufillo.
Prorfus jucunde cœnam produximus illam.
Tendimus hinc recta Beneventum, ubi fedulus hofpes
Pene arfit, macros dum turdos verfat in igne.
Nam vaga per veterem dilapfo flamma culinam
Vulcano, fummum properabat lambere tectum.
Convivas avidos cœnam fervofque timenteis
Tum rapere, atque omneis reftinguere velle videres.
Incipit ex illo monteis Appulia notos
Oftentare mihi, quos torret Atabulus, & quos
Numquam erepfemus, nifi nos vicina Trevici
Villa recepiffet lacrymofo non fine fumo,
Udos cum foliis ramos urente camino.
Hic ego mendacem ftultiffimus ufque puellam
Ad mediam noctem exfpecto, fomnus tamen aufert
Intentum Veneri: tum immundo fomnia visu
Nocturnam veftem maculant, ventremque fupinum.
Quatuor hinc rapimur viginti & millia rhedis
Manfuri oppidulo, quod verfu dicere non eft,
Signis perfacile eft. vænit viliffima rerum
Hic aqua: fed panis longe pulcerrimus, ultro
Callidus ut foleat humeris portare viator:
Nam Canufi lapidofus, aquæ non ditior urna,

Qui

Qui locus a forti Diomede eft conditus olim.
Flentibus hinc Varius difcedit mæftus amicis
Inde Rubos feffi pervenimus, utpote longum
Carpentes iter, & factum corruptius imbri.
Poftera tempeftas, melior: via pejor adutque
Bari moenia pifcofi. dehinc Gnatia lymphis
Iratis exftructa dedit rifulque jocolque,
Dum famma fine, thura liquefcere lnnine facro
Perfuadere cupit: credat Judæus Apella:
Non ego, namque Deos didici fecurum agere ævum:
Nec, fi quid miri faciat natura, Deos id
Triftes ex alto cœli demittere tecto.
Brundifium longæ finis chartæque viæque.

SATIRA VI, AD MECENATEM.

Non, quia, Mecenas, Lydorum quicquid Etrufcos
Incoluit fines, nemo generofior eft te :
Nec, quod avus tibi maternus fuit atque paternus,
Olim qui magnis legionibus imperitarint;
Ut plerique folent, nafo fufpendis adunco
Ignotos, ut me, libertino patre natum :
Cum referre negas, quali fit quifque parente
Natus, dum ingenuus. perfuades hoc tibi vere,
Ante poteftatem Tulli, atque ignobile regnum,
Multos fæpe viros nullis majoribus ortos,
Et vixiffe probos, amplis & honoribus auctos:
Contra, Lavinum, Valeri genus, unde fuperbus
Tarquinius regno pulfus fuit, unius affis
Non unquam pretio pluris licuiffe, notante
Judice, quem nofti, populo: qui ftultus honores
Sæpe dat indignis, & famæ fervit ineptus:
Qui ftupet in titulis & imaginibus, quid oportet
Nos facere, a vulgo longe lateque remotos?
Namque efto: populus Lavino mallet honorem
Quam Decio mandare novo, cenforque moveret
Appius, ingenuo fi non effem patre natus:

Vel merito, quoniam in propria non pelle quieffem,
Sed fulgente trahit conftrictos gloria curru
Non minus ignotos generofis. que tibi, Tulli,
Sumere depofitum clavum, fierique tribunum?
Invidia accrevit, privato quæ minor effet.

Nam ut quifque infanus nigris medium impediit crus
Pellibus, & latum demifit pectore clavum,

Audit continuo: quis homo hic eft? quo patre natus?
Ut fi qui ægrotet, quo morbo Barrus, haberi
Ut cupiat formofus, eat quacunque, puellis
Injiciat curam quærendi fingula: quali
Sit facie, fura, quali pede, dente, capillo:
Sic qui promittit, cives, urbem fibi curæ,
Imperium fore, & Italiam, & delubra deorum,
Quo patre fit natus, num ignota matre inhonestus,
Omnes mortales curare, & quærere cogit.
Tune Syri, Damæ, aut Dionyfi filius, audes
Dejicere e faxo cives, aut tradere Cadmo?
At Novius collega gradu poft me fedet uno,
Namque eft ille, pater quod erat meus. hoc tibi Paulus
Et Meffala videris, at hic, fi ploftra ducenta,
Concurrantque foro tria funera, magna fonabit,
Cornua quod vincatque tubas : faltem tenet hoc nos,
Nunc ad me redeo, libertino patre natum',
Quem rodunt omnes libertino patre natum;
Nunc, quia, Macenas, tibi fum convictor, at olim,
Quod mihi pareret legio Romana tribuno,
Diffimile hoc illi eft, quia non ut forfit honorem
Jure mihi invideat quivis, ita te quoque amicum,

Præfertim cautum dignos affumere prava
Ambitione procul. felicem dicere non hoc
Me poffum cafu, quod te fortitus amicum.
Nulla etenim mihi te fors obtulit. optimus olim
Virgilius, poft hunc Varius, dixere quid effem.
Ut veni coram, fingultim pauca loquutus,
(Infans namque pudor prohibebat plura profari)
Non ego me claro natuin patre, non ego circum
Me Saturejano vectari rura caballo,

Sed, quod eram, narro. refpondes (ut tuus eft mos)
Pauca abeo: & revocas nono poft menfe, jubefque
Elfe in amicorum numero. magnum hoc ego duco,
Quod placui tibi, qui turpi fecernis honeftum,
Non patre præclaro, fed vita & pectore puro.
Atqui fi vitiis mediocribus ac mea paucis
Mendofa eft natura, alioqui recta ( velut fi

Egregio infperfos reprehendas corpore nævos)

Si neque avaritiam, neque fordes, nec mala lustra
Objiciet vere quifquam mihi: purus & infons

Ut me collaudem) fi vivo, & carus amicis:
Caufa fuit pater his: qui macro pauper agello
Noluit in Flavi ludum me mittere, magni
Quo pueri magnis e centurionibus orti,
Lævo fufpenfi loculos tabulamque lacerto,
Ibant octonis referentes idibus æra,

Sed puerum eft aufus Romam portare, docendum
Artes, quas doceat quivis eques atque fenator
Semet prognatos. veltem fervofque fequentes,
In magno ut populo fi quis vidiffet, avita
Ex re præberi fumtus mihi crederet illos.
Ipfe mihi cuftos incorruptiffimus omnes
Circum doctores aderat. quid multa? pudicum
(Qui primus virtutis honos ) fervavit ab omni
Non folum facto, verum opprobrio quoque turpi:
Nec timuit, fibi ne vitio quis verteret, olim
Si præco parvas, aut ( ut fuit ipfe ) coactor,
Mercedes lequerer: neque ego effem queftus. ob hoc nunc
Laus illi debetur, & a me gratia major.
Nil me pœniteat fanum patris hujus: eoque
Non, ut magna dolo factum negat effe fuo pars,
Quod non ingenuos habeat clarolque parentes,
Sic me defendam. longe mea difcrepat iftis
Et vox & ratio. nam fi natura juberet
A certis annis ævum remeare pera&tum,
Atque alios legere ad faftum quofcunque parentes,
Optaret Gibi quifque: meis contentus, honeftos
Fafcibus & fellis nolim mihi fumere: demens
Judicio vulgi, fanus fortaffe tuo: quod
Nollem onus (haud unquam folitus) portare moleftum,
Nam mihi continuo major quærenda foret res,
Atque falutandi plures: ducendus & unus
Et comes alter, uti ne folus rufue peregre-
Ve exirem; plures calones, atque caballi
Pafcendi ducenda petorrita. nunc mihi curto
Ire licet mulo, vel, fi libet, ufque Tarentum,
Mantica cui lumbos onere ulceret, atque eques armos.
Objiciet nemo fordes mihi, quas tibi, Tulli,
Cum Tiburte via prætorem quinque fequuntur
Te pueri, lafanum portantes oenophorumque.
Hoc ego commodius, quam tu, præclare fenator,
Millibus atque aliis, vivo. quacumque libido eft
Incedo folus: percontor, quanti olus ac far:
Fallacem Circum, vefpertinumque pererro
Sæpe forum: affifto divinis: inde domum me
Ad porri & ciceris refero laganique catinum.
Cona miniftratur pueris tribus: & lapis albus

Pocu

Pocula eum cyatho duo fuftinet: adftat echinus
Vilis, cum patera guttus, Campana fupellex.
Deinde eo dormitum, non follicitus, mihi quod cras
Surgendum fit mane, obeundus Marfya, qui fe
Vultum ferre negat Noviorum poffe minoris.
Ad quartam jaceo: poft hanc vagor: aut ego lecto,
Aut fcripto, quod me tacitum juvet. ungor olivo,
Non quo fraudatis immundus Natta lucernis.
Aft ubi me feffum Sol acrior ire lavatum
Admonuit, fugio rabiofi tempora figni.
Pranfus non avide, quantum interpellet inani
Ventre diem durare, domefticus otior. hæc eft
Vita folutorum mifera ambitione gravique.
His me confolor, victurus fuavius, ac fi
Quæftor avus, pater atque meus, patruufque fuiffent.
SATIRA VII.

PRofcripti Regis Rupili pus atque venenum
Ibrida quo pacto fit Perfius ultus, opinor
Omnibus & lippis notum & tonforibus effe.
Perfius hic permagna negotia dives habebat
Clazomenis, etiam lites cum Rege moleftas:
Durus homo, atque odio qui poffet vincere Regem :
Confidens, tumidufque, adeo fermonis amari,
Sifennas, Barros ut equis præcurreret albis.
Ad Regem redeo. poftquam nihil inter utrumque
Convenit (hoc etenim funt omnes jure molesti
Quo fortes, quibus adverfum bellum incidit: inter
Hectora Priamiden, animofum atque inter Achillem
Ira fuit capitalis, ut ultima divideret mors
Non aliam ob caufam, nifi quod virtus in utroque
Summa fuit. duo fi difcordia vexet inertes,
Aut fi difparibus bellum incidat, ut Diomedi
Cum Lycio Glauco, difcedar pigrior ultro
Muneribus miffis.) Bruto Prætore tenente
Ditem Afiam, Rupili & Perfi par pugnat, uti non
Compofitus melius cum Bitho Bacchius: in jus
Acres procurrunt, magnum fpectaculum uterque.
Perfius exponit caufam: ridetur ab omni
Conventu laudat Brutum, laudatque cohortem.
Solem Afiæ Brutum appellat, ftellafque falubres
Appellat comites, excepto Rege: Canem, illum,
Invifum agricolis fidus, veniffe. ruebat
Flumen ut hibernum, fertur quo rara fecuris
Tum Præneftinus falfo multumque fluenti
Expreffa arbufto regerit convicia, durus
Vindemiator, & invictus, cui fæpe viator
Ceffiffet, magna compellans voce cucullum.
At Græcus, poftquam eft Italo perfufus aceto,
Perfius, exclamat, Per magnos, Brute, Deos te
Oro, qui reges confueris tollere, cur non
Hunc Regem jugulas? operum hoc, mihi crede, tuorum
SATIRA VIII.

eft.

Lim truncus eram ficulnus, inutile lignum:

Cum faber, incertus fcamnum faceretne Priapum, Maluit effe Deum. Deus inde ego, furum aviumque Maxima formido: nam fures dextra coercet, Obicænoque ruber porrectus ab inguine palus: Aft importunas volucres in vertice arundo Terret fixa, vetatque novis confidere in hortis. Huc prius anguftis ejecta cadavera cellis Confervus vili portanda locabat in arca. Hoc mifera plebi ftabat commune fepulcrum,

Pantolabo fcurra, Nomentanoque nepoti. Mille pedes in fronte, trecentos cippus in agrum Hic dabat: heredes monumentum ne fequeretur. Nunc licet Efquiliis habitare falubribus, atque Aggere in aprico fpatiari, quo modo tristes Albis informem fpectabant offibus agrum. Cum mihi non tantum furefque feræque, fuetæ Hunc vexare locum, curæ funt atque labori, Quantum, carminibus quæ verfant atque venenis Humanos animos. has nullo perdere poffum Nec prohibere modo, fimul ac vaga Luna decorum Protulit os, quin offa legant, herbafque nocentes. Vidi egomet nigra fuccinctam vadere palla Canidiam, pedibus nudis, paffoque capillo, Cum Sagana majore ululantem. (pallor utrafque Fecerat horrendas afpectu) fcalpere terram Unguibus, & pullam divellere mordicus agnam Cœperunt. cruor in foffam confufus, ut inde Manes elicerent, animas refponfa daturas. Lanea & effigies erat, altera cerea major Lanea, quæ pœnis compefceret inferiorem. Cerea fuppliciter ftabat, fervilibus, utque Jam peritura, modis. Hecaten vocat altera, fævam Altera Tifiphonen. ferpentes, atque videres Infernas errare canes: Lunamque rubentem, Ne foret his teftis, poft magna latere fepulcra. Mentior at fi quid, merdis caput inquiner albis Corvorum: atque in me veniant mictum atque cacatum Julius, & fragilis Pediatia, furque Voranus. Singula quid memorem? quo pacto alterna loquentes Umbræ cum Sagana refonarent trifte & acutum? Utque lupi barbam variæ cum dente colubræ Abdiderint furtim terris? & imagine cerea Largior arferit ignis? & ut non teftis inultus. Horruerim voces Furiarum & facta duarum? Nam, difplofa fonat quantum vefica, pepedi Diffiffa nate ficus: at illæ currere in urbem. Canidiæ dentes, altum Sagana caliendrum Excidere, atque herbas, atque incantata lacertis Vincula, cum magno rifuque jocoque videres.

SATIR A IX.

Bam forte via facra, ficut meus eft mos, Nefcio quid meditans nugarum, & totus in illis: Accurrit quidam notus mihi nomine tantum, Arreptaque manu, quid agis, dulciffime rerum? Suaviter, ut nunc eft, inquam: & cupio omnia, quæ vis. Cum affectaretur, numquid vis? occupo: at ille, Noris nos, inquit, docti fumus. hic ego, pluris. Hoc, inquam, mihi eris. mifere difcedere quærens Ire modo ocius, interdum confiftere, in aurem Dicere nefcio quid puero. cum fudor ad imos Manaret talos: o te Bollane cerebri Felicem, ajeban tacitus. cum quidlibet ille. Garriret, vicos, urbem laudaret: ut illi Nil refpondebam, mifere cupis, inquit, abire: Jamdudum video: fed nil agis: ufque tenebo, Perfequar. hinc quo nunc iter eft tibi? nil opus eft te Circumagi: quendam volo vifere non tibi notum : Trans Tiberim longe cubat is, prope Cæfaris hortos. Nil habeo, quod agam, & non fum piger, ufque fequar te. Demitto auriculas, ut iniquæ mentis afellus, Cum gravius dorfo fubiit onus. incipit ille, Si bene me novi, non Vifcum pluris amicum, Non Varium facies: nam quis me fcribere plures,

Aut