Quam canis acer, ubi lateat fus.
Quis fudor vietis & quam malus undique membris
Crefcit odor, quum pene foluto

Indomitam properat rabiem fedare: nec illi
Jam manet humida creta, colorque
Stercore fucatus crocodili: jamque fubando
Tenta cubilia tectaque rumpit.

Vel mea quum fævis agitat faftidia verbis:
Inachia langues minus ac me.
Inachiam ter nocte potes: mihi femper ad unum
Mollis opus: pereat male

quæ te,
Lesbia, quærenti taurum monftravit inertem:
Quum mihi Cous adeffet Amyntas,
Cujus in indomito conftantior inguine nervus,
Quam nova collibus arbor inhæret.
Muricibus Tyriis iterate vellera lang

Cui properabantur? tibi nempe :

Ne foret æquales inter conviva, magis quem
Diligeret mulier fua, quam te.

O ego non felix, quam tu fugis, ut pavet acres
Agna lupos, capreæque leones.

AD AMICOS. ODE XIII.

HOrrida tempeftas cœlum contraxit, & imbres

Nivefque deducunt Jovem.

Nunc mare, nunc fylvæ

Threicio Aquilone fonant: rapiamus, amici,
Occafionem de die:

Qui perfæpe cava teftudine flevit amotem, Non elaboratum ad pedem.

Ureris ipfe mifer; quod fi non pulchrior ignis

Accendit obfeffam Ilion,
Gaude forte tua me libertina, neque uno
Contenta, Phryne macerat.

AD NEERAM AMICAM. ODE XV.

NOx erat, & cœlo fulgebat luna sereno

Inter minora fidera;

Quum tu, magnorum numen læfura deorum, In verba jurabas mea,

Arctius atque edera procera aftringitur ilex, Lentis adhærens brachiis:

Dum pecori lupus, & nautis infeftus Orion

Turbaret hybernum mare;
Intonfofque agitaret Apollinis aura capillos,
Fore hunc amorem mutuum.

O dolitura mea multum virtute, Neæra:
Nam fi quid in Flacco viri eft,
Non feret affiduas potiori te dare noctes,
Et quæret iratus parem:

Nec femel offenfæ cedet conftantia forma,
Si certus intrarit dolor.

At tu, quicunque es felicior, atque meo nunc
Superbus incedis malo,

Sis pecore & multa dives tellure licebit,
Tibique Pactolus fluat :

Nec te Pythagoræ fallant arcana renati;
Formaque vincas Nirea:

Eheu translatos alio mœrebis amores;
Aft ego viciffim rifero.

Nulla fit hac potior fententia: Phocæorum Velut profugit execrata civitas:

Pars

Agros atque lares proprios, habitandaque fana
Apris reliquit & rapacibus lupis:

Ire pedes quocunque ferent, quocunque per undas
Notus vocabit, aut protervus Africus.

Sic placet? an melius quis habet fuadere? fecunda
Ratem occupare quid moramur alite?

Sed juremus in hæc: fimul imis faxa renarint
Vadis levata, ne redire fit nefas:
Neu converfa domum pigeat dare lintea, quando
Padus Matina laverit cacumina :

In mare feu celfus procurrerit Apenninus:
Novaque monftra junxerit libidine
Mirus amor, juvet ut tigres fubfidere cervis,
Adulteretur & columba miluo:

Credula nec flavos timeant armenta leones :

Ametque falfa levis hircus æquora. Hæc, & quæ poterunt reditus abfcindere dulces, Eamus omnis execrata civitas :

Aut pars indocili melior grege. mollis & exfpes Inominata perprimat cubilia.

Vos, quibus eft virtus, muliebrem tollite luctum,
Etrufca præter & volate littora.

Nos manet Oceanus circumvagus: arva, beata
Petamus arva, divites & infulas:
Reddit ubi Cererem tellus inarata quotannis,
Et imputata floret ufque vinea:
Germinat & nunquam fallentis termes olivæ :
Suamque pulla ficus ornat arborem:
Mella cava manant ex ilice: montibus altis
Levis crepante lympha defilit pede.
Illic injuffæ veniunt ad muletra capella;

Refertque tenta grex amicus ubera:
Nec velpertinus circumgemit urfus ovile,
Nec intumefcit alta viperis humus:
Pluraque felices mirabimur: ut neque largis
Aquofus Eurus arva radat imbribus:
Pinguia nec ficcis urantur femina glebis,

Utrumque rege temperante cœlitum.
Non huc Argoo contendit remige pinus;

Neque impudica Colchis intulit pedem:
Non huc Sidonii torferunt cornua nautæ,
Laboriofa nec cohors Ulyffer.
Nulla nocent pecori contagia, nullius aftri
Gregem æftuofa torret impotentia :
Jupiter illa piæ fecrevit littora genti,

Ut inquinavit ære tempus aureum :

Ere, dehinc ferro duravit fecula: quorum
Piis fecunda, vate me, datur fuga.

AD CANIDIAM VENEFICAM PALINODIA. ODE XVII.

Am jam efficaci do manus fcientiæ

J Supplex, & oro regna per Proferpinæ,

Per & Dianæ non movenda numina,
Per atque libros carminum valentium
Refixa cœlo devocare fidera,

Canidia, parce vocibus tandem facris,
Citumque retro folve, folve turbinem.
Movit nepotem Telephus Nereium,
In quem fuperbus ordinarat agmina
Mylorum, & in quem tela acuta torferat:
Unxere matres Ilie addictum feris

Alitibus atque canibus homicidam Hectorem,
Poftquam reliétis manibus rex procidit
Heu! pervicacis ad pedes Achillei.
Setofa duris exuere pellibus
Laboriofi remiges Ulyffei

Volente Circe membra: tunc mens, & fonus

Relatus, atque notus in vultus honor.

Dedi fatis fuperque pœnarum tibi,

Amata nautis multum & inftitoribus.

Fugit juventas, & verecundus color

Reliquit offa pelle amicta lurida:

Tuis capillus albus eft odoribus:

Nullum a labore me reclinat otium.
Urget diem nox, & dies noctem: neque eft
Levare tenta fpiritu præcordia.

Ergo negatum vincor ut credam miser,
Sabella pectus increpare carmina,
Caputque Marfa diffilire nemia.

Quid amplius vis? omare & terra, ardeo,
Quan

Quantum neque atro delibutus Hercules Neffi cruore, nec Sicana fervida

Furens in Etna flamma. tu, donec cinis Injuriofis aridus ventis ferar,

Cales venenis officina Colchicis.

Quæ finis? aut quod me manet ftipendium?
Effare: juflas cum fide pœnas luam,
Paratus expiare, feu popofceris
Centum juvencos, five mendaci lyra
Voles fonari: tu pudica, tu proba
Perambulabis aftra fidus aureum.
Infamis Helene Caftor offenfus vice,
Fraterque magni Caftoris, victi prece,
Ademta vati reddidere lumina.

Et tu (potes nam) folve me dementia,
O nec paternis obfoleta fordibus,

Nec in fepulcris pauperum prudens anus
Novendiales diffipare pulveres.
Tibi hofpitale pectus, & puræ manus,
Tuufque venter partumejus: & tuo
Cruore rubros obftetrix pannos lavit,
Utcumque fortis exilis puerpera.

CANIDIÆ RESPONSIO.
Quid obferatis auribus fundis preces?
Non faxa nudis furdiora navitis
Neptunus alto. tundit hybernus falo.
Inultus ut tu riferis Cotyttia
Vulgata, facrum liberi Cupidinis ;
Et Efquilini Pontifex venefici
Impune ut urbem nomine impleris meo?
Quid proderit ditaffe Pelignas anus,
Velociufve mifcuiffe toxicum,
Si tardiora fata te votis manent?
Ingrata mifero vita ducenda eft, in hoc,
Novis ut ufque fuppetas doloribus.
Optat quietem Pelopis infidus pater,
Egens benigna Tantalus femper dapis:
Optat Prometheus obligatus aliti:"
Optat fupremo collocare Sifyphus

In monte faxum: fed vetant leges Jovis.
Voles modo altis defilire turribus,
Modo enfe pectus Norico recludere:
Fruftraque vincla gutturi innectes tuo,
Faftidiola triftis ægrimonia.

Vectabor humeris tunc ego inimicis eques;
Meæque terra cedet infolentiæ.
An quæ movere cereas imagines,
Ut ipfe nofti curiofus, & polo

Deripere lunam vocibus poffum meis,
Poffum crematos excitare mortuos,
Defiderique temperare poculum,

Plorem artis in te nil habentis exitum?

O fortunati mercatores! gravis annis Miles ait, multo jam fractus membra labore. Contra mercator, navim jactantibus Auftris, Militia eft potior. quid enim? concurritur: horæ Momento aut cita mors venit, aut victoria læta. Agricolam laudat juris legumque peritus, Sub galli cantum confultor ubi ostia pulsat. Ille, datis vadibus, qui rure extractus in urbem eft, Solos felices viventes clamat in urbe. Cetera de genere hoc (adeo funt multa) loquacem Delaffare valent Fabium. ne te morer, audi, Quo rem deducam. fi quis Deus, En ego, dicat, Jam faciam quod vultis. eris tu, qui modo miles, Mercator: tu confultus modo, rufticus. hinc vos, Vos hinc mutatis difcedite partibus. eia Quid ftatis? nolint: atqui licet effe beatis. Quid caufæ eft, merito quin illis Jupiter ambas Iratus buccas inflet? neque fe fore pofthac Tam facilem dicat, votis ut præbeat aurem ? Præterea, ne fic, ut qui jocularia, ridens Percurram quamquam ridentem dicere verum Quid vetat? ut pueris olim dant cruftula blandi Doctores, elementa velint ut difcere prima. Sed tamen amoto quæramus feria ludo. Ille gravem duro terram qui vertit aratro, Perfidus hic caupo, miles, nautæque, per omne Audaces mare qui currunt: hac mente laborem Sefe ferre, fenes ut in otia tuta recedant, Ajunt, cum fibi fint congefta cibaria: ficut Parvula (nam exemplo eft) magni formica laboris Ore trahit quodcumque poteft, atque addit acervo, Quem ftruit, haud ignara ac non incauta futuri. Quæ, fimul inverfum contriftat Aquarius annum, Non ufquam prorepit, & illis utitur ante Quæfitis fapiens: cum te neque fervidus æftus Demoveat lucro, neque hyems, ignis, mare, ferrum, Nil obftet tibi, dum ne fit te ditior alter. Quid juvat immenfum te argenti pondus & auri Furtim defoffa timidum deponere terra? Quod fi comminuas, vilem redigatur ad affem. At ni id fit, quid habet pulchri conftructus acervus ? Millia frumenti tua triverit area centum,

Non tuus hoc capiet venter plus, quam meus: ut fi
Reticulum panis venales inter onufto

Forte vehas humero, nihilo plus accipias, quam
Qui nil portarit: vel dic, quid referat intra
Natura fines viventi, jugera centum an
Mille aret? at fuave eft ex magno tollere acervo.
Dum ex parvo nobis tantumdem haurire relinquas,
Cur tua plus laudes cumeris granaria noftris ?
Ur tibi fi fit opus liquidi non amplius urna,
Vel cyatho: & dicas, magno de fumine mallem,
Quam ex hoc fonticulo tantumdem fumere: eo fit,

Plenior ut fi quos delecter copia jufto,
Cum ripa fimul avulfos ferat Aufidus acer.

At qui tantulo eget, quanto eft opus, is neque limo
Turbatam haurit aquam, neque vitam amittit in undis.
At bona pars hominum decepta cupidine falfo,
Nil fatis eft, inquit, quia tanti, quantum habeas, fis.
Quid facias illi? jubeas miferum effe libenter,
Quatenus id facit: ut quidam memoratur Athenis
Sordidus ac dives, populi contemnere voces
Sic folitus: populus me fibilat, at mihi plaudo
Ipfe domi, fimul ac nummos contemplor in arca .
Tantalus a labris fitiens fugientia captat
Flumina. quid rides ? mutato nomine de te
Fabula narratur. congeftis undique faccis
Indormis inhians, & tamquam parcere facris
Cogeris, aut pictis tamquam gaudere tabellis.
Nefcis quo valeat nummus, quem præbeat ufum ?
Panis ematur, olus, vini fextarius: adde,
Queis humana fibi doleat natura negatis .
An vigilare metu exanimem, noctefque diefque
Formidare malos fures, incendia, fervos,
Ne te compilent fugientes: hoc juvat? horum
Semper ego optarim pauperrimus effe bonorum.
At fi condoluit tentatum frigore corpus:
Aut alius cafus lecto te affixit: habes, qui
Affideat, fomenta paret, medicum roget, ut te
Sufcitet, ac reddat natis carifque propinquis.
Non uxor falvum te vult, non filius: omnes
Vicini oderunt, noti, pueri, atque puellæ.
Miraris, cum tu argento poft omnia ponas,
Si nemo præftet, quem non merearis, amorem?.
At fi cognatos, nullo natura labore
Quos tibi dat, retinere velis, fervareque amicos,
Infelix operam perdas: ut fi quis afellum
In campo doceat parentem currere frænis.
Denique fit finis quærendi: quoque habeas plus,
Pauperiem metuas minus, & finire laborem
Incipias, parto quod avebas: nec facias, quod
Umidius quidam (non longa eft fabula) dives,
Ut metiretur nummos, ita fordidus, ut fe
Non umquam fervo melius veftiret: ad ufque
Supremum tempus, ne fe penuria victus
Opprimeret, metuebat. at 'hunc liberta fecuri
Divifit medium fortiffima Tyndaridarum.
Quid mi igitur fuades? ut vivam Nævius aut fic,
Ut Nomentanus? pergis pugnantia fecum
Frontibus adverfis componere. non ego avarum
Cum veto te fieri, vappam jubeo ac nebulonem :
Eft inter Tanaim quiddam focerumque Vifelli.
Eft modus in rebus: funt certi denique fines,
Quos ultra citraque nequit confiftere rectum.
Illuc, unde abii, redeo: nemo ut avarus
Se probet? ac potius laudet diverfa fequentes!
Quodque aliena capella gerat diftentius uber,
Tabefcat? neque fe majori pauperiorum
Turbæ comparet? hunc atque hunc fuperare laboret ?
Sic feftinanti femper locupletior obftat:

Ut cum carceribus miffos rapit ungula currus,
Inftat equis auriga, fuos vincentibus, illum

E

Præ

Præteritum temnens extremos inter cuntem.
Inde fit, ut raro, qui fe vixiffe beatum
Dicat, & exacto contentus tempore vitæ
Cedat, uti conviva fatur, reperire queamus.
Jam fatis eft: ne me Crifpini fcrinia Lippi
Compilaffe putes, verbum non amplius addam.

SATIRA II.

AMbubajarum collegia, pharmacopole,

,

Mendici, mima, balatrones, hoc genus omne
Mæftum ac folicitum eft cantoris morte Tigelli :
Quippe benignus erat contra hic, ne prodigus effe
Dicatur, metuens, inopi dare nolit amico,
Frigus quo duramque famem depellere poffit.
Hinc fi perconteris, aui cur atque parentis
Præclaram ingrata ftringat malus ingluvie rem,
Omnia conductis coemens opfonia nummis:
Sordidus atque animi quod parui nolit haberi
Refpondet. laudatur ab his, culpatur ab illis.
Fufidius vappa famam timet ac nebulonis
Dives agris, dives pofitis in fœnore nummis:
Quinas hic capiti mercedes exfecat: atque
Quanto perditior quifque eft, tanto acrius urget.
Nomina fectatur, modo fumta veste virili,
Sub patribus duris, tironum. maxime, quis non,
Jupiter, exclamat, fimulatque audivit, at in fe
Pro quæftu fumptum facit. Hic, vix credere poffis
Quam fibi non fit amicus: ita ut pater ille, Terenti
Fabula quem miferum nato vixiffe fugato
Inducit, non fe pejus cruciaverit atque hic.
Si quis nunc quærat, quo res hæc pertinet: illuc,
Dum vitant ftulti vitia, in contraria currunt.
Malthinus tunicis demiffis ambulat: eft qui
Inguen ad obfcænum fubductis ufque facetus :
Paftillos Rufillus olet, Gorgonius hircum.
Nil medium eft. funt qui nolint tetigiffe nifi illas,
Quarum fubfuta talos tegat inftita vefte:
Contra alius, nullam nifi olenti in fornice ftantem.
Quidam notus homo cum exiret fornice: macte
Virtute efto, inquit fententia dia Catonis.
Nam fimulac venas inflavit tetra libido,
Huc juvenes æquum eft defcendere, non alienas
Permolere uxores. nolim laudarier, inquit,
Sic me, mirator cunni Cupiennius albi.
Audire eft operæ pretium, procedere recte
Qui machis non vultis, ut omni parte laborent:
Utque illis multo corrupta dolore voluptas,
Atque hæc rara cadat dura inter fæpe pericla.
Hic fe præcipitem tecto dedit: ille flagellis
Ad mortem cæfus: fugiens hic decidit acrem
Prædonum in turbam: dedit hic pro corpore nummos:
Hunc perminxerunt calones. quin etiam illud
Accidit, ut cuidam teftes caudamque falacem
Demeteret ferrum. jure omnes: Galba negabat.
Tutior at quanto merx eft in claffe fecunda:
Libertinarum dico: Salluftius in quas

Non minus infanit, quam qui machatur. at hic fi,
Qua res, qua ratio fuaderet, quaque modefte
Munificum effe licet, vellet bonus atque benignus
Effe, daret quantum fatis effet, nec fibi damno
Dedecorique foret: verum hoc fe amplectitur uno,
Hoc amat, hoc laudat, matronam nullam ego tango,
Ut quondam Marfæus amator Originis, ille
Qui patrium mimæ donat fundumque laremque
Nil fuerit mi, inquit, cum uxoribus unquam alienis.

Verum eft cum mimis, eft cum meretricibus, unde
Fama malum gravius, quam res trahit. an tibi abunde
Perfonam fatis eft, non illud quidquid ubique
Officit, evitare? bonam deperdere famam,
Rem patris oblimare, malum eft ubicunque: quid inter
Eft in matrona, ancilla, peccefue togata?
Villius in Faufta, Syllæ gener, ( hoc mifer uno
Nomine deceptus,) poenas dedit ufque, fuperque
Quam fatis eft, pugnis cæfus, ferroque petitus,
Exclufus fore, cum Longarenus foret intus.
Huic fi mutonis verbis mala tanta videntis
Diceret hæc animus: Quid vis tibi? numquid ego a te
Magno prognatum depofco Confule cunnum,
Velatumque ftola, mea cum con ferbuit ira?
Quid refponderet? magno patre nata puella eft.
At quanto meliora monet, pugnantiaque iftis,
Dives opis natura fuæ, fi tu modo recte
Difpenfare velis, ac non fugienda petendis
Immifcere: tuo vitio, rerumne, labores,
Nil referre putas? quare, ne poeniteat te,
Define matronas fectarier, unde laboris

Plus haurire mali eft, quam ex re decerpere fructus.
Nec magis huic inter niveos viridefque lapillos,
(Sit licet hoc Cerinthe tuum) tenerum eft femur, aut crus
Rectius: atque etiam melius perfæpe togatæ.
Adde huc, quod mercem fine fucis geftat: aperte
Quod venale habet, oftendit: nec, fi quid honefti est,
Jactat, habetque palam, quærit quo turpia celet.
Regibus hic mos eft: ubi equos mercantur, opertos
Infpiciunt: ne, fi facies ( ut fæpe ) decora
Molli fulta pede eft, emtorem inducat hiantem,
Quod pulchræ clunes, breve quod caput, ardua ceruix.
Hoc illi recte ne corporis optima Lynceis
Contemplere oculis, Hypfea cæcior illa,
Quæ mala funt fpectes. o crus, o brachia! verum
Depygis, nafuta, brevi latere, ac pede longo eft.
Matronæ, præter faciem, nil cernere poffis,
Cetera, ni Catia eft, demiffa vefte tegentis.
Si interdicta petes, vallo circumdata, (nam te
Hoc facit infanum) multæ tibi tum officient res:
Cuftodes, lectica, cinifiones, parasitæ,
Ad talos ftola deniiffa, & circumdata palla:
Plurima, quæ invideant pure apparere tibi rem.
Altera nil obftat: Cois tibi pene videre eft
Ut nudam: ne crure malo, ne fit pede turpi:
Metiri poffis oculo latus: an tibi mavis
Infidias fieri, pretiumque avellier, ante
Quam mercem oftendi? Leporem venator ut alta
In nive fectatur, pofitum fic tangere nolit:
Cantat, & apponit: meus eft amor huic fimilis: nam
Tranfvolat in medio pofita, & fugientia captat.
Hiscene verficulis fperas tibi poffe dolores,
Atque æftus, curafque graves e pectore pelli?
Nonne cupidinibus ftatuit natura modum, quem,
Quid latura fibi, quid fit dolitura negatum,
Quærere plus prodeft, & inane abfcindere foldo?
Num, tibi cum fauces urit fitis, aurea quæris
Pocula? num efuriens faftidis omnia præter
Pavonem, rhombumque?tument tibi quum inguina,num,fi
Ancilla, aut verna eft præfto puer, impetus in quem
Continuo fiat, malis tentigine rumpi?

Non ego, namque parabilem amo venerem, facilemque.
Illam, poft paulo, fed pluris, fi exierit vir:
Gallis hanc, Philodemus ait: fibi, quæ neque magno
Stet pretio, neque cunctetur, quum eft juffa venire.
Candida rectaque fit: munda hactenus, ut neque longa

Nec