Pace tua, pereantque arcus, pereantque sagittæ, 105 110 Vixque cano Nemesin, sine qua versus mihi nullus flebit, et jurabit se fuisse animo male sano. Tua venia, O Apollo, nulli sint arcus, nullæ sint sagittæ, dum Cupido nudus in terris vagetur. Ars amandi fuit olim bona; at ex quo tempore Amor armis se instruxit, heu! quot hominibus ars illa incommodum attulit, ac mihi potissimum quandoquidem jam ab anno vulneratus langueo, et ægritudini indulgeo, quia morbus ipse delectat me. Egre etiam celebro Nemesin, absque qua nullum carmen potest mihi aut voces aut aptos numeros inve superiorem 102. pro suæ Reg. seuæ: Beroll. 1. 3. et Dat. jurabit.-105 Particulam que inseruit Broukh. ex Sfort. Statii; habent etiam Reg. et Goth. pareant arcus in Berol. 3. sagictæ in ed. pr. min. nempe apiculum prioris t in cod. unde ducta est hæc editio, extritum erat, ita ut formam antiq. lit. e induerit.-106 Phœbe, nec in Berol. 1. suprascr. modo.-107 Colb. et Thuan. sumsit sua: Broukh. 1. et Vicent. tella; alter Broukh. bella.-108 Heu heu testantur cod. Lips. Par. Sfort. et omnes alii Stat. omnes Beroll. Witt. 1. 2. Broukh. 1. 2. 3. Colb. Laud. Angll. 2. 3. 4. 5. edd. pr. maj. min. Venet. 2. Brix. Rheg. et Venett. 1491. 1493. Heu mihi Dat. unde patet hunc cod. handquaquam eundem esse cum Broukh. 2. 3. ut suspicabatur Bach. in Elencho p. xxv. Eheu in nonnullis: ista malum Witt. 1. 2. Guelff. 2. 3. omnes Beroll. unus Broukh. Colot. Vat. Ursini, et Angll. 2. 3. 4. ipsa Par. illa testantur omnes Stat. Broukh. 1. 2. cod. Lips. Corv. Reg. Guarn. alii ap. H. Voss. edd. pr. maj. min. Bartol. Venet. 2. Brix. Rheg. Vicent. Lips. Rom. Venett. 1491. 1493. et Aldd.--109 At Bronkh. 1. unus Stat. et sic conj. Livin. Et Vat. Ursini: Ed. pr. maj. At mihi p. taceo cum saucius armum; Vicent. At mihi p. taceo c. s. annum; ed. pr. min. Rheg. et Venett. 1491. 1493. Et mihi p. taceo, &c. Par. etiam taceo. Sed jaceo, quod Scal. substituit, confirmatur tribus H. Voss. et Guelf. 3. Miram scripturam exhibet cod. Lips. At tibi p. taceo 9 sancius annus, i. e. cumsancius.' Huschk. Sed errat Huschkius: 9 sancius nihil aliud certe est quam cum saucius; literæ enim n, u, et v pæne similes sunt in codd. antiq. Vide quæ annotavimus ad Catull. LXIV. 289. Unas Voss. in marg. qui, quod placet Huschkio: ed. pr. min. et Rheg. sautius: Heyn. conj. jaceo cum saucius arcu, improbante Huschk.-110 Et foveo morbum Angl. 5. tam est ex emend. Broukh. quod nunc confirmant Monac. unus Stat. Goth. et Voss. 1. cum exhibent cod. Lips. Par. omnes Beroll. Guarn. omnes Guelff. Corv. Reg. Witt. 1. 2. Broukh, 1. 2. edd. pr. maj. min, Venet. 2. &c. tum in Vat. Statii, et nonnullis aliis; Stat. ipse conj. dum quod habent Berol. 2. et Broukh. 3. probante Heyn. juvet pro v. 1. in Guelf. 2. dedit ipse Guarn. iste Vat. Ursini.-111 Hicque V. C.' in marg. Scal. 1, NOTE dum ductus, sobrius, hoc est, non potus, siccus et jejunus gratiam delicti fieri postulabit sibi, sacramento etiam interposito discupere sese id infectum indictumque fuisse, utpote quod mala et insana mente fecerit. 111 Vixque cano Nemesin] De Nemesi Tibulli amica jam supra, de qua At tu, nam Divum servat tutela poëtas, Ante suos currus oppida victa feret, 115 wire. Tu vero, o puella, ignosce sancto Vati, prædico tibi, Deorum enim præsidium Poëtas tuetur, ut prædicem Messulinum, ubi portabit ante currum suum urbes ap. editorem; Usque Par. Guarn. Zwicc. 1. 2. Witt. 1. 2. Broukh. 1. 2. 3. omnes Beroll. sex H. Voss. quatuor Stat. Dat. Angli. 2. 3. 4. 5. ed. pr. maj. Venet. 2. Brix. Rheg. &c. corruptum, ait Broukh. ex Visque, more Italicæ scripturæ. Sed ab Ald. 2. edi cœptum est Vixque cano Nemesin; quam lect. confirmant quatuor Voss. et locus simillimus Propert. 11. 16. 32. 34. Utque cano nemesim ed. pr. min. Usque revocarunt Voss. Bauer. Wund. et Bach. Sant. in Bibl. Crit. p. 87. dicit: Audacior quis fortasse tentaret: Urit amor Nemesis, ut ad hunc Tibulli versum respexerit Martial. xiv. 193. Ussit amatorem Nemesis lasciva Tibullum.'-112 Berol. 1. jussos; Colb. junctos: unus Broukh. reperiisse ; Guelf. 2. Beroll. 1. 3. 4. cum tribus aliis, reperisse, quod H. Voss. et Bach reposuerunt; Aoristi namque forma delectari aiunt Tibullum. Cf. II. 1. 10. Ovid. Am. 1. 4. 38. 1. 13. 5. Art. III. 455. Mart. de Spect. VIII. 2. Post h. vs. traduxit Scal. in h. 1. e seq. Elegia vss. 15-18.— 113 A tu Berol. 4. poëtam Angl. 3. Aldus verba, nam D. s. t. poëtas, uncis circumscripsit; quidni etiam præmoneo? inquit Huschkius: Heynius versum interpunxit, At tù ; nam divum servat tutela poëtas ; improbante eodem Huschk. -114 Colot. tuo pro sacro.-115 Et Stat. duo Broukh. Exc. Pocc. Berol. 2. Gue!ff. 3. 4. ed. pr. min. Bartol. Brix. Venett. 1487. 1491. 1493. et Ald. 1. Ut Guelf. 1. cod. Lips. Par. Beroll. 1. 3. 4. ed. pr. maj. Vicent. et Rheg. celebres Guelff. 1. 4. Brix. ap. Broukh. et Venett. 1491. 1493. tum cod. Lips. -116 Ante tuos Dat. iucta (i. e. ut recte legi debuerat in cod. victa) ed. pr. min. ; juncta (quod sæpe scribitur iucta) in Dat.; vincta (quod sæpe scribitur victa) in Beroll. 1. 2. 3. forent Witt. 2. Berol. 1. ferent Beroll. 3. 4. Witt. 1. duo Broukh, unus Stat. Par. Scal. rec. Dat. Angll. 3. 4. 5. Corv. Reg. ed. pr. min. Bartol. Venet. 2. Rheg. et Lips. ap. Heyn. ferant Guelff. 1. 4. et Brix. feret Vat. Ursini, Berol. 2. ed. pr. maj. et Vicent. geret cod. Lips. NOTE etiam Martial. lib. I. 'Fama est arguti Nemesis formosa Tibulli,' &c. 113 Divum servat tutela Poëtas] Vatibus nimirum sunt cum cœlo commercia, Numinisque divinitatem par. ticipant. Ovidius: At sacri Vates, et Divum cura vocamur.' 116 Oppida victa feret] In triumphis præferri solebant tabulæ, sive fercula, in quibus exhibebantur simulacra urbium victarum, montium et fluminum, atque etiam præliorum, quæ adversus hostes gesta fuerant. Hujusmodi pompæ meminit Cicero Orat. in Pison. Meminit Livius lib. XXXVII. ubi scribit: 'Scipio Asiaticus centum triginta septem urbium simulacra in triumpho duxit.' Tacitus Annal. II. Vecta spolia, captivi, simulacra montium, fluminum, præliorum,' &c. illa simulacra ex argento fuerunt in triumpho Tiberii. Ut refert Ovid. ex Ponto lib. II. Eleg. 1. in triumpho Julii Cæsaris de Galliis fuerunt ex citro: in ejusdem triumpho Pontico, ex acantho: in Alexandrino, ex testudine: in Hispaniensi, ex argento rasili. Alias ex aliis, atque aliquando ex auro. Ipse gerens laurus; lauro devinctus agresti Sic tua perpetuo sit tibi casta soror. 120 debellatas, armorum fructus. Ego ipse gestans lauros, sylvestri lauro obstrictus miles clara voce cantabo, Io triumphe. Tunc meus Messala genitor præbeat populo pia spectacula, et gratuletur curru transeunte; exaudi vota nostra, o Phœbe, ita tibi sint crines incædui, ita tua soror tibi semper pudica permaneat. Berol. 1. a marg., unus Stat. et Colot. gerent alter Stat.-117 Ipse parens in Venett. Angll. 2. 4. Beroll. 1. 2. 3. Colb. unus Broukh. Dat. Vat. Ursini, et Guelf. 2. exhibent lauros, et ita Pighius ad a. 758. Formam laurus, quod testantur Guelff. 1. 3. 4. Berol. 4. Witt. 1. 2. duo Broukh. Par. cod. Lips. edd. pr. maj. min. Bartol. Venet. 2. cum aliis, nobiliorem esse altera, lauros, monuit H. Vossius: laurum lauro Venett. 1491. 1493. devinctus et ipse Colb.118 Berol. 4. triumpha: pro canet, quod exhibent omnes Beroll. Guelff. Reg. Corv. Witt. 1. 2. duo Bronkh. Colb. omnes Stat. Vatt. 1. 2. 3. 4. Vat. Ursini, Scal. rec. et vet. Dat. Exc. Falc. Angll. 1. 2. 3. 4. 5. alii, canam e conj. reposuit Scaliger: in quod et ipse incidi, quodque et nunc verum esse arbitror; si modo illa, Ipse gerens aliquam vim habere debent. Alioqui interpunctionem muto: cum....victa feret Ipse gerens laurus: Lauro d. a. Miles.... canet. Jam merus lusus est, mutare hæc velle, nt scribatur, Ipse geret laurus, scilicet Messalinus. Possit sane et hoc scribi.' Heyn.-119 Tum e libris nonnullis Stat. Beroll. 1. 3. Zwice. 1. 2. Dat. Venet. 2. Brix. Rheg. Venett. 1491. 1493. aliisque, cum Broukh. Vulp. et Voss. reposuit Bach; Dum habet ed. pr. maj. Tunc cod. Lips. Par. Beroll. 2. 4. et ed. pr. min. Langermannus sua mavult pro pia.-120 Et placeat cod. Lips. et a marg. plaudat: in uno Stat. prætereunte parens. Noluit Poëta id, quod alicui in mentem veniat, ' Et plaudat (sive plaudant sc. turba) c. p. patri.' Heyn.-121 Anue Par. et sic in ed. pr. maj. sic sint intonsi tibi Beroll. 1. 3. sic tibi sit intonsi Berol. 4. et in marg. sic.-122 Sit tua p. sit tibi Berol. 2. Sic tibi p. sit tua Angl. 2. perpetua cod. Lips. Par. unus Voss. et Ald. 1. NOTE 117 Ipse gerens laurus] Victoriæ insigne laureos ramos sibi milites præferebant currum triumphantis sequentes. Festus ait: Laureati milites sequebantur currum triumphantis, ut quasi purgati a cæde humana intrarent urbem,' &c. 118 Io, magna voce, triumphe, [canet] canam] Milites ita ramis laureis ornati lo triumphe inclamabant, qua vociferatione fausta omnia bona augurabantur, et victori Duci, et Reipublicæ. Nonnulli porro legunt, ca. net, hoc est, ego ipse canam, &c. 121 Annue; sic tibi sint] Post preces factas Poëtis familiare est blanditias aliquas addere, quibus Deos demulceant, et ad preces exaudiendas alliciant, per earum rerum, quas illis gratas esse norunt, obtestationem. Quod quidem hac particula, sic, fieri solitum observavi. Tibullus lib. III. Eleg. ultima: 'Candide Liber ades, sic sit tibi mystica vitis Semper, sic hedera tempora vincta feras.' ELEGIA VI. CASTRA Macer sequitur; tenero quid fiet Amori? Et, seu longa virum terræ via, seu vaga ducent Æquora, cum telis ad latus ire volet? Macer militiam sectatur, quid eveniet blando Cupidini? Si, ut cacula, mílitis ille erit assecla, et impigre cervice portabit arma, et cum jaculis ad latus heri incedere cupiet, sive longum terræ iter, sive maria fluctuantia agent hominem: 0 Eadem in edd. pr. maj. et min. præfixa est inscriptio, Ad amorem: addit Vicent. ut revocet Macrum sequentem castra, seque spe Nemesis teneri dicit.-1 Cod. Lips. Par. ed. pr. maj. Venet. 2. et Rheg. mater. Ducta hæc lectio est e libris, ætate præcedentibus illos, qui substituerunt Venus, ut Colb. et Colot. Sed jam Vicent. habet macer; ed. Lips. ap. Heyn. mr. Porro cod. Lips. exhibet tenero qs fecit amori. Colb. misero.-2 Si unus Broukh. Sit cod. Lips. Par. omnes Beroll. Witt. 1. 2. Broukh. 2. 3. Colb. tres Palatt. Vat. Heinsii 1. 2. 3. 4. Scal. rec. et vett. Dat. Angll. 1. 2. 3. 4. 5. gerat cod. Lips. Bronkh. 1. 2. 3. Colb. tres Palatt. edd. pr. maj. min. Bartol. Venet. 2. et Vicent. ferat Witt. 1. 2. unus Stat. Dat. Reg. Angll. 3. 4. Brix. Rom. et Venett. 1491. 1493. Scal. correxit, Si comes, et c. f. a geret, Et....ire volet: Ure quæso, &c. continuato sensu usque ad otia liquit, et ad Macrum omnia refert, contorta et impedita ratione. Heyn. emend. Si comes e collo fortiter arma geret.—3 Guelf. 2. Voss. 4. et Berol. 2. terret pro terræ: hinc nata altera lect. ed. pr. min. ducunt pro ducent; sed recte conjunguntur tempora ducent et volet: Angl. 2. exhibet ducant. Sfort. mala pro vaga.-4 Muretus vitium inesse putabat T NOTE 1 Castra Macer sequitur] Macrum familiarem suum in militiam relicta puella proficiscentem a proposito deterreri per Amorem cupit Tibullus. Tum in corruptos sui sæculi mores et luxum invehitur. Macer] Fuit ille Macer Veronensis, qui libros scripsit de Avibus, de Serpentibus, et de Herbis. Testatur id Ovid. Trist. 11. 'Sæpe suas volucres legit mihi grandior ævo, Quæque nocet serpens, quæ juvet herba, Macer.' Tenero quid fiet Amori] Sic frequentissime dixerunt optimi lectissimæ Latinitatis Auctores. Plaut. Quid fiet mihi postea? Cicero: Diodoto quid faciam ?' 2 Sit [Si] comes] Alii legunt : Sit comes, et collo fortiter arma gerat, non geret; huncque sensum efficiunt: Macer dedit militiæ nomen, quid interim fiet Amori, cui videtur renuntiasse? Sit ómnino miles, et impigre militiæ labores omnes toleret. Amor interim individuus comes ab eo nunquam discedat, et contemtum sui in errone probe ulciscatur. Nos vero sic Poëtæ sententiam procedere putamus: Si Macer vult esse armiger, et comes, et assecla, et velut cacula cum telis sequi militem, vel ducem herum, o Amor, ure eum, &c. Hoc nempe scripsit Tibullus in invidiam vitæ militaris; Macrumque esse cacnlam potius quam militem facete dixit. 4 Ad latus ire volet] Milites ad bellum proficiscentes ducebant secum Ure, puer, quæso, tua qui ferus otia liquit, 5 puer, oro, inflamma eum, qui inhumanus deseruit otium tuum, et rursus reduc vagum illum sub tua vexilla: quod si militibus indulgebis, et is ipse miles erit, qui sibi ire, et reponebat ad latus ille volet ; et hanc emendationem admisit Vulpius, refutavit Heynius, præsertim cum sic parum commode Amor arma simul fortiter collo gerere et ad latus volare diceretur. Eodem incommodo laborat Heinsii conj. ad latus usque volet. Omnes omnium libri testantur ire.-5 Beroll. 1. 3. puer otia, et in marg. 1. ferus: Par. Witt. 2. Broukh. 1. ed. pr. min. Venet. 2. et Rheg. ocia; Witt. 1. octia; ed. pr. maj. et Vicent. ocia linquit; unus Stat. habet etiam linquit.-6 Pro erronem quatuor Palatt. exhibent heroëm; unus Palat. extorrem; alter Palat. Scal. rec. Angl. 2. Dat. Berol. 4. et Rheg. ap. Broukh. errorem; unus Stat. Et verum erronem, quod Berol. 1. habet a marg. hinc Passer. faciebat, Et veterem erronem; in Goth. Et iterum erronem; nihil similius in libris scriptis deprehenditur syllabis it et u. Hæc scripturæ diversitas suspicionem injecit H. Vossio, falsam esse lectionem vulgatam, ut quæ partim insolita significatione adverbii iterum pro retro laboret, partim etiam sono auribus molesto. Intulit ergo invitis codd. Erronemque retro. Heins. porro et Broukh. conjectura malebant sub sua signa: pro signa Reg. habet juga; Guelf. 2. lustra; Scal. rec. regna; Angl. 2. castra.-7 Florent. Stat. parcis; forte verius, inquit Heyn. hinc Passer. fecerat, parsis, i. e. peperceris; Guelf. 3. et Monac. parcas, (quod reposuerunt H. Voss. et Bach,) sed in Guelf. 3. syl. es superscripta. Vulgatam satis confirmant vs. 3. 4. et exempla quæ collegit Huschk. ad 1. 4. 65. eris hic Rom. et Venett. ero et hic conj. Dous. P.-8 Ipse levi galea Florent. Stat. Berol. 4. et Guelf. 2. hoc probatum Broukh. et Vulpio: Ipse levem g. q. s. p. aquam, quod ex omnibus fere libris et edd. revocavit Heyn. confirmavit aliquot aliorum poëtarum exemplis Vossius, ut Hor. 1. Ep. 16. 17. Ovid. Fast. v. 662. portat Beroll. 1.4. et Guelf. 2. a m. sec. potet Venett. 1491. 1493. et Aldd. portet omnes Stat. Witt. 1. 2. Broukh. 1. 2. 3. Exc. Pocc. Scal. rec. Dat. Vatt. Heins. 1. 2. Colot. Angll. 2. 3. 4. et Angl. 5. a m. pr. Beroll. 2. 3. NOTE servos, quos caculas vocant, fustibus et clavis ligneis armatos ad ipsorum tutelam, qui etiam ad latus heri sui arma ferebant. Plautus: 'Video caculam militarem me futurum.' 5 Puer] Cupido Deus Amoris, qui puer nudus, alatus, cœcus, et pharetratus fingitur, juxta illud vulgare: 'Cœcns, et alatus, nudus puer, et pharetratus.' Catullus in Argonauticis, seu in Epithalamio Pelei et Thetidis: Sancte puer, curis hominum qui gaudia misces.' 5 Otia] Venus enim et Amor amant otia, præcipuumque Amoris reme dium, militare est, et res agere. Ovid. Rem. Am. 'Otia si tollas, periere Cupidinis arcus, Contemtæque jacent, et sine luce faces.' 6 Erronem] Alii legunt, heroëm; alii, extorrem, quod non est aspernabile. Sub tua signa voca] Amatorum et Amoris otium et nugæ militiæ quoddam genus est: unde et Ovid. Art. Am. lib. 111. Militia species Amor est, discedite segnes, Non sunt hæc timidis signa petenda viris.' 8 Qui sibi portet aquam] Plures legunt, potet, galeamque dicunt esse |